Dagblaðið Vísir - DV - 12.02.1998, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 12. FEBRÚAR 1998
Menmng
Lífið kannað í Koben
Nú eru þeir félagar og vinir Ormur og
Ranúr aftur mættir á svið Þjóðleikhúss, því að
eftir Gauragang kemur Meiri gauragangur.
Þeir eru orðnir svolitið eldri en enn þá fullir
af forvitni og ótrúlegum uppátækjum. Spum-
ingin er bara sú hvort þeim tekst að komast af
í hörðum heimi stórborgarinnar, því að í „dejl-
ige Kobenhavn" bíða bæði hættur og freisting-
ar í skúmaskotum og skuggastrætum.
Leiklist
Auður Eydal
Ólafur Haukur Símonarson er að venju
næmur á litróf tilverunnar og skapar marglita
mannlífsflóru í Meiri gauragangi. Þar er á
ferðinni margur misjafn sauður en sem betur
fer álpast drengimir fljótlega inn á heimilis-
lega hverfiskrá þar sem þeir eignast vini í
raun.
Karakteramir em skrautlegir og allt yfir-
bragð sýningarinnar kraftmikið. Þegar upp er
staðið ristir verkið kannski ekki ýkja djúpt, en
kunnáttusamleg úrvinnsla og góður leikur ger-
ir sýninguna að hinni bestu kvöldskemmtan.
í sviðsmynd Gretars Reynissonar rúmast
Samverustund
í minnmgu Halldórs Laxness
Á morgun klukkan sjö síðdegis efna
listamenn til samvemstundar í minningu
Halldórs Laxness á Ingólfstorgi í miðbæ
Reykjavfkur. Þar verður flutt hálftíma dag-
skrá í tali og tónum úr verkum Halldórs;
lesin verða ljóð og brot úr sögum og sung-
in kvæöi eftir hann. Sams konar dagskrá
verður á Akureyri á sama tima.
Bandalag íslenskra listamanna og Rithöf-
undasamband íslands bjóða öllum sem
heiðra vilja minningu hins látna höfuð-
skálds að koma og taka þátt í samveru-
stundinni.
Umhverfið er óvenjulegt. Hálfbyggt guðshús,
þar sem gráir steinveggir og naktir innviðir
blasa við. Ljós og myrkur kallast á. Fjöldi log-
andi kerta brýtur birtunni leið inn i skuggana
og fljótandi blúnduefni mýkir hvassar linur
steinveggjanna.
Útfærsla umhverfisins kallast á við hveija
línu í Heilögum syndurum, nýju leikriti eftir
Guðrúnu Ásmundsdóttur, sem sýnt er í Graf-
arvogskirkju. Þó að umfjöllunarefnið sé alvar-
legt og oft sársaukafullt er verkið alls ekki
dimmt eða dapurlegt, það er gantast og brugð-
ið á leik þó að dauðinn bíði handan við horn-
ið.
En æðasláttur verksins liggur í heitri trúar-
sannfæringu, sem gefur hin hinstu rök og létt-
ir þyngstu byrðarnar. Tilvitnanir i Biblíuna og
hliðstæður við frásagnir hennar gefa leikrit-
inu dýpri merkingu og lykil að boðskap þess.
Guðrún leggur persónunum til lipran texta,
en verkið rúmar ekki mikla djúpköfun í sálar-
líf eða sögu persónanna, þannig að flestar
þeirra verða fremur svipmyndir en karakt-
erar. Þar er þó undantekning. Sjúkraliðinn
Einn skaut sig í fótinn með hundabyssu. Baldur Trausti Hreinsson í hlut-
verki Ormars og meðvitundarlaus Ranúr í barnavagninum.
DV-mynd ÞÖK
margar skemmtilegar lausnir og tilvísanir til
Legó-landsins góða. Búningar Filippíu Elís-
dóttur ríma vel við innihaldið, óvenjulega vel
valdir og hannaðir og ekkert hallærislegt við
þá eins og stundum vill verða þegar sýna á
fólk í „venjulegum" fötum. Upphafsatriðið er
hrein gersemi og notkun hringsviðsins vel út-
færð. Ekki má heldur gleyma tónlistinni því
að í verkinu bresta allir í söng þegar mikið
liggur við og þá heyrast mörg áheyrileg frum-
samin lög við texta sem segja það sem segja
þarf.
Og eins og Ólafi Hauki er lagið kemur hann
ákveðnum boðskap til skila í gegnum sögu per-
sónanna og án þess að prédika. Örlögin eru
ekkert fyrirfram gefin og þeir sem dansa á
ystu nöf eiga alltaf á hættu að falla í hyldýpið.
Baldur Trausti Hreinsson og Bergur Þór
Ingólfsson leika vinina Orm og Ranúr. í sem
skemmstu máli
sagt tekst þeim
báðum einkar vel
að túlka taktana
og strákarnir
(skemmtilega ólík-
ir þó samtaka séu)
eru þarna lifandi
komnir.
Mikil breiðfylk-
ing þrumuleikara
er þarna saman
komin og nægir að
nefna Örn Áma-
son, mikilúðlegan
skúrk, Magnús
Ragnarsson götu-
prest, Jóhann Sig-
urðarson tröllauk-
inn, Litla-Jens
kráareiganda og
Sigrúnu Eddu
Björnsdóttur,
hjartahlýja Nóru
dóttur hans. Sig-
rún Waage nær
góðum tökum á
hlutverki Línu
sem verður eitur-
lyfjum að bráð og Helgi Björnsson lék og söng
sig inn í hjörtu áhorfenda í hlutverki Hunda-
Hans. Selma Björnsdóttir sýndi enn einu sinni
stjömutakta í hlutverki gellu á skemmtistað.
Þóhallur Sigurðsson hefur trausta yfirsýn
yfir leikara, sem eru sniðnir í hlutverkin (eða
hlutverkin handa þeim) svo og alla útfærslu,
og sýningin spriklar af lífi.
Þjóðleikhúsið sýnir á Stóra sviði:
Meiri gauragangur
Höfundur: Ólafur Haukur Símonarson
Tónlist: Jón Ólafsson og Ólafur Haukur Sím-
onarson
Hljóðstjórn: Sigurður Bjóla
Dansar: Ástrós Gunnarsdóttir
Lýsing: Björn B. Guðmundsson
Búningar: Filippía I. Elísdóttir
Leikmynd: Gretar Reynisson
Leikstjóri: Þórhallur Sigurðsson
Þröstur Leó Gunnarsson og Ólafur Guömundsson í hlutverkum sínum í Heilögum syndurum.
DV-mynd Pjetur
... mun miskunn veitast
Mille Torin verður ein eftirminnilegasta per-
sóna verksins, hugljúf í breyskleika sínum,
heil og sönn manneskja og líknsamur engill í
biðsal dauðans. Marta Nordal túlkar Mille á
einstaklega léttum og mannlegum nótum, en
tekst um leið að sýna þá eðlislægu góðvild,
sem þessi stúlka er svo rík af. Hún er hinn
raunverulegi dýrlingur verksins.
Aðalpersónan, séra Jardin, hefur starfað um
árabil með söfnuði brottfluttra Svía, sem sest
hafa að í Sviss. í þeim skinhelga og yfirborðs-
kennda hópi er ekki mikið rúm fyrir skilning
eða samlíðan, þegar hinn dáði prestur upplýs-
ir að hann sé hommi og helsjúkur af alnæmi.
Þröstur Leó Gunnarsson er heilsteyptur í
skilningsríkri túlkun á persónunni. Séra Jar-
din hefur að vísu meiri áhrif i verkinu með
nærveru sinni og tilvist almennt heldur en
beinum afskiptum af málefnum manna. Hann
er fallinn maður, píslarvottur, og verkar eins
og efnahvati á þá sem í kringum hann eru.
Vinir og ættingjar heimsækja hann og létta á
þjökuðum hjörtum. Einn þeirra er ástvinurinn
Olaf, sem Ólafur Guðmundsson leikur. Honum
tókst best upp þegar hann túlkaði örvæntingu
imga mannsins undir lokin, en fram að því
vantaði meiri festu og hljómbotn í leikinn.
Margrét Ákadóttir, Guðrún Ásmundsdóttir
og Edda Þórarinsdóttir leika tvö hlutverk hver
og ferst það vel. Margrét kemur með töluverða
kómík inn í verkið sem snobbaða hjúkrunar-
konan frú Carlson og Edda fer afar smekklega
með hlutverk Rósar.
Leiklist
Auður Eyrial
Guðrún Ásmundsdóttir leikur móður
prestsins og þekkir persónuna auðvitað sem
höfundur út og inn. Hún túlkar sársaukann
vel og í lokaatriðinu sér maður bókstaflega
hvemig skelin brotnar og aflausn fæst. Til-
viljanakenndar sveiflurnar á milli hinnar
ísköldu og fjarlægu konu, sem læsir sig inni
i ósýnilegu búri, til hinnar mjúku og hlýju
móður voru hins vegar ekki alltaf sannfær-
andi fyrir áhorfandann.
Skrautfjöðrin í hópi leikara var Karl Guð-
mundsson sem var algjör perla í hlutverki
Jensens þjóns og túlkaði hr. Ekland af inn-
sæi. Það ætti að vera skyldumæting hjá leik-
listarskólanemmn og ungum leikurum á
þessa sýningu til þess að heyra snilldarmeð-
ferð Karls á texta.
Magnús Geir Þórðarson leikstjóri heldur
vel utan um framvinduna, Sýningin er dæmi
um vel heppnaða samvinnu eldri og yngri ár-
ganga leikhúsfólks og sýnir að hvorir tveggja
geta ýmislegt af hinum lært.
Leiksýning í Grafarvogskirkju:
Heilagir syndarar
eftir Guðrúnu Ásmundsdóttur
Leikmynd og búningar: Helga Rún Pálsdóttir
Lýsing: Pétur Orri Þórðarson
Leikstjórn: Magnús Geir Þórðarson
Ásta Valdimarsdóttir - treystir undir-
stööur norrænnar samvinnu.
DV-mynd E.ÓI.
Barnahellirinn
Fyrir rétt rúmu ári var formlega
opnað sérstakt húsnæði handa börnum
í Norræna húsinu á vegum bókasafns-
ins þar. Það er í kjallara hússins og er
gengt ofan í það úr safninu. Haldin var
samkeppni um nafn á húsnæðinu og
fimm ára drengur, Kristinn Ágúst
Þórsson, bar sigur úr býtum úr henni.
Hans tillaga var að kalla það Barna-
hellinn.
í fyrra var um 500 leikskólabömum
boðið í Barnahellinn til að horfa á
brúðuleikhús frá íslandi og öðrum
Norðurlöndum. Nú stendur yfir kynn-
ingarherferð fyrir Barnahellinn í tO-
efni af því að Norræna ráðherranefnd-
in veitti bókasafni Norræna hússins í
Reykjavík sérstakan styrk til að kaupa
vandað norrænt barnaefni á mynd-
böndum. Þegar leikskólabömin koma í
heimsókn núna er þeim ekki bara sýnt
húsið heldur fá þau líka að horfa á
myndbönd.
„í hellinum er líka mikið úrval af
bókum,“ segir Ásta Valdimarsdóttir
sem er umsjónarmaður þessa verkefn-
is, „og við eigum talsvert af geisladisk-
um með barnaefni - auk myndband-
anna. Gott úrval af norrænu barnaefni
í ýmiss konar formi sem börn geta
skoðað á staðnum og fengið lánað.“
Kannski eru það einmitt persónur úr
harnabókum og barnabíó sem mynda
undirstöðu norrænnar samvinnu og
skilnings milli þjóðanna. íslendingar
hafa verið duglegir að þýða norrænt
bamaefni og öll þekkjum við hetjur
Astrid Lindgren, Línu, Emil, Ronju,
Ljónshjarta og félaga, og líka persónur
annarra höfunda, Múmínálfana, Einar
Áskel, Óla Alexander, Buster og marg-
ar margar fleiri.
„Við höfðum samhand við leikskól-
ana í fyrra eða þeir við okkur og þess-
ar heimsóknir gengu mjög vel,“ segir
Ásta. „Kynningin fer fram á íslensku,
en ílestar brúðuleiksýningarnar þá og
myndböndin núna eru á Norðurlanda-
málum. Auðvitað þarf að segja börnun-
um frá efninu fyrir fram, en svo taka
þau prýðisvel á móti sýningunum.
Tungumálin virðast ekki vefjast mikið
fyrir þeim.“
Þegar bömin koma í heimsóknina
gengur Ásta fyrst með þeim um húsið
og segir þeim frá því. Svo sýnir hún
þeimi á korti hvar þau eiga heima og
hvert hún ætlar að fara með þau þann
daginn - og tengir landið við barna-
bókapersónur sem þau þekkja þaðan.
„Við emm að treysta norrænt sam-
starf framtiðarinnar," segir Ásta.
„Þetta er spennandi verkefni og ég er
bjartsýn á það. Norræna húsið er lif-
andi staður - þar er alltaf eitthvað að
gerast."
Foreldrar em velkomnir með börn
sín í Bamahellinn á hverjum degi, en
kynningin fyrir leikskóla er bara á
föstudögum. Hún verður miðuð við eitt
land í einu og verður byrjað á Sviþjóð
á morgun. Þá verður sýnd teiknimynd
um sterkasta bangsa í heimi: „Eldgosið
og drekinn sísvangi".
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir