Dagblaðið Vísir - DV - 28.03.1998, Qupperneq 39
LAUGARDAGUR 28. MARS 1998
tyðtdl 5i v
Guro Fjellanger þykir hláturmildust allra norsku ráöherranna. Hún þykir líka
hörö í horn aö taka sem stjórnmálamaður.
DV.Oslo:_________________________
„Ég heillaðist algerlega af íslandi.
Þessi eina heimsókn mín nægði. Til
íslands fer ég aftur og mér fmnst
eiginlega að það eigi að hafa allt
norrænt samstarf á íslandi því þá fá
fleiri Norðurlandabúar tækifæri til
að sjá landið.“
Norski umhverfísráðherrann
hlær að eigin hugmynd um að auka
fundahöld á íslandi um allan helm-
ing. Guro Fjellanger leitar að and-
stæðum lýsingaorðum til að lýsa
landinu. Allt virðist byggjast á and-
stæðum í þessu landi segir hún í
viðtali við DV.
„Það eina sem mér líkaði ekki og
ætla ekki að prófa aftur er kæsti há-
karlinn. Hann var svo ógeðslegur að
ég man enn eftir bragðinu,“ segir
Guro og heldur áfram að hlæja.
íslensk blanda af öllu
„Það sem heillaði mig mest við is-
land var þessi blanda af öllu mögu-
legu. Landið virðist bæði vera gam-
alt og nýtt. Það er í sköpun akkúrat
núna en samt hefur það verið þarna
lengi. Menningin er líka eins konar
blanda af gömlum sögum og svo því
nýjasta sem er að gerast í heimin-
um einmitt núna,“ segir Guro þegar
hún lýsir hrifningu sinni.
Guro - á íslenskum myndi hún
kallast Guðríður - er að sögn hlát-
urmildasti ráðherrann i norsku rík-
isstjórninni, og þó sá ráðherrann
sem á erfiðast líf að baki. Hún er
mikið fötluð, fædd með klofmn
hrygg og flestum æskuárunum
eyddi hún á sjúkrahúsi.
r
A hækjum í Þingvalla-
hrauninu
Fötlunin háir henni í daglega líf-
inu, það viðurkennir hún fúslega,
en hefur ekki háð henni á öðrum
sviðum og rúmlega þrítug er hún
orðin ráðherra - engum að óvörum.
Fötlun sína lét Guro heldur ekki
há sér þegar hún klöngraðist um
hraunið á Þingvöllum fyrir tveimur
árum eða svamlaði í Bláa lóninu.
„íslensk náttúra kom mér satt að
segja á óvart. Fjölbreytnin er miklu
meiri en ég hélt. Sums staðar er
landið grösugt og svo er maður
skyndilega kominn út í auðn. Ég sá
meira að segja landslag sem minnti
mig á landslagið heima í Vestera-
len, þar sem ég ólst upp,“ segir
Guro.
„Það kom mér líka á óvart að í
Reykjavík mætir manni borgarlif
sem annars er bara að fmna í stór-
borgum,“ segir Guro.
Landsfræg baráttukona
Guro varð landsfræg í Noregi í
baráttunni um inngöngu landins í
Evrópusambandið. Hún var kosn-
ingastjóri NEI-manna og hafði sig-
ur. Að kosningum loknum viður-
kenndu JÁ-mennirnir að baráttu-
vilji kosningastjórans hefði ráðið
miklu um hvernig fór. Jafnvel
norska Vinnuveitendasambandið,
höfuvígi JÁ-manna, bauð henni
vinnu. En hugsjónakonan Guro
sagði nei og fór að vinna fyrir
norsku náttúruverndarsamtökin.
Og svo fór hún í framboð til Stór-
þingsins fyrir flokk sinn Vinstri en
náði ekki inn á þing. Vinstri er smá-
flokkur sem berst fyrir lífi sínu á
miðju stjórnmálanna og er nú einn
þriggja stjórnarflokka í minnihluta-
stjórn séra Kjell Magne Bondevik.
Guro er utanþingsráðherra eins og
margir ráðherrar í stjóminnni, þar
á meðal sveitungi hennar, íslands-
vinurinn Peter Angelsen.
Blóðugar skammir
„Það er létt að vera ráðherra og
raunar afskaplega þægilegt," segir
Guro og heldur áfram að hlæja. Hún
hefur að vísu fengið blóðugar
skammir úr öllum áttum fyrir verk
sín. Var í haust þráfcddlega sökuð
um að hafa svikið allar fyrri hug-
sjónir sínar og lika fyrir að halda í
blindni í þessar sömu hugsjónir.
„Mér var aldrei lofað að þetta
ætti að vera auðvelt. Við erum bara
örsmár flokkur og höfum engan
meirihluta að skýla okkur bak við.
Þetta vissi ég fyrir og hefur ekki
komið gagnrýnin á óvart,“ segir
Guro.
„Fyrstu sjö vikumar voru verst-
ar. Þá þurftum við að undirbúa ferð-
ina á umhverflsráðstefnuna í Kyoto
með skömmum fyrirvara og ég varð
guðs lifandi fegin að komast til
Kyoto og fá alla gagnrýnina bara í
mikið styttri útgáfu á faxi,“ segir
Guro og hlær.
„í svona tilfellum er líka gott að
hafa mann eins og séra Kjell Magne
Bondevik sem yflrmann. Hann er
ótrúlega flinkur stjórnandi og veit
hvenær hann á að hrósa sínu fólki.
Ráðherrar þurfa eins og aðrir klapp
á bakið þegar illa gengur," segir
Guro.
Kjörið starf fyrir fatlaða
Annars segir Guro að líf sitt sé að
mörgu leyti rólegra eftir að hún
settist í ráðherrastólinn. Áður vann
hún eingöngu fyrir sjálfboðaliða-
hreyfingar þar sem allir fundir vom
haldnir um helgar. Guro vann þá
alla vikuna og sat á fundum allar
helgar.
„Ef ráðherra vill getur hann forð-
ast öll fundahöld um helgar og það
hef ég gert. Ég vinn fimm daga vik-
unnar og hef tvo daga fyrir mig.
Þetta er alveg nýtt fyrir mig þannig
að ég get eindregið mælt með því að
fólk verði sér úti um ráöherrastól,"
segir Guro og hlær enn.
„Ég get líka fullyrt að ef fólk er á
annað borð fatlað þá er ráðherra-
embætti fullkomið starf. Núna þarf
ég ekki annað en smella fingrum og
þá eru bæði bíll og bílstjóri klárir
til að aka mér hvert sem er. Áður
var það eilíft vandamál að koma sér
milli staða, klöngrast inn í strætóa
á hækjunum eða bíða eftir leigubíl-
um,“ segir þegar hún lýsir ljúfu lífi
ráðherrans.
Ætlaði að halda áfram á
hækjunum
Hún viðurkennir þó að fyrst hafi
henni dottið í hug að halda áfram
að ferðast á sínum hækjum á sama
hátt og áður og ekki láta aka sér um
á kostnað ríkisins.
„Ég gat þetta allt áður sjálf, en
áttaði mig strax á að ráðherra, og þá
sérstaklega fatlaður ráðherra, getur
ekki eytt tíma sínum í að fara á
milli húsa,“ segir Guro.
Eftir að Guro varð ráðherra réð
hún sér heimilishjáp sem kemur
tvisvar i viku og þrífur og kaupir
inn. Það er mikill léttir í daglegu
amstri.
„Það er ekkert vandamál fyrir
fatlaða konu að sitja í ríkisstjórn ef
hún veit hvað hún vill. Það er hins
vegar ótrúleg þrekraun að skúra
gólf eða bera þunga innkaupapoka.
Nú er ég laus við það,“ segir Guro
um breytinguna sem orðið hefur á
lífi hennar.
Óvinsæl hjá stórfyrir-
tækjunum
Guro þykir hörð í horn að taka
sem stjórnmálamaður þrátt fyrir
hláturmildina og breitt brosið. Orku-
sparnaður og minni losun eiturefhi
út í andrúmsloftið eru baráttumál
ráðherrans, hvað sem stjórnendur
stórfyrirtækjanna segja.
„Við verðum einfaldlega að skera
niður ef ekki á illa að fara í um-
hverfismálum heimsins. Þá þýðir
ekkert að segja eins og íslendingar
að við erum svo fáir og smáir og
höfum svo hreina orkugjafa. Það
verða allir að leggja sitt af mörk-
um,“ segir Guro.
„Það gengur heldur ekki að
ímynda sér að ef við værum bara
undir umhverfisregnhlífinni hjá
Evrópusambandinu myndum við
sleppa betur. Allar Evrópuþjóðir,
líka Norðmenn og Islendingar,
menga nú þegar meira en réttlætan-
legt er og verða að taka afleiðingun-
um af því,“ segir Guro.
Islendingar sluppu vel
Heima í Noregi berst Guro gegn
því að byggð verði tvö ný gasorku-
ver þrátt fyrir orkuskort í landinu.
„Fólk verður bara að spara raf-
magn. Það er eina lausnin," segir
hún ákveðin og telur að bæði ísland
og Noregur hafi sloppið ótrúlega
vel frá umhverfisráðstefnunni í
Kyoto.
í umhverfismálunum stendur
norska ríkisstjórnin höllum fæti á
Stórþinginu. Meirihluti þingmanna
er á móti stefnu umhverfisráðher-
rans og Guro segir að á þessu sviði
megi búast við átökum á næstu
mánuðum, sérstaklega vegna um-
ræddra gasorkuvera.
„Stjórnin hefur bara 43 þingmenn
að baki sér og getur fallið hvenær
sem er. Hún var reyndar kölluð
„steindauður loftkastali" áður en _
hún var mynduð, hvernig svo sem
menn svo ímynda sér að steindauð-
ir loftkastalar liti út. Núna er ekk-
ert sem bendir til annars en hún
sitji út kjörtímabilið og það er eng-
in samstaða um annan kost,“ segir
Guro Fjellanger.
Glsli Kristjánsson
Norski umhverfisráðherrann á Þingvöllum fyrir tveimur árum. Þrátt fyrir mikla fötlum lét hún hraunið á Þingvöllum
ekki hindra sig í skoða land sem henni þótti „bæði gamalt og nýtt“. DV-myndir Gísli Kristjánsson
Bláa lónið vakti bæði undrun og aödáun. Þetta er eitthvaö fyrir umhverfis-
ráðherra! Með Guro er norski blaðamaðurinn Anne Anstaö.