Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.1998, Qupperneq 12

12
MIÐVIKUDAGUR 30. DESEMBER 1998
Spurningin
Hvað fer mest í
taugarnará þér?
Oddfríður Helgadóttir húsmóðir:
Leiðindafólk og biðraðir.
Stefán Halldórsson slökkviliðs-
maður: Blaðamenn á DV.
Kristín Sigurðardóttir nemi: Of
mikið af fólki í Kringlunni.
Sigurður Axel Benediktsson
rannsóknarmaður: Að konan vilji
að ég straui skyrturnar mínar.
Dagbjört Harðardóttir, 11 ára:
Leiðinlegt fólk.
Sigurður Þorvaldsson: Ekkert.
Lesendur
Jólapakkaævintýri á
Keflavíkurflugvelli
Ásþór Magnússon hjá Friði 2000 afhendir kæru á Lögregiustöðinni.
Gunnar Magnússon skrifar:
Það ætlar ekki af íslensku
stjórnsýslunni að ganga, reiði-
leysið, þegar til ábyrgðarinnar
kemur. Það er eins og enginn í
öllu stjórnkerfinu geti gengist
við mistökum eða röngum
ákvörðunum sem eru teknar af
yfirmönnum á við og dreif um
kerfið. Af og frá er að æðstu
embættismenn taki á sig nokkra
ábyrgð þegar skýringa á mistök-
um er leitað. Þegar best lætur er
það einhver millistjórnandi eða
jafnvel bara almennur starfs-
maður sem er tekinn á teppið og
látinn játa fyrir siöasakir svo
hinir ábyrgu sem þiggja háu
launin, einmitt vegna „ábyrgð-
ar“ og „stjórnunar“, geti um
frjálst höfuð strokið.
Mér flaug þetta í hug við.frétt-
imar um jólapakkaævintýri
Friðar 2000 á Keflavíkurflug-
velli. Þegar Flugleiðamenn
höfðu tekið umrædda pakka frá
borði og flutt þær til baka í vöru-
hús félagsins á flugvellinum þar
sem þeir hefðu ekki verið tollskoð-
aðir. Ég hélt að ekki þyrfti að toll-
skoða pakka sem héðan væra send-
ir, og allra síst jólapakka. Þetta
kann þó að vera minn misskilning-
ur. En pakkar þessir fóra ekki frá
Keflavíkurflugvelli fyrr en daginn
eftir og þá til Lundúna og sitja þar
þegar þetta er skrifað.
Margir leggja þetta auðvitað út
þannig (vegna fyrri frétta um Frið
2000) að jólapakkar Ástþórs hafi
ekki „átt“ að komast úr landi vegna
þess að Friður 2000 átti hlut að máli.
Ekki þekki ég til félagsskaparins
eða Ástþórs þessa sem er þar í for-
svari. En þama virðist þó um klúð-
ur að ræða af hálfu opinberra yfír-
valda, jafnvel þótt forsvarsmaður
Friðar 2000 eigi þar einhvem þátt
líka. Þetta á áreiðanlega eftir að
skapa fjárkröfur, og þær ekki lágar,
á hendur hins opinbera. Og alltaf
blæðum við skattgreiðendur. Skyldi
vera gert ráð fyrir öllum þeim
skaðabótakröfum sem hlaðast upp á
hið opinbera og síðar greiðslum
vegna dómgreindarskorts hinna
ýmsu kerfiskarla stjómsýslunnar á
fjárlögum?
Einokunin afturgengin
Gunnar Kristjánsson skrifar:
Einokunarverslun Dana var eitt
mesta böl íslendinga og þótti mikið
framfaraspor þegar henni var aflétt.
Síðan hafa verslunarhættir íslend-
inga gengið í gegnum mörg þróun-
arþrep, flest í framfararátt. Hin síð-
ari ár hefur frelsi til athafna aukist
til muna og innan verslunargeirans
er það frelsi orðið hánast algjört að
undanskildu ÁTVR. Verslanir Bón-
uss komu fram á sjónarsviðið og
börðust með oddi og egg fyrir bætt-
um hag viðskiptavinanna og víst er
að vöruverð hefur lækkað með til-
komu sívaxandi samkeppni.
Samkeþpnin er af hinu góða en
ljóst er að hin harða barátta i versl-
uninni hefur leitt til þess að marg-
ir þeir minni hafa gefist upp. Þeir
sem áttu í hvað mestri samkeppn-
inni, Hagkaup og Bónus, hafa nú
sameinast og þá gerist það sem
fæsta hefði granað; þeir sem áður
börðust fyrir frelsi og framboði
vöra á lægsta verðinu taka í vax-
andi mæli upp viðskiptahætti í
anda gömlu einokunarinnar. í
krafti stærðar bjóða þeir upp á
vöra sem landsmenn geta ekki og
mega ekki kaupa annars staðar en í
verslunum Hagkaups og Bónuss.
Frelsisbarátta fyrri ára beinist nú
inn á einkaréttarsölu.
Nýjasta dæmið er fjölskylduspilið
Latador sem var mikið auglýst fyrir
jól. Það spil verður að kaupa í versl-
unum Hagkaups og Bónuss á verði
sem þeir Baugsmenn ákveða sjálfir.
Það virðist ekki skipta höfund spils-
ins, Magnús Scheving, máli þótt
undirstaðan, bókin Latibær, hafi
verið seld í bókabúðum um allt
land. Og til að kóróna allt saman
tekur rás 2, „útvarp allra lands-
manna", sig til og hefur auglýsinga-
viðtal við höfundinn í morgunþætti
sínum 15. des. sl. - Er þá nema von
að spurt sé:
Hvar er nú neytendapostulinn Jó-
hannes?
Vistvæn og réttlát
fiskveiðistjórnun
Væri það ekki öflug hvatning tii réttlátara kvóta-
kerfis að sjá til þess að núverandi brottkast afla-
verðmæta færi til þróunarhjálpar? spyr bréfritari.
Geir Viðar Vilhjálmsson skrifar:
Gamla íslenska kvótakerfið hefur
reynst ólög í tvennum skilningi. -
Annars vegar gagnvart jafnrétti svo
sem Hæstiréttur fékk um síðir tæki-
færi til þess að árétta. Hins vegar er
innbyggt í þetta fyrirkomulag hvati
til þess að henda fyrir borð þeim
sjávarafla sem ekki passar við
kvótasamsetningu skips og jafnvel
freistast menn til þess að kasta
ágætis smærri fiski vegna hærra
verðs stærri en sams konar fisks.
Þetta tugþúsunda ef til vill á ann-
að hundrað þúsunda tonna árlegt
brottkast er algjörlega ósamræman-
legt þróun sjálfbærra atvinnuþátta
og með tilliti til þess þriðjungs
mannkyns sem býr við viðvarandi
næringarskorts og hungur.
Margar milljónir bama verða ár-
lega í Afríku og Suður-Ameríku
blind, fyrst og fremst
vegna skorts á A-
vítamíni, segir Alþjóða
heilbrigðisstofnunin.
Mjög sennilega myndi
lýsið úr þeim fiski og
þeirri lifur sem íslend-
ingar fleygja árlega
duga til þess að forða
þessum milljónum
barna frá blindu.
Á íslandi og víðast í
réttarríkjum er talið
refsivert afbrot að
hindra ekki slys eða
skaða á meðborgurum.
Væri það ekki öflug
hvatning til réttlátara
kvótakerfis að sjá til
þess að núverandi
brottkast aflaverðmæta
færi til þróunarhjálp-
ar?
Náttúruvænni, sjálf-
bærri nýting sjávar-
fangs á að vera annað
aðalmarkmið endur-
skoðaðra fiskveiði-
stjórnunarlaga. Jafnrétti innan-
lands til sjósóknar er brýnt, en jafn-
mikilvægt að sjávarútvegur sé
stundaður vistvænt og sjálfbært.
DV
Standast ekki
Evrópustaðal
Skarphéðinn Einarsson skrifar:
Bilar sem seldir era á íslandi
standast ekki Evrópustaðal. í Bret-
landi og annai-s staðar í ES-löndun-
um era amerískir bílar sér fram-
leiddir fyrir Evrópumarkað og
þeim sem eru fluttir inn þarf að
breyta. Ég bendi t.d. á ljósabúnað:
stööuljós verða að vera hvít og
stefnuljós að aftan og framan skulu
vera gul en ekki rauð. Því finnst
mér bann á sölu varnings frá Vam-
arliðinu vera hreint rugl. íslend-
ingar fara ekki í einu og öllu eftir
ES-reglum eins og tilskilið er.
Áfengisauglýs-
ingar í sjónvarpi
Steindór Einarsson skrifar:
Mér finnst alveg út í hött að aug-
lýsa áfengan bjór í sjónvarpi hér.
Hvað verður svo næst? Sterk vín,
tóbak, jafnvel vímuefni? Bjóraug-
lýsingarnar era niðurlægjandi. Ég
vona að fleiri séu mér sanunála og
að þeir láti í sér heyra. Það er ekki
fyrr en tekið er á málum með þeim
hætti að fjöldinn láti í sér heyra að
ráðamenn hér taka til höndinni.
Það er með þetta eins og annað að
svo lengi sem ekki er tekið í
taumana telur fólk þetta orðinn
hluta af daglegu lífi að búa við og
unglingar sjást ekki fyrir og auka
neysluna vegna aðhaldsleysis. Það
er því aðeins eitt ráð: að banna aug-
lýsingar á áfengi.
Domian - þýsk
sjónvarps-
þjóðarsál
Guðbjörg skrifar:
Ég hef aðgang að gervihnatta-
sjónvarpi (svokölluðum Astra 1
hnetti). Þar næ ég m.a. nokkrum
þýskum sjónvarpsstöðvum sem
senda oft út frábærar dagskrár,
meö viðtalsþáttum, kabarettum
o.s.frv. Ennfremur er þar ein stöð
sem sendir út eins konar þjóðarsál
þar sem maður tekur á móti hring-
ingum og ræðir við þann sem
hringir í nokkrar mínútur. Þetta er
frábært sjónvarpsefni. Þátturinn
nefnist Domian og er alltaf sami
maðurinn sem stjórnar þættinum
og ræðir við hlustendur. Svona
þáttur félli vel í kramið hér. Hann
mætti vera að næturlagi líkt og
þessi þýski sem varir í u.þ.b. 2
tíma. Merkilegt hve þetta er orðið
vinsælt efni þama i Þýskalandi -
og raunar hér hjá þeim sem ná
þessum stöðvum.
Ótímabærir
flugeldar
Magnús hringdi:
Það er ekki að spyrja að okkur
íslendingum. Ekki erum við fyrr
staðnir upp frá jólasteikunum, en
við tökum til við að skjóta
flugeldum.
Strax á þriðja í jólum mátti sjá
eldglæringar á himni og heyra
sprengihávaða af og til. Svo rétt
fyrir áramót var dellan algjör. Þá
loguðu einstök hverfi eins og
komin væru áramót.
Því getur fólk nú ekki beðið með
þetta þar til klukkan tólf á
gamlárskvöld. Þessar ótímabæru
flugeldasýningar eyðileggja satt að
segja alveg fyrir mér áramótin.
Lögreglan nösk
á hassið
íbúi við Rauðagerði hi-ingdi:
Ég lýsi ánægju minni með hve
lögreglan virðist orðin skilvirk
hvað varðar uppgötvanir á vímu-
efnin. Sérstaklega er hún nösk á
hassið. Eins og t.d. hér í götunni
hjá okkur þar sem hún bókstaflega
rann á hassið í húsinu eftir brun-
ann í „tattoo“-hreysinu, eins bil-
skúrinn var kallaður af mörgum.
Þetta er áreiðanlega að þakka
bættri stjórn, ströngum aga og
linnulítilli þjálfún löggunnar með
þeim tækjum og tólum sem hún
hefur yfir að ráða.