Dagblaðið Vísir - DV - 09.01.1999, Blaðsíða 15

LAUGARDAGUR 9. JANÚAR 1999
15
Mörgœs söguð út
„O, ég hlakka svo til á fimmtu-
daginn,“ sagði dóttir mín þegar
hún kom með móður sinni að
sækja mig í vinnuna á fimmtu-
daginn. Hún gat vart beðið meðan
ég festi á mig beltið í bílnum og
hallaði sér fram á milli sæta for-
eldra sinna svo sem sætisólin í
aftursætinu leyfði. „Ég var nefni-
lega í smíði,“ bætti hún við. „Ég
fer aftur eftir viku,“ sagði hún og
fannst greinilega langt þangað til.
„Ég vildi að það væri smíði á
hverjum degi.“
„Væri það ekki fullmikið?"
spurði ég dóttur mína. „Það væri
eins og jólin væru á hverjum degi
eða nammidagur daglega. Það
væri þá ekkert að hlakka til.“
Þessi heimspekilega röksemda-
færsla mín fór fyrir ofan garð og
neðan hjá 9 ára stúlkunni. Hún sá
ekkert athugavert við það að
fjölga tímum í smíði á kostnað
annarra og minna spennandi
námsgreina.
„Ég er að saga út mörgæs," hélt
hún áfram stoltri röddu og lýsti
nánar útliti þessa einkennisfugls
suðurskautsins. „Það var bara
ekki nógur tími. Kennarinn var
að sýna okkur allt í stofunni og
við fengum bara fimm mínútur
til að saga.“ Enn kom ég með fóð-
urlegar ábendingar og stuðning
við kennarann: „Þið þurfið að
læra að fara með verkfærin svo
þiö meiðið ykkur ekki í smíðinni.
Þetta veit kennarinn og því not-
aði hann fyrsta tímann til að fara
yfir allt það nauðsynlegasta."
Stúlkan sætti sig við útskýring-
una í þeirri trú og von að enginn
tími færi til spillis næst. Mörgæs-
in er nefnilega aðeins til í frum-
drögum og þarf á verulegri fegr-
unaraðgerð aö halda áður en hún
telst fullburða.
Skortur á jafnrátti
„Ég vildi að ég hefði fengið að
fara í smíði þegar ég var í bama-
skóla,“ sagði eiginkona mín og
móðir stúlkunnar. „Það var ekki
jafnréttinu fyrir að fara í þá
daga,“ bætti hún við. „Okkur
stelpunum var gert að læra að
sauma, sníða og prjóna á meðan
þið fenguð að smíða að vild.“
Þessum orðum beindi hún til mín
eins og ég bæri ábyrgð á misrétti
kynjanna á síðustu árum við-
reisnarstjómarinnar.
„Þetta hefur nú lagast," sagði
ég og benti konunni á að nú
fengju stúlkumar að fara í smíði
og strákunum væri um leið gert
að fara í handavinnu, saumaskap
og handprjón. „Þeir hafa gott af
þvi að læra að festa á sig tölu,“
sagði ég og hljómaði eins og mað-
ur sem prjónar eina lopapeysu á
viku, bróderar dúka og sníður og
saumar á bömin.
Það hnussaði í frúnni enda veit
hún kvenna best að heittelskaður
eiginmaður hennar kann hvorki
að festa á sig tölu né staga í sokk.
„Heyrðir þú hvemig þú orðaðir
þetta sjálfur?" sagði konan og var
komin í huganum nokkuð langt
frá hálfgerðri mörgæs dóttur okk-
ar. „Þú sagðir að stelpurnar
fengju að fara í smíöi núna en
strákunum væri gert að fara í
handavinnuna. Það er ekki að
spyrja að karlrembunni í ykkur
sem um leið er alin upp í strákun-
um.“
„Þetta var ekki illa meint,"
sagði ég. „Ég er því mjög fylgjandi
að stelpurnar læri að smíða."
Þetta sagði ég í einlægni og frá
hjartanu enda tilhlökkun dóttur
okkar mér ofarlega i sinni. „Ég er
líka á því,“ bætti ég við og horfði
beint í augun á konunni, „að
strákar eigi að læra að sauma og
prjóna. Þeir hafa gott af þvi og
standa þá ekki alveg eins og glóp-
Laugardagspistill
Jónas Haraldsson
aðstodamtstjóri
ar síðar á lífsleiðinni.“ Konan lét
þetta framlag mitt gott heita en
vantrú á málflutningi mínum var
auðsæ.
Gamall ráðherra
blessaður
Ég sagði ekki fleira í bili en í
huganum þakkaði ég Gylfa Þ.
Gíslasyni, menntamálaráðherra
viðreisnarstjórnarinnar, fyrir
það að skipta handavinnutímun-
um í mínu ungdæmi í smíði fyrir
drengi og saumaskap fyrir stúlk-
ur. Ég náði að vísu ekki langt í
iðninni en smíðaði þó á fjórum
árum síðutogara, skútu, jólatrés-
fót, blaðagrind og langhund úr
tekki, auk þess sem ég pússaði
nautshorn vetrarlangt. Þá fór ég
yfir í huganum pínu og kvöl
systra minna og bekkjarsystra
þegar þær reyndu með rauðþrút-
in augu að koma saman hekluð-
um trefli og þvottapoka, ráku út
úr sér tunguna er þeim bar að
prjóna sokka með stjörnuúrtöku
og saumuðu loks blússu fyrir
fullnaðarprófið, horgræna að lit.
„Þú ert nú alveg sér á parti,“
sagði konan og kom mér aftur til
nútíðar, „kannt hvorki að sauma,
prjóna, þvo af sjáifum þér né
strauja. Hafi einhver þurft á
handavinnukennslu að halda
varst það þú.“
„Jú, sjáðu, elskan," sagði ég og
fór mjúku leiðina að konunni.
Það er svo misjafnt hvað fólki er
gefíð. Ég hef þetta bara ekki í
mér. Aðrir eru lengra komnir á
þroskabrautinni. Athugaðu til
dæmis Pál Pétursson félagsmála-
ráðherra. Hann saumar á konuna
sína, blússur jafnt sem kjóla. Ég
er ekki viss um að þú færir með
mér á árshátíð eða aðrar sam-
komur í flík gjörðri af mér.
Eina hálmstráið
„Það er svo skrýtið með þig,“
sagði konan, „að þú virðist bara
kunna það sem þú nennir að gera
og finnst skemmtilegt. Þótt þú
hafir verið í smíði öll þessi ár í
bama- og gagnfræðaskóla minnist
ég engra sérstakra smíðaafreka
hjá þér í okkar sambúð. Það er á
mörkunum að þú getir sett saman
borð eða skáp sem þó kemur til-
sniðinn með leiðarvisi úr íkea.
„Manstu pallinn," sagði ég og
greip mitt eina hálmstrá og vis-
aði með því til sólpallsins sem
hefur verið mín helsta tóm-
stundaiðja undanfarin tvö ár.
„Ég veit ekki betur en borvélin
sé svo gott sem orðin framleng-
ing á handleggnum á mér.“ „Það
var nú kominn tími til þess,“
sagði konan. „Ég man ekki betur
en hún hafi verið ósnert í kassan-
um í mörg ár eftir að þú fékkst
hana.“
„Það tekur sinn tíma að kynn-
ast verkfærunum," sagði ég og
vísaði til fyrirlestrar smíðakenn-
ara dóttur okkar í fyrradag, áður
en hin eiginlega smíði hófst.
„Flan gerir engan flýti,“ sagði ég
við konuna og vonaði að ég færi
rétt með máltækið.
Iðnnemi til bjargar
„Kannski þú smíðir með mér
pallinn í sumar,“ sagði ég og
beindi orðum mínum til iðnnem-
ans unga í aftursætinu. Ég sá að
ég komst ekki lengra með kon-
una. Hún þekkir mig of vel og
veit að vamir mínar í þessum
efnum eru fátæklegar, svo ekki sé
meira sagt. Dóttirin hefur aftur á
móti tröllatrú á föður sínum,
jafnt í smíðum sem öðru. í kröpp-
um dansi mínum leiddi ég því
umræðuna til hennar. Bragðið
heppnaðist því hún stökk þegar á
tilboðið um að gerast aðstoðrmað-
ur á palli.
„Pabbi,“ sagði hún í barnslegri
einægni, „viltu hjálpa mér að
klára mörgæsina?" Ég horfði ekki
á konuna en fann á henni íkea-
svipinn þegar hún læddi út úr sér
meldingu, ætlaðri mér: „Ætli þú
þurfir þá ekki leiðarvísi, góði
minn.“