Dagblaðið Vísir - DV - 16.01.1999, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 16. JANÚAR 1999 OV
mttir
Sprengingar, neyðaróp og agaleysi í skólum:
Sprungið samfélag
„Barðir, reknir og ógnað“ var
fyrirsögn á viðtali við Guðrúnu
Ebbu Ólafsdóttur, varaformann
Kennarasambands íslands, í DV
degi áður en sprengingarnar í
Hagaskóla hófust. Þar lýsti vara-
formaðurinn óhugnanlegu ástandi
í skólakerfínu með dæmum um
ófrískan kennara sem fékk spark í
kviðinn, kennara sem var rekinn
fyrir að stilla til friðar á skólalóð
og hótanir í garð barna kennara.
Orð í tíma töluð, hefði einhvern
tíma verið sagt. „Þegar kennaran-
um er farin að stafa ógn af nem-
endum verður að spyrna við fót-
um. Þetta er ekki einkamál kenn-
arans heldur okkar allra...sérfræð-
ingar í Bretlandi hafa komist að
því að kennarar eru orðnir hrædd-
ir,“ sagði Guðrún Ebba í frétt DV.
DV var ekki fyrr komið á göt-
una en sprengingamar hófust í
Hagaskóla. Fyrst leit út fyrir að
um einstakan atburð væri að ræða
en sprengingamar héldu áfram.
Skólastjórinn stóð ráðþrota og
þurfti að kalla til lögreglu. Voru
óeinkennisklæddir lögreglumenn
látnir blanda sér meðal nemenda
en allt kom fyrir ekki. Sprenging-
amar héldu áfram. Sprengjuleit
var gerð í skólatöskum allra nem-
enda og sex nemendum vísað úr
skólanum í kjölfarið. Hagaskóli
var orðinn helsta fréttaefni íjöl-
miðla dag eftir dag.
Gamalgróið hverfi
„Það kemur mér á óvart að at-
burðir sem þessir gerist í gamal-
grónu hverfi eins og okkar. Frekar
hefði ég haldið að slíkt ætti sér
stað í nýrri hverfum þar sem rót-
leysi er meira,“ sagði formaður
foreldrafélags Hagaskóla í útvarp-
inu. Þegar skólastjóri Hagaskóla
brá á það ráð að reka þrjá nemend-
ur, sem sannanlega höfðu staðið
að sprengingum úr skólanum,
brugðust foreldrarnir enn við og
beittu nú lögfræðingum fyrir sig.
Voru nemendunum þrýst aftur inn
í skólann í nafni andmælaréttar
sem engin skildi hvað var. Og enn
var sprengt.
Strákapör og óknyttir
Þrátt fyrir stöðugar fréttir og
fundahöld var kjarni málsins þó
aldrei nefndur. Skuldinni var
skellt á skólann og hann gerður að
blóraböggli. Agaleysi var orð dags-
ins og fólk heimtaði refsingar.
Greinar sem skrifaðar voru í
Morgunblaðið vegna þessa áttu
flestar það sameiginlegt að krcifist
var refsingar. Og skilyrði var að
sprengjustrákarnir yrðu sendir til
sálfræðings - ef ekki lokaðir inni.
Enginn tók sér í munn orðin
„strákapör“
eða „óknyttir".
Trúði fólk því
að rakettu
hefði verið
skotið af stað
eftir skóla-
gangi án þess
að allir við-
staddir nem-
endur vissu af
því? í raun og
veru var hér um að ræða stráka-
pör framin af nemendum sem fóru
aðeins á svig við venjubundna
hegðun og skólanum var kennt
um. Eins og hlutverk hans væri að
sjá um uppeldi barnanna.
Fræðslustjórinn í Reykjavík
tæpti einmitt á þessu á fundi með
35 skólastjórum í vikulokin. Skól-
inn hefur þurft að sitja undir gíf-
urlegu ámæli fyrir að standa sig
ekki í stykkinu og axla þá ábyrgð
sem fólk ætlast til af honum. Þrátt
fyrir allar kröfurnar eru kennarar
sú stétt í landinu sem nýtur hvað
minnstar virðingar eins og endur-
speglast í launum kennara. Og það
má til sanns vegar færa, og vita
allir, að stundum mættu kennar-
amir vera betri. En hæfileikafólk
sækir ekki stíft í láglaunastörf
nema ef vera skyldi vegna hug-
sjónar. Vegna virðingarleysis og
lágra launa er sjálfsmat margra
kennara lágt og þá getur orðið
erfitt að halda uppi aga.
Sterk karlmannsrödd í
skólastofurnar
„Það vantar sterka karlmanns-
rödd í skólastofumar," sagði eitt
foreldri í Hagaskóla á dögunum og
átti þar viö að kennarastarfið væri
orðið kvennastarf og þess vegna
láglaunastarf. Það væri meginá-
stæða agaleysis-
ins. Annar
spurði þá á móti
hvort það væri
ekki konan sem
í aldaraðir hefði
séð upp uppeldi
barna. Þarna lá
hundurinn ber-
sýnilega ekki
grafinn. En hvar
þá?
„Á heimilunum ríkir nákvæm-
lega sama agaleysið og í skólum,
Börnin koma með agaleysið heim-
an frá sér. Samfélag sem krefst
þess að báðir foreldrar vinni úti -
þar sem báðir foreldrar eru á ann-
að borð á heimilinu - býður upp á
mikið og óumbeðið frelsi barn-
anna. Þau sitja mörg svo tímunum
skiptir fyrir framan skjái í tölvu-
leikjum eða við sjónvarpsgláp þar
sem menn og konur, börn og ung-
lingar fremja margvíslega glæpi.
Skjóta til dæmis flugeldum eftir
skólagöngum. Þess vegna skutu
krakkarnir rakettum í Haga-
skóla,“ sagði sálfræðingur í sam-
tali við DV. Kennari í Reykjavík
hafði þessa skoðun á málinu:
„Við getum ekki búist við því
að nemendur sýni kennurum virð-
ingu á meðan talað er niðrandi um
þá yfir kvöldverðarborðinu.
Krakkar endurspegla viðhorf
heimilanna með hegðun sinni i
skólanum. Vegna tímaskorts og
taugaspennu i fjölskyldum hefur
sú krafa orðið sjálfsögð að skólinn
eigi að taka yfir uppeldi barnanna
vegna þess að margir foreldrar
geta það ekki lengur. En það hefur
aldrei og á aldrei að verða hlut-
verk skólans. Agaleysið liggur í
samfélagsgerðinni eins og hún er
orðin. Sprengingarnar í Hagaskóla
eru einfaldlega til marks um
sprungið samfélag."
„Signar-hvellur
Sprengjurnar sjálfar, sem
sprengdar voru í Hagaskóla, eru af
svokallaðri Signal B-gerð. Lang-
drægni þeirra er ekki mikil, þær
skjótast ekki hátt í loft upp en
springa með því hærri hvelli. Eng-
inn flugeldur býr yfir viðlíka
hvelli og Signal-rakettan Hvellur-
inn er þvílíkur að nærstaddir
finna fyrir þrýstingi á líkama sín-
um ef Signal-flaug springur nærri
þeim. Það er kaldhæðni örlaganna
og segir sína sögu að Signal þýðir
einmitt „merki" og með skotum
sinum eru krakkarnir að gefa for-
eldrum, kennurum og samfélaginu
öllu merki um að ekki sé allt með
felldu.
-EIR
(nnlent
fréttaljós
—
Eiríkur Jónsson
Úlgan í Hagaskóla
Mánud. 4. janúar
Rusia-
tunna sprengd í tætlur á gangi
Haga-
skóla.
Síðar
um
daginn
fjöl-
menna
nem-
endur
úr
Haga-
skóla í
Val-
húsaskóla á Seltjarnarnesí
með hótanir um líkamsmeið-
ingar. Lögreglumenn á fjórum
bílum auk vélhjóla dreifa mann-
fjöldanum.
Þriðjud. 5. janúar
: Guðrún
Ebba Ólafsdóttir, varaformaður
Kennarasambandsins, lýsir yfir
áhyggjum
sínum í DV
vegna of-
beldis nem-
enda í skól-
um. Kennar-
ar séu barð-
ir, ógnað og
reknir.
Fimmtud. 7. janúar
I Oflug
sprenging i Hagaskóla. Skóla-
stjóri og kennarar standa ráð-
þrota. Kennarar hóta uppsögn-
um linni sprengingum ekki.
Fös’ d. 8. janúar
Lögreglu-
vörður settur í Hagaskóla.
Óeinkennisklæddir lögreglu-
menn blanda sér meðal nem-
enda. Um kvöldið brotna tvær
stórar rúður í skólanum í
sprengingu.
Laugard. 9. janúar
Lögreglu-
vakt aflétt í Hagaskóla.
Mánud. 11. janúar
Sprengja
springur á sálerni drengja í
Hagaskóla. Brunakerfi fer í
gang en kennsla heldur áfram.
Þriðjud. 12. janúar
Fjölmenn-
ur fundur með foreldrum og
kennurum í Hagaskóla. Borg-
arstjórinn í Reykjavík meðal
fundargesta.
Miðvikud. 13. janúa
iU Þrir
drengir játa á sig sprengingarn-
ar í Hagaskóla. Vikið úr skóla.