Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.1999, Blaðsíða 6
6
ÞRIÐJUDAGUR 2. FEBRUAR 1999
Fréttir
Jóhanna Sigurðardóttir formannsefni Samfylkingarinnar:
Ef fólkið vill, þá vil ég
Margrét Frimannsdóttir hefur
sagt aö Samfylkingin þurfi ekki for-
ingja. Ertu sammála þessu?
Hingað til hefur það ekki þvælst fyr-
ir Samfylkingunni að hafa ekki leið-
toga. Það er þó ljóst að Samfylkingin
mun velja sér framtíðarleiðtoga fyrr en
seinna. Ég held að það sé ekki komið að
því enn. Ég er leiðtoginn í Reykjavík og
það er ærið verkefni. Það er í raun og
veru verið aö leggja niður gamla
flokkakerflð á vinstri vængnum. Það er
að koma til sögunnar nýr jafnaðar-
manna- og félagshyggjuflokkur eins og
við þekkjum þá á Norðurlöndum. Hann
mun auðvitað eignast framtíðarleið-
toga.
Foringinn er kominn, þú sjálf?
Ég ætla ekki að gera tilkall til þess
að verða leiðtogi þessarar hreyfingar.
Finnst þér þaö ekki eölilegt?
Ég lít svo á að verkefnið núna sé að
leiða Samfylkinguna til sigurs í Reykja-
vík. Þar er ég leiðtogi. Síðan verðum
við að sjá til með framhaldið. Það er
ekkert ofarlega í mínum huga að gera
kröfu til þess að ég sé leiðtoginn.
Er ekki rökrétt aó leiötoginn i
Reykjavik sé leiðtogi á landinu öllu?
Nei - og dæmi um það er Halldór Ás-
grímsson, formaður Framsóknarflokks-
ins og þingmaður á Austurlandi. Það
eru því dæmi um það að formenn
flokka hafa komið úr öðrum kjördæm-
um en Reykjavík.
Er Halldór ekki undantekningin
sem sannar regluna?
Það mæðir auðvitað mjög mikið á
þeim sem leiðir Samfylkinguna hér í
Reykjavík. Það er ljóst að hann hefur
veigamiklu hlutverki að gegna í þessari
samfylkingu.
Þú ert hann eins og staöan er
núna.
Þið fáið ekkert meira upp úr mér um
þetta.
Hefur hreyfingin ekki liðiö fyrir
það hingaö til aó hún hefur haft
allt of marga leiðtoga?
Það er verið að steypa saman þrem-
ur flokkum og alveg eðlilegt að það taki
tíma að leiðtoginn komi fram. Kannski
kemur hann bara af sjálfu sér.
Hann kom af sjálfu sér um helg-
ina. Þú talar eins og þessi brœöing-
ur sé ennþá í gangi, en prófkjörið er
búið. Þú ert sigurvegari. Þú ert for-
inginn.
Ég er ekkert sjálfkrafa foringi hreyf-
ingarinnar þó ég hafi fengið góð úrslit
í Reykjavík.
Langlíklegust þó.
Ég er ein af þeim sem er líkleg, já.
Langar þig ekkert til aö vera for-
inginn. Já eða nei?
Ég sagði að ég væri mjög heppilegur
leiðtogi til að leiða Samfylkinguna til
sigurs í Reykjavík. Öðru ætla ég ekki
að svara.
Langar þig ekki til þess?
Það er alltaf gaman að vera þar sem
maður getur haft áhrif og ég hef áhrif
sem leiðtogi í Reykjavík.
Þig langar til þess, þú ert aö
segja þaó?
Við skulum sjá hvað fólkið segir.
Ef fólkiö vill, þá vilt þú?
Fólkið á að ráða. Þannig er
það einmitt í Samfylkingunni.
Fólkið á að ráða ferðinni og
það hefur það gert, eins og hef-
ur sýnt sig í þessu prófkjöri.
Og nú ræði ég ekki meira um
þetta.
Var sigurinn sœtur?
Ég hugsaði lítið um það. Það
hafa aðrir en ég haldið þessu
við. En úrslitin, þessi afger-
andi niðurstaða, komu mér á
óvart.
Já, það var hann vissulega.
Ég var að vísu farin að finna
straumana á síðustu dögunum.
Ég held að það sé alþýða fólks
sem kom til liðs við þessa
hreyfmgu, fólk sem vill sjá
breytingu á stjómarstefnunni
og er óánægt með þá stefnu
sem ríkt hefur. Það em hópar
sem ríkisstjórnin hefur skilið
eftir, hópar sem hafa fengið
nóg af þeirri stjómarstefnu þar
sem auðgildið er sett ofar
manngildinu. Ég held að úrslit-
in séu krafa um það að velferð-
armálin fái aukið vægi í þjóðfé-
laginu. Þetta var ég farin að
fmna alls staðar þar sem ég
kom, úti á götum og hvar sem
ég hitti fólk. Þetta er krafan
sem fólk gerir til Samfylking-
arinnar.
Nú er þinn tími augljós-
lega komin. Hvarflaði ein-
hvern tima aö þér, á þeim
langa tima síöan þú sagðir
hinfleygu orö, aö
kœmi hann aldrei?
Nei, það held ég að sé ekki rétt. Ég er
alls ekki einfari. En ég var ráðherra i
ríkisstjóm með Sjálfstæðisflokknum.
Ég vildi að minn flokkur stæði við það
sem hann hafði lofað í kosningabarátt-
unni. Mér fannst að á það skorti. Flokk-
urinn hefði færst of mikið til hægri.
Þess vegna skildu leiðir um tima.
Geturðu hugsaö þér aö vinna með
Davið í ríkisstjórn? Þoliröu hann?
Já, ég þoli hann vel. Við Davíð höf-
um unnið ágætlega saman að ýmsu i
fyrri ríkisstjóm. Ég hef ekkert út á
hann að setja sem persónu, en við höf-
um ekki sömu skoðun á því hvernig við
viljum reka stjómarstefnuna í landinu.
Bjóstu nokkurn tima viö
því að þetta yröi svona
glœsilegt. Reiknaðirðu
nokkurn tíma með því aö þú fœrir í
fararbroddi fyrir öllum vinstri
flokkunum?
Ég verð að viðurkenna að ég bjóst
ekki við því þá að ég ætti eftir að leiða
samfylkingu hér í höfuðborginni. Ekki
í mínum villtustu draumum. En fólkið
hefur tekið völdin.
Þjóövaki hefur varla mœlst í
könnunum undanfariö. Hvaöan kom
þetta fylgi i prófkjörinu?
Það er, eins og ég segi, fólk - venju-
legt alþýðufólk með innan við 100 þús-
und á mánuði, sem hefur ekki fengið
réttlátan hlut af þjóðarkökunni. Það
heimtar meira réttlæti og meiri jöfnuð.
Það veit að það er nægjanlegt til skipt-
anna. Þetta er gamla fólkið, öryrkjar,
einstæðar mæður og líka unga fólkið.
Þetta em hópar sem hafa verið skildir
eftir og ég held að þeir séu að refsa rík-
isstjórninni með þvi að fylkja sér um
Samfylkinguna i Reykjavík.
Helduröu að barátta þin gegn
laxveiöunum, sem voru frœgt mál
sem fólk skildi, hafi skipt sköpum
fyrir þig?
Það skipti ekki sköpum. Ég er búin
að vera í pólitikinni í 20 ár. Fólk veit
fyrir hvað ég stend. Varðandi það
hvemig tekið var á laxveiðimálunum,
risnunni og spillingunni þá hafði það
sitt að segja, ég fann aðeins fyrir því,
en það réð engum úrslitum. Það sem
réð úrslitum er að fólk vill sjá þær
breytingar sem ég hef veriö að boða.
Þú varst ráöherra um árabil. Sú
tilfinning sem kjósendur og kannski
aörir samstarfsmenn hafa er sú aö
þú sért einfari. Þú varst oft nokkuö
einangruð sem ráöherra. Nú ertu aö
fara aó leiða nýja hreyfingu. Áttu
erfitt meö aö vinna meö öörum?
Áttu gott meó aö vinna meö öðr-
um?
Ég tel það. Ég vil að það sé tekið til-
lit til þess sem ég hef fram að færa og
ég tek tillit til þess sem fólk hefur fram
að færa. Ég vísa því á bug að ég sé ein-
fari sem erfitt sé að vinna með.
Nú blasir viö þér ráöherrastóll og
því er rétt aö spyrja þig um höfuö-
andstœöinginn, Daviö Oddsson.
Hvaö finnst þér um hann?
Hann er stjórnmálamaður sem fer
fyrir hægri öflunum í þjóðfélaginu, sem
er stefna sem ég kann ekki alveg aö
meta. Davíð er harður í horn að taka og
ég hlakka mjög til að takast á við hann
VHBHEVBSIR
Umsjón
Stefán Ásgn'msson
hér í Reykjavík í kosningunum.
Mér finnst mjög líklegt að Sjálfstæð-
isflokkurinn verði ekki í næstu ríkis-
stjórn.
Heldur hverjir?
Mér finnst líklegt að Samfylkingin
verði í næstu ríkisstjórn.
Gœtuö þið unniö saman?
Við höfum gert það.
Gœtiröu þaö?
Ég hugsa það. Það er þó ekki mín
óskastaða að vinna með Sjálfstæðis-
flokknum í ríkisstjóm.
Hvers konar stjórnarsamstarf
séröufyrir þér eftir kosningar?
Það er allt of snemmt að spá því, en
ég spái Samfylkingunni mjög góðu
gengi í kosningunum. Ég held að hún
hafi alla burði til að verða ef ekki
stærsti, þá næststærsti stjómmála-
flokkurinn eftir næstu kosningar. Ég
vænti þess af Samfylkingunni að hún
standi fyrir meiri jöfnuði og réttlæti í
þjóðfélaginu og að velferðarmálin verði
sett í öndvegi, almannahagsmunir
verði í öndvegi en sérhagsmunir látnir
víkja. Fólk hefur þurft að kyngja ýmsu
á kjörtímabilinu, tekjuskiptingin er
ójöfn og fólk vill sjá breytingar. Það er
niðurstaða prófkjörsins. Ég vil sjá Sam-
fylkinguna standa að þeim breytingum.
Hvernig á aö fara aö þvi? Hvað
œtlaróu t.d. að gera viö kvótann?
Ég held að það þurfi að flnna leið til
að breyta þeirri stefnu sem fylgt hefur
verið. Við höfum unnið tillögu í því
máli sem verður kynnt, væntanlega
síðar í þessum mánuði.
Hvaö um Evrópusambandið? Eig-
um við aö ganga í þaö?
Ég held að við þurfum að skoöa kosti
og galla þess. Miðað við stöðuna nú sé
ég ekki að við eigum að ganga í það. Sá
tími er ekki í nánd.
Nú ertu oröin foringi Samfylking-
arinnar i Reykjavík og í reynd á
landinu öllu. Fólk veltir fyrir sér
högum forystumanna og því er
spurt: Hverjir eru fjölskylduhagir
þinir?
Ég er einstæð móðir tveggja ungra
manna og á tvö bamaböm. Eldri sonur-
inn er fluttur að heiman en ég bý með
drengnum mínum sem er 22ja ára.
Þarf ekki aö vinda aö því bráöan
bug aö stofna Samfylkinguna form-
lega? Hvenœr verður það gert?
Þetta er mikilvægt skref. Við erum
að bjóða fram í einni samfylkingu.
Næsta skrefið verður, hygg ég, að
stofna nýtt stjómamálaafl, stóran jafn-
aðar- og félagshyggjuflokk. Ég sé það
fyrir mér að það verði þegar á næsta
ári.
Ekki á þessu ári?
Ég þori ekkert um það að segja, en
býst við að það verði fljótlega eftir
kosningamar.
Hvaö hefur núverandi rikisstjórn
gert rangt í stuttu máli?
Hún hefur haft 100 milljörðum meira
úr að spfla en síðasta ríkisstjórn. Hún
hefur stjómað á tíma góðæris og hag-
stæðra ytri skilyrða en ekki skipt þeim
mikla tekjuauka sem hún hefur haft
réttlátlega. Ríkisstjóm Davíðs Oddsson-
ar hefur einnig sýnt mikinn yflrgang.
Ég nefni gagnagrunnsmálið og hálend-
ismálið þar sem mðst var yfir skoðan-
ir meirihluta þjóðarinnar. Ég nefni gíf-
urlegar breytingar sem hún boðaði
ekki í síðustu kosningum, svo sem að
leggja niður félagslega íbúðakerfið.
Hún hefur sýnt venjulegu fólki mikinn
hroka og það er eins og þessir stjórnar-
herrar átti sig ekki á því að á íslandi,
hjá einni af ríkustu þjóðum heims, er
töluvert mikil fátækt og misskipting.
Rangindin em þau að ríkisstjómin hef-
ur ekki skilað almenningi betri kjörum
við þær góðu aðstæður sem ríkt hafa.
Hvaö um einkavœðinguna. Viltu
snúa henni allri viö aftur?
Einkavæðing á rétt á sér, en þar
verður fyrst og fremst að skoða al-
mannahagsmuni. Það hefur ríkisstjóm-
in ekki gert, t.d. í einkavæðingu ríkis-
bankanna, heldur hugað að þvi fyrst og
fremst hvemig peningaöflin í þjóðfélag-
inu og Kolkrabbinn kæmu sem best út
úr þessu. Það gerði hún líka varðandi
fjármagnstekjuskattinn. Honum var
breytt í þá vem að þeir sem eiga pen-
ingana og einkafjármagnið í landinu
högnuðust sem allra best á breyting-
unni. Almennir sparifjáreigendur
fengu að borga fjármagnstekjuskattinn.
Fjárfestingarbankinn fór á verði langt
undir raunvirði, þar sem verið var að
gefa fé skattgreiðenda.
Hvaö meó félagslega íbúöakerfiö?
Ég tel að Samfylkingin muni beita
sér fyrir því að félagslegir valkostir
verði settir í öndvegi á nýjan leik. Þeir
em ekki til lengur. Þeir hafa verið
aflagðir og því verður breytt komist
Samfylkingin til valda.
Ef þú hefðir aðeins eitt kosninga-
loforö til aö gefa, hvaö myndi þaó
veröa?
Jafna tekjuskiptinguna í þjóðfélag-
inu.