Dagblaðið Vísir - DV - 03.02.1999, Blaðsíða 15

MIÐVTKUDAGUR 3. FEBRÚAR 1999
15
Þegar öryrki
eignast barn
Ung kona hér í bæ er ein af
mörgum öryrkjum, sem ætlað er
að lifa af eftirfarandi greiðslum:
Örkulífeyrir á mánuöi kr. 15.728
Tekjutrygging á mánuði kr. 28.937
Heimilisuppbót á mánuði kr. 13.836
Sérstök heimilisuppbót á mánuði kr. 6.767
Samtals greiðslur á mánuði kr. 65.268
Ekki veit ég hvemig nokkurri
manneskju er ætlað að draga fram
lífið af þessum fjármunum en það
er ekki efni greinarinnar. Lengi
getur nefnilega vont versnað þeg-
ar örykjar era annars vegar.
Upphæðin lækkar
Sá gleðilegi atburður gerðist í
lífi þessarar konu að hún eignað-
ist bam. Eðlilega hefur hún talið
að með greiðslu meðlags frá bams-
foður og barnalífeyri vegna henn-
ar eigin örorku ásamt bamabótum
til viðbótar öðram bótagreiðslum
yrði uppeldi bamsins henni við-
ráðanlegt.
En nú lítur greiðslumiðinn
hennar frá Tryggingastofnun rík-
isins svona út:
Örorkulifeyrir á mánuði kr. 15.728
Tekjutrygging á mánuði kr. 28.937
Bamalífeyrir á mánuði kr. 12.693
Samtals kr. 57.358
Meðlag frá ioður á mánuði kr. 12.693
Samtals á mánuði kr. 70.051
Upphæðin frá Tryggingastofnun
hefur lækkað um kr. 7.910 á mán-
uði eftir fæðingu barnsins! Faðir-
inn greiðir að sjálfsögðu meðlagið.
Hvernig má þetta vera?
„Einhleypingur" eftir
sem áður
Það sem gerst hefur er að heim-
ilisuppbót og sérstök heimilisupp-
bót vora felldar niður vegna tekna
af baminu, þ.e.
bamalífeyrin-
um og meðlag-
inu. í 9. gr.
laga um félags-
lega aðstoð
segir svo:
„Heimilt er að
greiða ein-
hleypingi, sem
nýtur óskertr-
ar tekjutrygg-
ingar sam-
kvæmt lögum
um almanna-
tryggingar og
er einn um
heimilisrekst-
ur án þess að
njóta fjárhags-
legs hagræðis
af sambýli eða samlögum við aðra
um húsnæðisaðstöðu eða fæðis-
kostnað, að auki 13.304 kr á mán-
uði.“ Sömu reglur gilda um sér-
staka heimilisuppbót, kr.
6.507 á mánuði. - Og í reglu-
gerð ráðuneytisins era
sömu ákvæði.
En hvað koma þessi ákvæði
bami umræddrar konu við?
Eftir sem
áður er kon-
an „ein-
hleypingur".
En nú hafa
hagir hennar
breyst sam-
kvæmt laga-
túlkun
Trygginga-
stofnunai- og
heldur betur
hlaupið á
snærið hjá
henni. Hún
hefur nú „fjárhagslegt hagræði af
sambýli eða samlögun við aðra“, í
þessu tilviki bamið, sem leggur til
barncdífeyri og meðlag, um það bil
25.000 á mánuði og þar með missir
konan um 20.000 kr. af bótum sín-
um í staðinn!
Ekkert gamanmál
Ég hélt að ég vissi þó nokkuð
um stöðu einstæðra foreldra og
uppeldi barna almennt, en að þau
- yndisleg sem þau eru - gætu ver-
ið til fjárhagslegs hagræðis fyrir
foreldrana, það er nýtt fyr-
ir mér og hlýtur einungis
að eiga við um böm ör-
yrkja!
En þetta er ekkert gam-
anmál. Þetta er náttúrlega
hneykslanleg afgreiðsla og
til skammar Trygginga-
stofnun sem á sér þó af-
sökun í óvandaðri laga-
smíð og vanhugsaðri
reglugerð. Þeir sem nú
bjóða sig fram í samfylk-
ingu við lagasmiðinn,
Guðmund Árna Stefáns-
son fyrrverandi heilbrigð-
is- og tryggingaráðherra,
og hvetja til aukinna barn-
eigna ættu að vara öryrkja
við þeirri iðju þar til rang-
lætið hefur verið leiðrétt.
Guðrún Helgadóttir
Þetta er ekkert gamanmál, hneykslanleg afgreiðsla og til skammar Trygg-
ingastofnun sem á sér þó afsökun í óvandaðri lagasmíð. (Mynd úr myndasafni DV
og óviðkomandi efni greinarinnar.)
Kjallarinn
Guðrún
Helgadóttir
varaþingmaður
„Ég hélt að ég vissi þó nokkuð um
stöðu einstæðra foreldra og upp-
eldi barna almennt en að þau -
yndisleg sem þau eru - gætu ver-
ið til fjárhagslegs hagræðis fyrir
foreldrana, það er nýtt fyrir mér
og hlýtur einungis að eiga við um
börn öryrkja1“
Samkomulagið við Bill „Hlið“
Björn Bjarnason, menntamála-
ráðherrann okkar íslendinga, hefur
tilkynnt það opinberlega að hann
hyggist banna mönnum að stela^
Míkrómjúkt í framtíðinni. Haft er
eftir áreiðanlegum heimildum
(Morgunblaðinu) að stolið sé fyrir
meira en milijarð af Míkrómjúku
og öðrum framleiðendum árlega og
nú sé semsagt kominn tími til að
horfast í augu við staðreyndir og
hætta þessum ófógnuði enda vita
allir og hafa alltaf vitað að það er
bannað að stela, nema hjá hinu op-
inbera.
Jafnframt boðar Bjöm Bjamason
menntamálaráðherra að samningur
hafi tekist miili sín og Míkrósoft.
Trúlega á hann þar við Microsoft,
það er ekki hægt að þýða Microsoft
sem Míkrósoft því ef á að fara að ís-
lenska Microsoft þá hlýtur það að
leggjast út sem Míkrómjúkt eða
lint. Ekki veit ég hvemig Bill Gates
(„Bill Hlið“ á islensku) líst á þess-
ar bollaleggingar eða þá staðreynd
að Villupúkinn, Machintosh og
Word Perfect hafa farið verulega
halloka í baráttunni við hið ensku-
mælandi Microsoft. Enda eiga þessi
þrjú það sameiginglet að vera öll
seld í íslenskri útgáfu.
Erfitt að skipta yfir
Það er virðingarvert að koma því
á að þeir sem ekki kunna ensku
geti orðið sér úti um forrit skrifuð
á móðurmálinu og hafa áðurnefnd
forrit þegar fyllt þann geira svo að
þeir sem ekki vilja sjá ensku geti
stautað sig áfram á sinni eigin
tungu. Það læðist samt að manni sá
grunur að ekki sé allt sem sýnist í
þessum efnum. Manni detttur
ósjálfrátt í hug þegar í Bandaríkj-
unum sunnanverðum voru hér á
áram áður þeir litnir homauga er
kenndu þrælum að lesa enda var þá
fljótlega fjandinn laus er þrælamir
fundu út að það var til annar og
betri heimur fyr-
ir utan girðing-
una.
Það er dálítið
erfitt að vera
alltaf að skipta
yfir milli tungu-
mála þegar verið
er að halda fyrir-
lestra og kynn-
ingarfundi fyrir
erlenda sam-
starfsaðila, gera
gögnin á ís-
lensku, skýra
þau út og lesa á ensku. Þetta veit
Björn Bjamason afar vel. Ef ekki þá
ætti einhver að segja honum það
sem fyrst.
Hryllir við framtíðarsýninni
Einnig er varhugavert að setja
upp girðingar í naíhi islenskunnar
þegar tölvur og forrit eiga í hlut.
Það eru ekki allir framleiðendur
jafnhrifnir af þessu
uppátæki og ekki
verður gott fyrir þá
sem tileinka sér ís-
lenska „Glugga í
Mikrómjúku" um-
hverfi og kunna ekki
almennilega á
Windows þar sem
flestöll forrit sem
era skrifuð fyrir
Windows era á
ensku. Þar þurfa
menn því að vita
hvað „File, Open,
Save, Import,
Properties, Format,
Photo, Table, Insert,
Edit, Paste, Copy,
Control, Folder, New
Folder, My
Document, Paragraph, Cross
Reference, Search, Find, Clipbo-
ard, File Merge, Colums, Frames,
Tasks, Joumal, Compose,
Syncronize, Subject, Connect,
Extract“ o.s.frv. þýða.
Þetta framtak Björns Bjamason-
ar menntamálaráðherra mun
verða til þess að við íslendingar
munum fá Míkró múka islenska
glugga uppsetta í tölvunum okkar
en ekki Windows og viö munum fá
Míkró mjúkan skrifstofupakka
2000 í staðinn fyrir Office 2000 frá
Windows og „Wordinn" okkar eini
og sanni verður uppsettur í tölv-
unni sem Orðið en ekki Word.
Ég verð að segja að mig hryllir
við þessari framtíðarsýn þar sem
íslendingar kunna bara islensku
og reisa múra til þess að samlag-
ast ekki umheiminum. Án múra
gætum við komist að því hvað er í
gangi þama fyrir utan. - En hugs-
anlega gætu erlendir
aðilar átt greiðari að-
gang að skjölum sem
ekki þola of vel dags-
ins ljós.
Opnað upp á gátt
íslenskun á einhverju
tilteknu tölvuforriti er
lofsvert ffamtak ef við-
komandi umboðsaðili
eða framleiðandi borg-
aði sjálfur brúsann
eins og reyndar er
haldið fram í máli
Björns Bjarnasonar
menntamálaráðherra.
Þar fylgdi þó sá bögg-
ull skammrifi að ríkið
setji stórfé í að
stemma stigu við for-
ritaþjófhaði.
En þegar Björn Bjarnason geng-
ur fram á fjölmiðlasviðið og tekur
eitt forrit fram yfir annað og greið-
ir fyrir íslenskun þess með fjár-
freku framtaki á sviði aðhalds í
þjófaforvörnum sem kemur til
með að kosta íslenska ríkið hund-
ruð milljóna, það er einfaldlega
ekki sæmandi. í hesta falli for-
dæmisgildandi ráðstöfun fyrir þá
sem vilja fá íslenskun á sinum for-
ritum, mér dettur til hugar að með
þessari ráðstöfun sé búið að opna
dymar upp á gátt fyrir þá sem
vilja fá sín forrit íslenskuð.
Samkomulagið við „Bill Hlið“ er
því miður staðreynd og óhaggan-
leg, „Bill Hlið“ tekur að sér að ís-
lenska sitt eigið forrit yfir í Míkró-
mjúkt í gluggum og Bjöm Bjama-
son að passa það að við stelum því
ekki jafnóðum.
Njáll Harðarson
„íslenskun á einhverju tilteknu
tölvuforriti er lofsvert framtak ef
viðkomandi umboðsaðili eða
framleiðandi borgaði sjálfur brús-
ann eins og reyndar er haldið
fram í máli Björns Bjarnasonar
menntamálaráðherra. Þar fylgdi
þó sá böggull skamrifí...u
Kjallarinn
Njáll Harðarson
framkvæmdastjóri
Með og
á móti
A að breyta yfirstjórn
Sjálfstæðisflokksins?
BJörn BJarnason
menntamálaráö-
herra.
Breiðari,
kjörin forysta
„Hugmyndin, sem ég hef
hreyft varðandi breytingar á
æðstu stjórn Sjáifstæðisflokks-
ins, felst í því
að kjörin sé
framkvæmda-
stjórn flokks-
ins á lands-
fundi, hún
starfi í umboði
fundarins við
hlið formanns
flokksins og
formanns þing-
flokksins. Hlut-
verk fram-
kvæmdastjórn-
armanna verði að sinna innra
starfi í flokknum. Rökin fyrir því
að ég hreyfi þessari hugmynd
núna era þessi helst: Unnið er að
því að breyta kjördæmaskipan.
Flokkakerfið er að taka stakka-
skiptum. Sjálfstæðisflokkurinn
stefnir að því að leiða rikisstjórn
þriðja kjörtímabilið í röð. For-
maður flokksins og varaformað-
ur, veröi hann kjörinn, munu
einbeita kröftum sínum að land-
stjóminni. Þörf er á fulltrúum
kjömum af landsfundi sém hafa
sérstakt umboð ög bera ábyrgð á
brýnum innri málefnum flokks-
ins í samvinnu við formann
hans. Ljóst er að með kjörinni
framkvæmdastjórn yrði forysta
flokksins breikkuð, þannig
mætti tala um marga varafor-
menn í stað þess að hafa einn.“
Flokkurinn
þarf varafor-
mann
„Ég tel að
hugmyndir
Bjöms Bjama-
sonar séu fylli-
lega skoðunar-
og umræðu-
verðar en efast
þó um að það
sé rétt að taka
þæi' til af- Vilhjálmur Egilsson
greiðslu á alþinglsmaöur.
næsta lands-
fundi. Ástæð-
an er sú að
hugmyndir af þessu tagi þurfa
lengri meltunartíma. Eins tel ég
að flokksmenn hafi almennt gert
ráð fyrir því að kosið verði um
varaformann og í nýja miðstjórn
flokksins á næsta landsfundi eft-
fr óbreyttum skipulagsreglum.
Ég held líka að i sjálfu sér hafi
það hingað til þjónað hagsmun-
um flokksins vel að hafa varafor-
mann sem kjörinn hefur verið á
landsfundi. Þetta fyrirkomulag
hafi í gegnum tíðina breikkað
forystusveit flokksins og reynst
honum vel. Það breytir því þó
ekki að það gæti verið skynsam-
legt að kjósa í framkvæmda-
stjórn í beinni kosningu og
breyta vægi hennar i flokksstarf-
inu. Engu að síður held ég að til-
vist framkvæmdastjómar, sem
kosin yrði með þeim hætti,
breyti því ekki að varaformaður
þarf að vera til í flokknum. Ann-
aðhvort taki þá einhver fram-
kvæmdastjórnarmanna að sér að
gegna því eftir kosningu í fram-
kvæmdastjóminni eða þá að
varaformaður sé kosinn af lands-
fundi sem ég tel eðlilegra. Þessar
hugmyndir Bjöms era hins veg-
ar allra góðra gjalda verðar en
þær era þess eðlis að þær þurfa
umræðu og að mínu áliti lengri
meðgöngutíma en þann sem eftir
er fram að landsfundi."
-SÁ