Dagblaðið Vísir - DV - 04.02.1999, Qupperneq 14

14
FIMMTUDAGUR 4. FEBRÚAR 1999
Útgáfufélag: FRJÁIS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóran JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓU BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritsqóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjóm, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverö 170 kr. m. vsk., Helgarblaö 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Verðbólgan er hafin að nýju
Verðbólga má ekki vera meiri hér en í helztu við-
skiptalöndum okkar. Umframverðbólga veldur slakari
samkeppnisstöðu atvinnuvega og þrýstir upp vöxtum,
sem spilla samkeppnisstöðunni enn frekar, svo að úr
verður vítahringur ótraustra efnahagsmála.
Um þessar mundir er verðbólga lítil í umheiminum,
innan við 2% í viðskiptalöndum okkar. Annars vegar er
lítil verðbólga hefðbundin í Bandaríkjunum og hins veg-
ar hefur Vestur-Evrópa náð verðbólgu niður með mark-
vissum aðgerðum til að koma á fót evrunni.
Við höfum ekki agann af evrunni og erum þar á ofan
að sigla inn í kosningaár með tiiheyrandi losi á brems-
um stjómvalda. Verðbólga verður hér örugglega yfir 3%
á árinu og getur hæglega farið yfir 5%. Þetta kemur fram
í spám ýmissa stoöiana, erlendra sem innlendra.
Að venju em Þjóðhagsstofnun og Seðlabanki hús-
bóndahollar stofnanir, sem ekki vilja valda ríkisstjóm-
inni hugarangri. Þær hafa látið frá sér fara allt of lágar
verðbólguspár út í hött og framkalla þannig beinlínis
verðbólgu með því að svæfa stjómvöld á verðinum.
Það er sérstaklega ámælisvert, að íslenzki Seðlabank-
inn skuli ekki haga sér eins og óháður seðlabanki, svo
sem hefúr verið í Bandaríkjunum og Þýzkalandi og nú
síðast í Bretlandi, eftir að Tony Blair komst til valda.
Háður seðlabanki er hættulegur seðlabanki.
Þenslan er orðin svo mikil hér á landi, að vaxtastigið
er orðið óraunhæft. Nauðsynlegt að hækka vexti sem
allra fyrst og það verulega, en skaða má þjóðina enn frek-
ar með því að fresta hækkuninni fram yfir kosningar til
þess að valda ekki óróa á viðkvæmum tíma.
Verðbólgan á íslandi stafar af ýmsum ástæðum. Einna
veigamest er sveiflan af velgengni sjávarútvegs, sem
bylgjast um allt þjóðfélagið. Kvótasölu-gróðakerfið magn-
ar sveifluna enn frekar með því að draga peninga til
verðbólguhvetjandi fjárfestingar af ýmsu tagi.
Stóriðjudraumar ríkisstjómarinnar stuðla að óhófleg-
um athaftiavilja. Bjartsýnir slá lán til framkvæmda og
vélakaupa. Þeir reikna með að fýrirhuguð stóriðju- og
stórvirkjanavelta fleyti sér út úr skuldunum. Almenning-
ur smitast af þessu og sukkar meira en ella.
Margt fleira leggst á sömu sveif. Hagkerfið er lokaðra
en vestræn hagkerfi og býður upp á óhagkvæma spill-
ingu. Þannig kemst Eimskip upp með að niðurgreiða
pappír fyrir Skeljung í símaskrána og Landssíminn með
að afhenda prentsmiðjunni Odda verkið án útboðs.
í skjóli ríkisrekstrar og innflutningshafta hefúr land-
búnaðinum tekizt að hækka afurðir sínar í vetur og
stuðla þannig að verðbólgu. Þetta fyrirkomulag getur eitt
út af fyrir sig komið í veg fyrir, að ísland taki sæti með
alvöruríkjum verðfestu og trausts eftiahags.
Ríkisstjómin hefur ekki hagað málum sjávarútvegs og
landbúnaðar á þann hátt, að þaðan komi ekki verðbólga
inn í þjóðfélagið. Hún hefur klúðrað ýmsum þáttum
einkavæðingar á þann hátt, að einokun hefúr haldizt og
verðlag einkavinavæðingar hefúr hækkað.
Ríkisstjómin er uppiskroppa með ýmsar aðrar verð-
bólgubremsur, sem hafa gefizt henni vel á undanfomum
árum. Hún bilar núna, þegar röðin ætti að koma að
frjálsræðisaðgerðum í sjávarútvegi og landbúnaði og
málefnum, sem varða hagsmuni kolkrabbans.
í slíkri stöðu er afleitt, að helztu stoftianir efiiahags-
mála skuli vera svo vanþróaðar, að þær taka tillitssemi
við ríkisstjóm fram yfir heiðarlegar efnahagsspár.
Jónas Kristjánsson

' "1 Wiittrail1 iiíyiifTi''
„Mengun frá Kólaskaga getur ógnað öllu lífi í hafinu ef ilia færi og ekkert gert til þess að sporna gegn því ac
kjarnorkuúrgangur mengi höfin."
Norðurlanda-
samstarfið
- styrkir stöðu okkar innan Evrópu
Kjallarínn
Sturla
Böðvarsson
alþingismaður og á sæti
í Norðurlandaráði
svæðanna sem varða
okkur vissulega meö
einum eöa öðrum hætti.
Engum getur dulist að
Eystrasaltsríkin og
Rússland koma með
brotið samfélag frá Sov-
ét-tíðinni. Það er skylda
okkar Norðurlandaþjóð-
anna að styðja og
styrkja þessar þjóðir
með öllum tiltækum
ráðum og stuðla að lýð-
ræðisþróun og auknum
mannréttindum borgar-
anna.
Erfiðustu viðfangsefni
nærsvæðanna eru trú-
lega mengun og mikil
félagsleg VEmdamál.
Með auknu starfi nær-
„Það er mikilvægt verkefni okk-
ar íslendinga innan Norðurlanda-
samstarfsins að styrkja stöðu
okkar meðal Evrópuþjóðanna og
gæta þess að nýta styrk okkar
sem samhentur hópur, jafnt
gagnvart Evrópuþjóðunum sem á
alþjóðavettvangi. “
Norrænt sam-
starf á sér langa
sögu þrátt fyrir að
Norðurlandaráð sé
lítið eitt yngra en
íslenska lýðveldið.
Samstarf Norður-
landa hefur að
minu áliti mikla
þýðingu á mörgum
sviðum. Samstarf á
sviði menningar-
mála er mikilvæg
undirstaða hins
norræna samstarfs.
Norrænt samstarf
styrkir Norður-
löndin sem eina
menningarlega
heild með meginá-
herslu á lýðræðis-
hefð, samhug og
skyldleika þjóð-
anna sem hafa
sterka norræna
vitund. Hið nýja
skipulag Norður-
Iandaráðs gerir ráð
fyrir að starfið falli
í fastmótaðar leiðir
sem auðvitað miða
að því að styrkja
stöðu Norðurland-
anna inn á við og
ekki síður á vett-
vangi þjóðanna og
í samstarfi við þjóðir Evrópu, og
þá ekki síst nærsvæöanna.
Erfiðustu verkefnin
Á þessu kjörtímabili hef ég
starfað á vettvangi Norðurlanda-
ráðs. Verkefui mín innan Norður-
landaráðs hafa einkum verið á
vettvEmgi nærsvæðEmefndar. Ég
hef fengið tækifæri til þess að
kynnast viðfangsefhum grann-
svæðanefndEtr eiga Norðurlanda-
þjóðimar að geta orðið að liði og
stuðlað að æskilegum breyting-
um, ekki síst hjá Eystrasaltsríkj-
vmum.
Mengunarhætta
Þess er að vænta að Norður-
landasamstarfið auki öryggi í
norðurhluta álfunnar, tryggi sjálf-
bæra þróim og geti orðið til þess
að auðvelda aðgerðir gegn meng
un hafanna og um leið auðlindun
hafsins. Fyrir okkur íslendinga e
ástæða til þess að vekja athygli;
þeirri hættu sem mengun, m.a. fr;
Kólaskaganum, getur haft í fo
með sér, ekki síst fyrir Norður
löndin og þær þjóðir sem eig;
mikið undir auðlindum hafsins.
Vissulega ber nokkum skugg;
á þar sem em deilur Norðmann;
og okkar íslendinga um veiðar o;
nýtingu fiskimiða sem báðar þjóf
imar telja sig eiga tilkall til
Frændur okkar, Norðmenn, virf
ast fremm- beina spjótum sínur
að okkur íslendingum vegn,
veiða nokkurra skipa í Smugunn
en þeirri mengunarhættu seu
stafar frá kjamorkuúrgangi á o
við Kólaskagann. Mengun fr.
Kólaskaga getur ógnað öllu lífi
hafinu ef illa færi og ekkert ger
til þess að spoma gegn því a
kjamorkuúrgangur mengi höfin.
Norrænt gildismat
Norðurlöndin tengjast öll Evr
ópusambandinu sterkum böndur
þrátt fyrir sérstöðu íslendinga o
Norðmanna. Það er mikilvæg
verkefni okkar íslendinga inna
Norðurlandasamstarfsins a
styrkja stöðu okkar meðEd Evr
ópuþjóðanna og gæta þess að nýt
styrk okkar sem SEunhentur hó{
ur, jafnt gagnvart Evrópuþjóður
um sem á alþjóðavettvangi.
Við eigum að SEuneinast um a
halda í heiðri norrænt gildisms
um leið og Norðurlandaþjóðima
em hver með sínu lagi öflugi
þátttakendur í því að styrkj
stöðu Evrópuþjóðanna og stuðl
þannig að framforum, auknur
mannréttindum, velferð og friði.
Sturla Böðvarssoi
Skoðanir annarra
Hin földu laun
„Kaup embættismanna og þingmanna er miklu bet-
ur falið en niðurgreiöslur Félags viðskiptafræðinga
og hagfræðinga. Þegar starfsmanni launþegasamtaka
datt seint og um síðir að fara að athuga hvemig það
lið allt sækir sér hnefa í sjóði ríkis og banka kemur í
ljós hvílíkar viðbótartekjur þetta fólk tekur sér og
lýgur svo til um lágu launin og fátækt sína. Við þetta
hefúr frjálshyggjEm ekkert að athuga ... Grófleg risna
og margföld lífeyrisréttindi kjaraaðalsins era greidd
af skattborgurum, sem aldrei hafa vit á að fylgjast
með hvemig þeir em hlunnfamir. Og gestir í morg-
unverði hagfiæðingannna munu heldur aldrei velta
fyrir sér af hverju þeir em ójafhari en aðrir.“
Oddur Ólafsson í Degi 3. febr.
Landsbyggðin og skattarnir
„Sú snjalla hugmynd hefur nú komið upp hjá fram-
kvæmdastjóra nokkrum úti á landsbyggðinni að ekki
greiði allir landsmenn sama tekjuskattshlutfall.
Framkvæmdastjórinn telur sem sé að þeir sem búa á
landsbyggðinni ættu að greiða lægri skatta og réttlæt-
ir hann þessa hugmynd með þvi að þetta geti dregið
úr sókn fólks til suðvesturhomsins. En hver borgar
brúsann, eða er þetta eitt af hinum ókeypis ráðum
vinstri manna? Nei, þetta er langt í frá ókeypis og
þeir sem myndu borga fyrir þessa lægri skatta em
vitaskuld þeir sem búa í þéttbýlinu. Framkvæmda-
stjórinn bendir aðeins á björtu hliðina á málinu, en
lét þess ekki getið að afleiðingar þess að fölk i dreif-
býli myndi hEifa hærri ráðstöfunartekjur vegna þessa
en nú er, væm þær að fólk í þéttbýli hefði lægri ráð-
stöfunartekjur."
Úr 29. tbl. Vef-Þjóðviljans.
Vandi Alþjóðaólympíunefndarinnar
„Til þessa hafa forystumenn íþróttamála á íslandi
staðið hjá þegar átök hafa átt sér stað um skipulag Al-
þjóðaólympíunefhdarinnar. En nú bregður öðmvísi
við því fyrir nokkrum dögum ritaði forseti ÍSÍ, Ellert
B. Schram, forseta Alþjóðaólympíunefhdarinnar bréf
þar sem hann hvetur til róttækrar uppstokkunar á
nefhdinnni ... Það verður sannarlega forvitnilegt að
sjá hvaða viðtökur tillögur Ellerts fá úti í hinum
stóra heimi. Allténd er þetta í fyrsta sinn sem íslend-
ingur hefur eitthvað til málanna að leggja í þessum
efnum.“
Ingimar Jónsson í Mbl. 3. febr.