Dagblaðið Vísir - DV - 11.02.1999, Blaðsíða 19

FIMMTUDAGUR 11. FEBRÚAR 1999
19
Kaskótryggingar af bílum:
Sjálfsáhætta
borgar sig varla
Eftir að kunningi blaðamanns
lenti í því að skemma nýjan bíl
sinn nýlega vöknuðu upp spurn-
ingar um kaskótryggingar á bílum
og sjálfsábyrgð bíleigenda. Borgar
sig að kaskótryggja yfirleitt? Borg-
ar sig að taka á sig tiltekna sjálfs-
áhættu eða ekki? Þeir sem kaupa
nýja eða nýlega bíla og taka bíla-
lán fyrir hluta kaupverðsins verða
að kaskótryggja bílinn. Kaskó-
trygging er einfaldlega eitt af skil-
yrðum þess að fá lánið yfirleitt.
Niðurstaðan er sú að kaskótryggi
menn á annað borð er óskynsam-
legt að taka á sig sjálfsáhættu
nema þá mög óverulega. Menn
með sjálfsáhættu upp á 100 þúsund
kr. sem lenda í 100 þúsund króna
tjóni þurfa að greiða þá upphæð til
að fá bílinn viðgerðan eða endur-
nýjaðan. En auk þess missa þeir
bónus af bæði ábyrgðar- og kaskó-
tryggingunni og tapa þannig
stærri upphæð en sem nam mis-
muninum á iðgjaldi af trygging-
unni með sjálfsábyrgð og án henn-
ar.Og sá munur er ekki mikill.
DV spurðist fyrir um þessi mál
hjá þremur tryggingafélögum, Sjó-
vá-Almennum, Vátryggingafélagi
íslands og FÍB-Tryggingu. Fyrir
tryggingasölumennina var lagt
dæmi af manneskju sem ætlar að
endumýja bilinn sinn og hefur
augastað á meðalstórum fimm
manna bíl af evrópskri gerð sem
kostar 1.635 þúsund. Bileigandinn
nýtur 60% afsláttar frá fullu
ábyrgðartryggingagjaldi þess bíls
sem hann nú á og hefur verið tjón-
laus í fimm ár. Hann á ekki fyrir
kaupverði nýja bílsins og verður
því að taka bílalán fyrir hluta
þess og verður því að kaskó-
tryggja bílinn.
Nokkur munur var á einstök-
um liðum þessa dæmis milli trygg-
ingafélaganna, einkum var hann
áberandi milli FÍB-tryggingar og
hinna félaganna tveggja. Þess skal
þó getið að aðeins var rætt við
tryggingasölumennina um trygg-
ingar eins bíls af tiltekinni teg-
und, óháð því hvort tryggingataki
tryggir aðrar eigur sínar hjá
hverju félaganna um sig. Hjá VÍS
og Sjóvá-Almennum er gefinn
magnafsláttur ef fólk tryggir hús
sín, fjölskyldu og innbú sem hefur
áhrif á heildarniðurstöðuna til
lækkunar. Hjá FÍB-tryggingu eru
hlutirnir klipptir og skornir og
fast verð á sérhverri tryggingu.
Eitt tryggingafélaganna hafði þá
sérstöðu að bjóða ekki fulla kaskó-
tryggingu án sjálfsábyrgðar trygg-
ingartaka. Lægsta sjálfsáhætta
þess var 32 þúsund krónur, en hin
tvö bjóða kaskótryggingu með
engri sjálfsáhættu. Þá var
lítils háttar mismunur á
því hversu mikil áhrif
kaskótjón hafði á bón-
ustap tryggingartaka,
bæði bónusfall á
ábyrgðar-
trygg-
ingunni og á kaskótryggingunni.
Hjá einu tryggingafélaganna
fellur tryggingartaki niður um
fjóra gjaldflokka í ábyrgðartrygg-
ingunni, eða úr 60% bónus í 20%
lendi hann í 100 þúsund króna
tjóni. Hjá hinum var fallið um þrjá
flokka. Hjá öllum félögunum
hækkaði iðgjald af kaskótrygging-
unni um 20% við tjónið.
Þegar eins konar vegin meðaltöl
þeirra talna sem sölumenn trygg-
ingafélaganna gáfu DV eru skoðuð
kemur í ljós að það kostar um 70
þúsund krónur að tryggja þennan
umrædda bíl á ári ef sjálfsáhætta
er í lágmarki, eða 0-40 þúsund. Sé
sjálfsáhætta upp á 100 þúsund
krónur eða meira tekin kosta
tryggingarnar fjögur þúsund krón-
um minna á ári eða um 66 þúsund
krónur, sem vart getur talist mik-
Án tjóns
70.000 kr.
V'
!
66.000 kr.
ill munur miðað við ávinninginn
ef 100 þúsund króna tjón verður.
Rétt er að geta þess að ekki þarf að
stórsjá á nýjum bíl sem hefur orð-
ið fyrir slíku tjóni. Oftast er nóg
að framljósin brotni, stuðarinn
líka og kannski grillið.
Eftir tjónið þarf sá með litla sem
enga sjálfsáhættu að greiða fyrsta
árið á eftir rúmlega 93 þúsund
krónur í tryggingar, eða um 23
þúsund krónum meira en áður. Sá
sem tók 100 þúsund króna sjálfsá-
hættu eða meir greiddi fyrir tjón-
ið um 66 þúsund kr. á ári en ið-
gjöld hans hækka um 18 þúsund
krónur.
-SÁ
Eftir tjón
93.000 kr.

Meðaltalstölur þriggja tryggingafélaga,
miðað við 60% afslátt af ábyrgöartryggingu og 30% af kaskótryggingu
Sjálfsáhætta - lítill ávinningur
84.000 kr.
jf-7.
i rStæSííi
I
f
I
Lítil sjálfsáhætta (0-30 þúsund)
Ábyrgðar- og kaskótrygging
Mikil sjálfsáhætta (100 þús. eöa meira)
Ábyrgðar- og kaskótrygging
Landsbankinn:
Ýmis
form
húsnæð-
islana
Veðdeild Landsbankans, sem
þjónustaði aðallega Húsnæðis-
stofnun ríkisins fram til síðustu
áramóta, hefur fengið nýtt hlut-
verk eftir að Húsnæðisstofnun
var lögð niður. Veðdeildin veitir
nú veðdeildarlán til húsnæðis-
kaupa eða nýbyggingar á svipað-
an hátt og hefðbundin húsbréfa-
lán. Þem sem hyggja á íbúðar-
kaup geta nú leitað beint til Veð-
deildar.
Lánin eru tryggð með veði í
viðkomandi fasteign. Hámarks-
veðhlutfall er almennt 65% en
vegna fyrstu kaupa 70% af
markaðsverði. Eingöngu veitt út
á auðseljanlegar eignir.
Lánsfjárhæð er
1.000.000-10.000.000 krónur.
Vextir eru fastir, 6,65% og láns-
tíminn 30 ár. Lánið er verð-
tryggt miðað við vísitölu neyslu-
verðs.Lántökugjald er 1,5%.
íbúakaupendur geta valið um
þrjár leiðir: Almennt veðdeildar-
lán, veðdeildarlán með líftrygg-
ingu og veðdeildarlán með söfn-
unarlíftryggingu. Hámarksveð-
hlutfall Veðdeildarláns - með
söfnunarlíftryggingu getur
numið allt að 75% af markaðs-
verði.
Ryðlitur á kalda vatninu algengt vandamál:
Vatnið of
efnasnautt
Margir kannast við það að fá
öðru hverju ryðlita og fremur
ólystuga vatnsbunu úr kaldavatns-
krananum heima hjá sér. Ryðlitur-
inn hverfur yfirleitt eftir smástund
þegar vatnið er látið renna. Ryðlitur
í vatni leiðir óhjákvæmilega hug-
ann að því hvort vatnslagnir húss-
ins séu að tærast upp og hvort búast
megi við vatnstjóni með tilheyrandi
tjóni og umstangi.
„Það kann að hljóma einkennilega
í eyrum fólks sem getur státað af
hreinu og heilsusamlegu vatni en
staðreyndin er að neysluvatnið hér
er of efnasnautt. Það er mikið af gal-
vaniseruðum vatnsrörmn í bygging-
um hér á landi og til að þau tærist
ekki þarf að vera ákveðið magn kals-
íums (kalks) og karbónats í vatninu.
Þessi efni mynda sterka himnu inn-
an á rörin sem vamar tæringu og
ryði,“ segir Ragnheiður Inga Þórar-
insdóttir, verkfræðingur á efnis-
tæknideild Iðntæknistofnunar.
Ryðmyndun
Galvanisemð rör em sinkhúðuð.
Ef ekki kemur til vöm með hjálp
kalsíums og karbónats tærist sink-
húðin inn að járni og ryðmyndun
hefst. Mest verður hennar vart þeg-
ar sjaldan er skrúfað frá og vatnið
nær að hitna í lögnunum. Þetta á
t.d. við um krana í bílskúr eða kjall-
ara. Þá getur ryð myndast ef rennsli
er lítið vegna stíflu í síu á kranan-
um. Vatnið verður þá oft ryðlitt
fyrst eftir að sigtið hefur verið
hreinsað og vatnsrennslið hefur
losað um ryðið. í versta falli geta
útfellingar vegna ryðs stíflað
vatnslögnina. Almennt eru rörin
það þykk að ekki er hætta á ferð-
um ef vatnsnotkun er eðlileg.
En hvað er til ráða vilji menn
losna við ryðlitað vatn? Ragnheiður
bendir á þann möguleika að setja
síubox meö fosfatblöndu við vatns-
inntakið í húsið. Þá fer ryðliturinn.
En böggull fylgir skammrifl. Mæl-
ingar á málminnihaldi í kranavatni
sýna að tæring getur þá aukist til
muna.
Ryðfrítt og plast
Ragnheiður bendir á að svo virð-
ist sem efnainnihald vatnsins hafi
eitthvað breyst með ámnum. Dæmi
séu um að vatnslagnir í 50-60 ára
gömlum húsum séu ótærðar. Þá er
eins og að húð hafí myndast innan í
röranum í fyrstu og varið þau fyrir
tæringu síðar. Hins vegar hefur
tæringar orðið vart í mun yngri
húsum í Grafarvogi.
Það getur verið dýrt og valdið
mikilli röskum að skipta um vatns-
lagnir í húsum ef þetta vandamál
fer úr böndunum. En þegar hús eru
byggð má huga að þessu með því að
velja ryðfrí rör eða plaströr. Það er
einfaldlega spurning um lífsgæði að
fá alltaf hreint og tært vatn úr kran-
anum. -hlh
Afkomutölur lyfta Nýherja
virðist hafa átt von á þessari út-
komu en félagið hefur hækkað um
40% frá þvi í nóvember.
Bjartsýni er í garð Marels eftir
fréttir af samningum um sölu á
kjúklingaskurðarvélum fyrir 100
milljónir króna en markaður fyrir
nefhdar vélar er
gríðarlega stór.
-hlh
Afkomutölur Nýherja hafa haft
áhrif til hækkunar eins og sést á
meðfylgjandi grafi. Hagnaður fyrir-
tækisins er 113 milljónir króna sam-
anborið við 74 milljóna króna hagn-
að árið á undan. Mikil umskipti
hafa átt sér stað eftir 105 milljóna
króna tap félagsins árið 1996. Niður-
staðan nú er talsvert umfram vænt-
ingar sem gerðar voru. Markaður-
inn
Verðbréf á
upp- og niðurleið
- síöastliöna 30 daga -
Marel hf.
Nýherjl hf.
Lyfjaverslun Pharmaco hf. Tæknlval hf.
íslands hf.
islenskar Hlutabréfa-
Stálsmlöjan hf. Plastprent hf. sjávarafurðir hf. Tangl hf. sjóðurinn íshaf hf.