Dagblaðið Vísir - DV - 13.02.1999, Blaðsíða 18

LAUGARDAGUR 13. FEBRÚAR 1999 Jj"V"
i8 feygarðshornið
Vinstri menn eiga að hætta að
kveinka sér sífellt undan öllu sem
Davíð Oddsson segir um þá. Væl
er málflutningur hins veika. Og
vinstri menn eru ekki veikir um
þessar mundir. Þegar Davíð talar
um að það sé sambærilegt að af-
henda minki lykla að hæsnahúsi
að afhenda vinstri mönnum að-
gang að ríkissjóði þá er sú líking
að vísu stráksleg - en hún er
hnyttin og alveg svaraverð, gam-
alt og gott þjóðlegt líkingamál
sem engin ástæða er til að nötra
yfir. Það er kominn tími til að
ræða við Davíð um pólitík á jafn-
réttisgrundvelli og hætta þessu
væli um hroka í honum.
Hins vegar er full ástæða til að
amast við málflutningi mennta-
málaráðherra í nýlegum netpistli
þar sem hann nefnir í sömu
andrá Ingibjörgu Sólrúnu Gísla-
dóttur og Pol Pot. Tengir saman
þjóðarmorð viðurstyggilegasta
einræðisherra aldarinnar og það
sem hann segir vera hvarf
Kvennalistans úr íslenskum
stjórnmálum; segir Ingibjörgu
Sólrúnu vera að þurrka út fortíð-
ina eins og Pol Pot; skilur eftir þá
tilfinningu með lesanda að lagt sé
að jöfnu dráp á tveimur milljón-
mn manna og pólitískt lánleysi
Guðnýjar Guðbjörnsdóttur sem
hann hefur „heyrt“ að sé verk
Ingibjargar Sólrúnar - sem í
sjálfu sér er ómerkilegt slaður.
Nú kann vel að vera að pólitísk
afdrif Guðnýjar í nýafstöðnu
prófkjöri séu menntamála-
ráðherra mikið harms-
efni - en er það ekki
svolítið langt seilst til að
túlka þann harm að láta að þvl
liggja að borgarstjóri Reykjavík-
ur standi fyrir hreinsunum á
pólitískum andstæðingum að
hætti Pols Pot?
íslensk umræða er oft
æði ábyrgðarlaus þeg-
ar menn á borð við
Hitler, Stalín og Pol
Pot eru annars veg-
ar, enda við verið
blessunarlega langt í
burtu frá ósköpum
aldarinnar. Hvernig
væri samt
að taka
mann-
inn
nú
einu
sinni á orðinu og spyrja hreint út:
hvað á hann við með því að
spyrða saman Ingibjörgu Sólrúnu
og Pol Pot? Sér hann eitthvað
sammerkt með þessum
tveimur leiðtogum? Og sé
svo, vildi hann vera svo
vænn að upplýsa hvað það
er? Sé ekki svo - má ekki
vænta þess að hann biðjist
afsökunar? Eða telur hann
Ingibjörgu Sólrúnu vera
efni í miskunnarlausan
harðstjóra og morðvarg?
Eða er tal hans haldlaust
Svipað gaspur
henti Valdimar
Jóhannesson á
dögunum og
hann hafði
dómgreind til
að biðjast af-
sökunar á
ummælum
geip
sínum
hafði þó þá
afsökun að
hafa verið í
viðtali við
sjálfan Ei-
rík Jónsson
Kaupmannahöfn.
Hvers vegna eru
þessir menn
alltaf að líkja
henni Sollu
við Pál
Pott?
Ástæð-
an er
ein-
fóld:
þeir
Guðmundur Andri Thorsson
stendur slíkur stuggur af konu
með völd að þeir beinlínis nötra
af skelfingu.
******
Björn Bjarnason hefur um
margt virst vera vinnusamur og
farsæll ráðherra bæði mennta- og
menningarmála, störf hans virðast
bera vott um einlægan áhuga hans
á báðum málaflokkum og vilja til
að láta gott af sér leiða, nú síðast í
samningum við Microsoft. Ef ekki
væri fyrir heimasíðuskrif hans
myndi maður jafnvel segja að
hann væri sá ráðherra ríkisstjórn-
arinnar sem mest hefði komið á
óvart.
Því að stundum eru netskrif
hans býsna kyndug. Þannig muna
sumir eftir því þegar hann skrifaði
í nokkurs konar Sandkomsstíl um
bókaforlagið Mál og menningu að
því er virtist einvörðungu til þess
að láta í ljós einhverja undarlega
óvild í garð þess fyrirtækis sem
kann að vera sprottin af gömlum
draumum um viðgang Almenna
bókafélagsins. Þau skrif virtust
bera vott um að hann héldi að
hann gæti í einhverjum skilningi
hætt að vera ráðherra á kvöldin
þegar hann settist við tölvuna. Það
var áreiðanlega misskilningur. Og
bókaforlagið má búa við að ráð-
herra menningarmála hefur opin-
berlega farið um það niðrandi orð-
um - sem er sambærilegt við það
að Halldór Blöndal samgönguráð-
herra lýsti yfir andúð sinni' á
Vörubílastöðinni Þrótti eða Finn-
ur Ingólfsson iðnaðarráðherra
hæfi upp illt umtal um sápugerð-
ina Frigg.
******
Tjáningarfrelsi sérhvers þegns
landsins er vissulega heilagt, og
það gildir jafht um ráðherra og
aðra. Smám saman virðist það
vera að síast inn i valdamenn
landsins að sérhver skuli frjáls að
því að tjá hug sinn um hvaðeina
án þess að eiga á hættu tugthús-
vist eða fjársektir. Þetta er ný
hugsun hér á landi. Það er ekki
lengra síðan en á áttunda áratugn-
um að félag áhugamanna um her-
setu Bandaríkjamanna á íslandi,
Varið land, fékk andstæðinga sína
dæmda í háar sektir fyrir orð á
borð við „mannvitsbrekkur“. Og
ekki löngu síðar var feikilega
ófyndið blað sem skartaði sjálfu
nafni Spegilsins gert upptækt sök-
um þess að þar var gert grín að þá-
verandi menntamálaráðherra.
Sem auðvitað var úr Flokknum.
En þó að sérhver maður eigi að
geta sagt það sem honum býr í
brjósti hverju sinni um hvaðeina
án þess að eiga fjárútlát á hættu,
tugthúsvist eða ritskoðun er ekki
þar með sagt að menn séu ekki
ábyrgir orða sinna. Ekki hvarflar
að neinum að banna Birni Bjarna-
syni að birta vikulega hugleiðing-
ar sínar, hvað þá að láta hann
sæta refsingum fyrir að líkja Ingi-
björgu Sólrúnu Gísladóttur við Pol
Pot (Hvi ekki Hitler líka?). En
hann verður að una þvi að menn
velti fyrir sér út frá orðum hans
hversu vel hann sé fallinn til ráð-
herradóms.
dagur í lífí /
Prófkjörsdagur í lífi Rannveigar Guðmundsdóttur alþingismanns:
Stemningin á suðupunkti
Rannveiga Guðmundsdóttir og Guðmundur Árni Stefánsson.
Ég sest niður til að skrifa um eft-
irminnilegan prófkjörsdag nýkomin
úr heimsókn á fæðingardeild Land-
spítalans. Þar leit ég nýfædda sonar-
dóttur og tók þátt í gleði foreldranna
og tveggja ungra bræðra. Rik ham-
ingjukennd vegna þessa yndislega
bams fyllir hugann. Ég er meðvituð
um að þessa febrúardaga skín mín
lukkusól. Prófkjörsdaginn vaknaði
ég í fógru veðri. Hugurinn dvaldi
við kosningabaráttuna sem nú var
senn að baki og jákvæð viðbrögð
sem ég hafði fengið á ferðum mínum
um kjördæmið og vinnustaðafund-
um. Bjartsýni, eftirvænting og raun-
sæi togaðist á i huga mér. Við fórum
að kjósa strax klukkan 10 því ég átti
von á Hana-nú-hópnum i kaffi þegar
þau kæmu úr laugardagsgöngunni.
Það var líf og fjör á kosningaskrif-
stofúnni og vöftlur á boðstólum. Þeg-
ar leið á daginn bættust við dýr-
indistertur frá hugsunarsömu
stuðningsfólki.
Spennan eykst
Ég settist strax við símann því al-
veg fram á síöustu stundu man mað-
ur eftir fólki sem vert er að hnippa
í. Það kom stöðugur straumur af
fólki í heimsókn og eftirvænting lá i
loftinu. Ég fékk mér kaffi með nýj-
um og nýjum hópum og skaust í
símann á milli. Um miðjan daginn
fórum við hjónin saman niður á
Smáratorg. Helga kosningastjórinn
minn og Hulda vinkona mín fóru yf-
irleitt með mér á vinnustaði en það
var Sverrir sem síðustu dagana var
með mér við stórmarkaðina. Nú gáf-
um við okkur á tal við Reyknesinga
sem fóru um Smáratorgið, afhentum
nafnspjöld og minntum á prófkjörið.
Það var ótrúlega kalt þó veður væri
bjart og fagurt. Þegar við komum úr
þessum leiðangri voru pantaðar
pitsur fyrir hópinn sem var að
vinna og hringja út. Báðir strákam-
ir mínir voru í þeim hópi. Spennan
jókst stöðugt hjá mannskapnum.
Menn skeggræddu um hve þetta
prófkjör væri ólíkt prófkjörinu fyrir
fjórum árum sem snerist upp í
tveggja manna keppni um fyrsta og
annað sætið. Nú væri óvissan algjör
þar sem 7 af 19 þátttakendum
stefndu á fyrsta sætið og margir öfl-
ugir einstaklingar háðu harða bar-
áttu. Allan dagiim var líka verið að
glettast með hvort nýja bamabamið
myndi koma í heiminn þennan ör-
lagaríka dag. Pabbinn sem hefur
búið lengi erlendis og var loksins að
taka fullan þátt í kosningabaráttu
mömmu sinnar bað þess að sú stutta
biði a.m.k. fram á sunnudagsmorg-
un. Og honum varð að ósk sinni.
Við skrappum heim um níuleytið til
að skipta um fot og gera okkur klár
fyrir spennandi prófkjörsnótt.
Þurfti að sýna „pókerface"
Þegar við komum til baka var sal-
urinn að fyllast af eftirvæntingar-
fúllum stuðningsmönnum sem ætl-
uðu að taka á móti fyrstu tölum með
mér. Aðeins þeir sem farið hafa í
gegnum þetta vita hve spennandi
þessar síðustu mínútur era. Þröstur
Emilsson, fréttamaður hjá Ríkis-
sjónvarpinu, mætti á staðinn til að
vera viðstaddur þegar fyrstu tölur
kæmu í fréttum klukkan tíu. Þrjár
mínútur fyrir tíu fékk ég upplýsing-
ar símleiðis um tölur eftir að fjórð-
ungur atkvæða var talinn. Staðan
var afdráttarlaus mér í vil. Það var
erfitt að sýna „pókerface" frammi
þar til tölumar glumdu frá útvarp-
inu. Stuðningsmennimir gáfu til-
finningum sínum lausan tauminn
og ég hugsaði um hve það væri mik-
ils virði að þessi hópur og fjöldinn
sem var að vinna að kjöri minu úti
í kjördæminu treysti á mig til for-
ystu. Tilfmningaþrungin viðbrögð
hjá mér við spumingum Þrastar. Ég
mun leggja mig fram um að vera
traustsins verð. Nú var ákveðið að
fá rútu til að keyra fólkið í Stjömu-
heimilið þar sem kosningavakan
yrði. í Stjömúheimilinu var stemn-
ingin á suðupunkti. Á sviðinu stóðu
saman forystumenn J-listans í
Garðabæ sem var með þorrablót
fyrri part kvöldsins. Þeir sungu af
hjartans lyst og fólk í salnum tók
undir. Það var troðfúllt. Þama voru
frambjóðendur, forystumenn og
stuðningsfólk frá flokkunum þrem-
ur, sem nú era að renna saman. All-
ir voru að faðma hverjir aðra. Þetta
var nótt Samfylkingarinnar. Við
höfðum boðið okkur ffarn í einum
hópi og fólk hafði valið forystusveit.
Flestir frambjóðendur vora mættir
og þeir sem ekki fógnuöu sigri tóku
því afburðavel. Fimm fyrstu sætin
virtust ráðin en það var óvissa með
neðsta sætið. Þeir voru í sjötta sæt-
inu til skiptis Lúðvík, Magnús Jón
og Valþór. Ég var sannfærð um að
einn af þeim myndi skipa það sæti.
Við fórum mn tvöleytið til baka í
Kópavoginn og enn átti stuðnings-
hópurinn minn nokkurt úthald eftir.
Ég fór heim að sofa klukkan fimm
og það var ekki fyrr en næsta morg-
un að ég uppgötvaði að Jón Gunn-
arsson hafði skutlað sér upp í sjötta
sætið á lokatölunum. Eftirminnileg-
ur prófkjörsdagur liðinn og sigur-
strangleg forysta valin á lista Sam-
fylkingarinnar i Reykjanesi.