Dagblaðið Vísir - DV - 17.02.1999, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 17. FEBRÚAR 1999
15
Á báðum áttum
Á kjörstað mætti gamla fólkið sem ekki er spurt í skoðanakönnunum og
það kaus Jóhönnu, segir m.a. í grein Ármanns. - Jóhanna Sigurðardóttir
fagnar úrslitum prófkjörs.
Þau stjórnmál sem
máli skipta snúast um
áttir. Sá sannleikur
birtist í orðunum
hægri og vinstri sem
upphaflega lýstu setu
manna á franska þing-
inu fyrir tveimur öld-
um rúmum. Hugsjóna-
menn í stjórnmálum
vilja sveigja samfélagið
í eina átt eða aðra.
Þess vegna verða hug-
tökin hægri og vinstri
ekki úrelt meðan heim-
urinn er á hreyfíngu.
Til eru vitaskuld
þeir sem eru ekki að
fara neitt, svokallaðir
raunsæismenn sem eru
í stjórnmálum til að
takast á við aðsteðj-
andi vanda en hafa enga stefnu
sjálfir. Þessi tegund er hyllt i fjöl-
miðlum nú því að í fjölmiðlaheimi
nútímans eru engar andstæður til,
síst af öllu vinstri og hægri. Nú
eiga átök að vera úr sögunni,
stjórnmál nútímans eiga vera
tækni. Á þessu er hamrað af
stjórnmálavitringum og frétta-
skýrendum i fjölmiðlunum og á
auglýsingastofunum.
Össur var „sterki maðurinn"
Þessari stjórnmálaspeki var enn
einu sinni gefið langt nef í próf-
kjöri samfylkingarinnar i janúar-
lok þar sem Jóhanna Sigurðardótt-
ir hlaut mest fylgi. Jóhanna er
óvinsæl af þeim sem skrifa íslensk
blöð. Þeir hafa hleg-
ið mikið að orðun-
um fleygu um að
hennar tími myndi
koma. Samkvæmt
öllum sem frétta-
skýrendum flölmiðl-
anna hugkvæmdist
að tala við var Öss-
ur Skarphéðinsson
„sterki maöurinn" í
prófkjörinu og átti
að vinna það.
Þetta sýnir að reg-
indjúp ríkir milli
þeirrar þjóðar á ís-
landi sem er í fjöl-
miðlum og hinnar
sem aldrei sést þar
en er samt til. Össur
birti langa lista af
imgum stuðnings-
mönnum í blöðum. Fjölmiðlamenn
og ímyndarfræðingar héldu að hann
ynni vegna þess að þeir mundu fæst-
ir að til væri gamalt fólk. En á kjör-
stað mætti gamla fólkið sem ekki er
spurt í skoðana-
könnunum og
það kaus Jó-
hönnu.
Spakvitringar
fjölmiölanna
Þeir vinstri-
menn sem nú-
tímafjölmiðlar
elska eru popp-
arar sem búa
glæsilegar en al-
menningur (sem
fær að sjá húsin
í Séð og heyrt), nota sömu auglýs-
ingastofur og íhaldið og aðhyllast
mjúkan thatcherisma. Þeir sem
ekki vilja „nútímalega" stefnu eru
hvergi nefndir, eða uppnefndir eft-
ir afgönskum blóðhundum í hlut-
lausum fréttaskýringum blaða.
Spakvitringar fjölmiðlanna
gleyma að það er ekki til neitt eitt
sem er nútímalegt.
Nútíminn er fullur af þversögn-
um og sagan er hluti af honum.
Allir vita að Jóhanna Sigurðar-
dóttir aðhyllist ekki þá „nútíma
jafnaðarstefnu" sem er mærð i
leiðurum blaða. Hún er eins og
gömlu krataleiðtogarnir sem
bjuggu I blokk, tóku strætó í vinn-
una og voru öðruvísi en gamla yf-
irstéttin.
Afturhvarf til góðu áranna
I vor verða tvö framboð í kjöri
sem telja sig handhafa vinstri-
stefnunnar á íslandi. Enn á al-
menningur erfltt með að dæma
um hvort sé í raun til vinstri. End-
anleg stefnuskrá samfylkingarinn-
ar hefur ekki birst. Þar að auki er
nú erfiðara að greina vinstrið en á
dögum frönsku byltingarinnar.
Auðvitað er líka hætta á að sam-
fylkingarmenn muni tala tungum
tveim, sumir stefna til vinstri en
aðrir til hægri.
Á hinu er enginn vafi að sigur
Jóhönnu er viljayfirlýsing um aft-
urhvarf til góðu áranna eftir stríð
þegar kratar voru að búa til vel-
ferðarkerfi í stað þess að selja rík-
iseignir. Hann er áminning um að
almenningur trúir enn á vinstri og
hægri. Almenningur vill ekki að
sósíalistamir séu ný yfirstétt í al-
þýðuleiðtogagærum.
Ármann Jakobsson
Kjallarinn
Ármann
Jakobsson
íslenskufræðingur
„Þeir sem ekki vilja „nútíma-
legau stefnu eru hvergi nefndir
eða uppnefndir eftir afgönskum
blóðhundum í hlutlausum frétta-
skýringum blaða. Spakvitringar
fjölmiðlanna gleyma að það er
ekki til neitt eitt sem er nútíma■
legt.u
Rýmið gatnamótin
Við ákveðnar aðstæður í lífinu
getur verið nauðsynlegt að hugsa
fyrst og fremst um eigin hag, án
tillits til hagsmuna annarra. Þegar
þannig stendur á er slik framkoma
talin kostur og hún jafnvel kölluð
finmn nöfnum á borð við „sjálfs-
bjargarviðleitni" og „einstaklings-
hyggju". En það á ekki alltaf eins
vel við að hugsa bara um sjálfan
sig og láta aðra lönd og leið. Til
dæmis er mjög hvimleitt hve
meirgir ökumenn á höfuðborgar-
svæðinu leggja út i umferðina með
þetta viðhorf.
Laugavegurinn - gott dæmi
Umferð snýst um skipulag, regl-
ur og tillitssemi. Verkfræðingam-
ir hjá gatnamálastjóra era búnir
að skipuleggja fyrir okkur götum-
ar, afmarka akreinar og setja upp
umferðarljós. Okkar er síðan að
læra reglurnar og fara eftir þeim.
Ef við sýnum samferðamönnum
okkar þar að auki tillitssemi er
allt eiris og best verður á kosið. Þá
gengur umferðin eins og vel
smurð vél og allir komast hratt og
ömgglega leiðar sinnar.
Enn þá er þetta þó bara draum-
sýn. Þótt flestir íslenskir ökumenn
kunni eflaust umferðarreglumar,
svona í meginatriðum, vantar
mikið á að þeir sýni hver öðrum
nægilega tillitssemi - t.d. á gatna-
mótum.
Þegar mikil umferð er eftir aðal-
brautum myndast stundum á þeim
bOalestir sem mjakast löturhægt
áfram. Laugavegurinn er gott
dæmi um slíka götu. Þar gengur
umferðin oft svo hægt fyrir sig að
gangandi vegfarendum miðar
hraðar niður götuna en fólki í bíl-
um.
En það era fleiri bílar á ferðinni
á þessum slóðum
en þeir sem leið
eiga niður Lauga-
veginn. Margar
götur liggja þvert
á verslanagötuna
og við fæst þess-
ara gatnamóta
em umferðarljós.
Þar sem Lauga-
vegurinn er aðal-
braut lénda þeir
sem ætla að
keyra þvert yfir hann á biðskyldu.
Þeir verða að sæta lagi og skjótast
yfir gatnamótin þegar smuga
skapast.
Einn í heiminum
Ef íslenskir ökumenn hefðu ör-
litla samkennd með
samborgurum sínum
væri þetta lítið mál.
Þá myndu þeir einfald-
lega stöðva bila sína
áður en þeir færu út á
gatnamótin til þess að
bílar sem ætluðu þvert
yfir Laugaveginn
kæmust hindrunar-
laust leiðar sinnar,
þ.e. þeir myndu ávallt
gæta þess að gatna-
mótin væru auð. En
þetta gerir hinn dæmi-
gerði ökumaður aldeil-
is ekki. Hann lætur
bílinn sinn renna al-
veg upp að stuðara
bílsins á undan. Síðan
starir hann einbeittur
fram fyrir sig og lætur
sem hann sjái ekki bílstjóraræfil-
inn sem hvorki kemst lönd né
strönd vegna þessa tillitsleysis.
Fyrir skemmstu keyrði undir-
rituð meira að segja fram á lög-
reglubíl sem stóð lengi kyrr á
miðjum gatnamótum á Laugaveg-
inum og teppti þannig umferðina.
Og ekki gat ég séð að laganna
þjónar væru vitund skömmustu-
legir. Svo sjálfsagt þykir fólki að
hugsa bara um að mjaka sjálfum
sér áfram og gera ekkert til áð
auðvelda öðrum að komast leiðar
sinnar.
Þröskuldurinn gatnamót
Víða erlendis em rendur málað-
ar á malbikið á
gatnamótum. Rend-
umar eiga að minna
ökumenn á að aka
ekki út á þennan
vegarbút nema
tryggt sé að þeir
komist alla leið yfir
- og breytir þá engu
hvort umferðarljós
era á staðnum eður
ei. Auðvitað ætti
hvorki að þurfa að
mála rendur né setja
upp merki til þess að
minna ökumenn á
jafn sjálfsagða kurt-
eisi og að tefja ekki
fyrir öðrum að
óþörfu.
En það hlýtur að
koma að því að gert
verði átak i þessum málum á höf-
uðborgarsvæðinu. Þá væri óvit-
laust að byrja á öllum gatnamót-
um á Laugaveginum - frá Hlemmi
og niður á Torg. Oft myndast t.d.
algjört öngþveiti þar sem Snorra-
braut og Laugavegur mætast. Þar
er bílum iðulega ekið út á gatna-
mótin á grænu ljósi þótt augljóst
sé að þeir komist ekki alla leið yfir
áður en ljósið verður rautt. Öku-
menn virðast ekki skilja að það
breytir engu þótt grænt ljós logi.
Það er ekki nóg að eiga „rétt“ á að
aka af stað. Ef við komum bílnum
ekki lengra en út á mið gatnamót
eigum við að bíða!
Jónína Leósdóttir
„En það hlýtur að koma að því að
gert verði átak í þessum málum á
höfuðborgarsvæðinu. Þá væri
óvitlaust að byrja á öllum gatna
mótum á Laugaveginum - frá
Hlemmi og niður á Torg.u
Kjallarinn
Jónína Leósdóttir
blaðamaður og
leikritahöfundur
Með og
á móti
Voru veiðar Vatneyrarinnar
BA-238 réttlætaniegar?
Svavar R. Guöna-
son útgerðarmaö-
sem
Verið að mis-
muna mönnum
„Ég tel veiðarnar réttlætanleg-
ar. Annars væri ég ekki að
þessu. Ég tel veiðarnar réttlætan-
legar á þeim grundvelli að það
eigi að vera öll-
um heimilt að
stunda fisk-
veiðar. Ekki
bara einhverj-
um útvöldum
og eftir ein-
hverjum regl-
um sem ein-
hverjir þing-
menn eða ráð-
herrar setja. ur-
Ég er ekkert á
móti fiskverndunarkerfi
slíku.
Það er svo mikil misskipting í
þessu og það er eiginlega ómögu-
legt til dæmis fyrir nýja menn að
komast inn í þetta. Það má ekki
byrja smátt og vinna sig síðan
upp. Það má ekki byrja að róa
fyrr en maður á kvóta. Það þarf
að kaupa hann. Maður kaupir
ekki eitt kíló á 800 krónur, fer út
í ílóa og selur það á markaðnum
á 120 krónur. Ég veit að Binni í
Gröf byrjaöi að róa með öðram
guttum á árabát niu eða tíu ára.
Þannig stofnaði hann sína út-
gerð.
Ég vildi sjá það gerast í dag að
ungir strákar sem einhver dugur
væri í og vildu gera eitthvað
gætu gert það. Það er ekki hægt.
Þeir væra kærðir á sama grund-
velli og ég er kærður núna. Mál-
ið fer væntanlega fyrir dóm og ég
vonast náttúrlega til þess að
þetta kerfi verði brotið upp og
afnumið og eitthvað annað rétt-
látara komi í staðinn. Þetta er
óréttlátt. Það er verið að mis-
muna mönnum."
Gjörsamlega
út í hött
„Þetta skip var með 520
þorskígildi í upphafi fiskveiði-
árs. Það er búið að selja það allt
af þessu skipi,
lýsingum frá
Fiskistofu. Ég
spyr bara:
Hvar á að taka
veiðiheimildir
handa þeim
sem era að
selja veiði-
heimildir og
ætlast svo til
að fá nýjar?
Þetta skip
flokkast undir
það. Því sé ég ekki nokkur rök
fyrir þvi að þetta skip eigi að
komast upp með að brjóta lög og
veiða áfram í ljósi þess að það er
búið að selja af þeim veiðiheim-
ildirnar. Svo koma þessir menn
og segjast ætla aö halda áfram að
veiða i trássi við lög. Þaö er ekki
undir nokkrum kringumstæðum
réttlætanlegt. Og í mínum huga
er þetta gjörsamléga út i hött.
Viö erum með heildarkvóta og
hefur honum þegar verið útdeilt.
Ef þessi skip eiga að fá viðbótar-
veiðihéimildir til þess að geta
veitt, eins og þetta skip var að
gera, þá verður að taka þær af
einhverjum. Þá spyr ég: Af hverj-
um á að taka þær? Svar mitt er
að það verður ekki tekið af þeim
sem þegar hafa fengið því úthlut-
að. Það er mikill misskilningur
ef menn standa í þeirri meiningu
að það auki atvinnu sjómanna að
verið sé að braska með kvóta.
Oftast eru sjómenn látnir taka
þátt í kaupum á kvóta á þessi
skip, sem er bæði brot á lögum
og samningum." -SJ