Dagblaðið Vísir - DV - 24.02.1999, Blaðsíða 2

2
MIÐVIKUDAGUR 24. FEBRÚAR 1999
Fréttir
Stuttar fréttir pv
Lettneskir sjómenn upp á súpu og brauð í Reykjavíkurhöfn:
Launalausir mán-
uðum saman
- fá greitt í beinhörðum peningum við heimför, segir útgerðarmaður
Nítján lettneskir sjómenn eru við
knappan kost nú um borð í lett-
neska togaranum Odincova í
Reykjavíkurhöfn án þess að hafa
fengið greidd full laun mánuðum
saman. Þegar DV fór um borð í
togarann i fyrradag staðfestu fyrstu
mennimir sem blaðið hitti að engin
laun hefðu verið greidd út í marga
mánuði.
Togarinn hefur verið meira og
minna bilaður síðan í nóvember og
lítið sem ekkert veriö við veiðar.
Togarinn hefur verið á rækju-
veiðum á Flæmska hattinum og í út-
gerð íslenskra aðila. Skipið landar á
Nýfundnalandi þaðan sem aflinn
hefur verið fluttur í gámum til Is-
lands, óunninn.
Fimm mánaða laun ógreidd
Um borð vom misjafnar sögur af
því hversu lengi menn höfðu verið
án þess að fá full laun greidd frá út-
gerðinni en menn höfðu beðið allt
frá tveimur mánuðum upp í átta.
Um borð nærast menn á núðlusúpu
og ristuðu brauði. Mennirnir em
nánast aðgerðalausir meðan verið
er að taka upp vélina í togaranum.
Þeir segjast ekki hafa krónu til um-
ráða, aðeins nokkra dollara sem
þeir senda heim til Lettlands til að
fæða og klæða fjölskyldur sínar.
„Við getum ekkert gert héma.
Við sitjum um borð og spilum eða
glápum á sjónvarpið," segir einn
þeirra.
En þeir fá ókeypis súpu og það
bjargar þeim frá mesta kuldanum
en þeir eru öllu vanir enda flestir
upphaflega frá Rússlandi og Kanada
þar sem kuldinn verður meiri en á
íslandi.
„Þetta gengur ekki svona. Við
fáum ekki krónu borgaða. Ég á inni
fimm mánaöa laun. Útgerðarmaður-
inn borgar bara yflrmönnunum á
skipinu," segir hann. Og fleiri sögðu
að langt væri liðið síðan þeir fengu
útborgað. Enginn þeirra vissi um
leið til að fá kröfum sínum fram-
fylgt. Skipverjarnir sögðu þó góðan
starfsanda vera um borð en það
væri lýjandi að vera aðgerðalaus í
svo langan tima.
Borga í beinhörðum
„Reglan héma hefur verið sú að
þegar menn fara til síns heima fá
þeir upp gerð öll laun sem þeir eiga
inni í Bandaríkjadölum, beinhörðum
seðlum. Og hérna em menn sem hafa
verið í vinnu hjá mér síðan í júní
1995, mönnum líkar ekki verr en
það,“ sagði Sæmundur Árelíusson
útgerðarmaður. Hann sagði fimm
borð, sem DV ræddi við, höfðu ekki
sömu sögu að segja.
Kona í hárgreiðslu
Skipstjórinn sagði góðan starfsanda
um borð. Hann vildi ekkert tala um
launamálin enda útgerðarmaðurinn
við hliðina á honum allan tímann.
Hann segist sjálfur hafa það gott. í
matsalnum horfa menn á video og
drekka kaffí. Enginn ferneitt að ráði í
land. „Það kostar allt svo mikið,"
sagði einn í matsalnum. Skipstjórinn
segir þá þó hafa litið inn á nektar-
dansstað og borðdansinn hafi verið
mjög dýr á þeirra mælikvarða. Miklu
ódýrari í Kanada.
Sæmundur útgerðarmaður segist
alltaf gera upp við sína menn.
„Það hafa stundum verið um borð
10 milljónir islenskra króna í seðlum.
Þannig að þeir fá þetta borgað þótt
þeir eigi eitthvað inni,“ segir hann.
„Ég er ekkert viss um að menn vilji
hafa þetta hérna í peningum um borð.
Og svo er ekki heldur hægt að leggja
launin inn á bankareikninga hjá þeim
í Lettlandi. Einn dró mig hérna afsíð-
is einu sinni og sagði að eftir því sem
hann þénaði meira því meira eyddi
konan hans heima. Hún hefði meira
að segja farið í hárgreiðslu um dag-
inn,“ sagði hann.
Sæmundur býst við að að skipið
fari aftur til veiða í lok mars. Þá eigi
viðgerð að vera lokið. En þangað til
verða skipverjarnir 14 sem eftir verða
að hírast peningalausir um borð í
skipinu í Reykjavíkurhöfn. -hb
Það er lítið annað við tímann að gera en að spila.
Skipstjórinn og útgerðarmaðurinn. Skipstjórinn er af rússnesku bergi brot-
inn en útgerðarmaðurinn ekki.
DV-myndir HH
vera á leiðinni heim um helgina
vegna þess að þeir hefðu ekki fengið
neitt útborgað og þeir fengju allir
greitt fyrir vinnu sína þegar þeir
færu.
„Eflaust eru einhverjir héma óá-
nægðir með að fá ekki útborgaö fyrr
en þeir fara heim. En togarinn hefur
verið bilaður síðan í desember og ég
hef ekkert getað veitt," segir hann.
Odincova siglir undir lettneskum
fána og réttindi mannanna em undir
þarlendum stéttarfélögum komin.
Sæmundur segir það vera ósatt að
skipveijar eigi inni margra mánaða
laun. Hann kahaði á yfirvélstjóra tog-
arans sem sagði að hann fengi ágæt-
is laun fyrir vinnu sína á skipinu og
hann hefði verið um borð í rúmt ár.
En hvað skyldi hafa liðið langt síðan
hann fékk útborgað? „Það var í júní,“
segir hann. En skipstjórinn leiðréttir
hann og segir að það hafi verið fyrir
tveimur mánuðum. Þá man hann það
skyndilega. „Já, fyrir tveimur mán-
uðum,“ sagði hann. En aðrir um
Gallerí Borg
endurreist
Unnið er að endurreisn Gallerí
Borgar eftir bmnann sem þar varð
um síðustu helgi. Er stefnt að því að
opna galleríið innan mánaðar.
„Við emm að spúla allt hér út
með þrýstiloftsdælum og stefnum að
því og leggjum metnað okkar í að
opna einn af fínni sýningarsölum
höfuöborgarinnar á næstunni,“
sagði Pétur Þór Gunnarsson, eig-
andi Gallerí Borgar, í gær.
Rannsókn á eldsupptökum í gall-
eríinu stendur yfir og Ómar Smári
Ármannsson aðstoðaryfirlögreglu-
þjónn segir rannsóknina meðal ann-
ars beinast að því hvort einhverjir
hafi veriö á ferð á staðnum eftir
klukkan 19 síðastliðið fóstudags-
kvöld. Eins og fram hefur komið í
DV yfirgaf Pétur Þór þá fyrirtæki
sitt og skellti í lás.
-EIR
gær var unnið hörðum höndum við að hreinsa út eftir brunann í Gallerí Borg um síðustu helgi.
Skipta kostnaöi
Stýrihópur Samfylkingar, sem í
sitja fulltrúar aðildarflokkanna,
hefur komist að samkomulagi um
fyrirkomulag fjármála í komandi
kosningabaráttu. A-flokkarnir
axla jafnar byrðar eða samtals
87% útgjaldanna á landinu og
Kvennalistinn 13%.
Kári á CNN
Á CNN-fréttavefnum er nú grein
um íslenska erfðagreiningu og
erfðafræðirann-
sóknir á íslandi.
Sagt er frá pró-
fessor við lækna-
deild Harvard-
háskóla sem
sneri heim og
keypti á útsölu
einkarétt á erfða-
fræðirannsóknum á löndum sínum
á gjafverði. Talað er um hættu
slíku einkaleyfi samfara og vænt-
anlegan hagnað af því sem með
réttu er almenningseign.
Nýtt stórveiðifyrirtæki
Síldarvinnslan, Kaupfélag Ey-
firðinga o.fl. hafa keypt uppsjávar-
deild Snæfells ásamt mjölverk-
smiðju í Sandgerði og tveimur
nótaveiðiskipum og stofnað nýtt
fyrirtæki í veiðum og vinnslu upp-
sjávarfiska, Barðsnes ehf. Rekstur
Barðsness verður í höndum Síldar-
vinnslunnar hf. í Neskaupstað.
Kyoto óundirrituð
Ríkisstjórn íslands ætlar ekki
að undirrita Kyoto-bókunina um
að iðnríkin
skuldbindi sig til
að draga úr los-
un gróðurhús-
lofttegunda.
Halldór Ás-
grímsson utan-
ríkisráðherra
segir aðalatriði
að íslendingar geti nýtt orkulind-
irnar með eðlilegum hætti. RÚV
greindi frá.
Grunur um fjársvik
Ungur Nígeríumaður hefur ver-
ið úrskurðaður i gæsluvarðhald
grunaður um stórfelld fjársvik og
skjalafals. í fréttum Ríkisútvarps-
ins kom fram að hann var hand-
tekinn á hlaupum út í flugvél á
Keflavíkurflugvelli i gær.
Alþingi æskunnar
í tilefni af 50 ára afinæli Evr-
ópuráðsins í maí verður Alþingi
unga fólksins haldið í Alþingis-
húsinu í lok mars eða í fyrstu
viku aprilmánaðar. Halldór Ás-
grímsson utanríkisráðherra tekur
við formennsku í Evrópuráðinu í
vor og gegnir henni næsta hálfa
árið.
Bíða veðurs
Þegar veður batnar verður
kjördæmisráð Sjálfstæðisfélag-
anna á Vestfjörðum kallað saman
með þriggja daga fyrirvara til að
ákveða framboðlista flokksins í
kjördæminu. Fundi ráðsins, sem
vera átti um síðustu helgi, var
ffestað vegna vonskuveðurs. Dag-
ur sagði frá.
Fleiri án vinnu
Atvinnuleysi i janúar var að-
eins meira en í desember sam-
kvæmt tölum Vinnumálastofnun-
arinnar. Atvinnuleysisdagar í
janúar voru tæplega 73 þúsund á
landinu öllu eða um 1000 fleiri en
í desember.
Kennaraskortur
Björk Vilhelmsdóttir, formaður
Bandalags há-
skólamanna, tel-
ur að fáist ekki
menntaðir
kennarar á
landsbyggðina
verði hún sífellt
meira láglauna-
svæði og leggist
loks í eyði. Dagur
-SÁ
sagði frá.