Dagblaðið Vísir - DV - 01.03.1999, Blaðsíða 16

16
íenmng
MANUDAGUR 1. MARS 1999
How do you like Iceland?
í Listasafni ASÍ eru nú
tvær sýningar í gangi.
Brynhildur Þorgeirsdóttir
sýnir skúlptúra i Ásmund-
arsal, á gangi og á þaksvöl-
um en niðri í Gryfjunni er
innsetning eftir Steinunni
Helgadóttur og Svein Lúð-
vík Björnsson tónskáld.
Stofudrama Stein-
unnar og Sveins
Þáttur Steinunnar nefn-
ist „Uppstilling“ og sam-
anstendur af stól, sjón-
varpstæki og útsaumuöum myndum með
textum. Framsetningin er ekki ólík hinu
hefðbundna „Drottinn blessi heimilið" en
textarnir eru sóttir i hinn auðuga klisjusjóð
sem tengist ferðamennsku og landkynningu.
Auk þess sýnir Steinunn nokkrar grafík-
myndir á veggnum í efri hluta salarins.
Þáttur Sveins Lúðvíks, tónverkið „How
Do You Like Iceland", er fluttur af félögum
í Caput-hópnum ásamt upplesurum og er
textinn sömuleiðis kunnuglegir frasar um
Island og íslendinga: Við íslendingar búum
við hreinasta loftið, eigum fallegustu stelp-
urnar o.s.frv. Einmitt eins og það er: Allt er
svo einfalt og gott og auðskilið hjá okkur,
vandamálin eru annars staðar og koma okk-
ur ekki við.
Það er heilmikill húmor í verkinu en um
leið mjög óþægilegur og harmrænn sann-
leikur. Manni rennur kalt vatn milli skinns
og hörunds - tví-
skinnungurinn og
sjálfsblekkingin
sem einkennir sam-
skipti okkar íslend-
inga við náttúruna
verða nánast áþreif-
anleg í verkinu og
þessi kjánalega,
óraunverulega
mynd sem við drög-
um upp af okkur
sjálfum og landinu
til að sýna útlendingum - allt er þetta svo
grátlega pínlegt!
Myndlist
Áslaug Thorlacius
Sem myndlist er sýningin enginn stórvið-
burður. Útsaumsstykkin eru falleg en graf-
íkmyndunum er að mínu mati ofaukið. Þær
tengjast innihaldinu of lausum böndum og
ættu betur heima i einhverju öðru sam-
hengi. Hins vegar er sýningin gott innlegg I
umræðuna um náttúruvernd, virkjanir og
stóriðju sem verður stöðugt almennari og
öflugari. Tímasetningin er góð en í fréttum
síðustu viku bar það einna hæst að íslend-
ingar ætli ekki að skrifa undir Kyoto-bókun-
ina að sinni. Hrollurinn
sem sú ákvörðun yfirvalda
olli kristallast einmitt í
þessari litlu sýningu.
Landslagspersón-
ur Brynhildar
Sýning Brynhildar kem-
im ekki sérlega á óvart.
Hún er í hennar eigin
anda, skúlptúrar með
margfalt eðli. Titlarnir
vísa flestir til landslags
en það leynir á sér því
jafnframt er hvert verk,
fyrir utan geim-steinana
svonefndu, persóna úr
plöntu- eða dýraríkinu,
ýmist af landi eða úr sjó
þó ekki sé beinlínis unnt að nefna tegund-
ir. Þetta eru ósköp „sætir“ einstaklingar
en virðast samt vera úlfar í sauðargærum
því allir eru vopnaðir, hver með sinu lagi.
Beittar tennur, hvassar brúnir eða langir
armar. Sennilega þurfa þeir eins og aðrir að
geta bjargað sér í hörðum heimi.
Ég fæ ekki séð að verk Brynhildar inni-
haldi neinn sérstakan boðskap eða mein-
ingu. Þetta eru frumstæðar og mállausar
persónur, holdtekningar (eða steingervingar
en verkin eru úr gleri og steypu) óræðra til-
finninga mun fremur en meitlaöra hug-
mynda. Spurningin er bara hvemig manni
líkar við persónurnar.
Persónulega þykja mér portrettin tvö á
ganginum mest aðlaðandi, sem og hluturinn
úr undirdjúpunum sem bæði gæti verið ein-
hvers konar kuðungur og djúpsprengja eða
tundurdufl um leið og hann er í laginu eins
og óútsprungið blóm. Það er yfir þeim ein-
hver mjúkur þokki en margir þessara ein-
staklinga eru ákaflega stirðlega vaxnir.
Sömuleiðis eru glæru geim-steinamir falleg-
ir því innan í köntuðum formunum eru loft-
bólur eða misfellur sem gera þá mjög lifandi
á að horfa. Og þaksvalirnar eru skemmtileg-
ur sýningarstaður, ekki síst fyrir glerverk.
Sýningarnar i Ásmundarsal standa til 7.
mars. Opið alla daga nema mán. kl. 14-18.
Þegar allt gengur upp
Síðdegisstund í g-moll var yfirskrift tón-
leika sem fram fóra í Kirkjuhvoli í Garðabæ
á laugardaginn. Þetta voru fimmtu og næst-
síðustu tónleikarnir í metnaðarfullri kamm-
ertónleikaröð sem Menningarmálanefnd
Garðarbæjar stendur fyrir þar sem píanó-
leikarinn og listrænn stjórnandi hátíðarinn-
ar, Gerrit Schuil, hefur fengið tO liðs við sig
góða gesti. Gestirnir að þessu sinni vora
þau Guðný Guðmundsdóttir fiðluleikari,
Helga Þórarinsdóttir víóluleikari og Gunnar
Kvaran sellóleikari. Á efnisskrá voru tvö
verk, bæði i g-moll, píanókvartett nr. 1 K478
eftir Mozart og píanókvartett ópus 25 eftir
Johannes Brahms. 1 tengslum við tónlist
Mozarts hefur g-moll stundum verið nefnd
örlagatóntegund en fyrsti þáttur píanókvart-
ettsins, likt og þeirra stærri verka sem hann
samdi í sömu tóntegund (sinfóníur nr. 25
K183 og nr. 40 K550 og strengjakvartettsins
K 516) ber vott um mikla geðshræringu.
Verkið var gefið út tveimur mánuðum eftir
að Mozart lauk við það af Hoffmeister í Vín-
arborg sem kvartaði
sáran yfir því að verkið
seldist illa en vanda-
málið lá að sjálfsögöu í
því að kvartettinn var
óaðgengilegur og erfið-
ur fyrir viðvaninga,
ekki síst vegna feiknar-
mikils píanóparts sem
jafnast á við marga
konserta hans og flétt-
ast fagurlega inn í ekki
siðri strengjapartana.
Flutningur verksins
var allur hinn vandað-
asti og jafnvægið gott
milli þeirra allra, þau
náðu vel dramatík
fyrsta þáttar án þess að
skjóta yfir markið og
var sérlega Ijúft að
hlýða á vel heppnaða
úrvinnsluna, annar
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
þáttur var leikin af miklum þokka en hann
er alger andstæða, ljúfur og ljóðrænn, en
samt virðist honum vera mikið niðri fyrir
undir fjölbreytilegum tóntegundaskiptum,
þriðji þáttur var svo bjartur og fluttur af
miklu fjöri. Gerrit fór á kostum í glitrandi
píanópartinum og lék, líkt og þau öll, af
miklu öryggi.
Með fallegum dýnamískum
breytingum
Seinna verkið, pianókvartett Brahms
ópus 25, er mikilfenglegt og voldugt verk og
má segja að það sé eitt samfellt tilfinninga-
Guðný Guðmundsdóttir fiðluleikari, Gerrit Schuil, Helga Þórarinsdóttir víóiuleikari og
Gunnar Kvaran seilóleikari.
gos. Schoenberg var t.d. svo heillaður af
verkinu að hann gerði af því hljómsveitarút-
setningu en sú hugmynd hans kviknaði
vegna þess að honum fannst hann allt of oft
heyra það illa leikið og kvartaði yfir því að
því betri sem píanistinn væri því sterkar
léki hann þannig að ekkert heyrðist í
strengjunum. Ég leyfi mér að efast um að
hann hefði getað kvartað mikið undan flutn-
ingnum á laugardaginn. Fyrsti þátturinn er
voldugur og greinilega enginn hugmynda-
skortur sem hrjáð hefur Brahms við tilbún-
ing þessa dökka og ófyrirsjáanlega þáttar
sem leikinn var af miklum tilfinningahita
með fallegum dýnamískum breytingum sem
þau voru svo samtaka í að það var
líkt þau væru ofin inn í hvert annað.
Samleikur strengjanna í upphafi
annars þáttar var svo einkar falleg-
ur sem og kaflinn í heild þar sem
hvert hljóðfæri fékk að njóta sín. 1
hinum fallega og Ijóðræna þriðja
þætti fer heldur ekki á milli mála
hver er á ferð, leik-
urinn var dásam-
legur og þéttur,
hver hending full-
komlega mótuð og
miðkaflinn kraft-
mikill. 1 lokaþættin-
um, sem er villtur sígauna-
dans, var svo sett í fjórða
gír og var flutningurinn
gott dæmi um það þegar
frábærir spilarar koma
saman og gefa allt og allt
gengur upp. Maður hrein-
lega átti bágt með að sitja
kyrr undir æsingslegu
hljóðfallinu. Áheyrendur
spruttu líka úr sætum sín-
um að leik loknum og fögn-
uðu ákaft enda ekki oft sem
maður verður vitni að sliku
neistaflugi.
Síðasta kvöldmáltíðin og
Andy Warhol
Sigurður Örn Brynjólfsson (SÖB) heldur fyr-
irlestur í húsnæði MHÍ í Laugamesi í dag kl.
12.30 um eigin teiknimyndagerð og hugmynda-
fræði hennar.
Á miðvikudaginn heldur séra Gunnar Krist-
jánsson prófastur fyrirlestur í Barmahlíð, Skip-
holti 1, kl. 12.30. Hann nefnist „Síðasta kvöld-
máltíðin og Andy Warhol".
Eftir viku byrjar námskeið hjá Ríkharði
Valtingojer í grafik þar sem kenndar verða að-
ferðir í málmgrafik með notkun sýru.
Leiðsögn um H. C. Andersen
Á morgun, miðvikudaginn
og fimmtudaginn verður
skólanemendum og kennur-
um þeirra boðin leiðsögn um
H. C. Andersen-sýninguna í
sýningarsal Norræna húss-
ins. Jon Hoyer sendikennari
og nemendur hans í dönsku
við HÍ aðstoða við verkefna-
vinnu, meðal annars með
notkun margmiðlunarefnis. 1
fundarsal Norræna hússins
verða ævintýrin Prinsessan á
bauninni og Eldfærin sýnd á stóra tjaldi.
Einleikstónleikar
Annað kvöld kl. 20.30 heldur Þorsteinn Gauti
Sigurðsson fyrstu píanótónleikana í Salnum í
Kópavogi. Þeir hefjast á þremur skemmtilegum
smástykkjum eftir G. Gershwin sem hann kall-
ar prelúdíur, þá leikur Þorsteinn Gauti Gnoss-
íu eftir Eric Satie og hina víðfrægu Tunglskins-
sónötu Beethovens. Eftir hlé verða
fluttar Etýður eftir Fr. Chopin op.
10 nr. 4, 6 og 8 og tónleikunum lýk-
ur með sónötu op. 26 eftir S. Bar-
ber.
Það eru tíðindi þegar íslenskur
pianóleikari tekur sér fyrir hendur
að flytja sónötuna eftir Samuel
Barber, eitt glæsdegasta píanóverk
samið á þessari öld. Sónatan var
skrifuð 1948 og Vladimir Horovitz
frumflutti hana 9. desember 1949 í Havana á
Kúbu. Sónatan er tímamótaverk nýrra
strauma, áhrifamikið skáldverk.
Miðasalan verður opin tónleikadaginn frá kl.
14.00 i anddyri Tónlistarhúss Kópavogs, s. 570-
0404, og er miðaverð kr. 1.200.
Kórsöngur í Norræna húsinu
Háskólakór frá The University of Minnesota-
Crookston heimsækir ísland um mánaðamótin
á tónleikaferð sinni til Lundúna. Hann heldur
tónleika ásamt Háskólakórnum og kammerkór
Háskóla íslands, Vox Academiae, í Norræna
húsinu annað kvöld kl. 20.30.
Á efnisskrá kórsins eru einkum trúarleg kór-
lög frá Ameríku en einnig lög eftir Schumann
og fleiri.
Stjómandi kórsins er George French en
stjórnandi íslensku kóranna beggja er EgUl
Gunnarsson.
Þeir munu einkum flytja íslenska tónlist.
Aðgangur er ókeypis og öUum heimill.
Guðríður á Grænlandi
Brynja Benediktsdóttir fór með Ferðir Guð-
ríðar tU Grænlands í febrúar. Þar var verkið
leikið á ensku (ekki sænsku, eins og sagt var i
Morgunblaðsfrétt). Höföu Grænlendingar sér-
staklega beðið um ensku gerðina, sem Tristan
Gribbin leikur, vegna þess að skólar buðu upp
á sýninguna sem hluta af
enskukennslu.
Leiknum var tekið með kost-
um og kynjum en verra var að
hópurinn varð veðurtepptur
vegna ísingar í þíðviðrinu og
mátti þreyja þorrann í heUa
viku eftir að skylduverkum var
lokið.
Erik Lund skrifar lofsamleg-
an leikdóm um sýninguna í In-
formation og fagnar þvi að Guð-
riður skuli hafa komist aftur til
landsins þar sem svo mikill
hluti sögu hennar gerist, en
hann er svolítið sár yfir því að sýningin skuli
að minnsta kosti verða sýnd i höfuðborgunum
Reykjavik, Þórshöfn, Stokkhólmi, Dublin og
Nuuk áður en kemur að Kaupmannahöfn, og
hvetur Brynju og hópinn hennar til að skilja
Danmörku ekki útundan. Það er hollt gömlum
nýlenduherrum að vera skákað út í horn öðra
hverju, segir hann.
Umsjón
Aðalsteinn Ingólfsson