Dagblaðið Vísir - DV - 13.03.1999, Qupperneq 11

X>'V* LAUGARDAGUR 13. MARS 1999
11
Skýr skilaboð
Eitt orð lýsir nútímaheimilis-
haldi betur en flest önnur. Það er
hraði. Heimilið er allt á fullri
ferð. Báðir foreldrar í vinnu og
bömin í skóla. Hver morgunn
hefst því með látum. Allir þurfa
að komast á sinn stað hafandi
áður sturtað sig í snatri og gleypt
i sig morgunskattinn á hlaupum.
Það er nefnilega freistandi að sofa
fimm mínútur í viðbót eftir að
klukkan hringir og jafnvel aðrar
fimm, að því gefnu að klukkan
hringi aftur.
Þá hella þeir fullorðnu sér út í
morgunumferðina - sem er allt of
þung vegna þess að þeir féllu fyr-
ir freistingunni að sofa í tiu við-
bótcumínútur. Sama ástandið er
greinilega á þúsundum annarra
heimila því allir ætla sér að ná
áfangastað tímanlega þótt þeir
fari ekki af stað fyrr en á síðustu
stundu.
Þegar í vinnuna er komið er
nóg að gera og atið heldur síðan
áfram á heimleið úr vinnu. Þá
þarf að kaupa í matinn, bjargi
menn ekki málunum með
skyndirétti, sækja og senda börn-
in í myndlist, íþróttir, tónlist eða
annað uppbyggilegt sem börn
taka þátt í.
Þarfasti þjónninn
Til þess að allt þetta gangi upp
þarf fjölskyldan bíl. Hraðinn næst
ekki nema geta skotist á milli,
ávallt á síðustu stundu, á bílnum.
Hann er það heimilistæki sem
dýrast er, en einna verst að vera
án, hafi menn á annað borð vanið
sig á þægindi einkabílsins. Sumir
eru að vísu svo viljasterkir og um-
hverfisvænir að nota strætó eða
hjól, en þeir ná aldrei meðalhraða
hefðbundinnar fjölskyldu.
Bíll er heimilistæki sem þarf að
endurnýja á ákveðnu árabili.
Sumir eru að vísu hagir í höndun-
um og geta gert við tækið sjálfir,
gefi sig eitthvað, og átt bílinn
lengi. Aðrir kunna ekki að gera
við bíla, opna ekki húdd og
treysta því einu að vélin sé á sín-
um stað, fari bíflinn í gang. Pistil-
skrifari er í síðari flokknum. Því
taldi hann á dögunum tíma til
kominn að huga að bílaskiptum.
Fjölskyldubíllinn var orðinn sex
ára og hafði staðið sig vel, raunar
ekki slegið feilpúst frá fyrsta degi.
Gott væri hins vegar að selja bíl-
inn áður en bilanir létu á sér
kræla, meðan ástand hans væri
gott og þá með góðri samvisku.
Endurnýjun íhuguð
Fjölskyldubílinn okkar er spar-
neytinn, enda af hæfilegri stærð.
Konan vildi endurnýja bílinn í
annan eins. Sagði góða reynslu af
þessum. Þar sem karlar eru að-
eins ofvaxnir drengir og sífellt að
leika sér, eins og allar konur vita,
freistaði nýtt og stærra leikfang
undirritaðs. Ég fékk því léðan til
reynslu fullvaxinn jeppa,
dísilknúinn, hjá umboði einu í
borginni. Konurnar tvær sem
helst eru með mér í bíl, eiginkona
og yngri dóttir, afgreiddu málið
snarlega. Sú yngri settist afturí,
mátaði sig og lagði og kvað upp
sinn dóm. „Það er ekki gott að
sofa í honum.“ Konan var stuttorð
en gagnorð. „Hann er eins og
traktor," sagði hún. Sennilega var
það dísilhljóðið en það skiptir svo
sem engu máli. Dómur var fall-
inn. Ég skilaði stóra jeppanum.
Ég hélt áfram að spá í málin og
fór í umboðið sem selur bíla eins
og okkar, mátaði mig og frúna og
reynsluók. Við náðum saman eins
og jafnan áður og ákváðum að
þarna væri bíllinn fyrir okkur.
Hæfilega stór, hagkvæmur i
rekstri og duglegur í ófærð. „Eig-
um við að fá okkur svartan?"
sagði ég við konuna og benti
henni á sanseraðan sýningarbíl,
gott ef liturinn var ekki demant-
svartur samkvæmt sýningarskrá.
„Það er svolítið þjóðhöfðingja-
legt,“ bætti ég við og gaf henni
veifu að hætti Elísabetar drottn-
ingar sem er sérhæfð í slíkum.
„Nei,“ sagði hún. Þótt hún segði
ekki neitt, skynjaði ég að henni
þætti ég lítt þjóðhöfðingjalega
vaxinn. „Það er útilokað að halda
svörtum bílum hreinum," sagði
hún. „Ég vil svona,“ sagði hún og
benti á annan lit, praktískari.
„Allt í lagi,“ sagði ég og treysti
henni fyrir valinu. Hún er enda
smekkleg í litavali. Hjá mér skipti
meira máli að eignast nýja leik-
fangið, óháð litnum.
Einn af fjölskyldunni
„Ég vil ekki nýjan bíl, ég vil að
við eigum okkar áfrarn," sagði
yngri dóttir okkar hjóna, þegar við
sögðum henni frá ákvörðun okkar.
„Þið seljið ekki bilinn minn.“ Hún
hleypti í brúnir, munnurinn varð
þvert strik, auk þess sem hún kross-
lagði hendur á brjóst. Það var kom-
ið babb í bátinn. Barnið var nánast
alið upp í aftursæti þessa tiltekna
bíls. Þar hafði hún setið undanfarin
sex ár með okkur á ferðalögum og
einkum með móður sinni á eilífu
flandri og sendiferðum, fram og tfl
baka um stræti borgarinnar. Hún
hafði í upphafi setið þar í barnastól,
þá á hækkunarpúða og loks ein og
óstudd eftir því sem hún stækkaði.
í þessu aftursæti hafði hún hlegið
og grátið, hallað sér aftur í sætið og
sofið eða hreinlega legið undir
teppi, vakandi eða sofandi eftir
lengd ferðanna. Henni þótti einfald-
lega vænt um þennan bíl en ekki
aðra. Þetta var hvíti bíllinn okkar,
einn af fjölskyldunni.
Við reyndum að róa hana og
segja henni að svona gengi þetta
fyrir sig. Bíla, þótt góðir væru,
þyrfti að endurnýja á ákveðnu ára-
bili. Nú væri komið að því hjá okk--
ur. Fortölurnar höfðu lítil áhrif.
Hún stóð fast með sinum bil. Ekki
var alveg komið að fyrirhuguðum
Laugardagspistill
Jónas Haraldsson
skiptum svo við létum málið niður
falla um hrið. Stúlkan var því sæl í
sínum bíl næstu daga. Aftursætið
var hennar heimur, hennar yfir-
ráðasvæði.
Einn hjá ókunnugum
Skiptin voru þó ákveðin. í huga
mér voru blendnar tilfinningar.
Ég hlakkaði til að fá nýja bílinn,
en fannst um leið vont að þurfa aö
særa bamið sem augljóslega tók
þetta nærri sér. „Viltu koma með
mér að sækja nýja bilinn?" spurði
ég þegar þar að kom. Hún féllst á
það. Við héldum því á vettvang í
okkar gamla og góða bíl. Ég gekk
frá pappírsvinnunni og tók við
lyklunum að þeim nýja. „Komdu,"
sagði ég við stúlkuna og gekk að
nýja bílnum. „Förum við ekki á
okkar bíl heim?“ spurði hún með
angist í röddinni. „Nei,“ sagði ég,
„nú eigum við þennan." Hún sett-
ist inn með tárin í augunum og
horfði á gamla bílinn hverfa þeg-
ar við héldum heim á leið. Hún
var þögul á heimleiðinni. „Held-
urðu að þér geti ekki þótt vænt
um hann?“ spurði ég og átti við
nýja bílinn. „Ekki eins og okkar,“
sagði hún og var enn með hugann
hjá þeim fiölskyldumeðlimi sem
var skilinn eftir, einn og yfirgef-
inn hjá ókunnugum.
Kveðjustund
Daginn eftir hafði stúlkan enn
ekki tekið nýja bílinn almennilega
í sátt. „Eigum við að fara og kveðja
gamla bílinn betur?" spurði ég.
Hún vildi það. „Þama er hann,“
hrópaði hún þegar hún sá bílinn á
bílasöluplaninu. Ég beið í nýja
bílnum meðan hún fór út, gekk í
kringum bílinn sinn, kíkti á glugg-
ana og strauk varadekkinu. Með
því kvaddi hún þennan fiölskyldu-
vin. Hún fékk þann tíma sem hún
þurfti. Þótt hún þurrkaði sér um
augun sá ég að hún hafði grátið.
Við sögðum því ekki margt á heim-
leiðinni.
Henni leið betur á eftir og er
smám saman að ná sáttum við
þann nýja. Aftursætið í honum er
líka gott og mér leið betur þegar ég
sá hana sofna þar i fyrsta sinn.
Það var áfangasigur.
Skilaboðin sem hún sendi fóður
sínum voru þó alveg skýr. Maður
selur ekki vini sína.