Dagblaðið Vísir - DV - 26.03.1999, Blaðsíða 10

10
tenning
FOSTUDAGUR 26. MARS 1999
Tímalaus veröld
Arnars Herbertssonar
Bandarískur unglingakór
Ura helgina verður staddur hér á landi fimmtíu
manna kór og djasssveit frá Menlo-menntaskólan-
um í San Francisco, og mun hópurinn leika og
syngja um borg og bý fram á þriðjudag. Á sunnu-
daginn leikur djasssveitin í Ráðhúsinu kl. 14, en
sama dag syngur kórinn í Hallgrímskirkju kl. 17.
Efhisskrá kórsins er talsvert metnaðarfull; á
henni eru verk eftir Pablo Casals, Maurice
Duruflé, John Rutter og John Tavemer, og þar að
auki bandarískir negrasálmar og þjóðlög.
Á þriðjudaginn syngur kórinn siðan í Skálholti
Ekki er víst að þeir sem í dag sækja mynd-
listarsýningar að staðaldri séu kunnugir
verkum Arnars Herbertssonar. Sem er ef til
vill skiljanlegt, því eftir að SÚM-sýningar
lögðust af hafa verk hans verið sjaldséð, eða
þá að þau hafa verið sýnd úr alfaraleið,
kannski heima í gangi hjá Helga Þorgils list-
málara eða á heimaslóðum listamannsins á
Siglufirði. En þau verk Arnars sem borið
hefur fyrir augu hafa vakið óskipta athygli
fyrir þann sérstæða myndheim sem þau
birta. Þar er iðulega að finna hátimbraðar
táknbyggingar í undarlegum ljóma og tíma-
lausu umhverfi, ásamt líkingamáli sem ým-
ist er sprottið úr kristni, guðspeki eða úr
launhelgum á borð við
þær sem Einar Páls-
son eyddi ævi sinni í
að stúdera.
Nú gefst forvitnum
tækifæri til að gaum-
gæfa þessar myndir,
því Arnar hefúr loks
dregist á að sýna þær í
einhverjum mæli í
Sverrissal í Hafnar-
borg, Hafnarfirði. Vill
hann þannig kvitta
fyrir starfslaun sem
hann hlaut á síðasta
ári.
- Sjáifúr er Arnar
ekki ólíkur myndum
sínum, dulur og óáreit-
inn en þó djúphugull.
Samtal okkar hefst á
ígrundunum um hella-
kenningu Platós sem
Amar segist hafa ver-
ið að „grauta í“ öðra
hvoru. Að því loknu
segir hann mér frá því hvemig hann leidd-
ist út í myndlist.
„Ég var kominn á þrítugsaldur og bjó á
Siglufirði þegar Hörður Ágústsson kom
þangað til að gera úttekt á byggingum. í leið-
inni hélt hann fyrirlestur um arkitektúr. Á
hann mættu þrír Siglfirðingar, þar á meðal
ég og faðir minn, sem var mjög flinkur húsa-
málari. Á eftir herti ég upp hugann og sýndi
Herði það sem ég hafði verið að teikna og
mála. Hann hvatti mig eindregið til að koma
suður. Hörður er sem sagt upphafsmaðurinn
að þessu öllu.“
- Svo fór að Arnar settist að í Reykjavík
ásamt Kristjönu Aðalsteinsdóttur konu sinni
og hugðist helga sig myndlistinni. Málsmet-
andi myndlistarmenn af septemberkynslóð-
inni réðu honum hins vegar frá því að
stunda nám við Myndlista-og handíðaskól-
ann, þar væri ekkert markvert að gerast.
Þess í stað hvöttu þeir hann til að sækja til-
fallandi námskeið í Myndlistaskóla Reykja-
víkur þar sem þeir voru sjálfir við kennslu.
Allt hefur táknmerkingu
„Þetta voru auðvitað fordómar og vitleysa.
En ég var svo áhrifagjarn á þessum árum.
Því fylgdi ég ráðum þeirra og fór þannig á
mis við ýmsa kennslu sem ég þurfti sannar-
lega á að halda.“
- Arnar varð fyrir fyrstu hugljómun sinni
Arnar Herbertsson: „Birtan í myndunum
mikilvægust". DV-mynd E.ÓI.
í myndlistinni á fyrstu sýningu SÚM-aranna
Jóns Gunnars Árnasonar, Hreins Friðfinns-
sonar, Sigurjóns Jóhannssonar og Hauks
Dórs í Ásmundarsal árið 1965 og eftir það
sýndi hann reglulega með þeim og öðrum
SÚMurum. Hann vann þá hjá SkOtagerðinni
þar sem hann gat unnið silkiþrykk fyrir
sjálfan sig. Arnar lítur tii baka til þessara
ára með blendnum huga.
„Ég var í rauninni eins og hver annar
sveitamaður þama í SÚM; áttaði mig ekki á
því sem við vorum að gera fyrr en löngu
seinna. Það var líka óttalegt sukk á okkur,
sem fór illa með mig. Sjálfm drakk ég mest-
megnis vegna minnimáttarkenndar.
Ég var aldrei sannfærðm um að ég
hefði í fullu tré við félaga mína sem
myndlistarmaður. En það var mjög
gaman að kynnast þeim og mér þyk-
ir ákaflega vænt um þá alla. Á tíma-
bili ihuguðum við hjónin meira að
segja að flytjast til Hollands á eftir
þeim Sigmði og Kristjáni Guðmunds-
sonum."
- Amar segir að táknmyndir hans
hafi orðið til eftir að hann kynntist bókum
Einars Pálssonar.
„Ég gerði mér grein fyrir að bókstaflega
allt getm haft táknmerkingu. Til dæmis eru
orð ekki annað en
gróf „mynd“ af
einhverju sem
hugminn býr til.
Það sem heillar
mig sérstaklega
við tákn var að
með þeim
er hægt að
búa sér til
einkaver-
öld sem þó
getm ver-
ið að-
gengileg.
Um leið
eru táknin
tímalaus,
tilheyra
bæði nú-
inu og ei-
lifðinni.
Það má
kannski
segja að með þvi
að nota tákn sé
maður að skapa sér útgönguleið út úr veröld
tímans. Ég er svo að reyna að leiða fólk inn
í þessa tímalausu veröld táknanna með að-
stoð birtunnar. Birtan er það mikilvægasta í
þessum myndum. Hún er sjálf tákn vonar-
innar. Þó ekki í kristilegum skilningi. Þótt
ég noti tákn úr kristindómi er ég ekki að
segja neitt um krsitindóminn."
Nú er eins og Arnar dragi í land eitt
augnablik; fyrirverði sig jafnvel fyrir eld-
móðinn.
„Blessaður vertu, það má ekki taka þetta
of alvarlega. Auðvitað er ég fyrst og fremst
að gera svona myndir fyrir sjálfan mig. Þær
eru mín innlönd. En fólk verður að fá að
skilja þær eftir eigin höfði. Nóg er lagt á
mannfólkið í dag þótt listamaður sé ekki að
íþyngja því með boðskap." -AI
I fínu jafnvægi
Sönghópminn Emil og Anna Sigga
hóf upp raust sína að nýju eftir nokk-
urt hlé á tónleikum í Salnum á
mánudagskvöldið. Hópinn skipa þau
Anna Sigríður Helgadóttir
messósópran, Sigurður Halldórsson
kontratenór, Skarphéðinn Þór Hjart-
arson tenór, Sverrir Guðmundsson
tenór, Bergsteinn Björgúlfsson barít-
on og Ingólfur Helgason bassi, allt
ágætar raddir, hver með sinn karakt-
er og með mismikla skólun að baki.
Einhver taugatitringur varð til þess
að þau þrjú ensku þjóðlög, Bobby
Shaftoe, The oak and the ash og Ear-
ly one morning hljómuðu ekki nógu
þétt og örugg. Þaö verðm líka að segjast að
þetta umhverfi kallar einhvern veginn á
meiri kröfur en óformlegir tónleikastaðir og
kannski erfiðara að ná upp léttri stemningu
og fannst mér þau ekki finna sig fyrr en
komið var að skoska þjóðlaginu Nae luck
about the house og höfðu þau fengið Hildig-
unni Halldórsdóttur fiðluleikara til liðs við
sig í því lagi. Það var alveg prýðilega flutt og
framburðurinn sannfærandi, a.m.k. skildi
maður ekki aukatekið orð og hefði þá verið
gaman að hafa texta til hliðsjónar. Brynhild-
ur Ásgeirsdóttir píanóleikari lék einnig með
þeim í einu ensku þjóðlagi, Barbara Allen og
fór létt með sinn part en ensku þjóölögin
voru fyrirferðarmikil á fyrri hluta efnis-
skrárinnar. Eitt irskt þjóðlag var þar líka að
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
finna, Londonderry air eða Danny boy sem
mér er fyrirmunað að skilja hvemig einhver
nennir enn þá að syngja en þar naut há rödd
Skarphéðins sín ágætlega.
Sterkasti hlekkurinn
Annars er Anna Sigríður þeirra sterkasti
hlekkur raddlega séð og fékk að glansa í
nokkrum lögum i ágætum útsetningum Sig-
mðar Halldórssonar sem sumar eru allt ann-
að en einfaldar. T.d. í íslenska þjóðlaginu
Hœttu aö gráta hringaná og Maóur hefur nú
eftir Gunnar Reyni Sveinsson sem þó fór
aldrei almennilega á flug hjá þeim ólíkt
Round Midnight eftir Williams og Monk og
Ástarsœlu Gunnars Þórðarsonar. Austur-
strœti eftir Þórhall Sigurðsson var einkar
skemmtilega útfært af hópnum og sýndi
Bergsteinn Björgúlfsson þar fina takta en
eitthvað var taktmælirinn, sem þau höfðu
sér til halds og trausts í bítlalaginu Black-
bird, að stríða þeim. Girl talk eftir Neal Hefti
í útsetningu Sigurðar small vel saman og
það sama má segja um Bruce Springsteen
lagið Fire í útsetningu Skarphéðins.
Skarphéðinn átti lika heiðurinn af útsetn-
ingunni á Gegnum holt og hœóir eftir Egil
Ólafsson og brásmellinni útsetningu á laginu
um Simba sjómann og er greinilegt að það
vantar ekki hæfileikana í hópinn. Jafnvægið
er líka fint í hópnum, enginn skyggði á ann-
an og má segja að í heild hafi þessir tónleik-
ar verið ágæt skemmtun, þó kannski undir-
búningurinn hefði mátt vera betri og lögin
sum þurft að syngjast betur saman en þau
voru einum of bundin nótunum sem gerir
það að verkum að allt verður miklu stífara
og gefur litið svigrúm til þess að sönggleðin
taki völdin og hrífi mann meö upp í hæstu
hæðir.
Emil og Anna Sigga,
Tónleikar í Salnum, 22. mars
kl. 17, þar sem imglingakór Biskupstungna mun
taka á móti honum og vera honum til halds og
trausts.
Hingað er þessi fjöld syngjandi og spilandi ung-
linga kominn fyrir tilstilli Peggy Olsen, móðm
einnar stúlkunnar í kómum, en hún er af ís-
lensku bergi brotin, ættuð úr Hjaltadal í Skaga-
firði.
Islands Historie
Iceland Review hefm nú
gefið út danska útgáfú af
sögu íslands eftir Jón R.
Hjálmarsson, sagnffæðing
og íyrrum fræðslustjóra Suð-
mlands, sem byggð er á sam-
svarandi bókum á ensku og
þýsku frá sama útgefanda,
nema hvað texti dönsku út-
gáfúnnar „hefm verið aðlag-
aðm að nánum samskiptum
Dana og íslendinga í timans
rás“, eins og segir í kynn-
ingu.
Texti bókarinnar er al-
þýðlegm og aðgengilegm,
skrifaðm með hinn almenna
lesanda í huga. „Með lifandi lýsingum og greinar-
góðri frásögn lyftir höfundm hulunni af landinu
og sögu þess, aÚt frá vikingatímum til nútímans."
Sjálfm segir höfundm að kynni hans af erlendum
ferðamönnum og áhuga þeirra á landi og þjóð hafi
verið kveikjan að þessari bók.
Islands Historie er 206 síðm, prýdd hátt á ann-
að hundrað myndum og kostar kr. 1992.
Tumi í Haus Bill
Þann 8. apríl nk. verðm opnuð í Haus Bill, sýn-
ingarsto&iun í Zumikon í Sviss, sem heitir eftir
konkretlistamanninum Max Bill, samsýning fjög-
urra listamanna. Sýningin er þannig til komin að
tveir nafnkunnir listamenn þar í landi, Roman
Signer og Bemard Tagwerker, hafa fengið að
bjóða með sér
tveimur yngri
listamönnum.
Signer, sem marg-
ir þekkja frá því
hann var hér með
„sprengiverk" á
norrænu sýning-
unni Borealis í
Listasafni íslands,
bauð íslendingn-
um Tuma Magnús-
syni að sýna með
sér. En eins og
margir vita er
Tumi einn af athyglisverðustu listamönnum sinn-
ar kynslóðar hér rnn slóðir. Sýningin í Haus Bill
stendm til 8. júní.
Myndlist við Grandagarð
Ungif listamenn láta ekki húsnæðisleysi aftra
sér frá sýningarhaldi. Nú á sunnudaginn munu
fyrstaársnemar í fjöltæknideild Myndlista-og
handíðaskóla íslands efna til sýningar á næsta
óvenjulegum stað, það er í gamla hraðfrystihús-
inu að Grandagarði 7, nánar tiltekið við hliöina á
kafiivagninum i Ánanaustum.
Þar verða sýndar „ljósmyndir, skyggnimyndir,
innsetningar og tableaux vivants" að því er segir
í tilkynningu. Ellefu listnemar taka þátt í þessari
sýningu, þar á meðal tvær franskar stúlkm sem
báðar heita „Sophie", en þær hafa verið
skiptinemar í fjöltæknideildinni í vetm. Sýningin
í gamla hraðfrystihúsinu verðm opin daglega kl.
14-18 ffarn á föstudaginn langa.
Umsjón
Aðalsteinn Ingólfsson