Dagblaðið Vísir - DV - 26.03.1999, Blaðsíða 14
14
FÖSTUDAGUR 26. MARS 1999
Frjálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVlK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fiölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Varla áhættunnar virði
Viö erum í klípu með þessar veiðar, sagði Davíð
Oddsson forsætisráðherra, aðspurður um hvalveiðar í
DV í fyrradag. Forsætisráðherra sagði málið alltaf tek-
ið upp í tengslum við ferðir íslenskra stjórnvalda ytra
og oft fengjust neikvæð svör. Við vitum, sagði Davíð, að
þetta er mál sem mundi skaða okkur verulega á ýms-
um sviðum.
Blaðið kannaði viðhorf kjósenda til hvalveiða hér við
land að nýju, í kjölfar samþykktar Alþingis um að bann
við hvalveiðum standi ekki lengur. Ríkisstjórninni var
falið að undirbúa að hvalveiðar hefjist við fyrsta hent-
uga tækifæri. í skoðanakönnuninni kom fram að enn
sem fyrr vill meirihluti þjóðarinnar, 77,4 prósent, að
hvalveiðar verði teknar upp að nýju.
í könnun blaðsins vekur þó athygli að andstæðingum
hvalveiða fer flölgandi, sé miðað við fyrri skoðanakann-
anir. í skoðanakönnun DV fyrir sex árum voru 8,5 pró-
sent kjósenda andvíg hvalveiðum. Fyrir tveimur árum
hafði andstæðingum veiðanna fjölgað í 14,5 prósent og
nú eru þeir 22,6 prósent. Staðan nú er því sú að nær
fjórðungur þjóðarinnar leggst gegn því að hvalveiðar
verði hafnar að nýju hér við land.
Líklegt má telja að meirihluti andstæðinga hvalveiða
meti það svo að með veiðunum sé verið að fórna meiri
hagsmunum fyrir minni. Hvalveiðar gætu spillt fyrir á
fiskmörkuðum íslendinga og skaðað ferðaþjónustu
verulega. Þetta eru tvær stærstu atvinnugreinar okkar.
Ólíklegt er að stór hópur andstæðinga veiðanna leggist
gegn þeim af hreinum umhverfis- eða vemdarsjónar-
miðum, þ.e. geti ekki hugsað sér hvalveiðar. Kristín
Halldórsdóttir alþingismaður orðaði það svo í viðtali
við DV að röksemdir andstæðinga hvalveiða hefðu kom-
ist til skila. Þingmaðurinn bætti því við fleiri myndu
sennilega svara spurningu um hvalveiðar neitandi ef
með fylgdu upplýsingar um þær afleiðingar sem hval-
veiðarnar gætu haft ef þær hæfust að nýju.
Þegar rætt er um hvalveiðar á ný er annars vegar um
að ræða hvalveiðar líkt og stundaðar voru fyrir hval-
veiðibann, stórhvalaveiðar sem skiluðu drjúgu til þjóð-
arbúsins. Hins vegar hrefnuveiðar í smáum stíl, stund-
aðar af smærri bátum en stóru hvalveiðibátunum. Dav-
íð Oddsson forsætisráðherra bendir á þennan vanda.
Menn tala um mismunandi hvalveiðar, annars vegar
veiði örfárra hrefna til innanlandsneyslu og hins vegar
hvalveiðar eins og í gamla daga. Ráðherrann kallar eft-
ir vilja hvalveiðisinna. Vilja þeir veiða hrefnu til innan-
landsneyslu og taka áhættu á að tapa viðskiptum fyrir
milljarða króna út á það? Vilji þeir hins vegar hefja
hvalveiðar í stórum stíl á ný verði að tryggja markaði í
Japan sem við höfum ekki.
Meirihluti þjóðarinnar er fylgjandi hvalveiðum á nýj-
an leik. Það er skiljanleg afstaða frá því sjónarmiði að
íslendingar geti nýtt auðlindir sínar, enda séu veiddar
tegundir sem ekki eru í útrýmingarhættu. Þótt afstaðan
sé skiljanleg er hún tæpast skynsamleg með tiJliti til
annarra og meiri hagsmuna. Því vara þeir við sem eiga
sitt undir því að geta selt á erlendum mörkuðum. Þar er
einfaldlega um að ræða burðaratvinnugreinar þjóðar-
innar, sjávarútveg og ferðaþjónustu.
Það leikur sér enginn með fjöreggið. Því er rétt að
hafa í huga varnaðarorð forsætisráðherra, þar sem
hann segir það vitað að hvalveiðar muni skaða okkur
verulega á ýmsum sviðum. Fáeinir hvalir eru varla
áhættunnar virði.
Jónas Haraldsson
16,3 %
326 milljónir
12,8 %
256 milljónir,
22,3 %
446 milljónir
20,7 %
414 milljónir
7,0 %
140 milljónir
20,9 %
418 mi
„Ríkisstjórnin hefur ákveðið að vegafénu, 500 millj. króna á ári, verði skipt í sömu hlutföllum og stórverkefnafé
langtímaáætlunar...,“ segir greinarhöfundur m.a.
Samfylkingin
svíkur lit
átti jafnframt sæti í
nefndinni fyrir Sjálf-
stæðisfiokkinn, Magn-
ús Stefánsson fyrir
Framsóknarflokkinn
og Steingrímur J. Sig-
fússon fyrir þingflokk
óháðra. Fulltrúar Sam-
fylkingarinnar voru
Svavar Gestsson, Krist-
ján L. Möller og Jóna
Valgerður Kristjáns-
dóttir. Ríkisstjórnin
hefur ákveðið að vega-
fénu, 500 millj. króna á
ári, verði skipt í sömu
hlutfollum og stórverk-
efnafé langtímaáætlun-
ar, enda er talað um
flýtifjármögnun í til-
„Þaö er erfítt aö fóta sig á fyrir
hvað Samfylkingin vill standa.
Enginn stjórnmálamaöur innan
hennar hefur þá stööu aö á hann
sé hlustaö sem leiötoga af
fíokkunum þrem eöa fjórum sem
hana mynda. “
Kjallarinn
Halldór Blöndal
samgönguráðherra
Alþingi hefur
samþykkt ályktun
um byggðamál á
nýjum forsendum.
Hún hefur það að
markmiði að auka
fjölbreytni atvinnu-
lifs og fjölga at-
vinnutækifærum á
landsbyggðinni jafn-
framt því sem þjón-
usta við íbúana sé
bætt og dregið úr
mismunun á sviði
menntunar og heil-
brigðismála.
í þessum anda
skipaði forsætisráð-
herra nefnd sl.
haust og skilaði hún
tillögum 5. mars síð-
astliðinn. Þar var
m.a. lagt til að flýta
vegaframkvæmdum
„þar sem íbúaþróun
er alvarleg og vega-
gerð er líkleg til
þess að hafa áhrif á
byggðaþróun". Til
þess skyldi varið
tveim milljörðum
króna á fjórum ár-
um. Sérstaklega var
fram tekið að alvara málsins væri
slík að aðgerðir þyldu enga bið.
Stjórnarandstaðan í meirihluta
Byggðanefndin var skipuð full-
trúum allra þingflokka eins og
þeir voru 15. október sl. Þess
vegna var stjómarandstaðan í
meirihluta í nefndinni þó svo að
Einar K. Guðfinnsson væri for-
maður hennar. Tómas Ingi Olrich
lögum nefndarinnar og að 500
millj. kr. verði endurgreiddar á 3.
tímabili áætlunarinnar.
Fjandsamleg afstaða
til dreifbýlis
í hádegisfréttum Bylgjunnar sl.
miðvikudag var fjallað um þetta
átak í vegamálum dreifbýlisins.
Ágúst Einarsson kallaði það ódýrt
kosningabragð og sagði að sam-
þykkt ríkisstjórnarinnar væri út í
loftið. Hann komst m.a. svo að
orði: „Þetta segir bara að það em
kosningar í nánd og menn em að
reyna að dreifa út jólagjöfum hing-
að og þangað sem þeir eiga von á
einhverjum atkvæðum og ég er nú
satt að segja alveg hissa á þessum
vinnubrögðum."
Hér lýsir sér eins og oft
endranær fjandsamleg afstaða for-
ystu Samfylkingarinnar til dreif-
býlisins. Mér hefur raunar fundist
Ágúst Einarsson ofstækisfullur í
þeim efnum svo hann sést oft ekki
fyrir. Þannig er afstaða hans
núna. Þótt þrjú flokksystkin hans
í Samfylkingunni standi að tillög-
unum munar hann ekki um að
sópa þeim út af borðinu. Og þá er
hann auðvitað líka að tala um
jöfnun húshituriarkostnaðar, jöfn-
un námskostnaðar og framlög til
heilbrigðismála.
Ekki mitt mál
Það er erfitt að fóta sig á fyrir
hvað Samfylkingin vill standa.
Enginn stjórnmálamaður innan
hennar hefur þá stöðu að á hann
sé hlustað sem leiðtoga af flokkun-
um þrem eða fjórum sem hana
mynda. í byggðanefndinni voru
fulltrúar Alþýðubandalags, Al-
þýðuflokks og Kvennalista. Þeir
staðfestu niðurstöðuna með undir-
skrift sinni og ég veit ekki betur
en þingflokkur Samfylkingarinnar
hafi blessað hana. En Ágúst Ein-
arsson kemur úr Þjóðvaka. Má
vera að honum hafi fundist fram
hjá sér gengið. En það er ekki mitt
mál.
Halldór Blöndal
Skoðanir annarra
Árásirnar á Serba
„Einhverjir kunna að spyrja, hvort það sé við hæfi
að við íslendingar eigum aðild að þessum ákvörðun-
um, friðsöm og vopnlaus þjóð. Við getum ekki, frek-
ar en önnur aðildarríki Atlantshafsbandalagsins
skorazt undan ábyrgð í þessum efnum, þótt viö séum
svo heppnir að þurfa hvorki að leggja fram fólk eða
fjármuni til þess að taka þátt í þessum hildarleik....
Við getum ekki frekar en aðrir setið aögerðarlausir
hjá og horft á fólk drepið í stórum stíl. Þetta er ekki
í fyrsta sinn, sem íslendingar standa meö óbeinum
hætti að hemaðarátökum. Það gerðum við einnig,
sem eitt af aðildarríkjum Sameinuðu þjóðanna í
Kórestríðinu fyrir tæpri hálfri öld.“
Úr forystugrein Mbl. 24. mars.
Seðlabankinn og valdhafarnir
„Að ríkisstjórnin skuli taka ákvörðun um að auka
enn frekar útgjöld ríkisins á þessum tímum sívax-
andi framkvæmdagleði um allt þjóðfélagið hlýtur að
koma ýmsum á óvart. Margir em vafalaust þeirrar
skoðunar, að við þær aðstæður sem nú ríkja ætti
ríkisvaldið frekar að leggja áherslu á spamað og
draga úr framkvæmdum á vegum hins opinbera. Að
minnsta kosti er ekki hægt að taka þessa ákvörðun
öðmvísi en sem staðfestingu þess að yfirlýstar
áhyggjur Seðlabankans af of mikilli þenslu í samfé-
laginu nái ekki eyrum þeirra sem völdin hafa í
Stjómarráðinu. Er Seðlabankinn þá að bulla? Eða
hefur kosningaskjálfti náð tökum á ríkisstjóminni?
Elías Snæland Jónsson í Degi 24. mars.
Hin „hófsömu öfl“
„Hin „hófsömu öfl“ hafa um tíðina komist upp
með fáránlegar röksemdir vegna skorts á sjálfstæðri
fjölmiðlagagnrýni. Það er ekki langt síðan forsætis-
ráöherra landsins var maður sem hélt því fram að
lögmál efnahagslifsins giltu ekki á íslandi! Það má
kannski kalla Steingrím Hermannsson holdgerving
„hófsömu aflanna"; alltaf var hann reiðubúinn að
auka ríkisútgjöldin í þágu „góðs málefnis" - og
senda síðan næstu kynslóð reikninginn. Valdaferill
hans var jafn langur og raun ber vitni ekki síst
vegna hlífðarsemi fjölmiðla; það var aldrei tekið
með gagnrýnum og markvissum hætti á stjómarfari
hans.“
Jakob F. Ásgeirsson í Mbl. 24. mars.