Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.1999, Blaðsíða 32

32
FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 1999 JD'V
viðtal
Misskipting auðsins
hæðir Guð
Nú hrekkur hinn venjulegi
maður inn og út úr trúnni og er
oft fullur efasemda um guð og til-
veruna. Verður presturinn að
vera öðruvísi en aðrir og hafa
bjargfasta trú?
„Presturinn verður að hafa
sannfæringu um það sem hann
ber fram. Hann verður að hafa þá
sannfæringu að hann standi á
traustum grunni. Hann getur haft
alls konar efasemdir um sjálfan
sig, því efasemdir sækja að öllum
heilbrigðum mönnum og þeir eiga
ekki að komast yfir það. Það til-
heyrir lífinu og því að vera mann-
eskja í brotnum heimi. En trú er
traust. Að bera traust til. Trú er
líka skylt orðunum tryggð, trún-
aður og trúfesti. Að trúa á Krist er
að treysta Kristi og halda tryggð
við hann. Það getur mikil glíma
verið fólgin i því. Það er heldur
ekki markmið prestsins að boða
sína trú, heldur að boða Jesúm
Krist, sem bregst ekki þó að við
bregðumst. Það skiptir miklu máli
að muna eftir þessu. Okkar
kristna trú er grundvöllur sem
okkur er boðið að standa á.
Grundvöllur sem við megum vita
að er traustur. Það er betra að
‘standa veikur og efagjarn á traust-
um grunni heldur en öruggur á
völtum grunni."
Áherslurnar í okkar kirkju eru
þær sem þú talar um; hjálpræðið
og allt það góða. Minna er gert af
því að predika það óþægilega sem
Kristur sagði, eins og það að auð-
menn færu til helvítis ef þeir gæfu
ekki eigur sínar fátækum.
egar Karl er spurður hvaða
þýðingu páskarnir hafi í nú-
tímasamfélagi, segir hann að
páskahátíðin sé mest hátíða
kristninnar. Það komi mörgum á
óvart því yfirleitt sjáum við jólin
fyrir okkur sem hina mestu hátíð,
þar sem þau eru fyrirferðarmest í
þjóðlífinu.
„Innihaldslega hafa páskarnir
mesta þýðingu því það sem þeir
hafa fram að færa ræður úrslitum.
Kristnir menn hafa haldið upp-
risuhátíð Krists allt frá því að at-
burðirnir áttu sér stað og sá boð-
skapur sem páskarnir flytja er
grundvallaratriði i allri kristinni
boðun og hefur alltaf verið. Ef ekki
væru páskar, ef Kristur væri ekki
upprisinn væri ekki til nein
kristni."
Biskup segist vera mikill
súkkulaðigrís þegar hann er
spurður hvað honum finnist um
neyslu súkkulaðis sem núorðið er
fyrirferðarmikill siður á páskum.
„Páskaeggjaát er ein af þessum
siðvenjum sem ryðja sér til rúms
og enginn áttar sig almennilega á
hvers vegna. Eggið hefur þó alltaf
verið ríkur þáttur í táknmynd
páskanna þvi unginn sem brýst út
úr egginu er tákn um upprisuna.
Eggið sem er fullt af góðgæti getur
líka táknað það lif sem brýst fram
úr viðjum dauðans og vonleysisins
og gefur svo margt gott og yndis-
legt þeim sem við því tekur.“
Tíðarandinn skeytir ekki
um skuggahiiðarnar
Karl segir að kirkjusókn á pásk-
um sé ekki eins góð og á jólum en
þó sé merkilegt að hugsa til þess
að hér í þéttbýlinu eru messur
klukkan átta á páskadagsmorgun
og þá eru kirkjurnar yfirleitt þétt
setnar.
„Mér finnst það ekkert skrýtið
því það er yndislegt að vakna
snemma þennan sérstaka dag, fara
í kirkju og hlusta á boðskapinn.
En á baksviði samtíma okkar og
menningar er þetta mjög óvenju-
legt og við mættum hugleiða hvers
vegna. Páskahátíðin á sér mjög
sterkan undanfara sem er fastan
og bænadagarnir. Vikan sem hefst
með pálmasunnudegi og kallast
dymbilvika eða kyrravika er há-
mark föstunnar, undirbúningstím-
ans fyrir páskana. Dymbilvikan á
sinn hápunkt i bænadögunum
skírdegi og föstudeginum langa,
tveimur helgidögum sem hafa því
miður nær misst stöðu sína í sam-
félaginu.
Föstudagurinn langi er þó dagur
sem er ólíkur öllum hinum dögun-
um. Það skiptir máli í kristnu trú-
arlífl að minnast krossdauða frels-
arans með ytra og innra atferli
þennan dag. Nauðsynlegt er að
helga daginn, sem þessir hrylli-
legu atburðir gerðust, kyrrð og
íhugun hinnar miklu alvöru. Þá
erum við um leið að mótmæla
þeirri ágengni tíðarandans sem
vill að allir dagar séu eins, öllu sé
drekkt í sömu síbyljunni og sama
fjörinu og ekkert skeytt um
skuggahliðarnar í lífinu. Þær
skuggahliðar eru syndin, þjáning-
in og hinn ótímabæri dauði og
handbendi hans, allt það sem veð-
ur yfir líflð í algeru skeytingar-
leysi. Bænadagar og páskar fagna
lífinu og því sem lífið eflir: Kær-
leika, miskunnsemi og náð. Það er
svo dýrmætt að það kostaði sjálfan
Guðs son lífið að berjast fyrir því.“
Verðurðu sorgmæddur á föstu-
daginn langa?
„Boðskapur fostudagsins langa
er að sorgin og myrkrið virðast
sigra. Auðvitað á maður að leggja
við hlustir og ekki láta það fram-
hjá sér fara á þessum degi. Væri
ég ekki snortinn af þessum boð-
skap og því sem við blasir í um-
hverfinu sem minnir á hann væri
nú illa komið fyrir mér.“
Finnst stjórnunarvinnan
ekki skemmtileg
Þú sagðir einhvern tíma þegar
þú hafðir nýtekið viö embætti:
„Biskup er fyrst og fremst prest-
ur.“ Hefur samt ekki orðið alger
kúvending á störfum þínum eftir
að þú varðst biskup?
„Vitaskuld er meira um stjórn-
unarstörf í embættinu sem ég
gegni nú. Ég predika mikið á alls
konar hátíðum, við vígslur,
kirkjuafmæli og þess háttar, og
það er mjög gaman. En ég neita
því ekki að ég sakna þess að vera
ekki í minni kirkju með mínu
fólki, eins og ég hef verið í gegn-
um árin.
Þetta ár hefur þó verið geysi-
lega spennandi tími og fært mér
ótal tækifæri sem ég naut ekki
áður til þess að kynnast nýjum að-
stæðum, nýjum landshlutum og
nýjum heimshlutum. Ég hef ferð-
ast gríðarlega mikið og einnig tek-
ið þátt í mjög spennandi skipu-
lagsbreytingum á kirkjunni. Þjóð-
kirkjan hefur fengið nýja löggjöf
og nýtt sjálfstæði og þarf að spjara
sig með allt öðrum hætti en áður.
Það er sú aðlögun sem nú er að
ganga yfir. Því hefur fylgt mikil
skriffinnska og stjórnunarvinna
sem mér finnst út af fyrir sig ekki
skemmtileg. Ég er ekki mikill
skrifFmnur. Ég hef líka reynt að
minna sjálfan mig og aðra á það
að þeir hlutir eru ekki aðalatriði,
heldur er verið að smíða verkfæri
og halda pípunum opnum til þess
að skila þvl sem skiptir máli,
fagnaðarboðskapnum og lífinu."
Þú hlýtur að vera í betri tengsl-
um við kennimennina en söfnuð-
ina.
„Ég er ekki í sömu nánd við
fólkið og ég var sem prestur. Það
er mikil breyting og auðvitað
sakna ég þess. Ég hef samt marg-
vísleg tækifæri til þess að mæta
fólki þó að það sé með öðrum
hætti en var. Ég held að það sé
varla hægt að hugsa sér meiri for-
réttindi en að vera prestur. Prest-
ar hafa ótal tækifæri til þess að
koma góðu til leiðar og njóta yfir-
leitt mikils trausts, þó að við gæt-
um kannski ímyndað okkur ann-
að. Það er ekki vegna þess hve
þeir eru upp til hópa frábærir,
heldur fyrst og fremst vegna þess
að það er ákveðin hefð, saga og
reynsla þjóðarinnar að baki, sem
presturinn nýtur og gengur inn í.
Það er sá veruleiki sem þjóðkirkj-
an er á íslandi. Oft og tíðum er
erfitt að skilgreina hana en ég hef
verið að sjá það betur og betur að
hún er vefnaður í þjóðlífinu sem
er þó missýnilegur. Ég held að ef
þræðirnir væru dregnir úr þess-
um vef og hann leystur upp myndi
vanta gríðarlega mikið í okkar
þjóðlif og menningu sem gefur því
helst gildi.“
„Græðgin og yfirgangurinn á hendur lífinu og náunganum og náttúrunni er
að eyðileggja þennan heim og það er skelfileg tilhugsun."
DV-myndir Teitur
„Helvíti er að hafa ekkert með Guð að gera. Helvíti er ástand þar sem er eng-
inn Guð og það er ástand sem við getum með engu móti ímyndað okkur því
að Guð er alls staðar að brosa til okkar með einhverjum hætti.“
„Mér þykir umræðan óviðfelldin því verið <
fólks sé úthýst úr kristnu samfélagi. Það e
fólks þegar það gengur til altaris og þiggu