Dagblaðið Vísir - DV - 10.04.1999, Blaðsíða 13

mmsm- S -' jliv" 1 \
' LAUGARDAGUR 10. APRÍL 1999
eran w
Hræsni og lygar í Reykjavík
David Freeman leikstýrir óperettunni Leðurblökunni sem frumsýnd verður í íslensku óperunni á
föstudaginn. Hann segir að í verkinu sé skyggnst undir yfirborðið hjá fólki sem allt læst vera ann-
að en það er. DV-mynd E.ÓI.
Nú er staddur á íslandi leikstjór-
inn David Freeman en hann leik-
stýrir óperettunni Leðurblökunni
eftir Jóhann Strauss, sem fyrst var
sýnd í Vínarborg árið 1874 en verð-
ur sýnd i íslensku óperunni á fóstu-
daginn.
David Freeman er heimsþekktur
leikstjóri sem bæði hefur sett upp
óperur og leikrit víða um heim.
Sýningar hans hafa verið settar upp
í Metropolitan, Royal Albert Hall og
víðar en hvarvetna hefur Freeman
hlotið athygli fyrir nýstárlegar upp-
setningar og jafnvel verið hylltur
sem einn fremsti leikstjóri Evrópu.
Að loknum þessum aðfararorðum
liggur beinast við að spyrja: Hvað er
maðurinn þá að gera hér?
David hlær rosalega þegar hann
fær þessa spurningu. „Hvað er ég að
gera hér? Það er nú einkennileg til-
viijun, get ég sagt þér. Fyrir þremur
árum hringdi Garðar Cortes í mig
og bað mig að koma hingað og leik-
stýra Cosi Fan Tutte. Ég var einmitt
laus vegna verkefnis sem hafði ver-
ið seinkað og mig hafði alltaf langað
að fara til íslands. Ég sló til þegar ég
fékk þetta óvænta tilboð.“
Afraksturinn þekkja þeir sem sáu
nýstárlega uppsetninguna á Cosi
Fan Tutte. Skemmtilegasta tilviljun-
in var þó að í nóvember á síðasta
ári var aftur laus stund hjá David,
sem ekki gerist oft, einnig vegna
þess að verki sem hann hafði tekið
að sér var frestað.
„Þá hringdi Garðar Cortes aftur
og í þetta sinnið baö hann mig að
koma og leikstýra Leðurblökunni.
Ég sagðist ekkert vita um Leður-
blökuna, en mér þótti svo gaman að
vera hér þegar við settum
upp Cosi að ég ákvað að
kýla bara á það.“
Ég hef heyrt að leikstjór-
ar sem njóta velgengni í
stórum húsum úti í heimi
komi á útkjálka eins og ís-
land til þess að stunda til-
raunastarfsemi. Noti ís-
lenskt leikhús- og óperu-
fólk sem nokkurs konar
tilraunarottur. Er þetta
rétt?
„Ég geri tilraunir á
hverju því verki sem ég
kem nálægt og þá skiptir
ekki máli hvar það er sett
upp. Ég setti upp Brúð-
kaup Fígarós sem á að ger-
ast á átjándu öldinni. Ég
fór með alla söngvarana í
átjándu aldar kastala þar
sem þeir höfðust við eins
og átjándu aldar fólk í
nokkra daga. Það er mun
stærri tilraun en ég er að
gera hér.“
Þú staðfærir Leðurblök-
una. Lætur verkið gerast í
Reykjavík samtímans.
Hvað er unnið með því?
„Staðreyndin er sú að
verk eru eingöngu skrifuð
til þess að þau séu sett upp á þeim
tíma sem þau eru skrifuð á. Það er
eina leiðin til þess að hægt sé að
skrifa það. Ef einhver ætlar sér að
skrifa meistaraverk allra tima þá
endar hann með hrokafullt kjaftæði
í höndunum. Það er þó alltaf spum-
ing um hvar á að setja spennuna í
uppfærslunni. Oft er hún á milli
sviðsins og áhorfendanna, tímans
sem verkið er skrifað og tímans sem
horft er á það. Þá er fólk að ímynda
sér hvemig hlutimir hafl verið á
ritunartíma verksins. Það getur ver-
ið mjög áhugavert, en skoðun mín
er að satírur verði að gerast í sam-
tímanum. Leðurblakan er satira og
mér þykir nauðsynlegt að skopstæla
hræsni samtímans en ekki einhvers
annars tíma. Ég set spennuna í
verkinu inn á sviðið í stað þess að
hafa hana fyrir framan tjaldið.“
David segir að verkið sé þó engin
heimild um Reykjavík samtímans
því að hræsni fólks og lygar þess í
samskiptum við aðra fyrirfmnst í
öllum borgum heims. Engar vett-
vangsrannsóknir þurfi til þess að
koma auga á það.
„Það sem er athyglisvert er að
verkið varð ekki vinsælt
þegar það var sýnt í Vinar-
borg heldur þegar það var
sýnt í Berlín mörgum
ámm síðar. Vínarbúar
höfðu háleitar hugmyndir
um sig og voru ekkert fyrir
að hlæja að sjálfúm sér en
Berlinarbúar gátu aftur á
móti hlegið að Vínarbúum.
Álit mitt er að þessir
svokölluðu töfrar Vínar-
borgar hafi alltaf verið
blekking. Maður einn sagði
þegar hann var spurður
hvað honum fyndist um
Vínarborg eftirstríðsár-
anna: „Vínarborg er eins
og konfektmoli, fylltur með
skít!“ Og það held ég að sé
rétt. Það var ýmislegt mis-
jafnt að finna þegar skoðað
var undir súkkulaðihúð-
ina.“
David segir að verkið
fjalli aðallega um framhjá-
hald og hann hefur stund-
um sagt að það sýni að
framhjáhald geti verið
skemmtilegt. „Þetta er
gamanleikur fyrir fullorðið
fólk og markhópurinn er
því fullorðið fólk. Verkið
er allt frekar kinkí. Sem dæmi um
það má nefna að það fyrsta sem
Rósalinda segir þegar fyrrverandi
elskhugi birtist henni að óvörum:
„Úff, nú heldur hann að ég sé orðin
ástfangin af öðrum manni, þegar
það eina sem ég hef gert er að gifta
mig.“ Já, þetta er fullorðinsverk,"
segir David og hlær.
-þhs