Dagblaðið Vísir - DV - 17.04.1999, Blaðsíða 10

10
LAUGARDAGUR 17. APRÍL 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnariormaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjóm, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLT111,105
RVÍK, SIMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: httpY/www.skyrr.is/dv/
Vfsir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sfmi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plðtugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk„ Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Eins áratugar Sundabraut
Þótt bæjaryfirvöld á Siglufirði telji hagsmunamál
þjóðarinnar alirar, að grafin verði tvenn jarðgöng þaðan
til Ólafsíjarðar, hlýtur gerð Sundabrautar í Reykjavík að
vera margfalt meira hagsmunamál þjóðarinnar allrar,
því að hún styttir vegferð margfalt fleira fólks.
Þegar landsfeður uppgötva fyrir kosningar, að til ráð-
stöfunar til vegagerðar séu nokkrir milljarðar, sem ekki
fundust áður, væri skynsamlegast að nota þá alla í
Sundabraut, en ekki eyrnamerkja þá öllum öðrum kjör-
dæmum en einmitt Reykjavik og Reykjanesi.
Sundabraut er ætlað að liggja frá Sæbraut yfir Klepps-
vík, um Gufunes og Geldinganes, yfir Leiruvog, um Álfs-
nes og yfir Kollaíjörð upp á Kjalarnes. Álfsnes og Kjalar-
nes eru orðin að hluta Reykjavíkurborgar eftir samein-
ingu hennar og Kjalarneshrepps.
Sundabraut gerir kleift að byggja ný borgarhverfi á
Álfsnesi og Kjalarnesi, sem annars mundu valda öng-
þveiti á núverandi leiðum inn í bæ. Hún styttir einnig
leið allra þeirra af landsbyggðinni, sem þurfa að aka til
höfuðborgarinnar til að reka erindi sín.
Skynsamlegt er að hafa hóf á kostnaði við gerð Sunda-
brautar. Brautin þarf ekki að verða minnisvarði um há-
reista brúarhönnun arkitekta. Brúin yfir Kleppsvík þarf
að vera innan hafnarsvæðisins, svo að ekki þurfi að gera
ráð fyrir umferð skipa undir hana.
Flyfja þarf hafnsækin fyrirtæki við Sævarhöfða í ut-
anverðum Ártúnshöfða á annan stað, svo að ekki þurfi
að hanna brúna með tilliti til þeirra. Göng undir Klepps-
vík eru ekki góður kostur, því að reiknað hefur verið, að
þau lengi leiðina um einn kílómetra.
Einfaldast og ódýrast er að velja innstu leiðina af þeim
brúarkostum, sem taldir eru koma til greina, og láta
Sundabraut liggja yfir Elliðaárvog um uppfyllingu út af
Ártúnshöfða og síðan yfir Grafarvog. Þessi leið felur í
sér styttri brúarhöf en aðrar leiðir yfir Kleppsvík.
Athyglisvert er, að torsóttasta verkefnið við gerð
Sundabrautar er tenging hennar við gatnakerfi borgar-
innar. Ekki er hægt að demba umferðinni af Sundabraut
yfir á Sæbraut án þess að gera ráðstafanir til að hindra
stíflur af völdum aukins umferðarþunga.
Með mislægum gatnamótum þarf að tryggja viðstöðu-
lausan akstur án umferðarljósa milli Sundabrautar og
Sæbrautar. Ennfremur er líklegt, að leggja þurfi fram-
hald Sundabrautar í stokk undir Skeiðarvog að brúnni,
sem á að tengja saman Skeiðarvog og Miklubraut.
Þrengslin á þessu svæði minna á, að borgin hefur
stundum ekki getað reist umferðarmannvirki á skyn-
samlegan hátt vegna of mikillar þéttingar byggðar.
Frægasta dæmið um þetta er Höfðabakkabrúin, sem
vegna nýrra húsa liggur í keng yfir Vesturlandsveg.
Þétting byggðar hefur valdið ýmsum öðrum ófögnuði
í borginni. Skeifan og Fenin slitu í sundur möguleikann
á samfefldu útivistarsvæði frá Laugardal upp í Heið-
mörk. Og nú er enn verið að klípa af Laugardal með því
að úthluta lóðum til ýmiss konar stórhýsa.
Gerð brúar yfir Kleppsvík getur hafizt árið 2001 og lok-
ið 2003. Sundabraut þaif árið 2007 að vera komin upp á
Álfsnes, því að þá má búast við, að lokið verði uppbygg-
ingu Grafarholts og Hamrahlíðar. Tveimur árum síðar
ætti Sundabraut að vera komin upp á Kjalarnes.
Þetta er eins áratugar verkefni, sem ætti að hafa for-
gang í vegagerð þjóðarinnar, enda býr það yfir margfalt
meiri arðsemi en önnur vegagerð í umræðunni.
Jónas Kristjánsson
Tekist á um Evrópu
Á meðan augu heimsins beinast
að Kosovo hafa meinlausari en þó
mikilvægar skærur verið háðar um
framtíö Evrópu. Leiðtogafundinum í
Berlín tókst ekki að ná viðunandi
samkomulagi um fjármál Evrópu-
sambandsins. Þetta getur orðið til að
seinka verulega inngöngu Póllands
og fleiri ríkja í sambandið en það
gæti haft mikilvægar pólitískar af-
leiðingar í allmörgum ríkjum Evr-
ópu. Um leið virðist samkomulag um
víðtækar umbætur á stjómkerfi Evr-
ópusambandsins, sem einnig er for-
senda stækkunar þess, eiga langt í
land. Kröfur um umbætur á fram-
kvæmdastjóm Evrópusambandsins
í kjölfar hneykslismála síðustu mán-
aða er aðeins lítill hluti þess máls.
Þau verk sem bíða Romanos Prodis,
fyrram forsætisráðherra Ítalíu og
líklegs forseta nýrrar framkvæmda-
stjórnar, verða þvi ærin. Niðurstöð-
ur þeirra deilna sem nú era innan Evrópusambands-
ins um fjármál og skipulagsmál sambandsins munu
ásamt með lyktum stríðsins á Balkanskaga ráða
miklu um stjórnmál i álfunni um langa hrið.
Framkvæmdastjórn á undanhaldi
Ný framkvæmdastjórn Evrópusambandsins þarf
ekki aðeins að glíma við þann vanda sem almennar
og réttmætar ásakanir um spillingu og óskilvirkni í
starfi sambandsins hafa skapað henni heldur er veg-
ið að valdi hennar úr öllum áttum í senn. Bretar og
fleiri ríki hafa lagt fram tillögur um stórfeUdar breyt-
ingar á starfsháttum framkvæmdastjómarinnar sem
vega að sjálfstæði, völdum og launakjörum embættis-
manna sambandsins ekki síður en að stöðu hinna
pólitískt skipuðu framkvæmdastjóra. Um leið hefur
pólitískt vægi framkvæmdastjórnarinnar stórlega
minnkað frá því sem var á dögum Delors þegar fram-
kvæmdastjórnin hafði sífellt frumkvæði í samrana-
þróuninni í Evrópu. Frumkvæðið er nú aftur komið
til einstakra ríkisstjórna. Menn rýna í
minnstu breytingar á Evrópustefnu
stærstu ríkja álfunnar en fáir leggja við
hlustirnar þó framkvæmdastjórnin út-
tali sig um merkustu mál. Um leið hafa
völd og áhrif Evrópuþingsins farið mjög
vaxandi í kjölfar Ámsterdam-sáttmál-
ans og framkvæmdastjórnin þarf að
taka sífellt meira tillit til þingsins. Fyr-
ir samrunaþróunina í Evrópu er sá
megingalli á þessari þróun að i fram-
kvæmdastjórninni býr nú minni drif-
kraftur en oft áður. Amsterdam-sáttmál-
inn gefur hins vegar forseta fram-
kvæmdastjórnarinnar nokkuð aukin
völd yfir framkvæmdastjóminni sjálfri
og því skiptir enn meira máli að í starf-
ið veljist aflmikill maður með sæmilega
heildstæða framtíðarsýn.
stjórninni vinsamlegt andlit og að
hann sé vel til þess fallinn að af-
stýra árekstrum á milli Evrópu-
þingsins, framkvæmdastjómarinn-
ar og stjóma einstakra aðildarríkja.
Fáir reikna hins vegar með því að
Prodi muni vísa mönnum veginn í
samrunaþróun Evrópu á nýrri öld.
111 austurs og suðurs
Hvaða afstöðu sem menn kunna að
hafa til aðildar heimalanda sinna
að Evrópusambandinu, og um þau
efni er eðlilega deilt, þá dylst fáum
að Evrópusambandið getur verið
lykillinn að friði og framförum,
bæði i Evrópu og í næsta nágrenni
álfunnar á komandi áram. Ríkin til
suðurs og austurs, allt frá norður-
Afríku, um Mið-Austurlönd og
Tyrkland, til Balkanskaga og fyrr-
um kommúnistaríkja Austur Evr-
ópu, eiga nánast öll í stórfelldum vandræðum. Mörg
líta til aðildar að Evrópusambandinu sem sinnar
stærstu vonar um frið, lýðræði og framfarir en í öðr-
um ríkjum, sem ekki verður boðin aðild, gæti samst-
ill stefna Evrópuríkja breytt miklu til hins betra. Enn
um sinn virðist hins vegar óraunsætt að reikna með
slíku. Leiðtogafundurinn í Berlín var mikið áfall fyr-
ir austurstefnu bandalagsins þó þetta hafi eðlilega
fallið í skugga stríðsins í Kosovo. Evrópumenn hafa
heldur ekki forustu í Kosovo nú frekar en í endatafl-
inu um Bosníu, Evrópuríki eru nánast útilokuð frá
áhrifum í Mið-Austurlöndum og að því er virðist
áhugalaus um vandræði norður-Afríku. Enn um sinn
virðast leiðtogar stórvelda Evrópu ætla að einbeita
sér meira að hagsmunagæslu fyrir þrýstihópa í eigin
heimalöndum en að friði og framforam um álfuna
alla. Um leið er þó Evrópa smám saman að verða að
einum stað. En ekki nægilega friðsömum stað til að
þurfa ekki leiðtoga.
Erlend tíðindi
Jón Ormur Halldórsson
Prodi
Það era engar líkur á því að Romano
Prodi veiti framkvæmdastjórninni eins
öfluga forustu og Delors gerði á sinni
tíð. Menn benda á það afrek Prodis aö
koma efnahagsmálum Ítalíu í það lag að
ríkið fær að vera með frá byrjun í sam-
eiginlegri mynt Evrópu, evrunni. Aðrir
telja að forveri Prodis í starfi hafi lagt
granninn að þessum árangri og að póli-
tískur styrkur Prodis felist frekar í þol-
inmæði en í skýrri sýn á framtiðina. „Hvaða afstöðu sem menn kunna að hafa tll aðildar heimalanda
Margir stjórnmálaskýrendur virðast sinna að Evrópusambandinu, og um þau efni er eðlilega deilt, þá
helst binda vonir við að Prodi muni gefa dylst fáum að Evrópusambandið getur verið lykillinn að friði og fram-
Evrópusambandinu og framkvæmda- förum, bæði í Evrópu og í næsta nágrenni álfunnar á komandi árum.“
Milosevic er morðinginn
„Fyrir íjórum mánuðum heimsótti hugrakkur
serbneskur blaðaútgefandi, að nafni Slavko Curuvija,
Washington Post. Slobodan Milosevic hafði hrakið
blað Curuvija frá Serbíu en Curuvija lét ekki kúga sig.
Hann var að reyna að fá það gefið út annars staðar og
talaði opinskátt um um lýðræði og frjálsa fjölmiðla.
Curuvija sagði að Milosevic hefði á undangengnum tiu
árum eyðilagt allt sem Serbar höfðu áorkað á næstu
hundrað árum þar á undan. Síöastliðinn sunnudag
varð Curuvija eitt fyrsta fórnarlamb þessa stríðs sem
hann hafði spáð fyrir um. Morðingjamir hafa ekki
náðst og ólíkegt er að svo verði því Milosevic er hinn
raunverulegi morðingi Curuvija."
Úr forystugrein Washington Post 14. apríl.
Halda fast í alræðið
„Stjómvöld í Alsír hafa ekki verið ófær um að skapa
umbótasinna (sumir buðu sig fram gegn þeim) heldur
hafa þau reynst gjörsamlega vanmegnuö að gera brag-
arbót á sjálfum sér. Hryðjuverk íslamstrúarmanna
vora í þeim efnum fyrirtaks átylla. Og þótt alsírskt
þjóðfélag hafi verið farið að ganga dálítið beto vegna
minnkandi hættu á hryðjuverkum sátu stjórnvöld enn
fast við sinn alræðiskeip.“
Úr forystugrein Libération 15. apríl.
Meiri umræður
„Þrýstingurinn á Bili Clinton forseta að senda land-
hennenn til Júgóslavíu eykst stöðugt nú, þegar tæpar
fjórar vikur eru frá því loftárásirnar hófust. Þeir sem
gagnrýna lofthemað NATO gera rétt í að hefja umræð-
ur um hernaðarlega og pólitíska valkosti og menn
skyldu búa sig undir allt. Menn ættu þó ekki að gera
sér neinar grillur um erfiðleika og hugsanlegan kostn-
að landhernaðar. Áður en Bandarikin taka þá örlaga-
ríku ákvörðun að senda landhermenn verður að gera
enn fleiri loftárásir og reyna samningaleiðina enn
frekar."
Úr forystugrein New York Times 15. apríl.
wkoðanir annarra