Dagblaðið Vísir - DV - 17.04.1999, Blaðsíða 31
30 %ðta!
LAUGARDAGUR 17. APRIL 1999
DV LAUGARDAGUR 17. APRÍL 1999
%ðtal a
Þaö er óhjákvæmilegt að
gjaldþrot hafi viðtæk áhrif á
alla sem manni tengjast,
bæði fjárhagsleg og andleg.
En ég stóð ósköp vanmáttugur
frammi fyrir orðnum hlut. Þá ákvað
ég að takast á við málin af hrein-
lyndi, í stað þess að spila leiki eins
og að stofna nýtt fyrirtæki undir
nýrri kennitölu. Ég vildi frekar fara
frá þessu slyppur og snauður og
með óhreinan skjöld andlega," segir
Sigurður Nordal, sem kom óvænt
upp í umræðunni hér á landi eftir
frétt Ríkissjónvarpsins um páskana.
Þar var nafn hans tengt meintu mis-
ferli í Grikklandi. Sigurður hafði þá
ekki verið hér á landi að neinu ráði
síðan 1992, þegar hann fluttist til
Spánar í kjölfar gjaldþrots Prent-
smiðjunnar Guðjóns Ó.
Sigurður hefur þegar svarað
Grikklandsfrétt Sjónvarpsins, í DV
6. apríl. Þar segir hann fréttina
ranga og hreina aftöku á mannorði
sínu.
„Ég hef unnið að tryggingavið-
skiptum á Spáni undanfarin ár.
Fyrirtækið sem ég er að vinna fyr-
ir gerði samninga við griskt fyrir-
tæki. Síðar varð ágreiningur milli
þessara fyrirtækja og það gríska
varð gjaldþrota. Þau mál hafa ver-
ið í höndum lögfræðinga frá því í
fyrravor. Síðan hafa grísku aðil-
arnir reynt að verja sína bágbornu
stöðu með öllum tiltækum ráðum,
reynt að kenna öðrum um hvernig
fór. Þannig verður þetta mál sem
kom í sjónvarpinu til. Allar tölur
sem þar eru nefndar eru tóm vit-
leysa. Það er mikið ábyrðgarleysi
af hálfu Sjónvarpsins að taka frétt-
ir úr grísku slúðurblaði, án þess
að gefa mér tækifæri á að tjá mig.
En þetta mál er nú í höndum lög-
þróa sölubæklinga sem átti að
dreifa í hús og hver maður þekkir
í dag. Þessi þróunarvinna kostaði
gríðarmikla peninga og það var lít-
ill skilningur á því sem við vorum
að gera þarna á árunum 1987-88.
Það er alltaf dýrt að taka fyrstu
sporin. Eins og mál þróuðust urð-
um við að horfast í augu við þá
bitru staðreynd að prentsmiðjan
hafði fjárfest of mikið í þessum
fyrirtækjum. Á endanum leiddi of-
fjárfesting, sem einnig fólst í end-
urnýjun vélakosts prentsmiðjunn-
ar, til gjaldþrots allra þessara fyr-
irtækja. Greiðslubyrðin varð okk-
ur inn megn.“
í viðtali þessu ítrekar Sigurður
margoft að hann hafi lagt sig allan
fram um að halda prentsmiðjunni
gangandi og að forðast að starfs-
menn misstu vinnuna. Helstu
starfsmenn fyrirtækisins keyptu
reyndar reksturinn eftir gjaldþrot-
ið og héldu flestum þeim viðskipt-
um sem Sigurður hafði byggt upp.
Illa á sig kominn
„Ég lagði mikla áherslu á að
skilja þannig við fyrirtækið að það
gæti starfað áfram. Fyrirtækið var
í fullum gangi þegar ég hætti og
þegar ég fór út úr skrifstofunni í
síðasta sinn skildi ég við hana
eins og ég væri að fara heim eftir
venjulegan dag. Ég tók ekkert með
mér, ekki einu sinni persónulegar
eigur mínar. Mest af þeim hlutum
sá ég síðan aldrei aftur.“
- Það er sagt að þú hafir verið
lítið við, stjómað fyrirtækinu á
ferðcilögum í útlöndum.
„Það er Ijóst að með allri þessari
þróunarvinnu dreifði ég mínum
starfskröftum of mikið og var mik-
min og sagði að líklega væri best
að ég færi úr landi, tæki mér hvíld
og reyndi að ná heilsu. En ég átti
enga peninga og sá ekki fram á
það. En hann bauðst til aö setja
ferðakostnaðinn á Visakortið sitt
og gerði það. Síðan kom frænka
mín og lánaði mér 15.000 krónur.
Fór svo að við fórum til Spánar
með eina ferðatösku og 15.000
krónur."
kom þó ekki eitt styggðaryrði frá
honum.“
Áhrif Nordals
- Var reynt að bjarga prent-
smiðjunni ffá gjaldþroti með út-
vegun verkefna vegna persónu-
legra tengsla?
„Nei. Prentsmiðjan var þegar
með fjölbreytt verkefni og öll önn-
ur verkefni fékk prentsmiðjan í
löng og erfið barátta. En auðvitað
hafði áfengið áhrif á það hvemig fór,
ég neita því ekki. Og þaö hafði líka
sín áhrif á fjölskylduna."
- Spilltu þessi mál sambandinu
við systur þínar?
„Það hafði ekki góð áhrif. Og
óregla skapar mörg vandamál I fjöl-
skyldum. En við eram í eðlilegu
sambandi í dag. Þetta er stór og góð-
ur hópur sem hefur gefið mér styrk.“
að vera með í þeirri þróun. Ég fékk
brennandi áhuga á öllu sem tengd-
ist tölvum og hef síðan notað mögu-
leika tölvutækninnar út í ystu
æsar.“
- En við hvað ertu í raun að
vinna í dag?
„Ég vinn við tryggingamiðlun frá
Spáni, í samvinnu við tryggingafé-
lög víða um heim, auk þess að vinna
að ráðgjöf og þjónustu, t.d. á sviði
markaðsmála. Ég hef einnig unnið
að verkefnum fyrir fyrirtæki í Aust-
ur-Evrópu sem hafa haft áhuga á að
markaðssetja sína vöru á Vestur-
löndum. Á tryggingasviðinu hef ég
sérhæft mig í tryggingum sem lúta
að útflutningi og vinn þar náið með
endurtryggingamarkaðnum í
London og víðar í Evrópu. Þá hef ég
verið að finna leiðir til að nýta
tryggingar og tækni í áhættustjórn-
un á öðram sviðum viðskipta. Þessi
tækni getur nýst vel, t.d við íjár-
mögnun verkefna, og skapað veð-
grann fyrir þá sem eru að stofna til
atvinnurekstrar eða færa út kvíam-
ar.“
Sigurður segir að þegar upp er
staðið sé hann stoltur maður og
gleðst yfir því ríkidæmi sem er fjöl-
skylda hans, eiginkona og böm. „Ég
er bjartsýnn og trúi á það sem ég er
að gera. Mér hefúr tekist að vinna
að mínum áhugamálum og byggja
upp nýjan starfsferil."
Heim vegna barnanna
En nú stefnir hugur Sigurðar og
Snæbjargar heim.
„Það er komið að því að elsta
dóttir okkar, Dóra, 5 ára, eigi að
fara í skóla. Við viljum að börnin
okkar fái sömu skólagöngu og við.
Svo blundar alltaf íslendingurinn í
manni. Það er sama hve lengi
maður dvelur erlendis, hugurinn
leitar alltaf heim.“
Auk Dóru eiga þau Sigurður og
Snæbjörg Önnu, 3 ára, og Guðjón
Ólaf, sem er eins og hálfs árs. Sig-
urður á einn son, Jóhannes, sem
nú er 10 ára, úr fyrra hjónbandi.
„Við munum halda okkar striki
en verðum meira heima en áður
vegna barnanna. Ég verð reyndar
alltaf eitthvað á ferðinni - það til-
heyrir starfinu. Mitt aðalmarkmið
er að stunda mín erlendu viðskipti
héðan frá íslandi, bæði fyrir inn-
lenda og erlenda aðfla. Með tölvu-
tækninni og Internetinu hefur ver-
öldin minnkað mikið, þannig að
ferðalög eru ekki lengur jafn ríkur
þáttur í viðskiptum viða um heim.
ísland er mjög vel fallið til alþjóða-
viðskipta - öll samningagerð og
samskipti eru orðin leikur einn og
fjarlægðir skipta engu máli. Við
getum þvi samræmt okkar lif og
framtið barnanna, á sama tíma og
við byggjum og störfum að okkar
erlendu viðskiptum á þægilegan,
hraðan og ódýran hátt. Við íslend-
ingar erum engir eyjaskeggjar
lengur.“
-hlh
„Eg vildi frekar fara
frá þessu slyppur
og snauður og
með óhreinan
skjöld andlega,“
segir Sigurður Nor-
dal, sem kom
óvænt upp í um-
ræðunni hér á landi
eftir frétt Ríkissjón-
varpsins um pásk-
ana. Þar var nafn
hans tengt meintu
misferli í Grikklandi.
Sigurður hafði þá
ekki verið hér á
landi að neinu ráði
síðan 1992 þegar
Sigurður Nordal fór til Spánar eftir gjaldþrot Prentsmiðjunnar Guðjóns Ó og byrjaði upp á nýtt:
Ena
var
nýtt
fræðinga og ekkert meira um það
að segja að sinni."
Offjárfesting
Eftir frétt Sjónvarpsins hafði
DV samband við Sigurð og ræddi
við hann um gjaldþrot Prentsmiðj-
unnar Guðjóns Ó og systurfyrir-
tækja þess, snemma á árinu 1992,
og það sem á daga hans hefur drif-
ið. Þessi fyrirtæki voru að mestu í
eigu Sigurðar.
Sigurður er eini sonur Jóhann-
esar Nordal, fyrrverandi seðla-
bankastjóra, og konu hans, Dóru
Guðjónsdóttur. Hann er næstelst-
ur barna þeirra, fæddur 1956. Jó-
hannes og Dóra eiga fimm dætur,
þ.á m. Beru, fyrrverandi forstöðu-
mann Listasafns íslands, sem er
elst þeirra systkinanna.
- Það er stundum talað um þig
sem pabbadrenginn sem fékk
prentsmiðju á siflurfati. Hvers
vegna varð Guðjón Ó gjaldþrota?
„Þegar ég kom heim frá námi í
rekstrar- og markaðsfræðum í
Kanada 1984 keypti ég prentsmiðj-
una af móðurafa mínum, Guðjóni
Ó. Guðjónssyni, og Hrafnkeli Ár-
sælssyni. Hún var þá ekki í góðri
rekstrarstöðu. En það tókst fljótt
að gera fyrirtækið arðbært. Ég rak
síðan prentsmiðjuna og önnur fyr-
irtæki sem ég setti á stofn sam-
hliða. Þá vorum við fara inn á nýj-
ar brautir - eins og útgáfu sjón-
varpsdagskrár, markpóst eða
direct-mail, og sölu og hönnun
markpóstbæklinga, auk þess að
stofna Umslag og Pökkun með sér-
hæfðum vélakosti til ípökkunar
efnis til dreifingar. Við vorum að
ið á ferðinni. Hugmyndirnar voru
svo margar og tíminn nýttist þar
af leiðandi illa.“
Þegar prentsmiðjan fór í gjald-
þrot hafði hún verið í greiðslu-
stöðvun í sex mánuði.
„Ég varð fyrir þrýstingi og kröf-
um úr öllum áttum og var undir
gríðarlegu álagi og hafði engar leið-
ir til úrlausnar. Ég var illa á mig
kominn andlega og líkamlega, var
orðinn 140 kíló og þjáðist af bjúg-
söfnun. Ég var hálfgert flak. Þegar
ég fór með gjaldþrotapappírana til
sýslumannsins í Skógarhlíð leið
mér afar illa. Þegar ég kom þaðan
út runnu tárin niður kinnarnar.
Fyrirtækin voru farin og ég vissi að
húsið færi á nauðungaruppboð. Ég
var fullur af skömm, fannst ég ekki
aðeins hafa bragðist sjálfum mér,
heldur einnig fjölskyldu minni og
kröfuhöfunum."
Svartnætti blasti við
Eftir gjaldþrotið var Sigurður
alveg peningalaus. Allir persónu-
legir banakreikningar höfðu verið
frystir og svartnættið blasti við.
- Hvemig tilflnnig var það að
tapa prentsmiðju móðurafa þins
og sjá á eftir húsi föðurafa þíns á
nauðungaruppboð? Og var það þín
eigin ákvörðun að fara til Spánar?
„Þetta var búið að vera mjög
erfitt - mikil sálarkvöl. Ég hafði
misst allt, stóð uppi auralaus og
allslaus. Ég sat á Baldursgötunni
með konu minni eitt kvöld og leið
hreint ekki vel. Við ræddum hvað
við ættum til bragðs að taka og
sáum ekki marga möguleika í
stöðunni. Þá kom vinur minn til
Byrjað upp á nýtt
Þegar Sigurður kom til Spánar,
til Marbella, hitti hann fljótt þýsk-
an mann sem starfaði við hótel-
rekstur og tengdist tryggingavið-
skiptum. Sigurður fékk vinnu við
almenn skrifstofustörf, frítt hús-
næði og 20 þúsund peseta á viku.
„Við komuna út kunni ég ekki
stakt orði í spænsku og vissi satt
að segja ekki hvað ég væri að gera
þarna. En mér tókst hægt og bít-
andi að koma undir mig fótunum.
Mér líkaði vinnan prýðilega og
komst í kynni við tryggingastörf
og ákvað að sérhæfa mig i trygg-
ingaviðskiptum. Ég var ákveðinn
í að slíta tengslin við prentiðnað-
inn og byrja nýtt líf. Síðan hef ég
unnið að tryggingamiðlun ásamt
eiginkonu minni, Snæbjörgu
Jónsdóttur, auk starfa við sölu-
mennsku og rekstrarráðgjöf og
gengur prýðilega. Það má segja að
þessi ágæti Þjóðverji hafi bjargað
lífi mínu. Það er hrikalegt að
standa slyppur og snauður og
þurfa að byggja allt sitt líf upp á
nýtt.“
En Sigurður segir stuðning eig-
inkonu sinnar og foreldra þó hafa
ráðið úrslitum um framhaldið.
„Konan min hefur verið mér
ómetanleg allan þennan tíma og
foreldrar mínir veittu mér ómet-
anlegan stuðning. Þau hafa verið
eins og klettar í þessum þrenging-
um öllum. Þá fékk ég mikinn
stuðning frá Guðjóni afa mínum
þegar slagsíða kom á fyrirtækin.
Hann fylgdist með rekstrinum og
ég ráðfærði mig oft við hann. Þeg-
ar prenstmiðjan fór í gjaldþrot
gegn um sölumennsku. Það var
ekki kippt í neina spotta til að
redda málurn."
- Naustu aldrei þess í viðskipt-
um að bera ættarnafniö Nordal?
„Hugsanlega eru jákvæðar hlið-
ar við að bera þetta nafn en hins
vegar hafa oft verið gerðar óraun-
hæfar kröfur til mín vegna þess.
Sannleikurinn er sá að ég starfaði
í sama viðskiptaumhverfi og allir
aðrir á þessum tíma og varð að
lúta sömu lögmálum. Á þessum
tíma gekk mikil gjaldþrotaalda
yfir í atvinnulifinu vegna yfirfiár-
festinga. En forráðamen margra
annarra gjaldþrota fyrirtækja
fengu ekki sömu útreið og ég.“
- En Nordal-nafninu hafa vænt-
anlega fylgt ákveðnar væntingar?
„Já, en ég get ekki lifað lífi
mínu til þess eins að uppfylla slík-
ar væntingar. En ég hef gert eins
vel og ég hef getað og verið heið-
arlegur. Mitt grundvallarmottó
hefur alltaf verið að vanda til
verka og koma heiðarlega fram.
Mér urðu vissulega á mistök en
lagði áherslu á að skilja við fyrir-
tækið eins vel og ég gat, tók ekki
eina einustu krónu með mér. Það
vill hins vegar gleymast."
Barist við Bakkus
- Það ganga margar sögur um
óreglu þína og veisluhöld meðan þú
áttir prentsmiðjuna.
„Ég átti við óreglu að stríða en
náði blessunarlega tökum á henni
1991. En þetta með veisluhöldin á
ekki við nein rök að styðjast. Ég var
meiri einfari. Ég byrjaði að berjast
við áfengisvandann 1986 og það varð
Þegar Sigurður kom út, 1992,
voru Spánverjar frekar aftar-
lega á merinni í tölvumálum.
„Það má því segja að ég hafi
komi á réttum tíma. Spánverj-
ar nýttu fjárhagsaðstoð frá
Evrópusambandinu mjög vel
og tölvubyltingin var að fara
af stað. Það var mjög gaman
hann fluttist til
Spánar í kjölfar
gjaldþrots Prent-
smiðjunnar Guð-
jóns Ó.
Kaffihús og kvöldrölt
Sigurður og Snæbjörg hafa búið
á Spáni lengst af síðastliðin sjö ár.
„Okkur hefur liðið afskaplega
vel allan þennan tíma. Spánverjar
eru hlýlegt og afskaplega næmt
fólk og við náðum mjög góðu sam-
bandi við þá. Við eignuðumst
þrjú börn ytra og nutum
þess hve barngóðir Spán-
verjar eru. Börnin voru
velkomin hvert sem við
fórum. Lífsmáti Spán-
verja átti mjög vel við
okkur. Viö nutum þess
að vera úti á kvöldin,
fara á kaffishúsin, taka
þátt í „fiestum" og njóta
þessa sérstaka andrúms-
lofts sem þar ríkir. Við
drukkum í okkur spænska
menningu."
Fjölskyldan bjó í húsi við stóra
appelsínuakra og naut ávax-
anna af Spáni i orðsins fyllstu
merkingu.
„Bændurnir leyfðu okkur
að tína appelsínur og féll það
mjög í kramið hjá börmmum."
að byrja
ráðið