Dagblaðið Vísir - DV - 27.04.1999, Blaðsíða 19

ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 1999
27
Valgeir Pálsson, Suðurlandi:
Hvaö œtlar þú aö gera fyrir skóla-
fólk sem er aöfara út á vinnumark-
aö varóandi fjárhagshliöina?
„Aðalatriðið hjá okkur er að við
viljum hafa námslánin vaxtalaus.
Auðvitað þarf fólk að hafa svigrúm
þegar það er að byrja að leita sér að
vinnu og svo framvegis. Nákvæmar
tillögur eru ekki um þetta í okkar
stefnu en þetta er eitt af grundvall-
aratriöum okkar. Þetta eru mann-
réttindamál og því í forgangi. í
þessu sambandi bendi ég á að inn í
námsefni grunnskólanna mættu
koma praktískari hlutir eins og það
hvemig það er að fara út í atvinnu-
lífið."
Linda Sigurðardóttir, Reykja-
vík: Mœtiö þiö velvild annarra
frambjóöenda á kynningar- og fram-
boösfundum í útvarpi og sjónvarpi
og fáiö þiö sömu meðferð og önnur
framboó?
„Yfirleitt. Þetta er kurteist fólk.
Mestu samstöðuna hef ég fúndið hjá
Frjálslynda flokknum. Kannski
vegna þess að við höfum bent á van-
hæfhi alþingismanna til að fjalla
um ýmis mál. Þetta er ágætisfólk
upp til hópa. Eini maöurinn í gegn-
um tíðina sem ég hef heyrt gera al-
varlegar athugasemdir við þetta er
Davíð Oddsson. Hann er sér á báti
með hroka. Aðrir gera sér grein fyr-
ir grunnforsendum lýðræðis, að fýr-
ir kosningar er enginn með fylgi.
Kannski gerir þetta að verkum að
við höfum ekki fengið eina mínútu
fyrir okkar framhjóðendur á Stöð 2.
Við hefðum sennilega fengið jafht
og aðrir þar ef við hefðum auglýst
fyrir 1-2 milljónir."
Njóta ekki góðæris
Bragi Kristjánsson, Reykjavik:
Á hvaóa sviöi hefur ríkisstjómin
staóió sig verst aó þínu áliti?
„Ríkisstjómin hefur ekki látið þá
verst settu njóta góðærisins. Lág-
markslaun hækkuðu um 52% á sL
fimm árum sem er ákveðin viður-
kenning á því að þeir verst settu
hafi þurft að fá eitthvað umfram
aðra. En bætur örorku- og ellilífeyr-
isþega hækkuðu hins vegar ekki
nema um 20%. Þetta er ekkert til að
hrósa sér af.“
Kolbrún Sigurðardóttir, Akur-
eyri: Ef bœtur frá hinu opinbera
veröa ekki lœgri en 90.000, óttist þiö
þá ekki aö iöjuleysingjum, sem sitja
heima og hiröa kaupiö, muni fjölga?
„Það er hægt að leiða að því lík-
um að einhver tilhneiging verði í þá
átt en við getum ekki sagt það að
viö leyfum ekki full mannréttindi
vegna þess að eitthvað slíkt geti átt
sér stað. Okkar krafa er að við upp-
fyllum öll mannrétindi og reynum
þá að bregðast við þeim hliðarverk-
unum sem kunna að verða.“
Páll Sveinsson, Hafnarflrði:
Veröur ekki sami rassinn undir ykk-
ur og öörum stjórnmálamönnum ef
þiö komist til áhrifa? Spillir ekki
valdiö?
„Við höfum feril hér á landi og
augljóst að við eram að miklu leyti
frábragðin öðrum. Ef við værum
að þessu til þess eins að komast að
kjötkötlunum væra öragglega til
betri leiðir til þess en að bjóða
fram í alþingiskosningum. Þeir
sem þekkja til vita að við erum að
starfa í hreyfingunni á bak við
flokkinn og á forsendum sem eru
ólíkar öðrum stjómmálaflokkmn.
Við erum heldur ekki hagsmuna-
lega tengd kerfmu og þess vegna
síður vanhæf.“
Helgi Þorsteinsson, Suður-
landi: Hver er afstaöa ykkar til stór-
iöjuáforma ríkisstjórnarinnar?
„Mér finnst ekki spennandi að
fylla landið af stóriðjuverum og virkj-
unum sem leggja imdir sig stór svæði.
Slíkar áætlanir byggjast á skammsýn-
um viðhorfúm. Þau náttúrugæði sem
við búum við í dag verða sífellt meira
virði, tilfinningalega og einnig pen-
ingalega. Við viljum hafa fjölbreytt-
ara atvinnulíf. En við erum ekki á
móti virkjunum sem slíkum og líst
vel á hugmyndir um virkjanir tengd-
ar vetnisframleiðslu. Þær hafa ekki
stórkostleg náttúruspjöll i for með sér
en ekki þarf miðlunarlón til að stýra
orkuframboðinu. Það er sagt að stór-
iðja sé atvinnuskapandi en störf við
stóriðju eru mjög dýr og þýða mikla
skuldsetningu. Þau lán mundu nýtast
betur á öðrum sviðum."
Jón Snorrason, Kópavogi:
Hvernig œtlar Húmanistaflokkurinn
aöfjármagna heilbrigöiskerfiö sem á
að vera ókeypis fyrir alla lands-
menn?
„Það er ókeypis að stórum hluta en
við viljum hafa þaö ókeypis að öllu
leyti. Það á að afnema komugjöld og
biðlista. Peninga fyrir þessu má t.d. fá
í sjávarútvegi sem er mikil og ósótt
auðlind. En þetta snýst um forgangs-
röð. Við lítum á heilbrigðisþjónustu
sem mannréttindi og að það eigi að
ganga fyrir að hún sé ókeypis. Það
eiga ekld að vera hindranir í vegi fyri
því að fólk leiti sér lækninga."
Fáum 6% fylgi
Lárus Amarsson, Garðabæ:
Hverju spáiö þiö um fylgi ykkar í
þessum kosningum?
„Ég spái að við fáum 6% fylgi.
Um 40% kjósenda ákveða sig síð-
ustu vikuna fyrir kosningar. Ef við
á annað borð komumst af staö, for-
um að mælast, þá er þetta ekki fjar-
læg tala. Það era margir sem vilja fá
rödd sem hljómar öðruvísi á þing.“
Sigríður Gunnarsdóttir, Norð-
urlandi: Finnst ykkur kosningalög-
gjöfin réttlát og ef ekki, hverju viljió
þiö breyta?
„Það mætti bæta inn í þessa lög-
gjöf ákvæðum sem draga úr áhrif-
um peninga á kosningabaráttuna til
að auka jafnræði framboða. Víða er
löggjöf með þeim hætti. Lýðræöisleg
krafa er annars að öll atkvæði vegi
jafnt og því viljum við að allt landið
verði eitt kjördæmi."
Þórarinn Jónsson, Akureyri:
Hver kostar framboðsmál Húman-
ista, stórfyrirtœki eins og Eimskip,
Flugleióir eöa íslensk erfóagreining
eöa einstaklingar?
„Það eru nokkur fyrirtæki sem
hafa styrkt okkur með lítils háttar
framlögum, en aðallega byggist
þetta á að fólk ferðast á eigin bíl-
um, notar eigin síma og svo fram-
vegis. Framboð okkar mun ekki
kosta nema um 300 þúsund krónur.
En ef mannskapurinn væri á ein-
hverju skikkanlegu tímakaupi
væri kostnaðurinn áreiðanlega far-
inn að hlaupa á milljónum."
Ásta Björnsdóttir, Reykjanes-
bæ: Er þetta ekki vonlaus barátta
hjá ykkur Húmanistum? Til hvers
eruð þiö aö berjast þetta? Svona
flokkur er
hvergi til í ver-
öldinni.
„Þetta er
ekki bara
framboð, held-
ur hluti af al-
þjóðlegri
hreyfingu sem
við erum að
hyggja upp.
Strax í vik-
unni eftir kjör-
dag höldum
við áfram að
byggja upp
starfið með
hverfisblöðum
og annarri
vinnu í hverf-
unum. Kosn-
ingamar era
bara hluti af
starflnu.
Húmanista-
flokkar era til víða, í einum 50
löndum, og í Chile hefur flokkur-
inn náð inn á þing. Héðan hefur
Húmanistahreyfingin dreifst til
Bretlands, til dæmis til Glasgow og
Birmingham og er bara öflug þar.“
Jón Kristjánsson: Hverju
munduö þiö vilja breyta ef þið
kœmust á valdastólana, þó þaö
vœri ekki nema einn þingmaöur?
„Við mundum ekki breyta miklu
með einum þingmanni. En við
mundum byrja á því að leggja fram
framvörp um helstu stefnumálin,
eins og afnám fátæktar, hækkun
framfærslu elli- og örorkulifeyris-
þega og önnur mál sem ekki þola
mikla bið, til dæmis afnám biðlista
í heilbrigðiskerfinu. Lýðræðiskerf-
ið sem hér ríkir er okkur ekkert
heilagt, það er frá dögum hestvagn-
anna og má því leggja af. Við vilj-
um skilvirkara lýðræði, þjóðarat-
kvæðagreiðslur í borgum, bæjum
og sveitarfélögum þegar þess er
krafist og stefnum að því að starfs-
menn eignist ráðandi hlut í fyrir-
tækjum sínum sem er þekkt fyrir-
bæri í Bandaríkjunum."
Svanfríður Arnardóttir,
Homafirði: Ég er ung og óreynd
og langar til aö vita hver stefna
ykkar flokks er. Ég er ekki alveg
búin aö mynda mér skoöun á því
hvaö ég á aö kjósa.
„Okkar pólitík er mannréttr'
indapólitík. Mörgum finnst að það
sé ekki við hæfi að tala um mann-
réttindi hér á landi, það eigi við í
öðram löndum og heimsálfum. En
við teljum að það séu brotin mann-
réttindi héma, meðal annars á
öldruðu fólki og öryrkjum. Kvóta-
málið til dæmis er mannréttinda-
mál. Ef þú þekkir hæstaréttardóm-
inn í fyrra þá byggist hann á jafn-
ræðisreglu stjómarskrárinnar sem
snýst um jafnræði allra. Það era
mannréttindi að fá að veiða fisk úr
sjó og hafa jafna möguleika. Við
viljum líka aðskilnað ríkis og*
kirkju og þannig má telja áfram.
Og við viljum líka mannréttindi
samkynhneigðu fólki til handa.“
Skjaldborg um kvótakerfið
Kjartan Guðmundsson,
Reykjavík: Hver er skoöun þín á
kvótamálunum, stœrsta hagsmuna-
máli almennings á íslandi í dag?
„Flokkamir hafa allir, ef Frjáls-
lyndi flokkurinn er undanskilinn,
slegið skjaldborg um kvótakerfið.
Ég lít svo á að kerfi þar sem hent
er tugþúsundum tonna af fiski geti
ekki verið viðunandi fyrir þjóð
sem vill vera í fararbroddi í þess-
um málaflokki. Við Húmanista^r
viljum skoða það sem Færeyingar
hafa verið að gera, þeirra kerfi er
að verða marktækt og við viljum
skoða niðurstöður þeirra. Ég hef
heyrt mikla andstöðu við byggöa-
kvótann hjá framsæknum útgerð-
armönnum sem fmnst að byggða-
kvótinn negli þá fasta. Sumar
veiðiaðferðir eru vistvænni en aðr-
ar, til dæmis eru krókaveiðar hetri
fyrir hafsbotninn en trollin. Og
orkunotkun á hverja fiskeiningu
þarf að skoða, togaramir era að
nota tvöfalt meira eldsneyti en báfr'
arnir. Sjómenn hafa furðulítið
komið inn í þessa umræðu. Og
ekki heldur landverkafólkið. Hver
var réttur þessa fólks þegar auð-
lindinni var úthlutað? Það er mik-
ið svigrúm í sjávarútvegi og al-
menningm- í landinu á í framtíð-
inni að njóta þess í lækkun skatt-
leysismarka."
Pétur Sigurðsson, Kópavogi:
Þiö eruö meö talsvert dýr kosninga-
loforö sem eflaust munu leiöa til
óöaveröbólgu. Hafiö þiö reiknaö út
hvaö þau muni kosta þjóöarbúiö?
„Dýrastu málin okkar era hækk-
un ellilífeyris og örorkubóta og
lækkun skattleysismarka. Við höf-
um reiknað það út að þetta eigír
ekki að leiða til neinna skatta-
hækkana. Það gerist með breyt-
ingu á lífeyrissjóðakerfi og al-
mannatryggingakerfinu. Það yrði
hvork óðaverðbólga í landinu né
heldur viðskiptahalli af völdum
þessara sjálfsögðu mannréttinda
til þeirra 10 prósenta fólks á Is-
landi sem hefur það virkilega
slæmt.“
Bjöm Jónsson, Héraði: Hvern-
ig hafa Húmanistar hugsaö sér aö
leysa fikniefnavanda unga fólksins?
„Við höfum enga nákvæma til-
lögu um hvemig vinna má bug á
þessum vanda. Mér sýnist þessi yf-
irboð stjómmálaflokkanna móður*
sýkislegt hræsnistal. Fyrst og
fremst skulum við átta okkur á að
stærsti sölumaður dauðans er rík-
issjóður sjálfur. Heimili fara á von-
arvöl vegna áfengis. Ég veit að
stjómmálamenn hafa verið að
ræða um lausn fíkniefnamála í
kokkteilboðum, sem er fullkom-
lega út í bláinn. Við húmanistar
höfum ekki nokkra trú á að láta
prenta mikið magn af plakötum
með einhveijum skilaboðum, það
er sama og að kasta peningunum í
ruslið. Aðalatriðið era bætfar fé-
lagslegar og efnahagslegar aðstæ#-
ur fólks og ákveðið gildismat.
Stjómarflokkamir klifa sífellt á
auknum hagvexti, nýjum bíl,
stærra húsnæði og svo framvegis
en skilja ekki önnur og verðmæt-
ari gildi. Menn kaupa ekki vanda-
málið af höndum sér með millj-
arði.“ - SÁ/ótt/hlh/J^t