Dagblaðið Vísir - DV - 27.04.1999, Blaðsíða 6

p>gg
ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 1999
Arsenik
gegn blóð-
krabbameini
Arsenik hefur nú
hingað til fremur
haft orð á sér fyr-
ir að drepa fólk
en bjarga lífi þess.
Það kemur því kannski eilítið á
óvart að arsenik skuli vera lif-
gjafi. Arsenik sprautað í beint
æð hefur verið notað með góðum
árangri gegn eins konar bráða
hvítblæði, sem er tegund af blóð-
krabbameini. Og það sem meira
er, aukaverkanirnar eru fáar.
Það eru einkum Kínveijar sem
hafa notað arsenikið en nýlega
greindi New England læknablaðið
frá þvi að það hefði valdið bata
nokkurra sjúklinga með þennan
erfiða sjúkdóm.
Ekki er vitað hvort arsenikið
muni, þegar til lengri tíma er lit-
ið, auka hættuna á að þessir sjúk-
lingar fái aðra sjúkdóma. Sums
staðar í heiminum hefur arsenik-
eitrun, til dæmis í drykkjarvatni,
orsakað krabbamein í blöðru,
lungum og lifur.
Netsamband um gervihnött:
Gæti fært ísland
miklu nær útlöndum
- segir Ari Jóhannesson kerfisfræðingur sem hefur komið sér upp slíkri tengingu
IFlestir kannast
við það hve lang-
an tíma getur
tekið að sækja
heimasíður og
gögn á Netinu,
þar sem bæði
tenging gegnum mótöld svo og teng-
ing íslands við útlönd eru flöskuháls-
ar. Nýleg tækni gæti veitt að ein-
hverju leyti lausn á þessum vanda,
a.m.k. fyrir þá sem þurfa á góðri
nettengingu við útlönd að haida.
Þetta er gervihnattanet sem fyrir-
tækið Easynet er byrjað að bjóða í
Evrópu. Með tiltölulega smáum
gervihnattadisk er hægt að tengjast
Netinu gegnum gervihnött og taka á
móti yfir 100 kílóbætum á sekúndu,
sem er umtalsvert meira en þau 2-3
kUóbæti á sekúndu sem flest venju-
leg mótöld ráða við. Tæknin heitir
DVB, sem stendur fyrir Digital Vid-
eo Broadcasting.
Ódýrari lausn
Ari Jóhannesson kerfisfræðingur
hefur komið sér upp gervihnatta-
móttakara af þessu tagi. „Ég myndi
telja að þetta væri mjög fýsUegt fyrir
t.d. fyrirtæki eða einstaklinga sem
þurfa að taka á móti miklu magni af
gögnum daglega. Upphafskostnaður
við þetta er um 200.000 krónur og
mánaðarlegt gjald eftir það um 6.000
krónur, sem er mun ódýrara en kost-
ar að leigja línur hjá Landssímanum
eða Intís,“ segir hann.
Kerfið virkar þannig að tölvan
sendir öU boð út í heim um venjulega
nettengingu, t.d. um mótald, en tekm-
síðan við öllum gögnum í gegnum
gervihnöttinn. Vegna þess að venju-
legur notandi sendir frá sér miklu
minna af gögnum en hann tekur við,
þá er hraði mótaldsins ekki lengur sá
flöskuháls sem hann er í dag.
„Þetta þýðir í raun að ef svona
disk væri komið fyrir á HveravöUum
þá gætu menn þar notað venjulegan
NMT síma til að tengjast netþjónustu
í Reykjavík, en gætu síðan tekið á
„Með tiltölulega smáum gervi-
hnattadiski er hægt að tengjast
Netinu gegnum gervihnött og
taka á mótiyfir 100 kílóbætum á
sekúndu sem er
umtalsvert meira en
þau 2-3 kílóbæti á
sekúndu sem flest
venjuleg mótöld
ráða við.‘*
ÉSa
Ari Jóhannesson við Easynet gervihnattamóttakarann sem tekur ekki mikið pláss eins og sjá má. Með honum get-
ur hann náð tugum sjónvarpsstöðva og einnig tekið á móti gögnum á tölvutæku formi með margfait meiri hraða en
fólk á að venjast í dag. DV-mynd E.ÓI
móti gögnum í gegnum móttakarann
með öUum þeim hraða sem fylgir
þessari tækni,“ segir Ari. Hann viU
meina að Easynet geti leitt til bylt-
ingar hér á landi varðandi netteng-
ingu okkar við útlönd og í raun fært
ísland miklu nær útlöndum. Teng-
ingin er aUt of þröng í dag að hans
mati. Sérstaklega gætu minni staðir
úti á landi sem oft eru í slæmri
nettengingu nýtt sér tækni af þessu
tagi.
Líka sjónvarp
En þetta gervihnattakerfi er
ekki bara fyrir Netið, því sjón-
varpssendingar fara einnig í
gegnum þetta og segist Ari geta
horft á tugi útsendinga erlendra
sjónvarpsstöðva eftir að hann
setti upp Easynet móttakarann.
Ari er ekki ókunnugur því að
flytja inn nýja tækni af þessu tagi,
því hann segist hafa flutt hingað
til lands fyrsta gervihnatta-
diskinn sem kom til landsins á
sínum tíma. Hann lenti i nokkru
stappi vegna þess, þvi honum var
á sínum tíma skipað að fjarlægja
hann út fyrir borgarmörkin. Við-
horfin breyttust þó síðar og nú
þykir ekkert tiltökumál að hafa
gervihnattadiska á húsum. Hvort
sama verður upp á teningunum
með Easynet diskana verður
framtiðin að skera úr um.
Vísindamenn uppgötva nýja bakteríutegund:
Risastór ferlíki sem
sjást með berum augum

Þær éta brenni-
stein og eru svo
stórar að þær
eru sýnilegar
með berum aug-
um, sem sagt al-
gjör ferlíki. Svona saman borið við
frænkurnar.
Þetta er ný bakteríutegund sem
aljóðlegur hópur vísindamanna
uppgötvaði fyrir skemmstu i illa
þefjandi leir skammt undan strönd-
um Namibíu í sunnanverðri Afríku.
Heidi Schulz sem starfar við sjáv-
arörverurannsóknir hjá Max
Planck stofnuninni í Bremen í
Þýskalandi segist hafa uppgötvað
En ég hef unnið svo
lengi með furðulegar
bakteríur að ég vissi
strax að þetta voru
. brennisteinsbakteríur; “
segir Heidi Schulz.
bakteríu þessa í rannsóknarferð
með kollegum sínum frá Bandaríkj-
unum og Spáni.
„Þegar ég sagði þeim frá þessu
áttu þeir bágt með að trúa mér af
því að bakteríumar voru svo stórar.
En ég hef unnið svo lengi með
furðulegar bakteríur að ég vissi
✓ r

r.

rt
lii
Svona líta risavaxnar bakteríur út. Þær fundust undan strönd Namibíu.
strax að þetta voru brennisteins-
bakteríur," segir Heidi Schulz.
Eins og punktur á síðu
Namibíubakterían er 3/4 milli-
metrar í þvermál, eða ámóta stór og
punktur í lok setningar. Hún er því
um eitt hundrað sinnum stærra en
stærstu bakteríur sem áður þekkt-
ust. Allar aðrar þekktar bakteríur
eru ósýnilegar með berum augum.
Bakterían þrífst á köfnunarefni og
súlfiðsamböndum sem rotnandi þör-
ungar og svif á hafsbotninum mynda.
Mjög lítið súerfni er í þessum leir-
kennda hafsbotni og lyktin af honum
er eins og af rotnandi eggjum vegna
framleiðslu á vetnissúlfíði. Blanda
þessi er eitur í beinum flestra lífvera
en bakteríumar, sem þurfa alls ekki
neitt súrefni, hafa náð að aðlaga sig.
Skyldar bakteríur lifa undan
vesturströnd Suður-Ameríku og það
voru einmitt þær sem Schulz og fé-
lagar hennar voru að leita að þegar
risabakterían uppgötvaðist undan
ströndum Namibíu.
UV/IP
l/IiiUJ
Eldgamall apa-
kjálki við Gulá
Kínverskir og
bandariskir vís-
indamenn hafa
fundið neðri
kjálka af litlu
dýri sem líktist apa við hina
miklu Gulá í Kína. Allar tenn-
urnar í kjálkanum hafa varð-
veist. Fundurinn gefur til
kynna að apar sem líkjast
mannfólkinu eru miklu eldri en
hingað til hefur verið haldið.
Vísindamennirnir telja að ap-
inn í Kína, sem vó ekki nema
um tvö hundruð grömm, hafi
verið uppi fyrir 40 milljónum
ára, það er að segja fimm millj-
ónum ára fyrr en mannapar í
Afríku norðanverðri.
Dýrið við Gulá liktist mjög
mannöpum þeim sem taldir eru
vera nánustu ættingjar okkar
mannarina.
Atta skip frá tím-
um Rómverja
Átta rómversk
skip í fullkomnu
ásigkomulagi
hafa fundist
nærri borginni
Pisa á Ítalíu. Skipin eru frá
fyrstu fimm öldum tímatals vors.
Fornleifafræðingar segja fundinn
alveg einstakan.
Sérfræðingar eru byrjaðir að
losa um fimmtán metra langt fley
sem er hugsanlega fyrsta herskip-
ið frá fornöld sem varðveist hefur
í heilu lagi.
Skipin uppgötvuðust í febrúar
þegar verið var að vinna við end-
urbætur á jámbrautarteinunum
milli Genoa og Rómar. Ekki er
talið útilokað að fleiri skip en
átta eigi eftir að koma í
ljós. Skipin voru í
mjög súrefnis-
snauðum jarð-
vegi og rökum og
skýrir það gott
ástand þeirra.

JUJj'llJ'
i'jluhij'