Dagblaðið Vísir - DV - 05.05.1999, Blaðsíða 14

Garðáhöld
sem notendur
lofa í hástert.
Sölustaðir um
land allt.
HÚS Si GARÐAR
MIÐVIKUDAGUR 5. MAÍ 1999
irsx*i
Kynslóðaskipti í Gróðrarstöðinni Mörk:
Nýtt fólk, nýjar áherslur
Gróðrarstöðina Mörk
þekkja flestir garðeig-
endur, enda hefur stöð-
in starfað í 30 ár. Mörk
er stærsta einkarekna
gróðrarstööin á landinu
og hefur verið rekin af
Mörthu C. Björnsson
og Pétri N. Olasyni,
sem flestir þekkja sem
Per í Mörk, frá upphafi.
Nú hafa orðið kynslóðaskipti í
Mörk og Bryndís Pétursdóttir og
eiginmaður hennar, Jan Klitgaard,
hafa tekið við rekstri og framleiðslu
stöðvarinnar. Bryndís er dóttir
þeirra Mörthu og Per.
Bryndís og Jan eru þó engir ný-
græðingar í garðyrkju. Jan er garð-
yrkjutæknifræðingur frá heima-
landi sínu, Danmörku, og hefur
starfað þar við skrúðgarðyrkju og
gcU'ðplöntuframleiðslu síðastliðin 10
ár. Bryndís ólst upp í Gróðrarstöð-
inni Mörk og útskrifaðist af garð-
plöntubraut frá Garðyrkjuskóla rik-
isins að Reykjum árið 1992. Bryndís
hefur einnig reynslu af garðyrkju-
störfúm í Danmörku.
Vistvæn ræktun
Þó Jan og Bryndís hafi tekið við
rekstri stöðvarinnar segja þau að
Gróðrarstöðin Mörk muni áfram
njóta starfskrafta, reynslu og kunn-
áttu Pers og Mörthu.
„Með nýju fólki koma nýjar hug-
myndir og nýjar áherslur en við
munum halda áfram að leggja meg-
ináherslu á að vera eingöngu með
gæðaplöntur og veita viðskiptavin-
um okkar góða þjónustu. Garðeig-
endur úti á landsbyggðinni geta
einnig notið hins mikla úrvals af
plöntum sem við hjóðum upp á, með
því að panta hjá okkur það sem hug-
urinn gimist.
Vistvæn ræktun er yfirlýst stefna
okkar, en hún felst í að engin eitur-
efni eru notuð við ræktun plantna.
í Danmörku er mikil umræða og
áhersla á vistvæna og lífræna rækt-
un og hefur Jan kynnt sér vel það
sem þar fer fram og fylgist vel með
öllum nýjungum á því sviði. Það
tekur samt nokkur ár að ná virkni
og góðum árangri i vistvænni rækt-
un. Tákmark okkar er að notkun á
Bryndís og Per leggja áherslu á vistvæna og lífræna ræktun og stefna að því að notkun eiturefna verði úr sögunni eftir
5 ár.
Gróðrarstöðin Mörk, sem er stærsta einkarekna gróðrarstöðin á landinu, hef-
ur verið starfrækt í 30 ár. Á þessari mynd má m.a. sjá nýtt svæði sem verið er
að byrja að rækta.
eiturefnum verði úr sögimni eftir 5
ár í Gróðrarstöðinni Mörk.“
Fleiri tegundir
Gróðrarstöðin Mörk hefur lagt
mikið upp úr erfðaefni plantna og
lagt mikla vinnu í að finna efnivið
sem hentar hér á landi og að sögn
þeirra Bryndísar og Jans verður
þeirri vinnu haldið áfram. Mörk
hefur einnig tekið þátt í kynbóta-
ræktun á birki og eru nú allar birki-
plöntur þar af kvæminu Embla, sem
er afrakstur þeirrar ræktunar. í
sumar verða einnig 6 nýir viðiklón-
ar úr Alaskasöfnunum til sölu í
Mörk og mun Per kynna þá klóna
um hvítasunnuhelgina. Sala í Mörk
hefst í annarri viku þessa mánaðar.
-gdt
Molta er öflugur og
kraftmikill áburður
NauÖsynlegt er að
bera áburð á garða til
að veita plöntum nauð-
synleg næringarefni.
Það ætti að gera á
hverju ári og gott er að
skipta áburðinum á
tvær gjafir.
Fyrri gjöfm fer þá fram snemma
vors en sú seinni í lok júni eða byrj-
un júlí. Fyrri gjöfm ætti að vera
stærri en sú seinni en heildartalan
ætti að vera 6-8 kíló yfir sumariö.
Þegar horið er á skal gæta þess að
dreifa áburðinum jafnt yfir. Ekki er
gott að dreifa miklu í kringum
stofna trjánna því ræturnar, sem ná
langt út fyrir stofninn, taka upp
næringuna.
Hvað varðar veður þá er best að
bera á þegar þurrt er og lygnt og
von á rigningu. Ef horið er á í sól-
skini eða rigningu er hætta á að
gróðurinn brenni undan áhurðin-
um. Eftir áburðargjöf er gott að
hrista trjágróðurinn þannig að ör-
uggt sé að áburðarkom sitji ekki í
laufum hans, en það getur brennt
gróðurinn illa, sérstaklega barrtré.
Notkun lífrœns áburðar
aukist
Áður fyrr notuðu flestir garðeig-
endur hrossaskít á garðana, en með
auknu framboði tilbúins áburðcir
minnkaði notkun hans og annars
húsdýraáburðar. Notkun lífræns
áburðar hefur aukist mjög undan-
farin ár, ss. þörunga, kjöt- og fiski-
mjöls og safnhaugamoldar. Notkim
lífræns áburðar getur komið í stað
tilbúins áburðar, en auðveldara er
að nota tilbúinn áburð ef sérstök
næringarefni vantar. Húsdýraá-
burður er mjög jarðvegsbætandi og
þar sem lítið líf er í jarðvegi er upp-
lagt að bera á skít. Húsdýraáburð
má bera á hvort heldur er að vori
eða hausti. Þó er hætt við að köfn-
unarefni tapist úr honum ef hann er
borinn á að hausti.
Þeir sem em að rækta upp nýja
garða og eiga í vandræðum með þrif
Allar plöntur þurfa á næringu að
halda og því er nauðsynlegt að bera
áburð á garða a.m.k. árlega.
á gróðri geta tekið jarðvegssýni og
sent til Rannsóknastofnunar land-
búnaðarins til að fá leiðbeiningar
um hvaða næringarefni vantar og
eins til að fá upplýsingar um sýra-
stig jarðvegs.
Molta gefur garðinum líf
Sorpa hóf framleiðslu á Moltu,
jarðvegsbæti úr garðaúrgangi,
árið 1994 og að sögn Kristins Ólafs-
sonar hjá Sorpu hafa rannsóknir
sýnt að um verulega öflugan og
kraftmikinn áburð sé að ræða.
„Þetta er mjög vinsæll áburður
enda virkar hann mjög vel. Við
prófuðum í fyrsta skipti í fyrra að
blanda Moltu í mómold og fólk tók
þeirri blöndu fagnandi. Hún er
ódýrari og hentar mjög vel t.d.
sem pottamold."
í leiðbeiningabæklingi frá
Sorpu segir m.a. að í Moltu varð-
veitist þau næringarefni sem upp-
haflega fundust í hráefnunum.
Molta verki því eins og áburður
en færi jarðveginum einnig um-
breytt lífræn efni og æskilega ör-
veruflóru. Þar segir einnig að
Molta henti vel sem yfirborðslag,
sé góð í útplöntun og fín næring
fyrir grasflötina, auk þess sem
hún auki árangur af matjurta-
ræktim og sé góð næring fyrir tré
og hlóm.
Ef fólk vill skila garðaúrgangi
til Sorpu þá er það vinsamlegast
heðið mn að blanda ekki trjágrein-
um saman við grasið og mosann
því trjágreinarnar eru tættar nið-
ur til að búa til Moltu en gras og
mosi fá aðra meðhöndlun.
-gdt