Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.1999, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 10. MAÍ 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÓRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SlMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Fijálsrar 5ölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgialds.
Sigur og tap
Úrslit alþingiskosninganna síðastliðinn laugardag
komu fáum á óvart, enda höfðu skoðanakannanir gef-
ið góðar vísbendingar um hver þau yrðu. Sjálfstæðis-
flokkurinn, með Davíð Oddsson í fararbroddi, er ótví-
ræður sigurvegari kosninganna. Fylgi flokksins hefur
ekki verið meira í aldarfjórðung. Árangur sjálfstæðis-
manna er óvenjuglæsilegur, ekki síst þegar haft er í
huga að þeir hafa farið með forystu í ríkisstjórn síð-
ustu átta ár.
Samfylkingin fór mikinn í kosningabaráttunni og í
upphafi voru frambjóðendur hennar bjartsýnir og
höfðu uppi stór orð um hið nýja pólitíska afl sem stæði
jafnfætis Sjálfstæðisflokknum. Eftir því sem leið á
kosningabaráttuna og fjáraustur í auglýsingar var
aukinn, snerist bjartsýnin í vonleysi og margir fram-
bjóðendur Samfylkingarinnar, sem ganga með for-
ingjadrauma í maganum, höfðu hægt um sig og létu
sig nær hverfa úr sviðsljósinu.
En að sama skapi sem Sjáifstæðisflokkurinn stendur
uppi með sigur í höndum beið Samfylkingin afhroð.
Fylgi þessa kosningabandalags fjögurra vinstri flokka
er langt fyrir neðan það sem forystumenn þess geta
talið ásættanlegt. Skiptir engu hvaða rökum Margrét
Frímannsdóttir, Jóhanna Sigurðardóttir eða Sighvatur
Björgvinsson beita, þá er pólitískt áfaíl Samfylkingar-
innar svo mikið og alvarlegt að það hlýtm- að hafa
veruleg áhrif á framtíð kosningabandalagsins. Það er
einnig augljóst að tími Margrétar Frímannsdóttur sem
talsmanns bandalagsins verður skemmri en annars
hefði orðið. Það er einnig liklegt að pólitískt afl Jó-
hönnu Sigurðardóttur verði minna á komandi mánuð-
um eftir háðulega útreið Samfylkingarinnar í Reykja-
vík. Sighvatur Björgvinsson hefur engan þann styrk til
að leiða vinstrimenn í tilraun þeirra til sameiningar.
Samfylkingin stendur lömuð eftir kosningarnar og
enginn leiðtogi er í sjónmáli - leiðtogi sem getur byggt
upp samstæðan stjórnmálaflokk í harðri stjómarand-
stöðu við ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks, en ekkert bendir til annars en þessir flokkar
haldi áfram samstarfi.
Framsóknarflokkurinn varð fyrir áfalli í kosningun-
um, þó sögulega megi flokkurinn sæmilega vel við
una. Síðustu vikur kosningabaráttunnar reyndust
framsóknarmönnum góðar, enda á brattann að sækja.
Á sama tíma og samfylkingarsinnar þurfa að sleikja
sárin getur Steingrímur J. Sigfússon haldið mikla sig-
urhátíð. Útkoma Vinstrihreyfmgarinnar - græns fram-
boðs er mikill persónulegur sigur fyrir Steingrím J.
Sigfússon og þá pólitík sem hann og félagar hans
standa fyrir. Ólíkt hafast þau að Margrét Frímanns-
dóttir og Steingrímur, gamlir andstæðingar úr Alþýðu-
bandalaginu.
Annar einstaklingur vann góðan persónulegan sig-
ur. Guðjón A. Kristjánsson tryggði Frjálslynda flokkn-
um tvo þingmenn með góðri kosningu á Vestfjörðum.
Þar með er Sverrir Hermannsson aftur orðinn þing-
maður.
Skilaboðin úr kosningunum eru hins vegar skýr.
Stjórnarflokkarnir halda velli og Sjálfstæðisflokkurinn
hefur ekki staðið styrkari fótum í aldarfjórðung. Kjós-
endur höfnuðu gylliboðum Samfylkingarinnar en
völdu stöðugleika stjórnarflokkanna. Næstu fjögur ár
geta orðið okkur íslendingum gjöful sé rétt á málum
haldið - verkefnin eru næg.
Óli Björn Kárason
Eftir seinni heimsstyrjöld hafa
Bandaríkin að eigin frumkvæði
gegnt hlutverki alheimslögreglu
og látið til sín taka um víða ver-
öld. Um langt skeið hygluðu þau
og viðhéldu illræmdum einræðis-
stjómum í Evrópu, Afríku, Asíu
og Rómönsku Amríku í þeim yfir-
lýsta tilgangi að hamla gegn út-
breiðslu heimskommúnismans. Sú
viðleitni bar yfirleitt hörmulegan
árangur og leiddi af sér ómælda
sóun á mannslífum og fjármunum,
en heimsveldi kommúnismans
rotnaði innanfrá og hrundi af
sjálfú sér án umtalsverðra mann-
fórna. Vopnavald er sárasjaldan til
þess fallið að brjóta á bak aftur
hugmyndakerfi eða trúarbrögð á
borð við kommúnismann, þó það
lánaðist að visu í seinni heims-
styrjöld í átökunum við fasis-
mann.
Dauðadómar í Bandaríkjunum
Að hætti trúboða á öllum öldum
telja Bandaríkjamenn sig til þess
kjöma að boða heimsbyggðinni
hinn endanlega sannleik réttlætis,
mannhelgi, lýðræðis og bræðra-
lags, þó engin þjóð leggi jafnmikið
til vopnaframleiðslu og vopnasölu
Vesturheimsk
hræsni
Nú er svo komið að 67 ríki í heiminum hafa afnumið dauðadóma með
öllu, en 90 ríki halda enn fast við þá frumstæðu og forneskjulegu hefð að
myrða þegna sína í hefndarskyni, mörg þeirra með opinberum aftökum,
segir m.a. í grein Sigurðar.
vora 74 einstaklingar
liflátnir í 16 fylkjum á
sama tíma og ríflega
3.300 fangar biðu líf-
láts.
Dauðadómar
aflagðir í Evrópu
Þessar tölur eru
ógnvekjandi með hlið-
sjón af því að dauða-
dómar hafa verið
aflagðir í Kanada og
nálega öllum ríkjum
Evrópu, enda er af-
nám dauðadóma eitt
að skilyrðum fyrir að-
ild að Evrópuráðinu. í
desember 1998 af-
námu Litháen og
Búlgaría dauðadóma,
„Fyrír löngu hefur veríð sýnt
frammá með rannsóknum og
óyggjandi tölum að dauðadömar
draga ekki úrglæpum, nema síð-
ur sé, enda eru sjálf Bandaríkin
skóladæmi um að aftökur brota-
manna draga síður en svo úr
landlægum glæpafaraldri.u
Kjallarmn
Sigurður A.
Magnússon
rithöfundur
til ríkja um gervalla heimskringl-
una. Bandaríkjamenn telja sig
þess umkomna að segja öðrum
þjóðum til syndanna í stóru og
smáu og láta sig ekki muna um að
segja Sameinuðu þjóðunum fyrir
verkum þegar þurfa þykir, þó þeir
hafi árum saman svikist um að
greiða tilskilið árgjald til samtak-
anna og þannig haldið þeim í úlfa-
kreppu og hamlað áríðandi starf-
semi þeirra.
Meðal þess sem Bandarikjamenn
hafa verið háværir um eru mann-
réttindabrot víða um lönd og þá
ekki síst dauðadómar og aftökur i
ríkjum einsog írak, íran og Kína.
Hitt er ekki haft í hámælum að
Bandaríkjamenn eru meðal þeirra
þjóða sem stórtækastar eru í aftök-
um brotamanna. Dauðarefsingar
eru leyfðar í 38 fylkjum Bandaríkj-
anna. Síðan dauðarefsingar voru
teknar upp að nýju árið 1977 hafa
464 einstaklingar verið teknir af lífi
í Bandaríkjunum.
í trássi við alþjóðalög leyfa 24
fylki aftökur ungra brotamanna,
það er að segja unglinga sem
dæmdir hafa verið fyrir glæpi
framda undir 18 ára aldri. Síðan
1990 hafa 10 einstaklingar verið líf-
látnir fyrir brot sem þeir fförndu
undfr 18 ára aldri. Jafnframt eru
leyfðar aftökur á geðfótluðu fólki
sem er skýlaust brot á alþjóðleg-
um mannréttindasáttmálum. Á
fyrstu fjórum mánuðum þessa árs
voru 32 einstaklingar teknir af lífi
í Bandaríkjunum, en á síðasta ári
og búist er við að Ukraína og fleiri
ríki Austur-Evrópu feti í fótspor
þeirra. Nú er svo komið að 67 ríki
í heiminum hafa afnumið dauða-
dóma með öllu, 14
ríki hafa afnumið þá
fyrir venjuleg afbrot
og 24 ríki framfylgja
ekki uppkveðnum
dauðadómum. Hins-
vegar halda 90 ríki
enn fast við þá frum-
stæðu og forneskju-
legu hefð að myrða
þegna sína í hefndar-
skyni, mörg þeirra
með opinberum af-
tökum.
Fyrir löngu hefur
verið sýnt frammá
með rannsóknum og
óyggjandi tölum að
dauðadómar draga
ekki úr glæpum,
nema síður sé, enda
eru sjálf Bandaríkin
skóladæmi um að
aftökur brotamanna
draga síður en svo
úr landlægum
glæpafaraldri.
Annað átakanlegt
dæmi um vestur-
heimsku hræsnina
er að Bandaríkin eru
eitt örfárra rikja
sem neitað hafa að
skrifa undir sáttmál-
ann um bann við
jarðsprengjum, sem
eru meðal skelfilegustu ógnvalda
við líf og limi saklausra borgara á
stórum svæðum heimsins.
Sigurður A. Magnússon
Skoðanir annarra
Landbúnaður í öngslræti
„íslenskur landbúnaður er í öngstræti og ratar
ekki út úr því. Þeir sem vísa þar til vegar eiga bara
gömul kort af heimi sem ekki er lengur til. Þessi
heimur - sem var - kallaði á nauðsyn þess að hið op-
inbera kæmi bændum til aðstoðar og skipulegði fcd.
ræktun túna, heilbrigðiseftirlit, flutninga, úrvinnslu
og afurðasölu. Jafnframt tryggðu yfirvöld bændum
lágmarksverð fyrir afurðir og í landinu var aðeins
eitt verð fyrir hverja tegund framleiðsluvara í smá-
söluverslunum. Þessi tími er liðinn. Engin þörf er
lengur á að hið opinbera hafi afskipti af málum
bænda. Með meiri menntun, bættum samgöngum og
betri tækni við framleiöslu geta bændur séð um alla
hluti sjálfir."
Kjartan Eggertsson í Degi 7. maí.
Til trafala í kosningabaráttu
„í þeim flokksbrotum sem standa að Fylkingunni
eru þaulreyndir stjómmálamenn. Hvers vegna
mistókst þeim svo hrapallega í kosningabaráttunni
sem raun ber vitni? Stefna Fylkingarinnar í utanrík-
is- og umhverfisskattamálum hefur veriö henni til
mikils trafala í kosningabaráttunni. Einn maður hef-
ur sennilega haft meiri áhrif á mótun stefnu Fylk-
ingarinnar í þessum málaflokkum en nokkur annar.
Hann er fyrrverandi umhverfisráðherra og núver-
andi fulltrúi Fylkingarinnar í utanríkismálanefnd
Alþingis. Hann hefur jafnvel gert Fylkingunni þann
óleik að fara af stað með allt aðrar skoðanir á aðild
íslands að ESB en hann hafði sjálfúr forgöngu um að
móta innan Fylkingarinnar! Til þess fékk hann lið-
sinni Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur."
Úr Vef-Þjóðviljanum 6. maí.
Kvikmyndatitlar á íslensku
„Þegar litið er yfir íslensku bíóauglýsingaraar
þessa dagana má sjá að einstaka myndir eru auglýst-
ar með íslensku heiti þeirra smáletruðu. Þetta ber
auðvitað að þakka en virðist gert svona meira til
málamynda. Bókarheiti, heiti kvikmyndar, tónverks
og hugverka almennt gefur venjulega vísbendingu
um innihaldið. Þannig er galdur tungumála að
aldrei er hægt að þýða nákvæmlega allt frá einni
tungu yfir á aðra. En innihaldinu, meiningunni, er
alltaf hægt að koma til skila ef menn vilja svo við
hafa... Hvemig ætli nýir og gamlir geimvinir verði
kynntir nýrri kynslóð? íslenskan er auðugt mál, ver-
um ófeimin við að nota hana.“
Kristinn Pétursson í Mbl. 7. maí.