Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.1999, Blaðsíða 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 11. MAÍ 1999
Fréttir
Verkalýðsfélögin eru undrandi og æf:
Hækkun þingmanna
ein og sér er hærri en
almenn taxtalaun
Verkalýðsforyst-
an er ólgandi
vegna stórkost-
legra launahækk-
ana toppmanna í
ríkiskerfinu. Þeir
sem mest hafa
hækkuðu um
nærri 30 prósent á
laugardaginn. DV
heyrði tóninn í
þrem þeirra í gær,
en þá voru menn
almennt að átta sig
á dómi Kjaradóms.
Innan verkalýðsfé-
laganna er viss
undirbúningur haf-
inn fyrir kjara-
samningana sem
hefjast í haust.
Ljóst virðist að
rausnarlegar Sigurður T.
hækkanir sem fiökrarvið.
Kjaradómur
dæmdi sinum mönnum geta skerpt
verulega á kröfugerð verkalýðsfé-
laga.
Sigurður T. Sigurðsson í
Hlif: Manni verður flökurt
„Ég held það sé ótrúverðugt hjá
forsætisráðherra að segja að hann
hafi ekki verið búinn að fá að vita
um hækkanir á launum æðstu
manna fyrr en daginn eftir kjördag.
Menn eru að segja að það hefði get-
að skaðað kosningamar að segja
fréttina á kjördag. Hvenær skaðar
lýðræði og góð upplýsingaskylda
kosningar eða heill almennings?
Aldrei og mun aldrei gera,“ sagði
Sigurður T. Sigurðsson, formaður
Verkamannafélagsins Hlífar i Hafn-
arfirði, í gær.
Sigurður segir að almennur
launataxti félagsins sé 65.713 krón-
ur. Bara hækkunin hjá alþingis-
mönnum sé hærri en þetta. „Þetta
svívirðing og nær engri átt, ég get
sagt þér að mér verður flökurt þeg-
ar ég heyri þessa menn nefnda. Svo
koma þessir menn til manns, vit-
Sigurðsson, mann
Guömundur Þ. Jónsson, sama fyrír
mitt fólk.
Magnús L. Sveinsson, viðmiðun við
Norðurlandalaun tekin upp.
andi það þetta er á döfinni og tala
um stöðugleika, að hinn almenni
launamaður verði að stilla sínum
kröfum í hóf,“ sagði Sigurður T. Sig-
urðsson.
„Ég tel að Kjaradómur hafi nú
varðað leiöina. Hlíf ræddi um 100
þúsund króna lágmarkslaun, núna
verður sú krafa 120 þúsund krónur
í það minnsta. Það er ekkert ósann-
gjart að við hækkum launin næst í
krónutölu, en miðum ekki við pró-
sentur," sagði Sigurður.
Guðmundur Þ. Jónsson, for-
maður Iðju: Þýðir ríflegri
kröfugerð
„Ég verð ánægður með þessa
launahækkun þegar ég fæ sambæri-
lega hækkim fyrir mitt fólk. Ég sé
reyndar ekki betur en þessi dómur
sé ávísun á stórhækkuð laun,“ sagði
Guðmundur Þ. Jónsson, formaður
Iðju, félags verksmiðjufólks, í gær.
„Það stingur óneitanlega í augu þeg-
ar verið er að hækka laun svo mik-
ið á sama tíma og kröfur eru gerðar
til launafólks um aö viðhalda stöð-
ugleikanum með hóflegum kaup-
kröfum."
Guðmundur segir að hann hafi
orðið býsna undrandi þegar hann
heyrði fréttina af hækkun æðstu
manna ríkisins á sunnudaginn.
„Þetta var nú bara að gerast þannig
að ég hef ekki heyrt i mörgum um
þetta. En það er alveg ljóst að hinn
almenni launamaður getur ekki einn
borið ábyrgð á stöðugleika. Ég er
hræddur um að fleiri þurfi þar að
koma viö sögu,“ sagði Guðmundur Þ.
„Við héldum ansi myndarlegan
fund í síðustu viku, fyrsta startið
fyrir komandi kjarasamninga. Menn
höfðu þetta nú ekki inni í myndinni
þá. En það er alveg ljóst að þessi sið-
asta aðgerð gerir það að verkum að
launþegar verða miklu riflegri í
kröfugerðinni næsta haust,“ sagði
Guðmundur Þ. Jónsson.
Magnús L. Sveinsson, for-
maður VR: Ávísun á stórar
hækkanir
„Það er ekki hægt að taka þetta
öðruvísi en sem ávísun á launa-
hækkanir í væntan-
legum kjarasamn-
ingum. Það er sér-
staklega athyglis-
vert að í rökstuðn-
ingnum er vísað til
launa á Norðurlönd-
um. Að sjálfsögðu
munum við leita
fanga hjá starfs-
bræðrum og systr-
um á Norðurlöndum
og göngum að því
sem vísu að það
verði auðfengið að
fá samsvarandi við-
miðanir," sagði
Magnús L. Sveins-
son, formaður
Verzlunarmannafé-
lags Reykjavíkur, i
gær. Hann segir að
fólk sé orðlaust.
Magnús segir að
könnun á launum
hér og í Danmörku hafi verið gerð
fyrir tveim árum. Þar kom í ljós, og
kom ekki á óvart, að dönsk laun
verslunarmanna voru miklu hærri
fyrir styttri vinnutíma en hér
tíðkast.
„Þar vinna menn 37 tíma í viku
þegar við vinnum 50 til 60 tíma,“
sagði Magnús.
„Eins verð ég að lýsa furðu minni
yfir því hvemig þetta bar að, að frétt-
in skuli birtast fólki að morgni dags
eftir kosningar. Ég spyr: Var þetta
ekki tilbúið fyrir helgina? Auðvitað
var þetta tilbúið. Og hvers vegna var
það þá ekki birt þá. Varla vom menn
að kokka þetta saman klukkan sex á
sunnudagsmorgni," sagði Magnús L.
Sveinsson. Magnús telur að krafan
hljóti að verða um krónutöluhækkun
svipaöa þeirri sem alþingismenn
hafa fengið sér dæmda.
„Þessi launahækkun verður
greidd með sköttum fólksins sem
vinnur úti á hinum almenna vinnu-
markaði. Við skulum vona að at-
vinnulífið þoli þessar launahækkan-.
ir,“ sagði Magnús. -JBP
Topparnir teknir í bólinu
Formaður Kjaradóms hef-
ur lengi verið þeirrar skoðun-
ar að æðstu embættismenn
þjóðarinnar séu illa haldnir
fjárhagslega. Hann hefur þrá-
faldlega reynt að bæta kjör
þingmanna, ráðherra, bisk-
ups og annarra helstu topp-
figúra ríkisins. Það hefur
gengið bölvcmlega því þessi
hópur valinkunnra sóma-
manna hefur ekki kunnað við
að þiggja sporslumar. Það
gekk meira að segja svo langt
hér um árið að ríkisstjómin
greip til þess ráðs að setja
bráðabirgðalög á úrskurð
Kjaradóms um laimahækkun
svo komast mætti hjá því að
taka við aurunum.
Þegar þessi hópur manna stendur þétt saman
er ekki auðveldlega komist í gegnum þær varnir.
Emhættismannasettið allt taldi sig hafa ærin
laun og undi glatt við sitt. En formaður Kjara-
dóms er heldur enginn veifiskati. Hann beið fær-
is. Allt hefur sinn tíma og hann var einlægur í
þeirri trú að þessum friða hópi væm ekki boöin
mannsæmandi laun.
Kjaradómsformaðurinn er þolinmóður. Hann
vissi að honum bar að taka fram fyrir hendumar
á þeim sem vita ekki hvað þeim ber. Þaö þuifti
hara að finna gjörningnum rétta stund og til-
kynna hann þegar þingmenn og ráðherrar höfðu
öðmm hnöppum að hneppa. Sá dagur kemur ekki
nema á fjögurra ára fresti en þann dag og aðeins
þann dag getur þingheimur ekki varið sig. For-
maðurinn ákvað því ríflega hækkun til þing-
manna og ráðherra á kjördag. Þetta tilkynnti
hann hæði nýkjömum og fóllnum þingmönnum.
Með fylgdu hinir, dómarar, saksóknari, sátta-
semjari, endurskoðandi, biskup og forseti lýð-
veldisins.
Þingmenn fengu aukalega 66 þúsundkall á
raánuði og ráðherrar tvöfalda þá upphæð. Emb-
ættismannasettið fékk svo
sitt, hver maður einhverja
tugi þúsunda. Efstur í hinum
fríða hópi manna trónir for-
seti hæstaréttar með ríflega
600 þúsund krónur á mánuði.
Forsetinn og forsætisráðherr-
ann geta því glaðst yfir því að
vera ekki hæstir.
Hækkunin nemur sem
svarar lágmarkslaumun
verkamanna upp í tvöfold
Verkamannalaun. Það er því
að vonum að menn hafi ekki
viljað þiggja. Verkalýðsfor-
menn hafa eitthvað verið að
æsa sig yfir þessu. Svo er að
sjá að þeir hafi ekki sama
skilning á þörfúm þessa hóps
og Kjaradómur. Sýnir það
best hversu verkalýðsforystan er fjarri tengslum
við bestu syni þjóðarinnar, þá sem handleika
fjöreggið.
Samningar verkalýðsins eru lausir á næsta ári.
Það hefúr þráfaldlega sýnt sig að hinir lægst
launuðu ná litlu úr úr slíkum samningum. Eigi
að bæta kjör þeirra er aðeins ein leið fær. Verka-
lýðuriim verður að komast í r.áðarfaðm Kjara-
dóms. í gegnum hann fá menn kjarabætur, jafn-
vel þótt þeir vilji þær ekki.
Hvað fengju þeir þá sem raunverulega sækjast
eftir hættum kjörum? Dagfari
Sjálfseyðing
Ýmis skandalmál komu upp i
kosningabaráttimni þó ekki hafi þau
farið hátt. Ungir framsóknarmenn
áttu í nokkrum vanda vegna þess að
vímuefnavarnir voru
settar á oddinn í bar-
áttunni. í hita leiks-
ins gáfu frammararn-
ir þeim sem þiggja
vildu alllt niður í 16
ára bjór á gleðisam-
komum flokksins
um allt land. Bjór-
inn var sérmerktur
sem vítamín fyrir
fuliorðna. En það var fleira sem
Framsókn afrekaði. Þannig var
dreift smokkum í Norðurlandi
vestra og víðar sem á stóð „Lífið
byijar á miðjunni" og „okkur stend-
ur ekki á sama.“ Svo er að sjá að for-
vömin hafi virkað því ekki fæddist
nýr þingmaður í kjördæminu og sá
glaölyndi og áöur efhilegi Ámi
Gxmnarsson, formaður Flótta-
mannaráðs, er óbættur utan þings...
Keypt atkvæði
En það voru til áhrifaríkari að-
ferðir til að ná fylgi en Framsókn
notaði. Þannig mokaði einn umboðs-
manna Sjálfstæðisflokksins inn at-
kvæðum af Kleppi
dagana fyrir kosning-
ar. Hann einfaldlega
bauð i atkvæðin og
máttu sjúklingamir
velja á milli þess að
fá tvo pakka af
sígarettum eða þús-
undkall. Þetta svín-
virkaði en ekki er
þó talið að atkvæð-
in hafi haft mikið að segja hvað
varðar glimrandi gengi flokksins ...
Leiðtogakreppa
Dapurt gengi Samfylkingar í kosn-
ingunum vakti mikla athygli. Undir
handleiðslu Margrétar Frímanns-
dóttur kom upp úr kjörkössunum
fylgi sem ekki gerir
meira en slefa upp í
það sem kratamir
einir og sér höluðu
inn fyrr á öldinni.
Innan Samfylkingar
er mikil óánægja
með frammistööu
Margrétar og þá
sérstaklega í sjón-
varpsþáttum formann-
anna þar sem hún laut slag í slag í
lægra haldi fyrir Davlð Oddssyni
forsætisráðherra. Davíð sagði reynd-
ar í einum þættinum að mestur tími
hans í kosningabaráttunni hefði far-
ið í að reyna að útskýra stefnu Sam-
fylkingar sem enginn virtist botna í.
Hæpið þykir að Margrét muni leiða
Samfylkinguna öðm sinni og er þeg-
ar hafin leit að arftakanum...
Mikill heiður
Þá eru knattspymuáhugamenn
byrjaðir enn eina ferðina að spá KR-
ingum íslandsmeistaratitli en KR
hefur ekki hampað íslandsbikam-
um í karlaflokki í
áratugi sem frægt er
orðið. í skoðana-
könnun DV sögðu
nú ríflega 40% að
KR yrði meistari en
Eyjamenn og
Skagamenn fengu
ekki nema um
15%. Gaman var __
að fylgjast með viðbrögðum þjálf-
aranna, Atli Eðvaldsson, þjálfari
KR, sagði niðurstöðuna „mikinn
heiður", Bjami Jóhannsson, þjálfari
ÍBV, sagði niðurstöðuna kurteisi við
KR-inga á aldarafmæli félagsins en
Logi Ólafsson, þjálfari ÍA, virtist
sömu skoðunar og þau 40% sem spá
KR sigri. Svo eiga þjálfarar og fyrir-
liðar liðanna í efstu deildinni eftir
að spá KR sigri enn eitt árið en það
er nánast orðin hefð meðal þeirra að
spá KR sigri, hlæja síðan að spánni
og enn meira á haustin þegar fyrir
hefur legið að KR hefur misst af titl-
inum enn eitt árið ...
Umsjón Reynir Traustason
Netfang: sanji.oru <ví íT. is