Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.1999, Page 15

ÞRIÐJUDAGUR 25. MAÍ 1999
15
Ráðherraveikin
Skæð farsótt
hefur brotist
út við Austur-
völl og heltek-
ið fólk í hrönn-
um, meira að
segja löngu
áður en búið
var að stimpla
menn inn sem
rétt kjörna
fulltrúa á lög-
gjafarsamkom-
una. Þetta er
ráðherraveik-
in. Hún lýsir
sér í þvi að
enginn telst
maður með
mönnum nema
hafa fengið það
orð á sig að
vera upplagt ráðherraefni í ríkis-
stjóm sem mynda verður að lokn-
um kosningum hvað sem tautar og
raular.
Enginn veit enn um hvað stjóm-
armyndunarviðræður tveggja lög-
fróðra snúast annað en stöðugleik-
ann sem er mál mála og sameigin-
legt áhugamál allra. í samræmi
við það hafa formenn hinnar ást-
sælu stjómar B og D sem hélt ör-
ugglega velli í kosningunum gefið
það eitt út að jafnvægi verði að
vera á ráðherrabekknum, ef ekki
fimm og fimm þá sex og sex. Og
það er seinni útgáfan sem magnað
hefur upp ráðherraveikina svo um
munar.
Gamlar en gleymdar dyggðir
Allt skapað þróast og heitir það
nú framþróun svo að enginn
ímyndi sér að um afturför geti ver-
ið að ræða. Þannig er það líka með
ráðherraveikina. Hún varð fyrst
skilgreindur sjúkdómur fyrir um
áratug og hélst í hendur við öra
framþróun lýðræðis eins og hún
birtist í prjófkjömm. Til þess tíma
hafði vart nokkur löglega kjörinn
þingmaður dirfst að gefa til kynna
að hann dreymdi um ráð-
herrastól hvað þá meira.
Nú er hins vegar svo komið
að ekki þýðir að sýna sig í
prófkjöri án þess að sögunni
fylgi að viðkomandi stefni á
ráðherrastól eigi hann ekki
slíkt þarfaþing fyrir. Alþingi
er sem kunnugt er svo
ómerkilegur vettvangur að
ekki er hægt að ætlast til að
kjósendur styðji við fólk
sem hyggst láta sér nægja
svo lágan .sess.
Löngu fyrir síðustu kosn-
ingar voru frambjóðendur
farnir að máta sig við stóla
í stjómarráðinu, dyggilega
studdir af garralegum sand-
komum blaðanna. í þeim
hópi voru þingmenn úr liði
Davíðs, sem sóttust eftir
endurkjöri. Fóru þar fremstir
þeir sem minnst hefur kveðið að
og eyða tímanum í flest annað
fremur en setur í þingsöl-
um.“Sælir em hógværir" má lesa
í gömlum bókum en þau heilræði
eru nú á dögum ekki hátt skrifuð
á hönnunarstofum þingmanns-
efna.
Framsókn öll á sjúkrabeði
Eins og sæmir liðsveit sem ekki
kann við sig utan valdastóla er
Framsókn í sérflokki þegar ráð-
herraveikin er annars vegar. All-
ur þingflokkurinn, líklega að Jóni
Kristjánssyni einum undanskild-
um, hefur fengið bakteríuna og
em sumir helteknir. Dapurleg út-
reið flestra ráðherra flokksins á
síðasta kjörtímabili breytir þar
engu um, þótt hún ætti að vera
víti til varnaðar fyrir þá óbreyttu.
Verst er ástandið sagt á kvenna-
deildinni þar sem allar eru kallað-
ar.
Fái Framsókn sex ráðherrastóla
verða jafnmargir
að láta sér nægja
hlutskipti hinna
óbreyttu. Verður
það döpur og van-
þakklát vist í
heilt kjörtímabil
fyrir utan þá nið-
urlægingu að
vera ekki metinn
að verðleikum.
Færi nú betur að
hlustað hefði ver-
ið á Sivjar-ráð
þess efnis að ráð-
herrar gegni ekki
þingmennsku. Myndu þá rísa upp
sumir hinir föllnu og mæta gal-
vaskir til þings líkt og æsir í Val-
höO. Og gleðin ríkti ein ofar hvers
kyns sút í höH Davíðs.
Hjörleifur Guttormsson
Þingflokkur Framsóknarflokksins. „Allur þingflokkurinn, líklega að Jóni Kristjánssyni einum undanskildum, hef-
ur fengið bakteríuna og eru sumir helteknir,“ segir Hjörleifur í grein sinni.
Kjallarinn
Hjörleifur
Guttormsson
fyrrv. alþingismaður
„Allt skapaö þróast og heitir þaö
nú framþróun svo aö enginn
ímyndi sér að um afturför geti
veriö að ræöa. Þannig er þaö lika
meö ráöherraveikina. Hún varö
fyrst skilgreindur sjúkdómur fyrir
um áratug og hélst í hendur viö
öra framþróun lýöræöis eins og
hún birtist í prjófkjórum.“
Vildu ekki frið-
samlega lausn
Því hefur verið haldið fram að
NATO hafl orðið að grípa tO hem-
aðaraðgerða gegn Serbíu vegna
neitunar júgóslavneskra yfirvalda
að skrifa undir hið svonefnda
RambouiHet-samkomulag. Er þessi
fuUyrðing rétt?
Samkomulagsdrögin sem lágu
fyrir í Rambouillet vom tvískipt.
Annar hlutinn fjaHaði um póli-
tíska lausn deUunnar, þ.e. skipan
borgaralegs lífs í Kosovo, m.a.
sjálfsstjórn héraðsins. Hins vegar
var sérstakur kafli um alþjóðlegt
eftirlit sem tryggja átti fram-
kvæmd hinnar pólitísku lausnar.
Réttmæt tortryggni
Kosovo-Albanar kröfðust alþjóð-
legs eftirlits með framkvæmd sam-
komulagsins, enda treystu þeir
ekki loforðum serbneskra yfir-
valda. Sú tortryggni var réttmæt.
En að sögn frönsku fréttastofunn-
ar AFP (20. febr. 1999) voru Serbar
í meginatriðum tUbúnir að semja
um sjálfsstjóm handa Kosovo en
fuUtrúar Serba í RambouUlet gáfu
tU kynna að þeir myndu sam-
þykkja friðargæslusveitir á vegum
Sameinuðu þjóðanna eða ÖSE, en
ekki undir stjóm NATO.
Bandarískur embættismaður
staðfesti við AFP
að deUan í Ram-
bouiUet stæði
einmitt um þetta
en ekki um póli-
tíska þætti sam-
komulagsins. En
næsta dag lýsti
Madeleine Al-
bright, utanrík-
isráðherra
Bandaríkjanna,
því yfir að
Bandaríkin
myndu ekki
sætta sig við
neitt annað en
að Serbar sam-
þykktu hersveitir undir stjórn
NATO. Þetta ítrekaði hún við
CNN og tveim dögum síðar á
blaðamannfundi.
Þetta var meginkrafa Bandarikj-
anna sem var ítrekuð aftur og aft-
ur. Serbum var m.a. ekki leyft að
undirrita hinn póli-
tiska hluta samkomu-
lagsins sérstaklega
nema gengið yrði að
öUum öðram kröfum,
þ.m.t. um ffamkvæmd
eftirlitsins á vegum
NATO.
Úrslitakostir
Þann 23. mars af-
henti sendiherra
Bandaríkjanna, Ric-
hard Holbrooke, for-
seta Júgóslavíu,
Slobodan MUocevic,
úrslitakosti: Skrifaðu
undir skilmála um
hersveitir NATO í
Kosovo eða við
ráðumst á land þitt.
Sömu nótt hafnaði serbneska þing-
ið að nýju hernaðarhluta sam-
komulagsins en lýsti vUja sínum
tU að skoða nánar „umfang og eðli
alþjóðlegrar viðveru" í Kosovo.
Rétt er að geta þess að Kosovo
var og er hérað í sambandsríkinu
Serbiu en hvorki sjálfstætt sam-
bandsríki né sjálfstætt ríki.
Serbnesk yfirvöld hafa því rétt tU
þess að ákveða hvort og með
hvaða hætti erlendum aðUum er
leyft að inna af hendi eftirlitsstörf
innan lögsögu sambandsríkisins.
Bandaríkin höfðu augsýnUega
engan áhuga á að fylgja eftir þeim
möguleikum tU alþjóðlegs eftirlits
sem serbnesk yfir-
völd töldu sig geta
sætt sig við.
Serbnesk yfirvöld
höfðu leyft sveitum á
vegum ÖSE og ýms-
um mannúðarsam-
tökum að athafna sig
í Kosovo framan af.
Samkvæmt skýrslum
Sameinuðu þjóðanna
tryggði þessi viðvera
Kosovo-Albönum lág-
marksvemd, kom í
veg fyrir kerfis-
bundnar þjóðernis-
hreinsanir og stór-
felld mannréttinda-
brot og stuðlaði aö
heimkomu flótta-
manna. En Banda-
ríkin vUdu etja NATO í stríð.
Áhersla þeirra á hlutverk
NATO var og er liður í almennri
stefnu Bandaríkjanna sem lýst er í
skýrslu Pentagon: „Leiðarvísir um
varnaráætlanir 1994-1999“. í
skýrslunni segir m.a.: „Við verð-
um að koma í veg fyrir að Evrópu-
þjóðir myndi eigið öryggiskerfi
sem gæti grafið undan NATO ...
Þess vegna er það afar mikUvægt
að beita NATO sem aðaltæki vest-
ræns varnar- og öryggiskerfis og
tU að auðvelda bandarísk áhrif á
og þátttöku í evrópskum öryggis-
málurn."
Elias Davíðsson
„Rétt er aö geta þess aö Kosovo
var og er héraö í sambandsríkinu
Serbíu en hvorki sjálfstætt sam-
bandsríki né sjálfstætt ríki.
Serbnesk yfírvöld hafa því rétt til
þess aö ákveöa hvort og meö
hvaöa hætti erlendum aöilum er
leyft aö inna af hendi eftirlits-
störf innan lögsögu sambandsrík-
isins.“
Kjallarinn
Elías Davíðsson
tónlistarmaður
Með og
á móti
Sveik Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna Akureyringa?
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna hefur
ákveðið að hætta starfsemi sinni á Ak-
ureyri en hún hófst árið 1995 í kjölfar
þess að bæjarstjórn samdi við fyrir-
tækið um að það héldi áfram að ann-
ast sölumál með afurðir Útgerðarfé-
lags Akureyringa. SH lofaði að flytja
þriðjung starfsemi sinnar til Akureyr-
ar, koma með öðrum hætti að atvinnu-
lífinu og skapa þannig um 80 ný störf í
bænum. Akureyringar eru margir
hverjir afar reiðir vegna þeirrar
ákvörðunar stjórnar SH að hætta
starfsemi sinni á Akureyri og segja að
fyrirtækið hafi svikið sinn hiuta samn-
ingsins, þann að halda úti starfsem-
inni á Akureyri.
Hrein svik
„Kolkrabbinn er búinn að
mylja Útgerðarfélag Akureyringa
gjörsamlega undir sig og þar á bæ
stendur mönnum algjörlega á
sama um hvort einhverjir samn-
ingar hafa verið
gerðir eða ekki
eða að við þá sé
staðið. Ég átti
sæti í stjórn ÚA
þegar þetta mál
gekk yfir á sín-
um tíma og var
andvígur því að
samið yrði við
Sölumiðstöðina
á þessum nót-
um og það hef-
ur komið á dag-
inn hvaða vitleysa það var. Fram-
koma SH gagnvart Akureyringum
eru hins vegar hrein og klár svik
og það er búið að hafa okkur að al-
gjörum fíflum. Wjtgr
Akureyringar eiga í þessu máli
skilyrðislausa kröfu á hendur
Jakobi Bjömssyni, fyrrverandi
bæjarstjóra, þess efnis að hann
geri okkur grein fyrir því hvemig
það samkomulag var sem gert var
við SH. Sé það rétt sem ég hef
heyri aö með samningnum hafi
SH verið tryggð sölumál með af-
urðir ÚA i 10 ár þá hlýtur slíkur
samningur auðvitað hafa átt að
gUda i báðar áttir.“
Sverrir Leósson,
fyrrverandi stjórn-
armaöur í Útgeró-
arfélagi Akureyr-
inga.
Ekki svik
„Það er auðvitað mjög slæmt að
þessi staða skuli hafa komið upp,
að SH skuli hafa þurft að draga
saman seglin hér í bænum, og það
er spuming hvort kaUa megi þetta
svik. Atvinnu-
lífið hér á Ak-
ureyri er hins
vegar þannig i
stakk búið
núna að það
getur tekið við
þessum skeU.
Við getum líka
spurt okkur
þeirrar spurn-
ingar hvað
hefði gerst ef
við hefðum samið við íslenskar
sjávarafurðir sem ætluðu vissu-
lega að flytja höfuðstöðvar sínar
til Akureyrar en vera með hluta
af starfsemi sinni fyrfr sunnan.
Ég held aö ÍS hefði ekki haft burði
til þess að taka við sölumálum fyr-
ir ÚA og óvíst hver staða ÚA væri
í dag hefði það gerst.
Það er hins vegar hjá SH eins
og öðrum fyrfrtækjum sem eru að
draga saman í rekstri að þau
þurfa að grípa tU ýmissa aðgerða
og við því er ekkert að gera. Þetta
er hins vegar auðvitað önnur þró-
un en við.“ -gk
Þórarínn B. Jóns-
son, bæjarfulltrúi
Sjálfstæöisflokks-
Ins.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskUur
sér rétt tU að birta aösent efni á
stafrænu formi og í gagnabönk-
um.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is