Dagblaðið Vísir - DV - 27.05.1999, Blaðsíða 11

FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 1999
enmng n
Bjart yfir Hveragerði
Tónlistarhátíöir vítt og
breitt um landið eru orðnar
algengar á sumrin og sem
dæmi um staði sem hýsa
slíkar hátíðir eru Skálholt,
Reykholt, Kirkjubæjai'-
klaustur og nú síðast
Hveragerði en þar var há-
tíðin Bjartar sumarnætur
haldin í þriðja sinn um síð-
ustu helgi. Þar hefur Tríó
Reykjavíkur verið í farar-
broddi og fengið til sín
ýmsa góða gesti en gestim-
ir að þessu sinni voru þau
Signý Sæmundsdóttir sópr-
an, Ragnhildur Pétursdóttir
og Junah Chung fíðluleik-
arar, Edda Erlendsdóttir pí-
anóleikari og bandaríski
fiðluleikarinn Rachel
Barton sem lék einleik með
Sinfóníuhljómsveit íslands
á síðustu áskriftartónleik-
um.
Þrennir tónleikar voru
haldnir á hátíðinni og var
gagnrýnandi viðstödd
lokatónleikana á sunnu-
dagskvöldið. Efnisskráin
var tvíþætt, annars vegar
einleiksprógram Bcirtons
og hins vegar Brahms Pí-
anókvintett í f moll ópus 34
sem Trió Reykjavíkur lék
ásamt þeim Ragnhildi og
Junah Chung.
Barton hóf tónleikana á
verki sem hún lék sem
aukalag á sinfóníutónleik-
unum, Slóasta rós sumars-
ins eftir Heinrich W. Emst,
tékkneskan fiðluleikara
sem dáði Paganini ofar öllu
og gerði mikið að þvi að
semja „fingertwisters“ eins
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
og Barton kallaði það og má segja að slíkir
tvistarar hafi einkennt prógramm hennar og
ekki laust við að maður sæti opinmynntur
frá fyrsta verki.
Unaðslegur leikur
Barton hefur allt að því ofurmannlegt vald
yfir hljóðfærinu og greinilegt að þessi næst-
um 400 ára gamla (1617) sögulega fiðla sem
lagafiðlari og bar verkið
nokkurn keim af því.
Paganini Caprice frá 1-23 að
vali gesta er nokkuð sem
verður að teljast afar töff að
hafa á efnisskrá og voru
þær tvær caprísur nr. 9 og
19 glæsilega leiknar, i þeirri
nr. 24 var heldur ekkert
slegið af og verður undirrit-
uð að segja að sjaldan eða
aldrei hefur hún orðið vitni
að öðru eins neistaflugi.
Kærkominn
gullmoli
Edda Erlendsdóttir lék
með Barton tvö verk á
formlegri efnisskrá,
Rómönsu eftir Amy Beach,
kærkominn gullmola sem
var meðhöndlaður sem slík-
ur og Carmen fantasíu
Sarasate og Waxmans. í
stuttu máli sagt var leikur
Barton ógleymanlegur,
ástríðuþrunginn tónn og
ótrúlegur hraði gerði það
að verkum að neðri kjálk-
inn féll endanlega niður á
bringu, Edda fylgdi henni
oftast nær sem skugginn en
átti fullt í fangi í hröðustu
köflunum enda æfingatím-
inn líklega af skornum
skammti líkt og Gunnar
Kvaran minntist á í upphafi
tónleikanna. Eins og nærri
má geta krefst það mikillar
vinnu að undirbúa þrjár
efhisskrár á einni viku.
Píanókvintett Brahms í f
moll er gríðarmikið stykki
og eitthvert stórkostlegasta verk sem samið
hefur verið fyrir þessa hljóðfærasamsetn-
ingu, eins og Gunnar komst að orði, og var
flutningurinn á honum í heild ágætur, ein-
stöku sinnum kom þó fyrir, sérstaklega í 1.
og öðrum þætti, að samhljómurinn var ekki
alveg hreinn. 1. þátturinn var þó massífur
og þéttur og strengjahlutinn við lok hans
sérlega fallegur, annar þátturinn kyrrlátur
og leikinn af djúpri tilfinningu, 3. þátturinn
kraftmikill og spennandi og sá fjórði eins og
íslenskt veðurfar þar sem maður veit aldrei
á hverju er von.
Bjartar sumarnætur voru að þessu sinni
metnaðarfull hátíð og er ekki annað að ætla
en að hún eigi bjarta framtíð og verði fastur
punktur í tilverunni hjá tónlistarunnendum.
Rachel Barton - „ofurmannlegt vald yfir hljóðfæri sínu“.
hún hefur til nota hefur lent í réttum hönd-
um. Á sviðinu var hún svo afslöppuð og eðli-
leg, sagði frá verkunum og tónskáldunum á
skemmtilegan hátt og hristi svo hvert verkið
af öðru fram úr erminni eins og hún hefði lít-
ið fyrir því.
Passacaglian eftir Biber, sem hún lék með
eftirlíkingu af barrokboga, var hreint unaðs-
lega leikin, hver nóta svo fullkomlega mótuð.
Naut hún sín einkar vel í kirkjunni þar sem
endurómunin var svo akkúrat. Umskrifun
fyrmefnds Ernst á Álfakóngi Schuberts gerir
ekki mikið fyrir það fallega verk en er
hörkukrefjandi og maður vonar bara að flytj-
andinn komi óskaddaður frá þeim hildarleik.
Öllu áhugaverðari var Caprice nr. 6 eftir
Mark O’Connor, ungt bandarískt tónskáld
sem er þekktur fyrir snilli sína sem þjóð-
Með sínu nefi
Johannes Larsen, listmálari
og íslandsvinur
Johannes Larsen (á mynd) hét
einn af þekktustu myndlistar-
mönnum Dana á fyrri hluta þess-
arar aldar, þekktur fyrir bæði
landslagsmyndir og náttúrulífs-
myndir frá heimahögum sínum
kringum Kerteminde á Fjóni,
auk þess sem hann myndskreytti
fjölda bóka. Larsen fór um ísland
árið 1929 í fylgd Ólafs Túbals, til að viða að
sér efni í teikningar fyrir útgáfu íslendinga-
sagna á dönsku (1933). Fyrir safni Larsens í
Kerteminde fer annar íslandsvinur Erland
Porsmose, en hann hefur nýverið sent frá
sér mikla úttekt á listamanninum, Gylden-
dal gefur út. í helgarblaði Berlings er að
finna umsögn um þessa bók þar sem höfund-
arvinna Porsmose er lofuð i hástert en sagt
að hún leiði hins vegar fátt nýtt í ljós um
listamanninn. Larsen virðist nefnilega hafa
verið afar „venjulegur" maður og þar að
auki lokaður þannig að hann gefur höfundi
ekkert ráðrúm til sálarlífskönnunar. Verk
hans eru í svipuðum dúr, hrein og bein, laus
við allt sem heitir „próblematík". í ljósi
tengsla Larsens við ísland ætti einhver hér-
lend liststofnun að verða sér úti um þessa
ævisögu.
Burrað undir á greiðu
Stundum var slegiö upp balli og burrað
undir á greióu heitir þáttur sem sendur
verður út á rás 1 kl. 15.03 í dag. Þar segir
Laufey Valgeirsdóttir, tíu barna móðir frá
Norðurfirði í Árneshreppi í Strandasýslu,
Þórarni Björnssyni frá lifshlaupi sínu á
Snæfellsnesi og í Norðurfirði.
Laufey er yngst átján systkina og minnist
bernsku- og æskuáranna í Norðurfirði,
strandferðaskipanna, sem settu svip á
mannlífið, og þeirra umskipta sem urðu á
lífi hennar þegar hún eignaðist þvottavél
fyrsta sinni...
Leðurblökugengið
til Færeyja
Það verður gaman að vita hvernig frænd-
ur vorir Færeyingar bregðast við sýningu
íslensku óperunnar á Leóurblökunni eftir
Strauss en þar verður hún flutt
þann 30. maí nk. Með þessari heim-
sókn ÍÓ gefst Færeyingum i fyrsta
sinn tækifæri til að sjá og heyra
óperuuppfærslu með fúllri hljóm-
sveit. Rúmlega áttatíu manna hóp-
ur á vegum ÍÓ verður í fór ásamt
leiktjöldum, búningum og öðru til-
heyrandi.
Leðurblakan verður flutt í Norðurlanda-
húsinu i Þórshöfn þar sem ræður ríkjum ís-
lendingurinn Helga Hjörvar. Húsið er
þungamiðjan í menningarlifi Færeyinga,
þar sem allir helstu menningarviðburðir
fara þar fram.
Þetta er í þriðja sinn sem IÓ fer utan með
sýningar; árið 1990 sýndi hún Carmina
Burana og I Pagliacci við óperuna í Gauta-
borg og árið 1992 var óperan Óþello eftir
Verdi einnig flutt þar.
Undanfarið hafa íslenskir djassmenn
gert nokkuð af þvi að taka fyrir ákveðna
listamenn, til dæmis Cóltrane, Brubeck
og Miles Davis og flutt verk eftir þá ein-
göngu á tónleikum. Þetta gerði
kanadíska söngkonan Tena Palmer
ásamt hljómsveit í Iðnó á þriðjudags-
kvöld. Hún flutti þar lög úr söngvabók
Djass
Ingvi Þór Kormáksson
Billie Holiday undir yfirskriftinni Guö
blessi barnið sem er nafnið á einu
þekktasta laginu sem Billie söng og
samdi raunar sjálf ásamt Arthur
Herzog. Áður hafa söngkonur minnst
Holiday með svipuðum hætti og aðra
látnar söngkonur hafa hlotið álíka með-
ferð og er skemmst að minnast tónleika-
ferðar og ágætis geislaplötu Dee Dee
Bridgewater þar sem hún söng lög sem
Ella Fitzgerald gerði fræg.
Tena er fyrirtaks djasssöngkona og
kann vel sitt fag. Rödd hennar hljómar
stundum sem flauelsmjúkur saxófónn,
tímasetning hennar framkallar spennu
og slökun á vixl og hún getur áreynslu-
laust rennt sér upp og niður skala líkt
og saxafónleikarar eiga til að gera við og
við. Píanistinn, Kjartan Valdimarsson, var
sendur í fri í tveimur lögum. Þá losnaði um
jarðsambandið og áheyrendur áttu kannski
ekki auðvelt með að átta sig á hvað var
upphaf, endir eða miðja í viðsnúningi
verksins.
Rómantísk og ljóðræn
Ballöðurnar Ghost of a Chance sem
innihélt sérlega sparsöm sóló Kjartans og
Þórðar Högnasonar bassaleikara og Easy
to Love (án píanós) voru rómantískar og
ljóðrænar og einnig Detour Ahead og það
var verulega gaman að hlýða á hraðari
lögin What a Little Moonlight Can Do, I
Didn’t Know What Time It Was og ekki
síst uppklappslagið, One of Those Days
sem alls ekki hefði mátt missa sig, þar
sem Kjartan, Óskar Guðjónsson saxófón-
leikari og Samúel Samúelsson básúnuleik-
ari fóru á kostum og meira að segja
trommarinn Pétur Grétarsson fékk að láta
ljós sitt skína.
Titillag tónleikanna var í allsérstakri
og vel heppnaðri útsetningu flytjenda.
Tena vildi ekki fara alveg í fotin hennar
Billie enda söng hún öll lögin með sínu
nefi sem betur fer. Sumir hefðu eflaust
viljað heyra fleiri af þekktari lögum söng-
stjörnunnar sálugu en lagaval er alltaf
smekksatriði og þeir eru líka til sem vilja
heyra eitthvað sem þeir hafa ekki heyrt
áður svo að segja má að vel hafl til tekist
að því leyti.
í lokin tekur maður bara ofan fyrir
svona flnum spilurum og vonar svo bara að
Tena Palmer ílendist hér sem allra lengst.
Sígaunaljóð Brahms í fyrsta
sinn á íslensku
Kór allra landsbyggðarmanna, a.m.k.
Sunnlendinga, Vörðukórinn (á mynd) held-
| ur á næstunni árlega vortónleika sína.
Sunnudaginn 30. maí kl. 21 syngur hann í
Félagsheimilinu að Flúðum, fimmtudaginn
3. júní í Selfosskirkju kl. 20.30 og loks hleyp-
ir kórinn heimdraganum fyrir alvöru og
Isyngur í
Stykkis-
hólms-
kirkju
laugardag-
inn 5. júní
kl. 17.
| Á efhisskrá kórsins eru ættjarðarlög, þjóð-
lög og fjölbreytt kirkjutónlist, óperettulög og
dægurlög. En metnaðarfyllsta tónlistin á
söngskránni eru 8 sígaunaljóð eftir Jóhannes
Brahms og er þetta í fyrsta sinn sem þau eru
flutt í heild með íslenskum textum Sigurðar
Loftssonar í Steinsholti.
Félagar í kórnum eru rúmlega 40 talsins,
úr flórum uppsveitum Árnessýslu. Undirleik-
ari að þessu sinni er Agnes Löve og stjórn-
andi er Margrét Bóasdóttir. Er þetta í síðasta
t sinn sem kórinn syngur undir stjórn hennar.
Umsjón
Aðalsteinn Ingnlfssnn