Dagblaðið Vísir - DV - 07.06.1999, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 7. JÚNÍ1999
15
Árangur fyrir útvalda
Hin nýja stétt,
nómenklatúran, er
hægt og bítandi að
skapa sér svipaða að-
stöðu hérlendis og
hún hafði í Sovétríkj-
unum sálugu, þarsem
ekki þótti tiltökumál
þó pólitiskir pótintát-
ar og æðstu embætt-
ismenn byggju við
kjör sem námu hund-
raðföldum tekjum al-
mennra borgara.
Daginn eftir kjördag
urðu þau tíðindi að
Kjaradómur kunn-
gerði illræmdan úr-
skurð um að hækka
mánaðarlaun alþing-
ismanna um ein litil
66 þúsund - hækkun
sem nemur almennum launataxta
verkamanna - en ráðherrar og
aðrir háttsettir embættismenn
hlutu hækkun sem nemur tvöföld-
um verkamannalaunum.
Af alkunnri smekkvísi og sann-
leiksást staðhæfði forsætisráð-
herra að hann og aðrir flokks-
broddar hefðu ekki haft hugmynd
um hvað til stóð! Dettur nokkrum
heilvita manni í hug að handbend-
in í Kjaradómi hafi fellt þvílíkan
úrskurð uppá sitt eindæmi eða
valið daginn til að kunngera hann
að liðsoddum flokkanna fom-
spuröum?
Gráthlægilegt sjónarspil
Allt er þetta sjónarspil með Kjara-
dóm gráthlægilegt og til vitnis um
gunguskap þingmanna, sem ekki
þora lengur að ákveða launakjör sin
og standa eða falla með þeirri
ákvörðun. Kjaradóm ber að leggja
niður og taka upp aftur gamla hátt-
inn einsog hann er tíðkaður með
mörgum siðmenntuðum þjóðum, til
dæmis á Norðurlöndum. Aumlegast
af öllu er að þessi ákvörðun skuli
vera varin með tilvísun til launa
þingmanna í löndum sem búa við
allt önnur og miklu betri launakjör
en Islendingar. Þótt ísland sé talið
fimmta auðugasta ríki veraldar er
það enn sem fyrr alræmt láglauna-
svæði.
Hitt vekur líka eftirtekt að forsæt-
isráðherra hefur fengið verulegar
kjarabætm- á næstliðnum árum, þó
hljótt hafi farið. Þannig
fékk hann 61 þúsund
króna hækkun árið
1995 og frekari hækk-
anir bæði 1997 og 1998,
þannig að laun hans
höfðu hækkað um 199
þúsund krónur frá 1995
eða sem nemur 51,7%.
Á þessu skeiði fengu
aðrir ráðherrar sams-
konar hækkanir og
þingfararkaup hækk-
aði um 100 þúsund
krónur eða 51,3%, að
ógleymdum biðlaunum
þeirra sem hætta þing-
mennsku. Með þessari
síðustu launahækkun
er árlega seilst eftir ríf-
um 90 milljónum króna
í vasa skattborgara. Öf-
ugmælið, sem Sjálfstæðisflokkurinn
hafði að kosningakjörorði, hefði átt
að vera „Árangur fyrir útvalda.“
Ómældar aukasporslur
Við umræddar greiðslur bætast
fjallháar fúlgur úr ríkissjóði vegna
lífeyrisskuldbindinga til þingmanna
og ráðherra, enda ekki ótítt að líf-
eyrisþegar sem setið hafa á þingi
um nokkurt árabil og verið ráðherr-
ar eitt eða tvö kjötímabil hreppi líf-
eyri sem slagar uppí milljón krónur
á mánuði. Og ekki má gleyma dag-
peningum þingmanna og embættis-
manna sem eru þeim drjúg tekju-
lind, enda spara þeir ekki við sig ut-
anfarir.
Þannig upplýsir Pétur Blöndal
að á síðasta kjörtímabili hafi hann
farið tíu ferðir til útlanda vegna
starfa sinna og haft i skattfrjálsar
aukatekjur, þegar allur kostnaður
hafði verið greiddur, 550 þúsund
krónur, sem hann af einskærri
hjartagæsku lét ganga til Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar, og er að
sönnu virðingarvert, en heyrir til
algerra undantekninga. Állt er
þetta gegndarlausa fjársukk kjöm-
um fulltrúum og æðstu embættis-
mönnum þjóðar-
innar til lítils
sóma, svo vægt
sé til orða tekið.
Verkalýðsleiðtog-
ar í landinu eru
að vonum æfir og
krefjast tilsvar-
andi kjarabóta til
handa sínum
umbjóðendum,
enda vant að sjá
með hvaða rök-
um þeim verði á
komandi hausti synjað um rétt-
mæta sneið kökunnar margumtöl-
uðu. Ögmundur Jónasson hefur
einn þingmanna mótmælt úr-
skurði Kjaradóms, og er aö meiri
maður. Kannski er nöturlegast að
horfa uppá langvinna og árangur-
slitla baráttu kennara fyrir bætt-
um kjörum, og eru þeir þó í öllu
tilliti snöggtum mikilvægari og
verðmætari stétt í þjóðfélaginu en
samanlögð hjörð þingmanna, ráð-
herra og embættismanna.
Sigurður A. Magnússon
„Og ekki má gleyma dagpeningum þingmanna og embættismanna sem eru þeim drjúg tekjulind, enda spara
þeir ekki við sig utanfarir," segir Sigurður m.a.
Kjallarinn
Sigurður A. Magn-
ússon
rithöfundur
„Við umræddar greiðslur bætast fjallháar
fúlgur úr ríkissjóði vegna lífeyrisskuldbind■
inga til þingmanna og ráðherra, enda ekki
ótítt að lífeyrisþegar sem setið hafa á þingi
um nokkurt árabil og verið ráðherrar eitt
eða tvö kjörtímabil hreppi lífeyri sem slag-
ar upp i milljón krónur á mánuði.“
Áfengið - vímugjafinn mesti
Nú nálgast óðum aldamót og
hvemig er svo umhorfs núna á
aldarinnar næstsíðasta ári? Núna
þegar flóð ávana- og vímuefna
virðist í ríkari mæli en áður flæða
yfir land og lýð og neysla eykst
með hverju árinu sem líður eftir
því að dæma sem skýrslur lög-
reglu og áfengis- og vímuvama
herma. Afbrot, ofbeldi, rán og
gripdeildir, sem neyslu þessara
vímuefna tengist, hefur í vöxt far-
ið og orðið áhyggjuefni lögreglu og
annarra. Nær daglega má lesa eða
heyra fréttir um nýtt magn ávana-
og fikniefna er við leit tollgæslu-
manna fundist hafa og reynt hefur
verið að flytja inn í landið.
Neyslan er upphafið
Allt hefur þetta sama upphaf
eða byrjun og hefst á neyslu
áfengra drykkja eins og fastlega
hafa rök verið færð fyrir - leiðir
svo hvað af öðm. Eigi vantar samt
á að ýmislegt hafi verið um mál
þessi skrafað og skrifað og menn
ásáttir verið um ógnir þær er af
stafa neyslu þessara efna og áfeng-
ið þá meðtalið - eða hvað?
Fæ ég eigi að því gjört, að oft
virðist mér tal þetta og hjal heldur
meira í orði
kveðanda, því
ekkert hefur ver-
ið að gjört til
þess að draga úr
ógninni. Eigi
hefur vínveit-
ingastöðum
fækkað verið né
frekari hömlur á
lagðar, að nálg-
ast ógnvaldinn
mikla - áfengið.
Þá hafa ýmsir
jafnvel um það rætt að reyna að
koma á sölu áfengra drykkja í
matvöruverslunum, að vísu var
vandlega um það mál fyrir kosn-
ingar þagað - eins og raunar fleiri
áður, en það er önnur saga, sem
hér mun eigi sögð vera.
Raunar ýmsir jafnvel lýst yfir
að þeir teldu að stemma þyrfti
stigu fyrir sölu og neyslu vímu-
efna - en ekkert var minnst á
„Eygir fólk e.t.v. ekki óheillaveginn?
Hvernig var það annars, voru ekki
rókin fyrir leyfðri sölu á áfengum
bjór m.a. þau að hún myndi draga úr
áfengisneyslu og varna því að hún
færðist neðar í aldursstiganum?“
áfengið í því sam-
bandi, sem er jú raun-
ar vímugjafínn mesti.
Kjallarinn
Eygir ekki
óheillaveginn?
Hallast á verri
veg
Ef nú hinir ágætu
stjómmálamenn
skyldu þetta meint
hafa, væri þá ekki til-
valið að byrja á því
að fækka vínveitinga-
stöðum, svona í
fyrsta skrefi? Auga
verður samt eigi á
komið, þrátt fyrir tal
allt og hjal og þykj-
ustu sumra, að stjóm-
völd eða ráðamenn
hafi að því staðið að
gjöra hina minnstu
tilraun i þá átt að hafa hemil á eða
hefta athafnir áfengisauðvaldsins.
Það má víst ekki eða er of við-
kvæmt mál að skerða tekjur áfeng-
isheildsalanna, vínsalanna eða
kráreigendanna og styggja bless-
aða bjórframleiðendurna eða skó-
sveina þeirra. Allt hefur þetta
hvað snertir stefnu nins opinbera
í áfengismálum heldur á verri veg
hallast. Og mætti ýmislegt fleira
hér upp telja, tengt málum þessum
ef til væri tekið.
Hvemig fer svo upp
úr aldamótunum
nýju 2001, ef engin
breyting verður á
þessari þróun? Hvers
vegna em menn treg-
ir til liðs að ganga við
þá, sem spyrna fótum
vilja við þessari
óheillaþróun? Er fólk
svona almennt ánægt
með þessi mál? Er
það e.t.v. bara fínt að
7 eða 8 af hverjum
unglingum frá 16-19
ára og 94-95 % frá
20-24 ára aldurs eins
og oss er tjáð, neyti
áfengis - drekki sem
sagt? Er það svo að menn telji eigi
á málum þörf úrbóta? Eygir fólk
e.t.v. ekki óheillaveginn? Hvemig
var þaö annars, vom ekki rökin
fyrir leyfðri sölu á áfengum bjór,
m.a. þau að hún myndi draga úr
áfengisneyslu og vama því að hún
færðist neðar í aldursstiganum ?
Finnst mönnum e.t.v. að sú hafi
raunin orðið á, svona þegar á
sannar skýrslur er litið og menn
virða fyrir sér það sem að ber aug-
um? Bjöm G. Eiríksson
Björn G.
Eiríksson
umdæmistemplar
Með og
á móti
Landsliðið í handbolta
íslenska landsliðiö í handbolta náöl
meö ótrúlegum hætti aö komast í milli-
rlöil í undankeppni Evrópumótsins eftir
frækinn sigur á Sviss. Þrátt fyrir þaö
finnst mörgum nú tímabært aö aö
stokka upp í liöinu og yngja þaö upp.
Þorieifur
Ananíasson,
handboltafrómuöur
á Akureyri.
Hefði átt að
gerast fyrr
„Það er engin framtíð i þessu
liði okkar í dag
og nú segi ég
að það sé kom-
inn tími til að
skipta út eldri
mönnunum.
Það er reyndar
orðið of seint
að mínu mati
að endurnýja
liðið og það
hefði átti að
vera löngu
búið að gera
það. Það er alltaf slæmt ef marg-
ir af lykilmönnumun hætta í
einu og því er betra að taka það
í áfóngum. Ég vil ekkert bíða
með að endumýja liðið þó svo að
það eigi verkefni fyrir höndum í
september í Evrópukeppninni. Ef
við skríðum áfram á raóti Sviss-
lendingum með einstakri heppni
bá eigum við engan möguleika
gegn sterkri þjóð, jafnvel meö
þetta lið sem við eigum í dag.
Það er búið að sleppa allt of löng-
um tíma úr hvað varðar endur-
nýjun og yngri mönnum hefur
ekki verið gefið tækifæri með lið-
inu. Á meðan eru þeir reynslu-
litlir þegar svo loks kemur að
þeim að taka við. Það er ekki eft-
ir neinu að bíða og við verðum
bara að taka okkur góðan tíma
að byggja upp gott lið annars
erum við endalaust að ýta vanda-
málinu á undan okkur.“
Einar
ÞorvarAarson,
þjálfari Fylkls-
manna og
starfsmaftur HSÍ.
Sé eina stóra
breytingu
„í mínum huga sé ég bara eina
stóra breytingu verða á íslenska
landsliðinu og
hún er sú að
Geir Sveins-
son er að
hætta. Það er
bara mjög
eðlilegt. Við
erum ágæt-
lega settir með
menn til að
taka við af
honum og ég
sé fyrir mér
3-A leikmenn
sem geta komiö inn í þessa
stöðu. Gagnvart öðrum leik-
mönnum sé ég ekki nauðsynlegt
að gera breytingar. Guðmundur
Hrafnkelsson er að fara út i at-
vinnumennsku í fyrsta skipti á
sínum ferli og þetta er kannski
það sem íslenskir markmenn
hafa nauðsynlega þurft að gera.
Mér finnst að menn ættu að
skoða ferilinn hjá honum áður
en honum verður skipt út. Ég sé
það að ef Júlíus Jónasson kemur
til með að spila ákveðið hlutverk
í Valsliðinu næsta vetur og gerir
það vel þá held ég að hann sé
maðurinn til að taka við fyrir-
liðastöðunni í landsliðinu. Af-
gangurinn af liðinu er á mjög
góðu reki og ég sé ekki annað í
stöðunni en að það eigi að vera
hægt að keyra á þessu liði áfram.
Það má hins vegar fara að undir-
búa yngri menn til að taka við og
horfa á þann möguleika að þeir
leikmenn sem spila hér heima og
eru ekki í atvinnumennskunni
fái einhver verkefni á sumrin
bara til að undirbúa jarðveginn
fyrir framtíðina.
-GH