Dagblaðið Vísir - DV - 21.06.1999, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 21. JÚNÍ 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aóstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritsýórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Visir, netútgáfa Frjálsrar flölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgalds.
Þrælar, sölumenn og loforð
Foreldrar óttast fátt meira en að börnin þeirra verði
fikniefnum að bráð - verði þrælar misindismanna sem
gera sér ístöðuleysi og barnalega forvitni að féþúfu.
Ekkert er nöturlegra en að horfa upp á glæsileg og efni-
leg ungmenni verða eitrinu að bráð. Fáeinir einstak-
lingar og hópar vinna kerfisbundið að því að eyðileggja
æsku og vonir unglinga - brjóta niður fjölskyldur og
slíta vinabönd. Foreldrar standa ráðalitlir og lögreglan
vanmáttug gagnvart vandanum en stjórnmálamenn
gefa loforðin.
Eins og komið hefur fram hér í DV undanfarna daga
er ástandið í undirheimum eiturlyfjanna skelfilegt.
Eitrið flæðir yfir og verðið hefur snarlækkað. Grammið
af kókaíni hefur lækkað um helming og hassið fæst á
útsölu. Sölumenn dauðans hafa tileinkað sér aðferðir
snjallra kaupmanna og bjóða sérstakan magnafslátt.
í ítarlegri fréttaskýringu í Helgarblaði DV kemur
fram að um 50 virkir fíkniefnasalar starfa á höfuðborg-
arsvæðinu. Allir fá þeir að vera nær óáreittir við iðju
sína þrátt fyrir að vitað sé hvað þeir heita, hvar þeir
búa og hvernig þeir haga sínum sölumálum. „Og þekkt-
ir smásalar, í sumum tilfellum þekktir krimmar, ganga
áhyggjulausir um göturnar með hæðnisglott á vör og
vasana fulla af fikniefnum, vitandi að lögreglan er van-
búin, vantar peninga og mannafla til að trufla iðju
þeirra svo nokkru nemur.“
Fyrir nýliðnar kosningar til Alþingis voru stjórn-
málamenn duglegir að gefa loforð. Enginn stjórnmála-
flokkur gaf skýrari loforð um að stórefla baráttuna
gegn eiturlyfjum en Framsóknarflokkurinn sem lýsti
yfir stríði gegn fíkniefnavandanum. Nú, nokkrum vik-
um síðar, hefur þremur af átta vistunarplássum fyrir
unga fíkniefnaneytendur á Stuðlum verið lokað í sum-
ar vegna fjárskorts. Biðlistar ungs ógæfufólks, sem vill
brjóta af sér fötra eitursins, lengjast - biðtíminn eftir
hjálp er allt að eitt ár. „Ég var í mikilli dópneyslu á sín-
um tíma og get fuUyrt að ég hefði ekki lifað ársbið eft-
ir meðferð,“ sagði 16 ára gömul stúlka í viðtali við DV
síðastliðinn miðvikudag.
Foreldrar gera ákveðnar kröfur til stjómmálamanna
og ríkisvaldsins. Þeir ætlast til þess að börnum þeirra
standi til boða góð almenn menntun, óháð efnahag eða
búsetu. En þeir gera einnig kröfu til þess að ríkisvald-
ið standi vörð, ásamt foreldrunum sjálfum, um velferð
barnanna.
Frumskylda hvers ríkisvalds er að verja borgarana
gegn hvers konar ógnun, hvort heldur hún er utan eða
innan frá. Þess vegna á það að vera fyrsta verkefni al-
þingismanna á hverju ári að tryggja að nægilegir fjár-
munir séu fyrir hendi til að sinna forvörnum og að lög-
reglan sé ekki lömuð af fjársvelti. Þegar þeir eru búnir
að tryggja þetta geta þeir útdeilt fjármunum í önnur
verkefni, þar á meðal í gæluverkefni sem mörgum er
svo annt um.
Fögur orð og efndir stjórnmálamanna um átak gegn
fíkniefnavandanum og sölumönnum dauðans hafa því
miður ekki farið saman. Úrræði foreldra ungmenna
sem lent hafa á glapstigu dópneyslu eru takmörkuð.
Ungmenni sem vilja brjótast út úr vítahring neyslunn-
ar koma að lokuðum dyrum. Lögreglan er lömuð vegna
fjársveltis. Tími efnda fagurra loforða er löngu runninn
upp.
Oli Bjöm Kárason
Fram kom ekki alls fyr-
ir löngu í einni af þessum
aðgangshörðu skoðana-
könnunum, sem sýknt og
heilagt dynja á þjóðinni,
að hægrimenn læsu
snöggtum minna en
vinstrimenn, og kom víst
fáum á óvart. Af því má
væntanlega draga þá
ályktun að hægrimenn
séu að því skapi fátækari
í andanum. Þessvegna
hlýtur þaö að vera verð-
ugt umhugsunarefni að
ein helsta menningar-
stofnun landsmanna, Rík-
isútvarpið, skuli að veru-
legu leyti lúta stjórn
hægrimanna sem
ráðskast með dagskrá
þess að eigin geðþótta og
að því er virðist í full-
kominni fáfræði um hlut-
verk menningarlegs fjöl-
miöils, sem auk þess er
Afskipti stjórnmálamanna af RÚV hafa spillt fjölmiðli allra landsmanna, segir Sig-
urður A. í grein sinni. Hann telur að hægri mönnum fari það illa að koma nærri
menningunni. Myndin er af starfsmönnum RÚV í önnum.
Fátækir í
andanum
treystist til að virða
valdsmanninn og
handbendi hans að
vettugi. Þó nokkrir
þættir i hljóðvarpi
gnæfi við himin á
eyðihjarni fjölmiðla-
heimsins, þá virðist
stöðugt halla undan
fæti og engu er líkara
en gera eigi ríkisfjöl-
miðilinn að ömurlegri
hliðstæðu við það sem
tíðkast í Króatíu og
Serbíu.
Það hefur lengi verið
stefnumið Sjálfstæðis-
flokksins að einka-
væða Ríkisútvarpið,
og ef maður væri illa
innrættur mætti enn-
„Valdhroki Davíðs og afskipta-
semi birtast ekki einasta í rit-
skoðunartilburðum vegna
skondinnar smásögu í Lesbók
Morgunblaðsins, þarsem hann
gerði sig að opinberu viðundri,
heldur hefur hann átt beinan
þátt í að stórspilla fjölmiðli allra
landsmanna með því að vekja
meðal starfsliðsins óttablandna
undirgefni... “
Kjallarinn
Sigurður A.
Magnússon
rithöfundur
sameign allra lands-
manna.
Valdhroki og rit-
skoðunarárátta
Þess var getið í
fréttum fyrir
nokkrum vikum að
meðal almennra
starfsmanna Ríkisút-
varpsins væri mikil
ólga og óánægja
vegna afskipta póli-
tískra pótintáta af
dagskrárgerð, enda
hafa margir góðir
starfskraftar hrakist
frá stofnuninni og
nokkrum beinlínis
verið bolað burt fyrir
engar sakir aðrar en
þær, að þeir voru
ráðamönnum Sjálf-
stæðisflokksins ekki
að skapi, og þá eink-
anlega Davíð Odds-
syni sem oft og
einatt lætur sem
hann sé eiginlegur
yfirmaður stofnunar-
innar. Valdhroki
Davíðs og afskipta-
semi birtast ekki ein-
asta i ritskoðunartil-
burðum vegna
skondinnar smásögu
í Lesbók Morgun-
blaðsins, þarsem
hann gerði sig að op-
inberu viðundri,
heldur hefur hann átt beinan þátt
í að stórspilla fjölmiðli allra lands-
manna með því að vekja meöal
starfsliðsins óttablandna undir-
gefni, sem einatt birtist í bitlausri
og hugmyndasnauðri umfjöllun
um málefni sem tekin væru föst-
um og frumlegum tökum, ef fólk
fremur gera því skóna að meðferð
Flokksins á stofnuninni væri
markviss tilraun til að koma
henni niðrá það plan, að hægt
væri að selja hana einhverjum
fokksgæðingum fyrir slikk, einsog
gerst hefur með ýmsar aðrar ríkis-
stofnanir. Ef sú yrði raunin væri
um að ræða eitthvert hörmuleg-
asta menningarslys aldarinnar.
Sporin hræða
Fyrir tæpri hálfri öld tóku for-
kólfar Sjálfstæðisflokksins sig til
og stofnuðu bókaforlag með þátt-
töku fulltrúa hinna „lýðræðis-
flokkanna", Alþýðuflokks og
Framsóknarflokks, og tilstyrk fjár-
sterkra fyrirtækja. Almenna bóka-
félagið var stofhað til höfuðs Máli
og menningu og fór myndarlega af
stað, enda ekki fjár vant, en þegar
fram liðu stundir tók að síga á
ógæfuhliðina, meðal annars vegna
þess að yflr fyrirtækið voru settir
viðskiptafræðingar sem höfðu
næsta lítinn skilning á bókmennt-
um eða menningu yfirleitt, auk-
þess sem fjölmennt bókmenntaráð
skipað fulltrúum flokkanna
þriggja var starfseminni fjötur
um fót. Allir vita hvernig þeirri
sögu lauk, og helsti lærdómur af
henni er sá, að hægrimenn ættu
helst að fást við eitthvað annað
en menningarstarfsemi.
Háskóli íslands og aðrir háskól-
ar landsmanna njóta þess að póli-
tisk afskipti af þeim eru í lág-
marki. Sama máii gegnir um
Stofnun Árna Magnússonar,
Þjóðleikhúsið, Listasafn íslands,
Sinfóníuhljómsveitina og Þjóð-
minjasafnið. Ríkisreknir fjöl-
miðlar í nágrannalöndum aust-
anhafs eru látnir einráðir um
hvernig þeir haga starfsemi
sinni, enda ráðast þar til stjórn-
arstarfa fagmenn en ekki flokks-
dindlar. Kominn er tími til að Rík-
isútvarpið njóti sömu kjara og
hliðstæðir fjölmiölar nágranna-
þjóðanna og þær íslensku menn-
ingarstofnanir sem að ofan voru
nefndar.
Sigurður A. Magnússon
Skoðanir annarra
Innbyggðar bremsur í hagkerfinu
„Eins og sjá má af umfjöllun blaðsins um stöðu
verðlagsmála eru hagfræðingar ekki á einu máli
um það hvort aðgerðir Seðlabankans beri tilætlað-
an árangur. Athyglisvert er að Sigurður Stefánsson
telur viðskiptahallann nú og önnur þenslumerki
vera af öðrum toga en á fyrri árum. Hörð sam-
keppni á markaðnum og miklu meira upplýsinga-
streymi leiði til þess að innbyggðar sjálfvirkar
bremsur dugi til að hægja á hagkerfmu. Þá verður
að taka undir það með honum að almennt er bjart
framundan í íslensku efnahagslifi þrátt fyrir
þenslueinkenni og veröbólguskot."
Úr forystugrein í Viðskiptablaðinu.
Einhenda sér í að finna lausn
„Það þolir enga bið að hafist verði handa um að
bjarga málunum í byggðarlögunum tveimur fyrir
vestan og það þarf að gerast undir eins. Það er ekk-
ert verra til en að það dragist, biðin er þaö versta.
Þar sem neitunin var að berast hafa menn að sjálf-
sögðu ekki náð utan um málið ennþá. Við stönduin
bara frammi fyrir þessum skelfilegu aðstæðum og
við eigum engan annan kost í stöðunni en að finna
lausn á vanda þessara byggðarlaga. Ég veit að
menn ætla að einhenda sér í það og eru þegar byrj-
aðir. Það eru uppi hugmyndir um hvað hægt er að
gera, en of snemmt að ræða hvað það er, enda ekki
búið að taka endanlegar ákvarðanir um framtíð fyr-
irtækisins. Stóra málið í þessu öllu saman er að
lausnir finnist sem allra fyrst.“
Einar K. Guðfinnsson alþingismaður, í Degi á þjóð-
hátíðardaginn.
Sauðburður og samræmd próf
„Námshvatning er mikið atriði í þessu sam-
bandi. Sé nám og námsárangur til umræðu við
morgunverðarborðið hefur það áhrif til góðs. Það
er vafalaust misjafnt eftir landshlutum hvaö menn
setja í forgangsröð. Sums staðar er vinnan sett í
fyrsta sæti og námið í annað sæti. í sumum sveit-
arfélögum er sauðburðurinn miklu merkilegri at-
burður en vorprófin. Hvatningin skiptir mjög
miklu máli.“
Örlygur Richter, skólastjóri Fellaskóla í Reykjavík,
um samræmdu prófin, í Morgunblaðinu 17. júní.