Dagblaðið Vísir - DV - 21.06.1999, Blaðsíða 16

16
enmng
MÁNUDAGUR 21. JÚNÍ 1999 DV
Margradda
myndlistarkór
Polylogue ku þýða „margradda" en það er
líka nafn á hópi listunnenda, leikra bæði og
lærðra, sem starfar í heimsborginni París.
Markmið hópsins er að styðja listamenn og
koma verkum þeirra á framfæri, m.a. með
sýningahaldi en utan um starfið heldur for-
maður hópsins og sýningarstjóri, Odile
Baudel. Ein afurða hópsins er samsýningin
Polylogue 153 sem nú stendur yfir í Nýlista-
safninu. Alls sýna þar 12 Parísarlistamenn
sem af nöfnunum að dæma virðast þó vera af
blönduðu þjóðerni.
Vel heppnuð sýningarstjórn
Þema sýningarinnar er samskipti í sem
víðastri merkingu, samskipti einstaklingsins
við sjálfan sig, aðra, fortíð, framtið o.s.frv.
Eins og við er að búast er þemað misaug-
ljóst, sum verkin fjaUa mjög beint um sam-
skipti eins og manni er tamast að hugsa um
þau, þ.e. fólks á milli, önnur kveikja fyrst og
fremst á allt öðrum perum. Reyndar þarf
verk sem kviknar út frá ákveðnu hugtaki
ekki nauðsynlega að æpa orðið á áhorfand-
ann og þar sem einmitt þetta þema má með
góðum vilja sjá út úr nánast öllum hlutum er
ástæðulaust að eyða miklu púðri í að leita að
því sérstaklega. Það er líklega stór hluti af
galdrinum við að búa til góða samsýningu að
ganga svo frá hnútum að áhorfandinn finni
fyrir samhenginu en sjái það ekki.
Polylogue 153 er dæmi um vel unnið verk af
hendi sýningarstjóra. Hún er fjölbreytt en
hvorki sundurlaus né óþægilega niðurnjörvuð.
Þrátt fyrir allan þennan fjölda listamanna loft-
ar vel um verkin sem eru ýmiss konar - mynd-
bönd, ljósmyndir, málverk, skúlptúrar, teikn-
ingar, útsaumur að ógleymdri hinni sívinsælu
blönduðu tækni, svo víð sem sú skilgreining
nú er. Salirnir eru innbyrðis ólíkir en líta all-
ir vel út og það er eins og í hverjum fyrir sig
megi finna lítinn rauðan þráð, eins konar und-
irþema við aðalstefið, andlitið í SÚM-salnum,
efnafræðina í Bjarta salnum, linið í forsalnum.
„Slappaðu af“ eftir Marie Héléne Vincent.
Áherslan á heildina
Á samsýningu sem þessari stendur mynd-
listarmaðurinn sjálfur dálítið til hliðar,
áhorfandinn veltir sér ekki endilega svo
mikið upp úr því hver gerði hvaða verk held-
ur horfír hann á heildina. Samt eru verkin
sjálf auðvitað mikilvægust, erfitt er að
Myndlist
Áslaug Thorlacius
hylma yfir ef þau eru léleg. Þessi listamanna-
hópur er ágætlega samsettur, nokkuð jafn að
gæðum og frægð, a.m.k. veit ég ekki til að
neinn
þessara
lista-
manna sé
slík stór-
stjama að hún
skyggi á aðra.
Þó vekur at-
hygli að konur
eru í meiri-
hluta.
í stuttu máli
er útilokað að
gera svo fjöl-
mennum hópi
góð skil en ég
nefni Maike
Freess sem á
tvö hnitmiðuð
verk í SÚM-
salnum og
Christine
Canetti sem á
skemmtilega
teikningaröð í
sama sal.
Einnig þykja
mér búta-
saumsstrigar Francoise Pétrovitch fal-
leg verk. Piliur Dönu Wyse hitta sjálf-
sagt í mark hjá flestum og sömuleiðis er
„í hólf og gólf‘-málverk Frédérics Atlan
í setustofunni áhrifaríkt.
Það háir hins vegar videoverkunum
hversu fáir videovarpar eru til í Nýlista-
safninu. Þau fokdýru tæki hafa gjörsam-
lega frelsað þann miðil og eru orðin for-
senda þess að myndbandsverk virki,
bæði gefa þau möguleika á meiri stærð-
um en mestu munar að losna við fyrir-
stöðuna, sjónvarpstækið, þennan kassa sem
videoverk hafa löngum verið lokuð inni í.
Burtséð frá þessum tæknilega annmarka
hvet ég áhugafólk um myndlist tO að láta
þessa skemmtilegu sýningu, Polylogue 153,
ekki fram hjá sér fara.
# — f. ,t IM fcf
:* r
W' ,.,M
Kaos og alsæla
Caput-hópurinn er óneitanlega rjómi ís-
lenskra hljóðfæraleikara. Hann hélt tónleika
í FÍH-salnum síðastliðið þriðjudagskvöld
undir stjórn Guðmundar Óla Gunnarssonar.
Caput-hópurinn samanstóð að þessu sinni af
þeim Auði Hafsteinsdóttur fiðluleikara, Guð-
mundi Kristmundssyni víóluleikara, Bryn-
dísi Höllu Gylfadóttur sellóleikara, Steef van
Oosterhout slagverksleikara, Helgu Bryndísi
Magnúsdóttur píanóleikara, Guðna Franz-
syni klarínettuleikara, Kolbeini Bjarnasyni
flautuleikara og Snorra Sigfúsi Birgissyni pí-
anóleikara og tónskáldi, en hann lék í verki
eftir sjálfan sig.
Tónleikamir hófust á tónsmíðinni í segul-
sviði frá árinu 1996 eftir Snorra Sigfús. Verk-
ið byrjaði rólega og yfirlætislaust, eins og
það kæmi engum við, ekki ósvipað 10.
Sónötu Scriabins, sem hefst ámóta ísmeygi-
lega. Líkt og í sónötu Scriabins eru langar og
alsælukenndar trillur, í báðum verkunum
æsist leikurinn upp í einhvers konar al-
gleymi, og eru trillurnar þá orðnar að
kosmískum víbrasjónum og geimgeislum
sem gagntaka áheyrandann uns hann fellur
nánast í krampakenndan trans. Trillurnar í
tónsmíð Snorra Sigfúsar springa á endanum
út í allsherjar tónaregni, kaótískum litavef,
og eftir það verður stemningin aftur róleg og
deyr verkið út í sama hlutleysinu og það
byrjar, en þó í annarri mynd (eða vídd).
Nú mætti ætla að verk sem heitir í segul-
sviði sé rafmagnað í bak og fyrir, en ekki var
hægt að heyra það. Kannski voru samt spil-
uð einhver falin skilaboð fyrir ofan venju-
lega heyrn, eða svo stutt að maður greindi
þau ekki, maður veit aldrei hvað ÞEIR ætla
sér
Burtséð frá öllum samsæriskenningum er
í segulsviði vel heppnuð tónsmíð, styrkur
Snorra Sigfúsar felst því að hann er einlæg-
ur og innblásinn, og nær að skapa stemn-
ingu. í tónlist hans er enginn þjóðemisremb-
ingur, engar samstiga fimmundir sem æra
mann úr leiðindum, þvert á móti er tónaver-
Hróðmar Ingi Sigurbjörnsson tónskáld.
Tónlist
Jónas Sen
öld hans sjálfstæður heimur þar sem andinn
ræður ríkjum.
Spastískar áherslur
Næst á dagskrá var stutt verk, Envoi
(1997) eftir John Woolrich, en fyrir þá sem
ekki vita þýðir orðiö envoi eftirskrift eða
lokaorð. Tónlistin einkennist af löngum tón-
um með léttum, krómatískum hendingum á
víð og dreif, og inn á miili eru snarpar
áherslur með þögnum á eftir. Svona kling -
klong - þögn - krass - þögn klirr ploíng þögn
hefur heyrst mai-goft, og í upphafi virkaði
Envoi því ekki spennandi. En síðar meir, er
tónlistin fór að slaka á og spastísku áhersl-
urnar urðu að engu, gerðist eitthvað, and-
rúmsloftið varð íhugult og djúpur lokatónn-
inn frá slagverkinu var allt að því trúarleg-
ur.
Síðast á efnisskránni var Septet frá því í
fyrra eftir Hróðmar Inga Sigurbjörnsson.
Septettinn er í Qórum þáttum, og jaðrar
fyrsti þátturinn við að vera rómantískur í
rólegu, dísætu upphafinu. Síðar meir kemur
til sögunnar síendurtekin hending sem
gengur í gegnum rökréttar umbreyting-
ar, og er stemningin þá ekki ólík ýmsu
sem Janacek samdi. Annar þátturinn er
afslappaður og byrjar á fuglskenndu
flautusólói, svo kemur píanóið inn og
flautan deyr út smám saman. Önnur
hljóðfæri leggja sitt til málanna, en kafl-
inn endar á sama fuglasöngnum og í
byrjun. Þriðji þátturinn er danskennd-
ur en lýkur með tregðukenndum
antiklímax, flórði kaflinn er á hinn bóg-
inn laus við allar hindranir, þar er danstón-
listin óheft og inn á milli flögra létt-austur-
lenskar melódíur.
Undirritaður var ekkert sérlega hrifinn af
Septet Hróðmars Inga, verkið hljómaði dálít-
ið eins og tónskáldið hefði verið að REYNA
að semja áhrifaríka tónlist með öllum ráðum
og dáð. En auðvitað má rífast um hvað sé
áhrifamikið; það sem einum finnst skemmti-
legt þykir öðrum leiðinlegt. Kannski er Sept-
etinn bara eitthvað sem maður þarf að heyra
oftar en einu sinni til að meta almennilega.
Hvað um það, Caput-hópurinn stóð sig frá-
bærlega eins og alltaf, enda valinn maður á
hverjum stól og Guðmundur Óli við stjórn-
völinn. Þetta voru i heild áhugaverðir tón-
leikar, stundum með háandlegum opinber-
unum, og synd að áheyrendur voru fremur
fáir.
Allt fyrir friðinn
Eins og fram kom í viðtali menningarsíðunn-
ar við dönsku ballerínuna Mette Bödtcher 1.
júní sl. hefur Kommglegi danski ballettinn átt í
erfiðleikum með stjórnendur undanfarin ár; á
flmm árum hafa þrir ballettmeistarar stýrt
flokknum. 8. júní var tilkynnt að 33 ára gamall
sólódansai'i við húsið, Aage Thordal-Christen-
sen (á mynd), hefði
verið valinn úr
hópi umsækjenda
og vh'ðist valið
hafa komið á
óvart. Aage lærði
við ballettskóla
Konunglega leik-
hússins og hefur
dansað þar og i
Seattle í Banda-
ríkjunum síðan hann lauk námi. Hann hefur
enga reynslu af stjórnunarstörfum en er stilit-
ur maður og er vonast til að það nægi til að
lægja óánægjuöldumar í flokknum. Síðustu
stjórnendur flokksins hafa vanrækt menning-
ararfmn - Boumonville-ballettana frá 19. öld -
einkum með því að setja þá upp á sviplítinn og
ástríðulausan hátt. Nú vonast menn til að Aage
lífgi þá við, en ekki eru ballettgagnrýnendur
dönsku blaðanna sérstaklega trúaðir á það.
Þeir óttast að hann hafi verið ráðinn til þess
eins að stilla til friðar.
Strætisvagnastjórinn skrifar
nýja bók
Við sögðum frá því í fyrra þegar Magnus
Mills, strætisvagnabUsfjóri í London (á mynd),
var tilnefndur tU Booker-verðlaunanna bresku
fyrir fyrstu skáldsögu sína, The Restraint of Be-
asts. Nú hefur bókin farið sigurfór um sautján
lönd og verður þar að auki kvikmynduð og
Magnús er hættur að
keyra strætó. Hann hefur
eíní á að hætta allri
vinnu við annað en
skriftir en það hentar
honum ekkert sérstak-
lega vel. „Ég hef unnið
erfiðisvinnu síðan ég var
21 árs og mér finnst rosa-
lega skrítið að hanga
bara og gera ekki neitt,“
segir hann i viðtali við
Weekend-avisen. Magnús gefur út skáldsögu
númer tvö í september - All Quiet on the Orient
Express - og segist hafa skrifað hana á litlum
fjórum mánuðum þar sem sú fyrsta tók hann
tvö og hálft ár. En var það ekki vegna þess að
hann hafði betri tima tU að skrifa seinni bók-
ina? spyr blaðamaður. „Nei, ég vann enn þá
fuUa vinnu þegar ég skrifaði hana,“ segir
Magnús. „Síðan ég hætti að vinna hef ég ekki
skrifað staf!“ Þó viðurkennir hann ekki að
hann fái neinar'hugmyndir af að fylgjast með
farþegunum í vagninum srnum - „Að keyra
strætó er ábyggUega eitthvert leiðiiUegasta
starf sem tU er,“ segir hann. Þess í stað segist
hann sækja hugmyndir í sitt eigið ímyndunar-
afl og í góðar bækur. Eftirlætishöfundar strætó-
stjórans fyrrverandi eni Primo Levi, William
Golding og Joseph Conrad. Skyldi íslenskm- út-
gefandi vera búinn að tryggja sér útgáfuréttinn
á Magnúsi?
I upphafi er alltaf gaman-
mynd
Dagur Kári Pétursson (Gunnarssonar rithöf-
undar) var að útskrifast úr Danska kvikmynda-
skólanum með öðrum vonglöðum ungmennum
sem ætla sér öU stóran hlut i danska
kvikmyndahásumrinu. Politiken tók
viðtal við hann og fimm aðra splunku-
nýja leikstjóra á dögunum og Dagur
Kári (á mynd) ber sig eins og þraut-
reyndur í bransanum. Hann segist
hafa fengið hugmyndma að kvikmynd-
inni sinni, Lost Weekend, í tímariti,
sett hana saman úr nokkrum stökum
myndum og fréttum sem hann fléttaði
saman. „Og svona ætla ég mér að
halda áfram að byggja upp myndimar rnínar,"
segir hann. „Ef HoUywood-formúlan er eins og
læknaróman þá minnir mín aðferð meira á
ljóðabók ... En ég reyni aUtaf að hafa húmorinn
með í myndunum mínum,“ bætir hann við
nokkru seinna. „Ég byrja aUtaf á að búa tU
gamanmynd. En þegar myndin er búin átta ég
mig aUtaf á því að undirtónninn er harm-
rænn.“ Dagur Kári segist vera með tvær kvik-
myndir í undirbúningi eins og er; önnur gerist
í Danmörku, hin á íslandi.
Umsjón
Aðalsteinn Ingólfssnn