Dagblaðið Vísir - DV - 24.06.1999, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR 24. JÚNÍ 1999
Fréttir______________________________________________________________pv
Náfrænka salmonellubakteríunnar grasserar 1 fólki og dýrum:
Dauðaleit gerð að
hættulegri bakteríu
- Sýklafræöideild, Hollustuvernd og yfirdýralæknir í tugmilljónaátaki
Fjöldi Campylobacter sýkinga
Uppruni erlendis eöa óþekktur
Uppruni innanlands
Maí 1999
42 tilfelli
16
.10 .1
33
23
iflj
35
21
14
60
24
36
J.
Maí 1998
2 tilfelli
220
69
151
68 93 49
48 26 39 20 40 44
22 19 28
1994 1995 1996 1997
1998
RANNÍS hefur veitt 15 milljónir
króna til rannsókna á bakteríunni
campylobacter sem hráir hundruð
manns árlega, Mikil aukning hefur
orðið á sýkingum af völdum bakt-
eríunnar og hafa nú Hollustu-
vemd, SýklafræðideUd
Landspítalans, yfirdýra-
læknir, sóttvamalæknir,
Tilraunastofa Háskólans
á Keldum og Rannsókna-
stofnun fiskiðnaðarins
sameinast um rannsókn-
ir á sýklinum sem sára-
lítið er vitað um. AUs er
gert ráð fyrir að kostn-
aður verði um 30 miUj-
ónir króna. Bakterían
hefur í vaxandi mæli
lagst á fólk og stefnir nú
í metár sýkinga annað
árið í röð. Á síðasta ári
virtist bakterian eiga
upptök í kjúklingaslát-
urhúsi á Hellu en í ár
virðist hún hafa dreifst
viðar, að sögn Hrafns
Friðrikssonar, heilsu-
gæslulæknis á HeUu.
Bakterían veldur starfs-
mönnum HoUustuvemd-
ar ríkisins áhyggjum og
heilabrotum enda fuU-
komin óvissa um út-
breiðslu og uppruna.
„E instaklingsýkingar
hafa verið að aukast
mjög mikið. Það varð
mikil aukning í fyrra og
aftur á fyrrihluta þessa
árs. Vandinn er sá að við
vitum ekki ástæðumar,“
segir Jón Gíslason, for-
stöðumaður matvæla- og heilbrigð-
issviðs HoUustuvemdar ríkisins.
Metfjöldi sýkinga
Aldrei hafa sýkst jafnmargir og á
síðasta ári þegar skráð voru 220 tU-
vik og sum það alvarleg að sjúkra-
húslega þurfti að koma tU. Nú stefn-
ir enn í að met verði slegið því í
maímánuði sl. greindust 39 einstak-
lingar með smit á móti aðeins
tveimur i fyrra. í apríl sl. greindist
41. AUs greindust fyrstu 5 mánuði
ársins 120 tilvik sem er mun meira
en á sama tímabili í fyrra.
Campylobacter er náskyld salmon-
eUu sem valdið hefur mörgum hóp-
sýkingum en munurinn er sá að
campylobacter veldur frekar ein-
staklingssýkingum. Þessir sýklar
valda algengustu sýkingum í heim-
inum og eru ein helsta dánarorsök
bama í þróunarlöndunum. Hérlend-
is hefur fólk orðiö illa veikt vegna
þessa en ekki er vitað um dauðsfóU.
Auk þess að áðumefndir aðUar
gera dauðaleit að hýsli og viðgangi
bakteríunnar er áformuð mikU
fræðsluherferð tU að upplýsa al-
menning í því skyni að fækka sýk-
ingum. Þannig er fólki ráðlagt að
forðast að blóðvökvi úr hráu kjöti
berist í önnur matvæli og steikja
eða sjóða kjöt vand-
lega. Erlendis hafa
rannsóknir leitt í ljós
að helstu smitieiðir
eru við meðhöndlun á
hráu alifuglakjöti og
neyslu á Ula soðnu eða
iUa steiktum kjúkling-
um. Þá leiða rannsókn-
ir í ljós að neysla ómeð-
höndlaðs yfirborðs-
vatns og neysla á ógerilsneyddri
mjólk og grUluðu svínakjöti hefur
leitt af sér sýkingu. Fólki er því ein-
dregið ráðlagt að forðast bakteríuna
með öUum tUtækum ráðum, t.d. með
því að meðhöndla kjúklinga og aðra
alifugla þannig að ekki hljótist skaði
af. Varast ber að hrátt kjöt komist í
snertingu við önnur matvæli og sjóða
og steikja þannig að hin Ulvíga
campylobacter drepist.
Fiskurinn hreinn
Rannsóknir á matvælum hérlendis
hafa leitt i ljós að fiskur er laus við
umrædda sýkla. Tekin vora 50 sýni
úr ferskum fiski árið 1989 og vora öU
sýnin neikvæð. Þá hafa verið tekin
sýni úr nauta-
kjöti sem reynst
hafa verið hrein.
Þegar kjúklingar
hafa verið rann-
sakaðir kemur í
ljós að sýkUinn
er að finna í aUt
að 90 prósentum
tUvika. Sl. haust
vora tekin 22
sýni og reyndust 14 þeirra innihalda
sýkUinn eða um 64 prósent tUvika.
Einnig hefur bakterían fúndist í örfá-
um tUvikum í yfirborðsvatni.
„TUgangur rcmnsóknarverkefn-
isins, sem nú er að fara af stað, er að
fmna uppranann. Þessar sýkingar
era ekki eins alvarlegar og sýkingar
vegna salmoneUu," segir Jón.
Það getur verið varasamt að flýta sér of mikið
við að grilla og allt eins viðbúið að sjúkrahús-
vist taki við af grillveislunni.
Fréttaljós
Reynir Traustason
Burt með þennan Rauða her
Nú er í tísku að
varðveita ómengaða
náttúru og hreinrækt-
aða stofna. Serbar hafa
gert heiðarlega tilraun
tU að bola Kosovo-Al-
bönum burt af sínu yf-
irráðasvæði. Nasist-
amir gerðu líka sitt tU
að útrýma gyðingun-
um.
Þeir eru aUs staðar
þessir minnihlutahóp-
ar, sem skapa usla og
óróa í sannkristnum
samfélögum hreinrækt-
aðra íbúa, hópar, sem
heimta sömu réttindi
og aðrir og eru bara
fyrir þegar í harðbakk-
ann slær.
Þetta kemur vel
fram á Þingeyri þessa
dagana. Þar hafa Pól-
verjar hreiðrað um sig
og þegar fiskvinnslufyrirtækið á staðnum fær
ekki lengur fisk eða peninga tU að halda rekstr-
inum áfram, kemur þessi pólski minnihluti og
kvartar undan því að hafa ekki fengið laun í sex
vikur.
Fólkið skUur ekki að auðvitað er ekki hægt að
borga laun þegar enginn fiskur kemur í land og
enginn peningur er tU reiðu tU að borga þeim
sem hafa unnið í fiskvinnslunni. Þetta fólk held-
ur að það geti fengið borgað fyrir að gera ekki
neitt!!
Pólski minnihlutinn á Þingeyri er kaUaður
Rauði herinn. Hann segist ékki eiga til hnífs eða
skeiðar. Og hvað með það? Var einhver að biðja
þetta fólk um að hanga á Þingeyri eftir að fisk-
vinnslan fór á hausinn? Enda hafa íslendingar
kært sig koUótta. Atvinnuleysisbótasjóður borgar
ekki fólki nema það vanti hráefni og bæjarfélag-
iö veitir ekki félagslega aðstoð fólki, sem er að-
flutt aUa leið frá PóUandi. Félagsmálaráðherrra
dæsir af armæðu og nennir varla að vera eyða
tíma í að bjarga einhverjum fiármálum hjá
ókunnu og útiendu fólki. Hann segist ekki sjá út
úr þessu.
Pólverjamir eru sem sagt réttiausir og aUslaus-
ir vestur á Þingeyri og kerfið sér ekki hvað því
kemur það við þótt verkafólk í litlum bæ, vestur
á fiörðum, eigi ekki til hnífs og skeiðar og fái
ekki borguð laun í nokkrar vikur.
Það getur bara farið, segja hreinræktaðir ís-
lendingar og ábyrgðarmenn hins íslenska stofns,
og forsætisráöherra hefur mun meiri áhyggjur af
hinu íslenska kúakyni heldur en pólsku aðkomu-
fóUci. Enda er kúakynið hreinræktað og stendur
ógn af innflutningi norskra kúa. Það er í þessum
sterka íslenska stofni sem arfleið þjóðarinnar
varðveitist og þegar ^itthvað bjátar á og þegar
erfiðleikar steðja að, þá standa menn vörð um ís-
lenska stofninn og láta aöra lönd og leið.
Viðbrögð kerfisins gagnvart rauða hemum fyr-
ir vestan er aðferð íslendinga tU að halda landinu
ómenguðu. Hún er þægUegri og auðveldari og
kemur í veg fyrir að Nató fari að skipta sér af
þessari sjálfsögðu hreinsun sem felst í því að
koma Pólverjunum burt.
Dagfari
sandkorn
Tölvustýrt heimili
Velgengni fyrirtækisins OZ.COM
á alþjóðavettvangi hefur víst farið
fram hjá fæstiun. Guðjón Már Guð-
jónsson, einn stofnenda fyrirtækis-
ins og stjómarformaður þess, hefur
aftur á móti nýver-
ið fest kaup á hinu
fomfræga húsi
Næpunni i mið-
bænum. PUtur
hefur látið taka
húsið í gegn svo
um munar.
Þannig er hægt
að horfa á sjón-
varp í húsinu á
stóra breiðtjaldi og
flest það sem við hin þurfum að
basla við dags daglega verður hægt
að gera með skipunum á tölvu. Guð-
jón og fiölskylda geta kveikt ljósin
með aðstoð tölvunnar, látið renna í
baðkarið úr bUnum og þannig spar-
að sér fiölmörg erfið sporin...
KR þagnaði
Svo sem fram hefur komið í Sand-
korni eru sumir forsvarsmanna
ÍBV-liðsins í knattspymu afar skap-
miklir og ráða sér vart á leikjum,
annaðhvort vegna kæti eða bræði,
aUt gftir gengi
Eyjaliðsins. Þegar
hið svarthvíta lið KR
kom tU Eyja um síð-
ustu helgi blés ekki
byrlega hjá heima-
mönnum í upphafi
þar sem Vesturbæj-
arliðið seinheppna
komst marki yfir.
Þegar svo rann
upp hið óumflýjanlega augnablik
þar sem ÍBV jafnaði stökk Þor-
steinn Gunnarsson, framkvæmda-
stjóri knattspyrnuráðs ÍBV, hæð
sína í loft upp og réðst síðan að
stúkunni sem hýsti Útvarp-KR og
lamdi að utan með krepptum hnef-
um. Það vUdi ekki betur tU en svo að
útsending KR-inganna rofnaði.
Kannski var það eins gott því út-
varpið hafði engin fagnaðarerindi að
boða eftir jöfnunarmarkið...
Skál fyrir Marx
í þáttasyrpunni Maður er nefndur
í Sjónvarpinu eru tilkaUaðir ýmsir
skemmtilegir kvistir. í vikunni
ræddi primadonnan geðríka, Kol-
brún Bergþórsdóttir, við hinn
fornfræga útvarps-
þul, Pétur Péturs-
son, sem hafði frá
ýmsu að segja, enda
maðurinn nokkuð
við aldur. Pétur er
sanntrúaður
marxisti svo sem
alkunna er. Þeir
voru færri sem
vissu hvað skál sem
var á borði sem skötuhjúin sátu við
hafði að geyma. Þar var nefnUega
mynd af gúrú lífs Péturs, sjálfum
Karli Marx, sem Pétur hafði með
sér í upptökuna...
Hefnd sambýlismanns
Hann var seinheppinn, maðurinn
sem ætiaði að ná sér í huggulega tU-
breytingu. Um er að ræða harðgfrtan
afreksmann í íþróttum sem ágirntist
konu nágranna síns og hann mann-
aði sig upp í að hringja í __
hana og fékk samband
við talhólf þar sem
hann tjáði löngun sína
tU nánari kynna: „Ég
veit að þú ert í
sambúð en eru
það ekki aUir,“
var boðskapurinn.
Ekki vUdi betur til en svo að
sambýlismaður draumastúlkunnar
komst í talhólfið og tók upp boðin og
kom í tölvutækt form. Þetta sendi
hann síðan í hefndarskyni vítt og
breitt um Netið í tölvupósti sem
gengur nú sem eldur í sinu og hjóna-
band hins seinheppna leikur á reiði-
skjálfi. Setja margir spumingar-
merki við siðferði sambýlismanns-
ins smáða...
Umsjón Reynír Traustason
Netfang: sandkorn @£f. is