Dagblaðið Vísir - DV - 12.07.1999, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 12. JÚLÍ 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblaö 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgialds.
Afnám ríkisstyrkja
íslendingar hafa lengi haft horn í síðu þeirra þjóða
sem reka sjávarútveg sinn með opinberum styrkjum
enda með réttu talið slíka útgerð beina árás á lífsafkomu
lítillar þjóðar sem á allt sitt undir veiðum og vinnslu. En
á sama tíma hafa íslendingar einnig verið stoltir af því
hvernig til hefur tekist við að nýta fiskimiðin - útgerð
hefur orðið arðbær atvinnugrein sem getur staðið á eig-
in fótum án stuðnings hins opinbera.
í liðinni viku flutti fulltrúi íslenskra stjórnvalda hjá
Alþjóðaviðskiptastofnuninni tillögu um afnám ríkis-
styrkja í sjávarútvegi. Ljóst er að fjöldi ríkja styður þessa
tillögu, þar á meðal Bandaríkin og Kanada. Að líkindum
verður mesta andstaðan frá ríkjum Evrópusambandsins
sem hafa rekið sjávarútveg sem hverja aðra félagslega
þjónustu - gert sjávarútveg, sjómenn og útgerðarmenn
að þurfalingum hins opinbera. Þar gilda ekki viðskipta-
leg sjónarmið.
Takist íslenskum stjórnvöldum ætlunarverk sitt og til-
lagan nær fram að ganga getur það haft gífurleg áhrif um
allan heim enda hugsanlega komið í veg fyrir ríkisvemd-
aða ofveiði og óskynsamlega nýtingu fiskistofna. Fyrir
íslenskan sjávarútveg skiptir það miklu ef tekst að út-
rýma ríkisstyrkjum - samkeppnisstaða íslenskra fyrir-
tækja mun styrkjast og þar með hagur þeirra batna. Það
er því til mikils að vinna.
Vandi íslendinga er hins vegar sá að þeir em ekki með
hreint mjöl í pokahorninu, hvorki þegar kemur að sjáv-
arútvegi né öðrum atvinnugreinum. Landbúnaður nýtur
enn mikilla opinberra styrkja og vemdar í formi tolla og
innflutningshafta. Jafnvel sjávarútvegur er enn undir
pilsfaldi ríkissjóðs.
Fyrr á þessu ári benti Sveinn Hannesson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins, á þann tvískinnung
sem viðgengst hér á landi þegar kemur að ríkisstyrkjum
og opinberum stuðningi við atvinnugreinar. í leiðara
fréttabréfs samtakanna í mars síðastliðnum sagði hann
meðal annars: „Ekki er langt síðan fram komu hugmynd-
ir um að leysa hatrammar deilur um fiskveiðistjómun-
arkerfið með því að veita kaupendum hlutabréfa sjávar-
útvegsfyrirtækja sérstakan skattafslátt. Enn er raunar í
gildi sérstakur sjómannaafsláttur sem samsvarar 1.340
milljóna króna ríkisstyrk til sjávarútvegsins á síðasta
ári. Fyrir þessa flárhæð mætti til dæmis greiða laun
500-600 iðnaðarmanna. Þama er mismunað eftir atvinnu-
greinum.“
Tillaga íslands um afnám ríkisstyrkja í sjávarútvegi
þjónar hagsmunum íslendinga sem og annarra íbúa
heims þegar til lengri tíma er litið. En trúverðugleiki ís-
lenskra stjórnvalda verður dreginn í efa á meðan enn er
haldið áfram að niðurgreiða launakostnað útgerðar hér
á landi. „Já, það er skoðun fjármálaráðherra að sjó-
mannaafslátturinn sé í eðli sínu niðurgreiðsla á launa-
kostnaði útgerðar og að uppruni afsláttarins og saga
hans beri það með sér,“ svaraði Geir H. Haarde fjármála-
ráðherra á liðnum vetri þegar hann var spurður um álit
sitt á sjómannaafslætti.
Verkefni ríkisstjórnarinnar á komandi mánuðum er
að taka til í eigin garði. Slík tiltekt styrkir málstað ís-
lendinga á vettvangi Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar. Og
um leið ættu stjómvöld að svara því hvort einhver mun-
ur sé á því að beina ríkisstyrkjum til sjávarútvegs eða til
landbúnaðar og annarra atvinnugreina.
Óli Björn Kárason
Kristján Pálsson undrast það hversu lítið frændum hans vestra hefur miðað varðandi markaðssetningu í
ferðamálum. Þar eigi Vestfirðingar verk að vinna. Og rétt er það, landslag á Vestfjörðum er ægifagurt.
Með baráttukveðju
til Vestfirðinga
Ég var að koma
úr heimsókn til
æskustöðva minna
á Vestfjöröum. Á
þessum tíma árs er
nóttin björt sem
dagur og fjöllin og
firðirnir skarta
sínu fegursta. Fátt
er stórfenglegra en
vestfirsk náttúra.
Erfiðleikar í at-
vinnulífi Vestfirð-
inga skyggja á ferð
um svæðið og illt
til þess að vita að
afkoma fólksins er
í mikilli óvissu.
Jákvæð teikn
Kjallarinn
Kristján Pálsson
alþingismaður
Þau hafa mörg hver
haslað sér völl á al-
mennum hlutabréfa-
markaði og skapað sér
nafn bæði hér heima og
erlendis. Þetta nýja fyr-
irtæki hefur alla burði
til að feta í fótspor
þeirra.
Látum bölmóðinn
víkja
Það er skiljanlegt að
fólki líði illa þegar at-
vinnan hverfur og
óvissa ríkir um framtíð-
ina. Takmörk eru þó
fyrir því hvað fámennt
svæði þolir af bölmóði
vegna breytinga sem
Sameining Hrað-
frystihússins hf.,
Gunnvarar hf. og
íshúsfélagsins hf.
er þó jákvæð frétt
ef litið er lengra
fram í timann. Með
þessari sameiningu
verður til eitt af 6
stærstu sjávarút-
vegsfyrirtækjum
landsins. Við höf-
um séð hvernig
áræði og framsýni
áfram fyrirtækjum í
„Öflugt eignarhaldsfélag í eigu
Vestfirðinga þarf að vera til sem
getur styrkt og hlúð að nýjungum.
Mín trú er að á Vestfjörðum sé
mikil framtíð þrátt fyrir aðsteðj-
andi erfíðleika.“
hefur fleytt fáir geta gert við. Það hefði ekki
sjávarútvegi. átt að koma neinum á óvart sem
fylgist með að tvífrystur Rússa-
fiskur gengur ekki í vinnslu. Hrá-
efnið er einfaldlega of dýrt og af-
urðaverðið of lágt þannig að það
geti skilað einhverri arðsemi.
En það er framtið á Vestfjörð-
um. Þegar aðstaðan er fyrir hendi
og samstætt fólk byggir staðina þá
hefur það sýnt sig að nýjar hug-
myndir og ný tækifæri spretta
upp. Það sáum við hér á Suður-
nesjum þegar erfiðleikcirnir gengu
yfir á fyrri hluta þessa áratugar.
Ferðaþjónustan vanmetin
Grunnurinn fyrir sókn sjávarút-
vegsfyrirtækja á Vestfjörðum er
til staðar því þrátt fyrir allt er
mikill kvóti á svæðinu í eigu Vest-
firðinga. Nálægðin við gjöful fiski-
mið skapa svæðinu einnig tæki-
færi sem þyrfti að skoða betur.
Þegar ég hugsa um Vestfirðina
undrast ég hvað ferðaþjóustan hef-
ur átt erfitt uppdráttar. Að mínu
mati eru möguleikar í þeirri grein
stórlega vanmetnir. Öflugt eignar-
haldsfélag i eigu Vestfirðinga þarf
að vera til sem getur styrkt og
hlúð að nýjungum. Mín trú er að á
Vestfjörðum sé mikil framtíð þrátt
fyrir aðstéðjandi erfiðleika. Ég
trúi að íslendingar allir vilji taka
á þeim erfiðleikum með ykkur.
Kristján Pálsson
Skoðanir annarra
Eftirlit með skattyfirvöldum
„Það er óþolandi tilhugsun fyrir borgarana að
starfsmenn skattsins séu ekki trausts verðir, því
þeir fjalla um fjármál einstaklinga og fyrirtækja,
sem oft á tíðum eru viðkvæm trúnaðarmál ...Vafa-
laust er rétt að nauðsyn sé á innra eftirliti hjá skatt-
yfirvöldum og ekki aðeins til að fylgjast með því
hvort starfsmenn brjóti af sér i starfi heldur einnig
til að fylgjast með því hvort samskipti þeirra við
borgarana séu með eðlilegum hætti og þeir sæti ekki
óþarfa áreiti. Skattyfirvöld munu örugglega njóta
stuðnings almennings til nauðsynlegra úrbóta í
þessu skyni.“
Úr forystugreinun Mbl. 9. júlí.
Lagabreyting í kjölfar
lögleysu
„Þetta mál hefur ekkert komið til kasta okkar í
bankaráðinu og hefur ekki verið á dagskrá allar göt-
ur frá því stóllinn losnaði þegar Steingrímur Her-
mannsson hætti í júní á síðasta ári. Ég hlýt að gera
ráð fyrir því að staðan verði auglýst og bankaráðið
afgreiði siðan tillögu til viðskiptaráðherra. Það er
hins vegar mín skoðun að menn ættu að nota tæki-
færið til að fækka Seðlabankastjórum. Til þess þarf
lagabreytingar og fram að því ætti að vera hægt að
búa við lögleysu eins og gert hefur verið síðastliðið
ár, en lögin segja sem kunnugt er að bankastjórarn-
ir skuli vera þrír.“
Þröstur Ólafsson, varaform. bankaráðs Seðlabank-
ans, í viðtali um „Lausa stólinn í Seðlabankanum" í
Degi 9. júlí.
Stríðið gegn landinu
„Hvenær ætlum við að hætta striðinu gegn land-
inu? Kæru gróðurvinir í ótal félögum. Þið sem berj-
ist gegn of mikilli ferðamennsku og stóriðju, það er
gott út af fyrir sig, en hvernig stendur á því að þið
takið aldrei á grunnvandamáli gróðureyðingarinn-
ar; lausabeitinni og rányrkjunni? Náttúruverndarfé-
lagið t.d. virðist hafa meiri áhyggjur af því hvort ný
blómaplanta bætist í okkar fátæku flóru en af hætt-
unni af þúsunda ferkílómetra eyðimörkum. Hvað
veldur?"
Herdís Þorvaldsdóttir, leikari og fyrrv. form. Lífs og
lands, í grein sinni „Hvers vegna tárfellir Fjallkonan
17. júní" í Mbl. 9. júní.