Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.1999, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚLÍ 1999
13
Hugrekki til að
segja nei
Foreldrar unglinga
ætlast oftar en ekki til
þess að unglingarnir
þeirra séu staðfastir og
kunni að segja nei við
vímuefnum, ótíma-
bærri kynlífsreynslu og
öðrum freistingum sem
á vegi þeirra verða. En
hvemig standa foreldr-
ar sig sjálfir í listinni
að segja nei þar sem
það á við? Sennilega
vefst það fyrir ýmsum
þeirra að segja nei þeg-
ar unglingur kemur
með vonarglampa í
augum og segist langa
svo óskaplega á ein-
hverja útihátíðina.
„Allir“ ætla að fara og
verslunarmannahelgin
er ónýt ef ekki verður látið undan.
Breyttir tímar
eiga böm á unglingsaldri, fengu
sjálfir að fara á útihátíðir frá
þrettán, fjórtán ára aldri. Sumir
vora svo lánsamir að lenda ekki í
neinum hremmingum. En fráleitt
allir. Þá var hins vegar þagað
þunnu hljóði ef eitthvað kom upp
á. Fyllirí játaði eng-
inn á sig, öðrum
vímuefnum sjaldn-
ast til að dreifa. Of-
beldi var kallað
slagsmál og þótti
„karlmennsku-
tákn“, væntanlega
fyrir bæði kynin.
Nauðganir voru
sjaldan viðurkennd-
ar og enn sjaldnar
kærðar og orðið
kunningjanauðgan-
ir ekki einu sinni
til í málinu.
Þá eins og nú var
reynsla barn-
anna/unglinganna
sem sagt misjöfn.
Jafnvel þótt ekkert
hefði breyst væri
full ástæða til að staldra við. En
það hefur margt breyst. Því miður
hefur harkan í heimi unglinganna
aukist verulega. Það sýna dæmin
og það bera ung-
lingarnir sjálfir
vitni um. Skipu-
lögð sala á áfengi
(m.a. landa) og
ólöglegum vímu-
efnum er stað-
reynd fyrir og á
útihátíðum og
kaupendurnir
era sífellt yngri
og óharðnaðri.
Það er erfitt fyrir
ungling sem á fullt í fangi með að
uppgötva sjálfan sig í hringiðu
unglingsáranna að standast þrýst-
ing félaganna.
Skilaboð foreldranna
Hver eru skilaboð okkar for-
eldra? Sýnum við það fordæmi að
segja nei við þvi að hleypa ung-
lingum yngri en sautján ára á úti-
hátíðir sem við vitum að geta þró-
ast á ýmsa vegu? Eða hikum við
eða segjum já? Ef svo er þá eru
skilaboðin til unglinganna skýr:
Annað hvort þorum við ekki að
segja nei eða okkur er sama þótt
við etjum unglingunum í áhættu-
samar aðstæður. Og skilaboð til
foreldra annarra unglinga, sem
eru að reyna að spyrna við fótum,
eru einnig skýr: Með því að leyfa
okkar unglingi að fara eftirlits-
laust á útiskemmtun ýtum við
undir goðsögnina um að „allir“
megi fara.
Margir aðrir kostir
Margra annarra kosta er völ.
Fjölskyldan getur öll farið saman
á útihátíð sem ætluð er allri fjöl-
skyldunni. Sú sjálfsagða ábyrgð
hvilir á foreldrum og öðrum full-
orðnum að halda sig frá áfengi og
öðrum vímugjöfum, annars er lítið
gagn í fordæminu. Það er hægt að
finna upp á ótal hlutum til að
„bjóða betur" og þær þurfa ekki
endilega að vera svo kostnaðar-
eða fyrirhafnarsamar. Óvissuferð-
ir þurfa til dæmis ekki að ein-
skorðast við próflok. Það er allt
betra en að reyna ekki.
Samtökin Vímulaus æska og
foreldrahópurinn hafa undanfarin
ár sinnt forvömum, ráðgjöf og
sjálfstyrkingu foreldra vímu-
efnaunglinga. Óvíða er meiri
þekking fyrir hendi á því hverjar
aðstæður vímuefnaunglinga eru.
Allt of margir hafa horft upp á að
fyrstu sporin í ranga átt hafa ver-
ið stigin á útihátíðum sem áttu að
vera svo sárasaklaus skemmtun.
Það er einróma skoðun allra
þeirra sem að samtökunum standa
að allt þurfi að gera sem í mann-
legu valdi stendur til að afstýra
því að unglingar undir sautján ára
aldri fari eftirlitslausir á útihátíð-
ir. Afleiðingarnar eru einfaldlega
of alvarlegar. Foreldrar, höfum
hugrekki til að segja nei.
Anna Ólafsdóttir Björnsson
Kjallarinn
Anna Ólafsdóttir
Björnsson
formaður
Vímulausrar æskm
Margir þessara foreldra, sem nú
„Og skilaboö til foreldra annarra
unglinga, sem eru að reyna að
spyrna við fótum, eru einnig skýr:
Með því að leyfa okkar unglingi
að fara eftirlitslaust á útiskemmt•
un ýtum við undir goðsögnina um
að „aliiru megi fara.u
Eru álver eins slæm
og af er látið?
Það var líklega í kringum 167
sem álver við Straujnsvík tók til
starfa. Þar vinnur þó nokkur fjöldi
manna, með mökum þeirra og
bömum gæti mannskapurinn al-
veg rúmað heilt smáþorp úti á
landi. Ég var þá alfarið á móti svo
viðamiklum mengunarvaldi sem
óhjákvæmilega eitt stykki álver
er. En álver í Straumsvík færði
mér heim sanninn um það að
þetta er ekki jafnslæmt og af er
látið. í dag er ég hlynntur álveri,
sem ég vona að megi verða til þess
að auka hér fjölbreytni í atvinnu-
lífinu í þessu landi. Og er ég þá
ekkert með Reyðarfjörö í huga
frekar en einhvem annan stað á
landinu.
Tekjur og afkoma
Álverið í Straumsvík er eitt
fárra fyrirtækja í landinu þar sem
starfsmönnum líður vel. Hvemig
skýldi standa á því? Er ekki meng-
unin að drepa allt niður þama,
konrn- i Hafnarflrði hálfófrjóar og
karlarnir getulausir? Nei, ekki er
það nú svo. Og hverjar skyldu svo
tekjur Hafnarfjarðar vera af þessu
fyrirtæki sem hefur frá stofnun
aukist að umfangi og afköstum?
Þeir upplýsi nú sem upplýsa ber.
Vissulega er Reyðarfjörður
mjög ólíkur Hafnarfírði hvað varð-
ar landslag og staðhætti en engu
að síður er Hafnarfjörður fallegur
bær og þegar maður gengur þar
um götur verður maður ekki
áþreifanlega var við mengun frá
Straumsvík. Gróður þar virðist
dafna og blómstra.
Til að vera á móti
Hafharfjörður er mjög opinn fyr-
ir öllum áttiun vinda meðan Reyð-
arflörður er lygn flörður og langm-.
Og ég þykist vita að menn séu bún-
ir að reikna út mengunarstuðul fyr-
ir Reyðarflörð og
hvemig mengunin
dreifist. Fróðlegra
væri að birta hann
í blöðum en láta
hann liggja ofan í
skúffu. Og það var
ekki bara landið
sem átti að meng-
ast, það var sjór-
inn líka. Mig
minnir að einhver
sérstök bleikjuteg-
und hafi dafnað prýðilega í
Straumsvík. Þess var a.m.k. getið í
fréttum í vetur sem leið.
Er hugsanlegt að
álver sé jafnmikill
mengunarvaldur
og örfáir umhverf-
issinnar vilja vera
láta eða er þetta
enn eitt málið sem
örfáir menn
treysta sér til að
taka upp á sína
arma bara til að
geta verið á móti
einhverju?
Það skyldi þó
aldrei vera að
fréttapistlar
Ómars Ragnarson-
ar veki með þeim
samkennd? Ekkert
er honum heilagt
ef það skapar frétt.
Eitt sinn kom
hann blessaður með frétt á Stöð 2,
minnir mig, af iðjagrænum gmnd-
um sem einhverjir ódámar höfðu
spænt upp á þessum óþverra fyrir-
bærum, jeppunum. Og til að leggja
áherslu á frétt sína spændi hann í
sömu hjólforin, svona til að sýna
eyðileggingarmátt bílanna sem
um hálendið fara. Inn við Eyja-
bakka læddist hann að heiðagæs-
um. í þeim fréttapistli sá ég að þar
er svolítil gróðurvin sem gæsimar
hafa ræktað upp frá árdögum.
Verði þessu nú sökkt undir
vatn, sem ég vona, þá hef ég þá trú
að gæsimar haldi áfram því starfl
sem þær í árdaga tóku að sér. Tek
hins vegar ekki undir,
að þetta sé sú paradís
sem menn sjá í þessum
annars sandhólum og
melum sem jökullinn
hefur leikið um frá önd-
verðu. Mogginn sýndi
tölvumynd af þessu
vatnasvæði og fannst
mér svæðið tilkomu-
meira og fegurra yfir að
líta þegar búið var að
kaffæra þessa sandhóla
sem þarna em.
Hvaða smáiðnaður?
Mér hefur æði oft verið
bent á það að hér þurfi
ekki heilt álver og má
það vel vera. Spurning
mín er hins vegar sú
hvað það eigi þá að
vera. Jú, einhvers konar smáiðn-
aður, segir fólk. En hver á að flár-
festa í smáiðnaði á Reyðarfirði þar
sem búa innan við 700 manns?
Hvaða fiárfestir í Reykjavík
myndi gera slíkt? Ég lýsi eftir hon-
um. Ef einhverfir hafa trú á þess-
um smáiðnaði, hvers vegna hefur
þá ekki þegar risið hér upp alls
konar iðnaður og þjónusta?
Ég tel að enginn á Reyðarfirði
sé tilbúinn til þess að hætta öllu
sínu fyrir fallít fyrirtæki sem væri
hægt að reka með lánum í ein-
hvern tíma eins og vinir vorir á
Vestfiörðum hafa nú brennt sig á.
Balvin Baldvinsson
„Er hugsanlegt að álver sé jafn-
mikill mengunarvaldur og örfáir
umhverfissinnar vilja vera láta
eða er þetta bara enn eitt máiið
sem örfáir menn treysta sér til að
taka upp á sína arma bara til að
geta verið á móti einhverju?u
Kjallarinn
Baldvin
Baldvinsson
sjómaður á Reyðarfirði
Meö og
á móti
Nýtt deiliskipulag
Laugardalsins
Skipulags- og umferðarnefnd Reykja-
víkur hefur samþykkt tillögu að
deiliskipulagi fyrir Laugardalinn. Er
gert ráð fyrir að Landssíminn fái út-
hlutað 25.000 fermetra lóð undir skrif
stofubyggingu og einnig gert ráð fyrir
11.500 fermetra lóð sem hefur ekki
verið úthlutað. Bíó ehf., í eigu Jóns
Ólafssonar í Skífunni, hefur
sótt um þá lóð.
Þjóðarleik-
vangur
„Nú er verið að fullmóta nýt-
ingu Laugardals, með hugmynd-
um um fiölnota íþrótta- og sýning-
arhús í tengslum við Laugardals-
höll, 50 m innisundlaug og heilsu-
ræktarstöö viö Laugardalslaug ’—"f|
og skipulagi i
byggingalóð- 1
anna við Suður-
Arnl Þór Sigurðs-
son, formaður
skipulags- og um-
feröarnefndar
Reykjavíkur.
landsbraut næst
Glæsibæ. í öll-
um þessum mál-
um hefur verið
lögð áhersla á a
Laugardalinn
sem þjóðarleik-
vang og útivist-
ar- og afþreying-
arperlu Reykvíkinga. Með þessu
skipulagi verður Laugardalurinn
þjóðarleikvangur í knattspyrnu,
handbolta, sundi, frjálsum íþrótt-
um, skautum o.s.frv. Við Suður-
landsbraut hafa um 30 ára skeið
verið byggingalóðir sem nú er
áformað að nýta en mikilvægt er
að hafa í huga að þar er ekki ver-
ið að breyta útivistarsvæði í at
vinnusvæði. Annars vegar er lóð
undir aðalstöðvar Landssímans
sem hafa nú þegar mikil umsvif í
næsta nágrehni en fyrirtækið hef-
ur áform um að vera einnig með
sýningaraðstöðu í húsakynnum
sínum. Hins vegar er lóð sem
áhugi er á að nýta undir flöl-
skyldu- og tómstundahús, sem
myndi ekki síst mæta brýnni þörf
unglinga í borginni fyrir aðstöðu.
Slík hús eru þekkt víða og með
staðsetningu í Laugardalnum
næst einstök tenging við flöl-
skyldu- og útivstarsvæðið þar.“
Aðeins einn
dalur
„Aðalatriðið í þessu máli er að
það er einungis til einn Laugardal-
ur á höfuðborgarsvæðinu. Það er
kannski ekkert mál að byggja upp,
þó það taki langan tíma, ný úti-
vistarsvæði á
jaðarsvæði höf-
uðborgarsvæðis-
ins. En það
verður aldrei til
nýr Laugardal-
ur. Þeir sem
hafa farið til
New York,
London eða ann-
arra stórborga
sjá þar garða á
dýmstu svæðunum. Það mundi
aldrei hvarfla að borgaryfirvöld-
um í þessum borgum að snerta við
görðunum, þau kæmust heldur
aldrei upp með það. Nú þegar er
Laugardalurinn afskaplega vin-
sælt svæöi fyrir flölskyldur, úti-
vistar- og íþróttafólk og fleiri. Þeir
garðar sem eru í dalnum era troð-
fullir á góðum dögum. Það eru því
mikil not fyrir þau svæði sem eft-
ir er að nýta í dalnum. Auð svæði
i Laugardalnum eru of verðmæt
til að þeim verði fórnað undir at-
vinnustarfsemi. Ef það gerist verð-
ur ekki aftur snúið. Menn búa
ekki til nýjan Laugardal. Málfutn-
ingur okkar sem viljum afstýra
skipulagsslysi í Laugardalnum
hefur fengið mjög góðan hljóm-
grunn meðal almennings sem end-
urspeglast í stöðugum símhring-
ingum frá áhyggjufullum borgar-
búum.“ -hlh