Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.1999, Blaðsíða 2

16
MIÐVIKUDAGUR 18. ÁGÚST 1999
For-
múlu-
fréttir
Eftir að Mika Hákkinen tryggði
sér sigur á Hungaro-ring á sunnu-
daginn hefur staða hans í stiga-
keppninni vænkast til muna og er
hann ekki nema tveim stigum fyrir
neðan Eddie Irvine sem er efstur
með 56 stig. Það eitt að hafa forystu
í keppninni frá fyrsta hring til loka
er ekki svo lítill sálfræðilegur sigur
eftir þær ófarir sem hann og lið
hans hafa lent í undarfarið og sann-
aði hann fyrir Irvine að sigrar hans
í Austurríki og Þýskalandi hefðu
ekki oröið nema af því að Hákkinen
náði ekki að klára. Hákkinen hafði
alla burði til þess að sigra í Bret-
landi, Austurríki og Þýskalandi ef
óheppnin hefði ekki fylgt honum .
Það var reiðarslag fyrir Formúlu
1 þegar Michael Schumacher fót-
braut sig í Bretlandi í júlí. Milljón-
ir manna fylgdust með í sjónvarpi
og trúðu ekki sínum eigin augum.
Margir áhorfendur á Silverstone
fógnuðu fyrst en áttuðu sig svo á
því að eitthvað alvarlegt hefði gerst.
Michael Schumacher, sem hefur
leikið aðalhlutverkið í Formúlu 1
síðan 1994, var úr leik og skildi hina
ökumennina eftir á brautinni og
varð að láta þá um eftirleikinn.
Flestir létu sér þá detta i hug að nú
væri botninn dottinn úr öllu og það
sem eftir væri af á árinu yrði ein-
leikur Mika Hákkinens úr því að
eina mótvægi hans um heimsmeist-
aratitilinn væri horfið af sjónar-
sviðinu um tíma. Annaö hefur kom-
iö á daginn og má þakka það góðum
akstri Eddie Irvine og óheppni McL-
arens. Undanfarnar keppnir, bæöi í
Austurríki og Þýskalandi, hafa ver-
ið magnaðar spennu þó að Ung-
verjaland hafi ekki komist í sama
flokk. Bernie Ecclestone lét hafa
það eftir sér að sportið væri meira
en einhver einstaklingur og átti við
að það skipti ekki máli þó
Schumacher vantaði. En þegar litið
verður til baka er 1999 árið sem
kemur til með að verða kennt við
fótbrot Schumachers. Og sá sem
kemur til með skipa efsta sætið að
loknu tímabili kemur tO með að fá
að heyra að „það vantaði nú
Schumacher".
Þó að Schumacher hefði ekki
brotnað og verið með er óvíst að
hann hefði haft eitthvað í Hákkinen
og McLaren að gera, þvílíkur er
hraði hans þegar allt gengur upp.
Nú eru aðeins eftir fimm keppnir og
allar þær brautir eru hraðskreiðar
og ættu að henta McLaren
Mercedes og ef Finninn heldur haus
og bíllinn bilar ekki er ekki hægt að
búast við öðru en hann taki titilinn.
En það er ekki öll von úti fyrir Ir-
vine og Ferrari sem ætlar enn einu
sinni að missa af feita bitanum og
verður að láta stjörnuna sína,
Schumacher, í varahlutverkið þeg-
ar hann kemur til leiks. SPA-braut-
in býður alltaf upp á óvæntar uppá-
komur og spilar veðrið alltaf þar
inn i. Ef rignir er Ferrari alltaf
sterkt. Heimavöllur Ferrari er svo
næstur á Monza, þar sem Ferrari
skoraði 1-2 sigur í fyrra, og þar
kemur Michael til með að mæta í
bílinn og hjálpa Irvine. Á Nurbur-
gring verða áhorfendastúkurnar
rauðar af Ferrarifánum og DEKRA-
húfum svo þar verður annar heima-
völlur þeirra. Það veröur ekki fyrr
en kemur út til Malasíu að skrifuð
verður ný saga því þar hefur aldrei
verið keppt áður. Suzuka ætti að
falla McLaren í skaut, líkt og í
fyrra, þar sem Hákkinen sigraði og
tók titilinn, ef ekki aftur. En ef Ir-
vine heldur áfram að vera duglegur
að klára á verölaunapalli og bilana-
tiðni McLaren lagast ekki verður
þetta hörkubarátta til síðasta
hrings í Japan. -ÓSG
Belgía/SPA 30. ágúst
Ítalía/Monza 13. september
Evropa/Nurburgring
27. september
Malasía/Sepang 17. október
Japan/Suzuka 31. október
Formúlubílarnir
- hvers vegna eru þeir svona í laginu?
Síðustu ár hefur hraði á Formúla
1 bílum stóraukist, bæði í beinum
aksti og sérstaklega í beygjum. Árið
1968 byrjuðu Formúla 1 liðin að
gera tilraunir með að nota vængi á
bíla sína til þess að þrýsta bílnum
fastar á brautina. Þannig var minni
hætta á að hjólbarðar skrikuðu til í
beygjum og jókst hraðinn til muna
við það. Fyrstu árin var hönnun
þessara vængja mjög einföld og
klaufaleg með þeim afleiðingum að
þeir féllu oft af í miðjum keppnum
og ollu mörgum slysum.
Á þrjátíu árum hefur loftflæði-
hönnun farið mikið fram og er nú
mikilvægasti hluturinn í hönnun
Formúla 1 bíla. Til að sanna þessa
kenningu eru bílar Williams frá ár-
inu 1991til 1997 og McLaren frá
1998-1999 hannaðir af sama mannin-
um, Adrian Newey, sem er einn sá
besti í loftflæðihönnun í heiminum
og því engin tilviljun að árangurinn
er margir meistaratitlar. „Með loft-
flæðinu er hægt að vinna upp bestu
frammistöðuna í bílunum, en að
gera það rétt er mjög erfitt." Segir
Mike Gascoyne sem er tæknistjóri
Jordan og hannaði bíl Jordanliðsins
fyrir þetta ár og hefur tekist það vel.
Á þessari mynd af aukavængnum, sem Damon Hill notaði á Hungaro-ring um helgina, sést hvernig vængurinn er Iát-
inn snúa öfugt miðað við flugvclavæng. Vængurinn togar því bílinn niður í stað þess að lvfta honum upp.
Hvernig myndast
gripkraftur?
Vængimir á Formúla 1 bílum
nota sömu lögmál og eru notuð til
að fá venjulega flugvél til að fljúga,
nema kröftunum er snúið öfugt og í
stað þess að láta bílinn fljúga upp í
loft er honum þrýst niður á braut-
ina með því afli sem myndast þegar
hraði bílsins er aukinn. Reglan á
flugvélavængjum er að hafa flötinn
ofan á vængnum stærri en þann
sem er undir honum, sem þvingar
þá loftið sem fer yfir vænginn til að
fara hraðar en það sem fer undir.
Þetta orsakar þrýstingsmun sem
framkallar lyftikraft. Á vængjum
Formúla 1 bíla er sama tækni notuð
og er öll yfirbyggingin byggð til að
skapa þennan gripkraft án þess þó
að það skapist of mikill dragsúgur
vegna loftsveipa aftan við bílinn.
Loftsveipirnir draga úr hraða bíl-
anna um mörg prósent og því eru
framfarir á þessu sviði einhverjar
þær þýöingarmestu í þessu há-
tæknisporti sem Formúla 1 er. Til
dæmis hafa flest liðin tekið upp
hönnun fjaðurstanga frá McLaren
þar sem þær eru vænglaga í stað
hringlaga. Þetta „sparar" mikinn
dragsúg sem skilar sér í aukningu á
hraða.
hröð, með löngum, beinum köflum
og fáum beygjum. Með meira áfalls-
homi á vængnum myndast meiri
gripkrafur, og í leiðinni meiri súg-
ur, sem dregur úr hraða bílsins. Þar
sem mikill hraði er mikilvægur á
Monza nota liðin lítið áfallshom og
fáa vængi til að ná
sem mestum
hraða, en hafa í
staðinn minna
grip í beygjunum
og fara því hægar
yfir þær. Þetta era
plúsar og mínusar
sem verður að
meta í hvert skipti, hvort það er
betra að tapa tíma í beygjum eða á
beinu köflunum. í Monaco er þessu
öfugt farið. Þar eru margar beygjur
og lítill hraði og því eru vængimir
margir og áfallshornið mikið.
Þannig næst meira veggrip en hrað-
inn er minni á beinu köflunum.
lofti sem skellur
á bílnum um-
hverfis hann og
kemur í veg fyrir
að óþarfa loft-
sveipir trufli loft-
flæði bílsins. Sitt
hvorum megin á
framvængnum
— ------[,---• sem stýra loftinu
annaöhvort yfir eða undir vænginn
í stað þess að það fari í kringum
barðana en McLaren, sem nýtur
krafta Adrian Newey, leiddi loftið
innfyrir og hafa öll liðin tekið það
upp eftir þeim. Hönnunardeild Ferr-
ari hefur verið mjög iðin við að end-
urnýja framvængina og komu þeir
með sex útfærslur á síðasta ári, og
einnig komu þeir með V-laga fram-
væng sem þeir nota enn þá einir
liða og bættu svo við V-laga aftur-
væng á Hockenheim fyrir hálfum
mánuði. -ÓSG
Aftur-
vængirnir
Um það bil þriðj-
ungur gripkrafts
bílanna kemur frá
afturvængnum.
Það fer þó eftir
brautum en aftur-
vængirnir era þeir hlutar bílanna
sem era hvað mest breytilegir eftir
brautum. Þar sem afturvængirnir
mynda mesta dragsúginn verður að
stilla hann eftir legu brautanna.
hann. Einnig hafa þessar endaplöt-
ur haft enn meira hlutverki að
gegna eftir reglubreytingar sem áttu
sér stað árið 1998 þegar bílamir
mjókkuðu, og era þá notaðar til að
stýra loftflæðinu fram hjá framhjól-
börðunum. Fyrri hluta árs 1998 var
loftstraumnum beitt út fyrir hjól-
Framvængurinn.
Framvængir Formúla 1 bíla
mynda um það bil 25% af gripkrafti
bílsins, en getur fallið niður í 10% á
meðan hann er rétt á eftir öðrum bíl
og það er einmitt það sem gerir
framúrakstur svona erfiðan í For-
múla 1. Fram-
vængurinn
gegnir mjög
mikilvægu
hlutverki, því
hann stýrir því
Terra Firma
komu ekki
Nú er þaö ljóst að
Terra Firma-hópur-
inn, sem er frægur
fyrir rosaleg áhættu-
atriði á torfæruhjól-
um í myndböndum
sínum, þar sem
rokktónlist er allsráð-
andi, kom ekki til
landsins eins og gert
var ráð fyrir. Til stóð
að hópurinn yrði hér-
lendis í tvær vikur, og
var reyndar einn úr
honum þegar kominn
hingað til að kanna
aðstæður, en skyndi-
lega var hætt við og
borið við að kostnað-
ur við dæmið yrði of
mikill. Ætlunin var
að nota tímann héma
meðal annars í tökur
á myndbandi en í bili
verðum við að láta
okkur duga að sjá þá
félaga bara á mynd-
böndum, teknum er-
lendis.
-NG