Dagblaðið Vísir - DV - 26.08.1999, Blaðsíða 12
12
FIMMTUDAGUR 26. ÁGÚST 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
St|ómarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11, 105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vfsir, netútgáfa Frjálsrar flölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverö 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viömælendum fyrir viðtöl viö þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Á réttri leið
Því hefur stundum verið haldið fram að vanþakk-
látasta starfið innan ríkisstjómar á hverjum tíma sé
embætti fjármálaráðherra - skiptir engu hvort glímt
er við erfiðleika í efnahagsmálum eða reynt að lifa í
hófsemd þegar vel árar.
Á liðnu vori mótaði ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks þá skynsamlegu stefnu að ríkis-
sjóður yrði rekinn á komandi ári með umtalsverðum
afgangi eða að minnsta kosti 1% af vergri landsfram-
leiðslu án tekna af sölu ríkisfyrirtækja. Nú, þegar fjár-
lagagerðin er á lokasprettinum, bendir allt til þess að
þetta markmið náist og 6-7 milljarða afgangur verði á
ríkissjóði.
Nú er hægt að deila um hvort markmið ríkisstjórn-
arinnar sé nægilega háleitt - hvort ekki sé nauðsyn-
legt að taka enn frekar til hendinni, ekki síst þegar
varnaðarorð Þórðar Friðjónssonar, forstjóra Þjóð-
hagsstofnunar, eru höfð í huga: „Ríkissjóður hefur
reyndar verið rekinn með ágætri afkomu en til að
tryggja stöðugleika og jafnvægi þarf hið opinbera að
taka til hendinni og stuðla að þjóðhagslegum sparn-
aði. Þannig minnkar viðskiptahallinn og afkoma þjóð-
arinnar batnar.“
Hvað svo sem deilum um minni eða meiri afgang af
ríkissjóði líður er ljóst að Geir H. Haarde fjármálaráð-
herra og ríkisstjórnin eru á réttri leið. Það er af það
sem áður var þegar góðæri villti mönnum sýn - gleð-
skapurinn er ekki lengur stjórnlaus. í stað lausungar
er festa í fjármálum ríkisins og við erum þegar byrjuð
að uppskera eins og til var sáð. Krónískur hallarekst-
ur með tilheyrandi skuldasöfnun er að baki. Þess í
stað eru skuldir greiddar niður og vaxtabyrði að
lækka. Vandanum er því ekki lengur velt yfir á kom-
andi kynslóðir.
Skynsamleg stjórn ríkisf ármála undanfarin ár er
án efa ein helsta skýring sterkrar stöðu ríkisstjórnar-
innar sem nýtur fádæma vinsælda meðal kjósenda.
Stefnan fyrir komandi ár liggur fyrir og eina hættan
er hjá þingmönnum sjálfum, sem þurfa að standast
gamalkunnar freistingar um leið og þeir taka af skar-
ið í einkavæðingu ríkisfyrirtækja.
Rannsókn í allra þágu
Davíð Oddsson forsætisráðherra hefur borið Kaup-
þing hf. þungum sökum um að hafa misnotað fjár-
vörslureikninga. í stað þess að standa vörð um hags-
muni viðskiptavina sinna hafi fyrirtækið makað sjálft
krókinn. Forráðamenn Kaupþings hafa aífarið vísað
þessum ásökunum á bug. Hér standa því orð gegn orði
- almenningur er engu nær, hvað þá viðskiptavinir
Kaupþings.
Trúnaður og traust verða seint ofmetin í viðskipt-
um, síst í verðbréfaviðskiptum. Þess vegna skiptir
miklu fyrir alla aðila, ekki aðeins fyrir Kaupþing og
viðskiptavini þess, heldur fyrir íslenskan verðbréfa-
markað að komist verði til botns í þessu máli.
Hlutverk Fjármálaeftirlitsins er meðal annars að
fylgjast með og reyna að tryggja að farið sé eftir leik-
reglum á fjármálamarkaði - að heiðarleiki sé þar ríkj-
andi. Fjármálaeftirlitið getur ekki litið fram hjá jafnal-
varlegum ásökunum og forsætisráðherra hefur viðhaft
í garð Kaupþings.
Óli Björn Kárason
Þeirri hugmynd hefur verið
hreyft nú að undanfómu að til
greina komi að efna til allsherj-
aratkvæðagreiðslu meðal borg-
arbúa um framtíð flugvallar-
svæðisins í Vatnsmýrinni. Af
viðbrögðum að dæma má ætla
aö lífleg umræða geti verið
framundan á vettvangi borgar-
stjómar og raunar í samfélag-
inu almennt um réttmæti slíkr-
ar atkvæðagreiðsla, rökin með
henni og á móti.
Skiptar skoðanir
Framtíð Reykjavíkurflugvall-
ar hefur verið áberandi í þjóð-
málaumræðunni undanfarna
mánuði. Kemur þar margt til.
Vinna sveitarfélaganna á höfuð-
borgarsvæðinu aö svæðisskipu-
lagi, hugmyndir irman borgar-
innar, meðal einstaklinga, sam-
taka og fyrirtækja um landfyll-
ingar á nokkrum stöðum í borg-
arlandinu og nú síðast samning-
Það er skoðun greinarhöfundar að þegar í haust eigi að hefja undirbúning
atkvæðagreiðslu um tilvist Reykjavíkurflugvallar ákveði meirihluti borgar-
stjórnar að leggja málið í dóm kjósenda.
Atkvæðagreiðsla um
Reykjavíkurflugvöli
sér hvort efna eigi til
þjóðaratkvæðagreiðslu
um tiltekin mál og er
þá gjarnan rætt um
mál sem hafa mikla
þýðingu og eru þess
eðlis að auðvelt sé að
leggja í dóm kjósenda.
Flestir eru sammála
um að aðild að Evr-
ópusambandinu kæmi
ekki til greina nema
að undangenginni
þjóðaratkvæðagreiðslu
og jafnvel væri unnt
að bera framtíð Eyja-
bakka undir þjóðarat-
kvæði. Hins vegar
hafa menn sjaldan tal-
að um atkvæðagreiðsl-
ur meðal íbúa eins
sveitarfélags nema um
„Borgaryfirvöld geta ekki ákveöið
að efna til atkvæðagreiðslu með-
al landsmanna attra. Þau geta
hins vegar ákveðið að leita áttts
borgarbúa, enda sækja þau um-
boð sitt til þeirra, og standa skil á
störfum sínum gagnvart þeim.“
Kjallarinn
Árni Þór
Sigurðsson,
formaður skipulags- og
umferðarnefndar
Reykjavíkur
ur flugmálayflrvalda
við verktaka vegna
endurbóta á Reykja-
víkurflugvelli - allt
hefúr þetta leitt til
þess að flugvallar-
málið hefur komist í
almenna umræðu
enn á ný. Það hafa
löngum verið skipt-
ar skoðanir um flug-
vallarmálið meðal
Reykvíkinga og hafa
borgarbúar skipst í
tvær meginfylking-
ar.
Þeir sem talað
hafa gegn flugvellin-
um í Vatnsmýrinni
hafa einkum bent á
mikilvægi Vatns-
mýrarinnar í skipu-
lagslegu samhengi
fyrir höfuðborgina
og þróun hennar en
enn fremur beint at-
hyglinni að öryggis-
málum og mengun-
ar- og umhverfisá-
hrifum flugvallarins.
Hin fylkingin talar
um mikilvægi vallar-
ins fyrir atvinnu- og
efnahagslíf í Reykja-
vík, hagkvæma stað-
setningu ekki síst m.t.t. þeirra
sem búa á landsbyggðinni og
þurfa að sækja margvíslega þjón-
ustu til borgarinnar og minna á að
það sé eitt af hlutverkum Reykja-
víkur sem höfuðborgar að vera
miðstöð innanlandsflugs og sam-
gangna. Öll eiga þessi rök rétt á
sér og það er fullkomlega eðlilegt
að um svo mikilvægt mál fari
fram upplýst umræða í samfélag-
inu.
Látum borgarbúa ráða
Stundum velta menn því fyrir
hundahald og áfengisútsölur. Þó
hafa á undanfórnum árum verið
greidd atkvæði um sameiningu
sveitarfélaga á mörgum stöðum á
landinu.
Framtíð flugvallarins í Vatns-
mýrinni er augljóslega þannig mál
að það er vel til þess fallið að
spyrja borgarbúa hvernig þeir
vilja að þetta landsvæði verði nýtt
í framtíðinni. Þótt borgaryfirvöld
beri að sjálfsögðu ábyrgð á skipu-
lagsmálum í borginni og leiði að
sjálfsögðu vinnu og umræðu um
þróun byggðar og skipulag borgar-
innar, getur verið skynsamlegt að
leita álits borgarbúa þegar um er
að ræða svæði sem er jafnumdeilt
og hefur jafnmikla þýðingu og
flugvallarsvæðið í Vatnsmýrinni.
Er óhætt að fullyrða að fá, ef nokk-
ur, dæmi önnur eru um skipulags-
mál sem jafn vel myndu sóma sér
í borgaratkvæðagreiðslu.
Ótti'við lýðræði?
Ég hef tekið eftir því að and-
stæðingar Reykjavíkurlistans hafa
brugðist við þessum hugmyndum
með þvi að segja að í fyrsta lagi
ætti að spyrja landsmenn alla og í
öðru lagi myndi meirihlutinn í
borgarstjórn ekkert gera með nið-
urstöðu slíkrar atkvæðagreiðslu.
Svona tala aðeins þeir sem óttast
lýðræðislega niðurstöðu borgar-
búa. Vatnsmýrin er óumdeilan-
lega í lögsögu Reykjavíkur og
skipulag hennar er málefni borg-
arstjómar.
Borgaryflrvöld geta ekki ákveð-
ið að efna til atkvæðagreiðslu
meðal landsmanna allra. Þau geta
hins vegar ákveðið að leita álits
borgarbúa, enda sækja þau umboð
sitt til þeirra, og standa skil á
störfum sínum gagnvart þeim.
Endurskoðun aðalskipulags
Reykjavíkur hefst í haust. Þá verð-
ur mörkuð framtíðarstefna varð-
andi flugvallarsvæðið í Vatnsmýr-
inni. Leiðsögn borgarbúa sjálfra
myndi vitaskuld vera bindandi
fyrir borgaryfirvöld og um leið
ráðamenn samgöngumála, flugrek-
endur og aðra hagsmunaaðila.
Því er það mín skoðun að þegar
í haust eigi að hefja undirbúning
slíkrar atkvæðagreiðslu ef meiri-
hluti borgarstjórnar ákveður að
leggja málið í dóm kjósenda. Nið-
urstaða lýðræðislegrar atkvæða-
greiðslu ætti að geta skapað sátt
um málið til framtíðar.
Árni Þór Sigurðsson
Skoðanir annarra
Fljótsdalsvirkjun
„Nú hefur Halldór Ásgrímsson tekið af skarið með
það að hann telji eðlilegt aö þingiö sjálft taki afstöðu
til þess hvernig fara eigi með þetta mál. Það er mál-
efnaleg afstaða, sem sýnir virðingu ráðherrans fyrir
lýðræðislegum stjómarháttum. Með því að taka mál-
ið upp í þinginu á nýjan leik gefst færi á því að ræða
það frá grunni á þeim vettvangi þar sem rétt kjörn-
ir fulltrúar þjóðarinnar sitja.“
Úr forystugrein Mbl. 25. ágúst.
Útgjöld og sparnaður
Það er gert ráð fyrir aukningu á öllum sviðum rík-
isútgjalda á næsta ári, samkvæmt þeim fréttum sem
berast af fjárlagagerðinni fyrir næsta ár. Á sama
tíma messa stjórnarherrarnir yfir landslýð um að
gæta sín á góðærinu og eyða ekki og spenna ... Þeg-
ar fólk kvartar yfir því að þurfa að greiða tæpar
3.000 krónur í skatt af 4.000 bensínáfyllingu á heim-
ilisbilinn er því bara sagt að ef það fengi að hafa
þessa peninga í vasanum fæm þeir í aukna eyðslu ...
En það merkilega er að nú mælist ríkisstjómin með
metfylgi, hún eykur það við sig eins og útgjöldin.
Það kann þó að skýrast af því að þeir sem eru and-
vígir eyðslustefnu stjómarinnar eiga engan annan
kost og þeir vinstrimenn sem trúa á þá kenningu að
aðeins ríkið megi eyða meira í góðærinu hljóta að
halla sér að þessari stjórn - stjóm sem lætur það
berast að hún stefni að aukningu útgjalda á öllum
sviðum. Er nokkur grundvöllur fyrir Fylkinguna og
Vinstri græna lengur?
Úr Vef-þjóðviljanum 25. ágúst.
Tilvistarkreppa RÚV
„Frá því útvarpsrekstur var gefinn frjáls hefur
þetta rekstrarform sett stofnunina í sífellt meiri
vanda og engin önnur farsæl lausn til á rekstrar-
vanda hennar en að það verði gert að hlutafélagi og
svo selt í áföngum. Ríkisrekstur háir Ríkisútvarpinu
bæði hvað varðar tekjuöflun og útgjöld, gerir stofn-
unina þunglamalega og ófæra um að berjast við
keppinauta sína. En það er affarasælast fyrir fjöl-
miðlamarkaðinn að Ríkisútvarpið eflist til að halda
ákveðnu jafnvægi."
Ólafur Hauksson í Degi 25. ágúst.