Dagblaðið Vísir - DV - 01.09.1999, Blaðsíða 10

io menmng
MIÐVIKUDAGUR 1. SEPTEMBER 1999
Einleikur og ástarleikir
María Sigurðardóttir fæst við fjölbreytt verkefni í leikhúsinu í vetur.
DV-mynd Hilmar Þór
Er kynlíf nauðsyn?
„Þetta er bara tilhlökkunar-
efni,“ sagði María hvergi bang-
in, „og spuming um skipulag!
Ég er búin að setja aðeins í
gang verkið sem verður frum-
sýnt eftir jól, við tókum viku í
að lesa það saman, höldum svo
áfram í janúar. Það er gaman-
tryllir frá Bandaríkjunum,
Sýnd veiði eftir Michele Lowe
um þijár konur og valin leik-
kona í hverju hlutverki.
Núna er ég að byrja að æfa
Bláa herbergið sem verður
frumsýnt í nóvember eða des-
ember. Höfundurinn David
Hare byggir það á þýsku leik-
riti frá því um síðustu aldamót
sem var kvikmyndað um miðja
öldina í Frakklandi undir nafn-
inu La Ronde. Gamla leikritið
er til í íslenskri þýðingu og heitir þar Ástar-
hringurinn. Bláa herbergið er um tíu mann-
eskjur og er töluvert djarft og kynþokkafullt
í þessari nútímagerð. Spurningin þar er
hvort kynlifið sé drifkraftur, söluvara eða
nauðsyn. Að hverju er fólk að leita hjá öðr-
um - og er hægt að finna það. Persónurnar
eru allar leiknar af aðeins tveimur leikur-
um, og ég sá fræga sýningu á verkinu í New
York með Nicole Kidman og Ian Glenn. Efn-
ið snýst um blekkingu ástarinnar en það er
létt yfir leikritinu samt.“
Fyrsta frumsýning Maríu verður í október
á leikritinu Leit að visbendingu um ráð og
rænu í alheiminum eftir bandarísku skáld-
konuna Jane Wagner sem María hefur unn-
ið að í sumar með eina leikaranum, Eddu
Björgvinsdóttur.
„Þetta er einleikur sem Lily Tomlin lék
um öll Bandaríkin við miklar vinsældir,"
segir María, „en þótt undarlegt kunni að
virðast er hann ekki eintómt grin og gaman.
Verkið snýst ekki um konu í sjálfsleit eins
og halda mætti heldur er kjarnapersónan
plastpokakona sem er að leita að vitsmuna-
lífl í alheiminum. Hún getur líka séð inn í líf
fólksins í kringum sig og ýmsir karakterar
birtast á sviðinu, bæði karlar og konur sem
við fáum að fylgjast meö. Inni á milli reynir
svo plastpokakonan að setja allt í samhengi."
María sagðist vera hæstánægð með sýn-
ingarnar sem teknar verða upp frá fyrra
leikári og engu ætla að breyta þar. Einkum
er hún fegin því að Fegurðardrottningin frá
Ný íslensk verk
og margt fleira
Þrjú ný íslensk verk eru
á dagskrá Leikfélags
Reykjavíkur í vetur, Ásta
málari eftir Ingibjörgu
Hjartardóttur og Afaspil,
bamaleikrit eftir Örn Árna-
son á stóra sviðinu og Ein-
hver í dyrunum eftir Sigurð
Pálsson á litla sviðinu.
Þýska leikritið Vorið vakn-
ar eftir Frank Wedekind
komst ekki á svið í vor sem
leið vegna þrengsla en kem-
ur í haust undir stjórn
Kristínar Jóhannesdóttur.
Alexei Borodín (Feður og
synir) fær að vinna aftur í
Borgarleikhúsinu og verður
í vetur með eigin leikgerð á
Djöflunum eftir Dostojevskí á stóra sviðinu.
Loks fer á svið Borgarleikhússins sá
þekkti og yndislegi söngleikur Kysstu mig
Kata eftir Cole Porter. Leikstjórar hans em
Kenn Oldfield og Þórhildur Þorleifsdóttir.
Þórunn Sigurðardóttir setti síðast upp
skemmtilega sýningu á þessum söngleik á
Akureyri voriðl991; einkum em minnisstæð-
ir sniUingamir í aðalhlutverkunum, Ragn-
hildur Gísladóttir og Helgi Bjömsson. Oft
hefur það glatt sinnið á daufum stundum að
sjá Ragnhildi fyrir sér syngja „Karlmenn?
NEI!“ Ekki hefur enn verið upplýst hver
syngur Kötu syðra í vor en ekki væri verra
að fá að upplifa Ragnhildi aftur í hlutverk-
inu.
Þaó vekur athygli í auglýs-
ingu Leikfélags Reykjavíkur á
vetrardagskrá sinni aö engu
líkara er en þaó sé aó veröa
einnar konu leikhús - og er þá
ekki átt viö leikhússtjórann. Af
fjórum sýningum sem teknar
eru upp aftur frá fyrra leikári
hefur María Siguróardóttir
leikstýrt þremur, hinu ódrep-
andi stykki Sex í sveit, barna-
leikritinu Pétri Pan og Feguró-
ardrottningunni frá Línakri,
og auk þess stýrir hún þremur
nýjum sýningum á komandi
leikári. Hún lœtur sér heldur
ekki nœgja aö vinna í Borgar-
leikhúsinu því hún veröur meó
Shakespeare allan í Iönó í vor.
Okkur lék forvitni á aö vita
hvernig veturinn legöist í
hana.
Línakri skuli fara aftur á
svið. Hún fékk firnagóðar
viðtökur í vor og átti mikið
eftir þegar síðasta leikári
lauk. Höfundurinn, Martin
McDonagh, er að mati Mar-
íu eitthvert mest spennandi
leikritaskáld núlifandi;
hvert leikrit hans af öðru
slær í gegn vestan hafs og
austan.
„Hann kom á frumsýn-
inguna hjá okkur og var
mjög ánægður með hana.
Þetta er 28 ára gamall mað-
ur sem er orðinn gráhærð-
ur - áreiðanlega vegna þess
að hann er búinn að gera
svo mikið. Hann er rosalega
heillandi manneskja og mig
dreymir um að leikstýra
fleiri verkum eftir hann.“
Á vegum úti
Vonandi era í fersku minni flestra tónleik-
arnir sem írska hljómsveitin The Chieftains
hélt hér á landi á Listahátíð fyrir nokkrum
árum. Þar steig á svið sveit yndislega hall-
ærislegra íra og lék af slíkri innlifun og flt-
onskrafti að maður fylltist nýrri trú á mátt
þjóðlagatónlistarinnar. Hallærislegastur
allra var Paddy Moloney, kjaftaskur og snill-
ingur á púkablístrur og Uillean-pípur. Það er
síðan af Moloney þessum að frétta að með-
fram spilamennskunni hefur hann gerst af-
kastamikill framleiðandi tónlistar
pródúsent - með allra handa tónlistarfólki.
Hann er heilinn á bak við suðurameríska
plötu Chieftains þar sem syngja með íranum
þau Linda Ronstadt, Los Lobos og Carlos Nu-
nez, auk þess sem hann gerði það sem menn
töldu ómögulegt, að fá ýmsa rokkara á borð
við Mick Jagger, Sting og Van Morrison til
að syngja á þjóðlagaplötu. Á nýlegri plötu
Chieftains, sem nefnist Tears of Stone, hefur
Moloney fengið til liðs við þá félaga ýmsar
þekktustu söngkonur í dægurlagatónlistinni:
Joni Mitchell, Sinead O’Connor, Bonnie
Raitt, Sissel hina norsku, the Corrs,
japönsku söngkonuna Akiko Yano og fleiri.
Að auki teflir hann saman hörku kvenfiðlur-
um, enskum, írskum, amerískum og norsk-
um konum. Þótt þær séu afar ólíkar innbyrð-
is verður undirleikur Chieftains til þess að
sameina þær og gefa plötunni heildstætt yf-
irbragð, sem er enn ein sönnun þess hve frá-
bærir músíkantar þeir eru. Jafnvel amerísk
sveitasöngkona á borö við Bonnie Raitt
kemst upp með að syngja á írsku, án þess að
hreimurinn trufli áheyranda hætishót. Und-
irritaður hafði ekki síst ánægju af söng Joni
Mitchell í „týpísku" lagi þar sem ástin, trúin
og dauðinn koma við sögu. Sinead O’Connor
er hér á heimavelli en mest koma á óvart
Sissel, sem syngur eins og engill á lýtalausri
Geislaplötur
Aðalsteinn Ingólfsson
ensku, og japanska söngkonan sem syngur
lag sem heitir „Sake in the jar“ - í höfuðiö á
öðra frægu þjóðlagi. Prýðishlustun, ekki síst
ef maður er á vegum úti.
Ég vil einnig vekja athygli á annarri safn-
plötu þar sem Chieftains koma við sögu.
Long Journey Home kallast platan og er tón-
list við sjónvarpsþætti um írska innflytjend-
ur í Bandaríkjunum. Á henni er að vísu
slatti af stórhljómsveitartónlist með írsku yf-
irbragði en inn á milli eru stórgóð lög með
Van Morrisson, Elvis Costello og að sjálf-
sögðu Chieftains.
Og ef menn era á
annað borð á vegum
úti og hallir undir
þjóðlega tónlist er
gráupplagt að hlusta
einnig á safnplötu
þar sem rakin er slóð
sígaunatónlistar frá
Austurlöndum nær
og til Frakklands og
Spánar. Platan, sem
nefnist auðvitað The
Gypsy Road, skartar kröftum á borð við Ger-
ardo Nunez hinn spænska og Thierry Robin
frá Frans. Platan þarfnast ögn meiri hlustun-
ar en þær fyrrnefndu, en er mikill gleðigjafi
engu að síður.
The Chieftains - Tears of Stone
BMG
Umboð: Japis
Long Journey Home
BMG
Umboð Japis
The Gypsy Road
ALULA
Umboð: 12 tónar
PS...
Leikhúsin vinsæl
Nú þegar allt er að fara af stað í leikhúsun-
um berast daglega fréttir af vinsældum leik-
húsanna á íslandi á síðasta leikári. 40 þúsund
gestir í litla Iðnó, sem er kraftaverk út af fyr-
ir sig, og Leikfélag Reykjavíkur og Þjóðleik-
húsið hvort sínum megin við 90 þúsund gesta
markið. Sérstaklega er gleðilegt hvað aðsókn
að sýningum Borgarleikhússins hefur glæðst,
þó að vissulega beri aö hafa í huga að nær
þriðjungur gesta þangað var að fara á söng-
leikinn Grease.
Síöustu glæsilegu aðsóknartölumar koma
svo frá Hellisbúanum i húsnæði íslensku óp-
erunnar þar sem einleikur Bjama Hauks
Þórssonar hefur slegið aðsóknarmet Flóar á
skinni frá 1975. Og enn er lítið lát á sýning-
um á Hellisbúanum svo hans met verður lík-
lega seint slegið. Aðstandendum sýningar-
innar er óskað innilega til hamingju.
Thor í yfirheyrslu
Gaman var að sjá og heyra þau Thor Vil-
hjálmsson og Kolbrúnu Bergþórsdóttur í
sjónvarpsþættinum
Maður er nefndur í
fyrrakvöld, þau era
bæði afar myndrænt
fólk. En enn og aftur
kom þó á óvart hvaS
jafnvel vönum
mönnum virðist
alltaf líða illa í ís-
lensku sjónvarpi.
Fyrir löngu er fólk
farið að tala eðlilega í útvarp (enda óliku
saman að jafna) en sárafáum hefur tekist aö
hegða sér afslappað og eðlilega fyrir framan
sjónvarpsvélar. Ættu sjónvarpsstarfsmenn
að skjóta á fundi og velta fyrir sér hvort þeir
geti gert eitthvað til að láta fólki líða betur.
Svolítið varð þessi þáttur Kolbrúnar og
Thors eins og munrdegt próf. Hún gaf
stikkorðin hvert af öðra, nefndi fyrst ffönsku
höfundana sem vora efst á baugi þegar hann
kom ungur maður til Parísar - höfðu þeir
áhrif á skrif hans? Svo spurði hún hinnar
klassísku spumingar um hvort honum hefði
fundist hann skrifa í skugga Halldórs Lax-
ness og fékk fyrirsjáanlegt svar. Síðan um
kyrrni þeima Gunnars Gunnarssonar. Þessu
næst bað hún um og fékk sögu timaritsins
Birtings, þá örstuttar skýrslur um kynni
hans af heimsffægum skáldum, Ted Hughés
(sem Thor sagði að væri ef til viU mesta skáld
heimsins) og Auden. FyllUega var gert ráð
fyrir að sjónvarpsáhorfendur vissu um
hverja þar var rætt.
Það var ekki fyrr en eftir lýsingu á
Hughes, stuttlega athugasemd um SUvíu
Plath og sögu af því hvemig Auden var van-
ur að týna skónum sínum undir borði meðan
hann mataðist og hvemig allir þurftu lengi
að leita þeirra að máltíð lokinni sem Kolbrún
sneri sér loks að bókum Thors sjálfs. Hún
spurði þó ekki um efni þeirra eða efnistök
heldur viðtökur og Thor var alls ekki orðinn
nógu heitur tU' að komast á -Uug um hirðu-
leysi landa sinna um bækur hans áratugum
saman.
Auðveldasti hlutur í heimi er að sitja í
stofu sinni, horfa á svona viðtal, finna því aUt
tU foráttu og búa tU nýtt i huganum. Það yrði
sjálfsagt minna úr ffamkvæmdum. En hefði
ekki verið gaman að spyrja út í einstakar
bækur eða ákveðin atriði í sögum Thors og
láta hann segja ffá því hvemig þau urðu tU?
Nema hann hafi ekki vUjað það.
Umsjón
Silja AJalsteinsdóttir