Dagblaðið Vísir - DV - 03.09.1999, Side 11

FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1999
enmngu
Þjóðleikhúsið okkar
verður fimmtugt nœsta
vor. Það var opnað með
þremur glœsilegum
sýningum áriö 1950, sú
fyrsta var á Nýjársnótt-
inni eftir Indriða Ein-
arsson á sumardaginn
fyrsta, 20. apríl. Siðan
hefur húsið haldið op-
inni útsýn til allra átta,
aftur og fram í tímann
en einkum þó til samtíð-
ar hverju sinni. Svo
verður einnig á hátíðar-
árinu fram undan en
dagskrá þess liggur nú
fyrir.
Við báðum Stefán
Baldursson þjóðleik-
hússtjóra að segja frá
því hvað hefði mótað
val á verkefnum á af-
mœlisárinu.
í mt m -ÆHii

mmi
1 - .7? ' v
ifjf - r ■ imÆmÆM
Stefnumarkið á afmælisári er að sýna hvað starfslið hússins er vel í stakk búið til að takast á við fjölbreytileg verkefni.
DV-myndir GVA
Þjóðleikhúsið býr sig undir margra mánaða afmælisveislu:
Hver samdi
Gullna hliðið?
Djarfar andstæður
„Stefnumark okkar er að sýna á þessum
tímamótum styrk okkar og stöðu, hvað við
gerum best og sterkast og erum vel í stakk
búin til að takast á við fjölbreytileg verk-
efni, með þetta mikla leikaralið og starfs-
mannalið allt,“ segir Stefán. „Auðvitað tök-
um við mið af þess-
um margfoldu
tímamótum en án
þess að týna okkur
í neinni nostalgíu.
Annars má segja í
ár eins og á síðasta
leikári að megin-
þemað sé ástin,
hún er lífseigasta
aflið. Öll góð leik-
rit fjalla um ástina,
lífið og dauðann.
Mér finnst
skemmtilegt og
djarft hvað við
stefnum saman
ólikum verkum,“
heldur Stefán
áfram. „Til dæmis
standa þau hvort á
eftir öðru á dag-
skránni Gullna
hliðið eftir Davíð
Stefánsson og
Komdu nær eftir
Patrick Marber.
Varla er hægt að
hugsa sér ólíkari
verk! Annað er
sígilt íslenskt verk,
hitt er nýtt breskt
verðlaunaleikrit,
feikilega vel skrif-
að. Svo frumflytj-
um við á íslandi
tvö stórvirki er-
lendra leikbók-
mennta í vetur.
Annað er Krítarhringurinn i Kákasus eftir
Bertolt Brecht, eitt hans skemmtilegasta og
litríkasta verk. í þeirri sýningu erum við í
samstarfi við hið fræga leikhús Théátre de
Complicité í London og þaðan kemur leik-
stjórinn, Svisslendingurinn Stefan Metz.
Hann kom hingað í vor og hafði vinnuviku
með leikurunum sem gengu í skýjum á eftir
af hrifningu. Þá valdi hann líka leikarahóp-
inn sinn sem er sterkur og flottur. Hitt sí-
gilda leikritið sem við frumflytjum er Fedra
eftir Racine í nýlegri þýðingu Helga Hálf-
danarsonar. Sveinn Einarsson stýrir þar
einvalaliði."
Nýju íslensku leikritin eru þrjú. Land-
krabbinn er verðlaunaleikritið úr sam-
keppni sem efnt var til í tilefni afmælisins
og reyndist vera eftir Ragnar Arnalds. Hilm-
ar Jónsson þreytir þá frumraun sína sem
leikstjóri I Þjóðleikhúsinu en er
þekktur úr Hafnarfjarðarleik-
húsinu og tekur með sér þaðan
sinn góða leikmyndahönnuð,
Finn Arnar Arnarsson.
„Hægan, Elektra er eftir
Hrafnhildi Hagalín sem ekki
hefur sent neitt frá sér síðan
verðlaunaleikritið Ég er meist-
arinn,“ segir Stefán, „ og má
nærri geta að margir bíða
spenntir eftir því. Þetta er gjör-
ólíkt verk hinu fyrra, skemmti-
legur og nýstárlegin' leikur að
leikhúsforminu. Viðar Eggerts-
son leikstýrir því. Og loks erum
við með nýtt íslenskt barnaleik-
rit eftir Magnús Scheving og
Sigurð Sigurjónsson sem er líka
leikstjóri, Glanni glæpur í Sól-
skinsbæ. Persónurnar eru hin-
ar sömu og í leikritinu um
Latabæ - sem breyttist í Sól-
skinsbæ eins og glögg börn
minnast. Þar ríkir mikil vel-
sæld þegar verkið hefst en svo
kemur þessi Glanni glæpur og
fer að gera usla.“
Þrír nýir leikarar verða með-
al starfsmanna Þjóðleikhússins
í ár, Stefán Karl Stefánsson og
Rúnar Freyr Gíslason, sem báð-
ir útskrifuðust úr Leiklistar-
skóla íslands i vor sem leið, og
Brynhildur Guðjónsdóttir sem
lærði í Englandi og starfaði þar
um tíma við góðan orðstír að
loknu námi. Hún vakti hrifn-
ingu sem Mímí í Rent sem var
frumsýnt i vor og kemur upp aftur 10. sept-
ember.
Hver er afmælissýningin?
„Á limamótum veltir maður fyrir sér
hvað stendur upp úr af leikritum aldarinnar
og þar var vandi að velja. Við vildum ekki
taka verk frá síðustu áratugum en ákváðum
að velja tvö íslensk verk frá fyrri hluta ald-
arinnar. Annars vegar hið frábæra verk
Guðmundar Kambans Vér morðingjar sem
ég er viss um á eftir að lifa langt inn á næstu
öld,“ segir Stefán. „Ótrúlega nútímalegt
verk sem Þórhallur Sigurðsson stýrir og
verður frumsýnt um áramót á Smíðaverk-
stæðinu. Eina verkið sem við sækjum beint
i þjóðlegu leikritunararfleifðina er Gullna
hliðið sem ekki hefur verið sýnt í Þjóðleik-
húsinu í tæplega aldarijórðung, heillandi og
húmorískt verk. Okkur langar ekki til að
ögra sýningarhefð þess verks en þó völdum
við yngsta leikstjóra hússins, Hilmi Snæ
Guðnason, og báðum hann að nálgast það
eins og það væri nýskrifað verk sem bærist
honum í hendur frá lifandi höfundi. Það
verður spennandi að sjá hvað kemur út úr
því. Edda Heiðrún Backman verður kerling-
in og ég er viss um að þetta verður afar
skemmtilegt.“
- Hvaða sýningu setjið þið á toppinn?
„Við viljum ekki taka út eina sýningu og
segja: þetta er afmælissýningm Allt eru þetta
verkefni á afmælisári. En auðvitað fær loka-
sýning vetrarins ákveðna áherslu með því að
koma upp í kringum sjálfan afmælisdaginn.
Það er Draumur á Jónsmessunótt eftir William
Shakespeare sem Baltasar Kormákur stýrir,
yndislegt verk sem má fara margar leiðir að.
Meðal leikara verður breiðfylking af þeim
yngri en auðvitað kemst enginn langt með
þetta verk án þeirra eldri. Þetta verður glæsi-
leg sýning."
Stefán Baldursson stýrði sjálfur síðustu upp-
setningu á Draumnum hér á landi, í Iðnó fyrir
fjórtán árum, ógleymanlegri sýningu sem leik-
in var af útskriftarhópnum úr Leiklistarskól-
anum í bland við leikara hússins.
Átta leikstjórar hafa verið valdir til að stýra
átta nýjum sýningum en enn hefur ekki verið
gengið frá hverjir leikstýra Komdu nær og
Horfðu reiður um öxl, tímamótaverki Johns
Osborne frá sjötta áratugnum sem var sprengja
í evrópsku leikhúslífi á sínum tíma og hefur
elst furðulega vel.
Ótalmargt fleira verður sér til gamans gert á
árinu. Meðal þess má nefna Meira fyrir eyrað,
söngdagskrá sem Jóhann G. Jóhannsson hefur
verið að semja í sumar við ljóð Þórarins Eld-
jáms í tilefni fimmtugsafmælis hans. Breska
Þjóðleikhúsið kemur með gestasýningu í vor.
Tvær þemahelgar verða eftir áramót; á annarri
verður litið yfir fimmtíu ár í leik og söng en á
þeirri seinni verður horft inn í nýja öld -
hvemig verður íslenskt leikhús þá? Leiklestr-
arsyrpan Gullkistan verður í Þjóðleikhúskjall-
aranum og ýmsar óvæntar uppákomur sem við
getum hlakkað til.
Þjóðleikhússtjóri kynnir verkefna-
skrá vetrarins.
Elsku Míó minn
Sunnudaginn 5. september hefjast
kvikmyndasýningar fyrir börn að
nýju í fundarsal Norræna hússins.
Myndirnar eru sýndar i tengslum við
Prinsessudaga í Norræna húsinu sem
standa til 31. október og tengjast allar
ævintýrum.
Fyrst á dag-
skránni er sænska
kvikmyndin Elsku
Míó minn eftir frá-
bærri sögu Astrid
Lindgren sem Heim-
ir Pálsson þýddi á
íslensku og hefur
komið út í mörgum
útgáfum hér á landi. Hún verður sýnd
á sunnudaginn kl. 14. Eins og ílestir
foreldrar vita íjallar sagan - og mynd-
in - um níu ára dreng og ferð hans um
ævintýraheima. Þar era töfraskógar,
dularfullir hellar og skuggalegir kast-
alar - og þar á líka hinn illi riddari
Kató heima. Myndin er með sænsku
tali og ætluð börnum sjö ára og eldri.
Aðgangur er ókeypis.
Sjónþing Þorvaldar
Við minnum lesendur menningar-
síðu á að á morgun, laugardag, kl.
13.30 hefst Sjónþing Þorvaldar Þor-
steinssonar,
myndlistarmanns
og rithöfundar, i
Menningarmið-
stöðinni Gerðu-
bergi. Skammt er
stórra högga á
milli hjá Þorvaldi
því um síðustu
helgi var frumsýnt
eftir hann nýtt
leikrit, Ævintýrið
um ástina, í Kaffileikhúsinu við Vest-
urgötu.
Myndlist Þorvaldar „hefur vakið
mikla athygli og aflað honum viður-
kenningar, enda eru verk hans í senn
framleg og aðgengileg, gamansöm og
íhugul," segir Jón Proppé listfræðing-
ur. En Þorvaldur er ef til vill ennþá
kunnari meðal- þjóðar sinnar sem rit-
höfundur; til dæmis hefur bamabókin
Skilaboðaskjóðan verið geysivinsæl
alveg síðan hún kom út fyrst fyrir
hálfum öðrum áratug (er nú sennilega
komin til þriðju kynslóðar) og leikrit
með söngvum sem hann samdi um
efhi bókarinnar varð líka vinsælt á
sviði Þjóðleikhússins. Fyrir síðustu
bók sina, Ég heiti Blíðfmnur en þú
mátt kalla mig Bóbó, sem einnig er
barnabók, fékk Þorvaldur verðlaun
Fræðsluráðs Reykjavíkur í vor. Meg-
ineinkenni á barnaefni Þorvaldar,
bæði sögum og leikritum, er að það er
fyrir allt fólk, unga sem gamla.
í tengslum Við Sjónþingið verða
opnaðar tvær sýningar á verkum Þor-
valdar. Sýningin í Gerðubergi stendur
til 17. október en sýningin í Galleríi
Sævars Karls í Bankastræti stendur
til 24. september. Aðgangur að Sjón-
þinginu kostar 500 kr.
Og nú allir með
Kvikmyndin Sound of Music eða
Söngvaseiður var endurfrumsýnd -
eins og er vinsælt nú til dags - í
London fyrir skömmu. Þaðan berast
þær fréttir að sýningamar
séu orðnar algerar kara-
oke-uppákomur. Svo er nú
komið að fólk er hreinlega
hvatt til að taka undir
hina þekktu Rogers og
Hammersteinslagara og
lætur ekki segja sér það
tvisvar. Einnig taka marg-
ir áskoruninni um að
koma klæddir í stíl við
uppáhaldspersónuna sína í
myndinni - með svuntu
| eins og barnfóstran María eða í höf-
I uðsmannsbúningi eins og Kafteinn
( von Trapp. Ættu kvikmyndahúsaeig-
I endur hér á landi endilega að athuga
hvort íslendinga langar ekki líka til að
syngja með „The hills are alive, with
I the sound of music ..."
Umsjón
Silia ASalsteinsdóttir