Dagblaðið Vísir - DV - 04.09.1999, Blaðsíða 50

.fes myndbönd
LAUGARDAGUR 4. SEPTEMBER 1999
Ofbeldi í kvikmyndum:
Sökudólgur eða blóraböggull?
Kvikmynd leikstjórans Scotts
Kalverts The Basketball Diaries frá
árinu 1995 komst óvænt í sviðsljósið
að nýju í apríl síðastliðnum. Skelfi-
leg fjöldamorð tveggja táningspilta á
fjölda samnemenda sinna í mennta-
skóla bæjarins, Littleton í Colorado,
urðu þess valdandi að dreifingarað-
ili myndarinnar tók hana úr um-
ferð. Þegar slíkur ógnaratburður á
sér stað er ekki nema eðlilegt aö
>reynt sé að grafa upp sökudólg og
sumir fundu hann í ákveðnu atriði,
The Basketball Diaries. Aðalper-
sóna myndarinnar, Jim Carroll (Le-
onardo DiCaprio), ímyndar sér í
mjög draumkenndu atriöi að hann
gangi inn í skólastofu og skjóti bæöi
kennara og nemendur. Þegar atriðið
var sýnt í fréttaþáttum í bland við
samhengislausa og einfeldningslega
umfjöllun var ekki nema eðlilegt að
fólki þætti myndin gagnrýnisverð.
Hún er aftur á móti gerð eftir sam-
nefndri bók Carrolls þar sem hann
rifjar upp óhugnanleg táningsár sín.
The Basketball Diaries lýsir á ljóð-
rænan máta falli eiturlyfjaneitanda
og eymdinni sem fylgir í kjölfarið.
Raunsæ ofbeldisatriði myndarinnar
eru óhugnanleg og fer þvi víðs fjarri
að hún upphefji ofbeldi. Engu að
síður drógu aðstandendur fómar-
lambanna „myndina" fyrir dóm-
stóla.
Natural Bred Killers!
Leikstjórinn Oliver Stone sætir
sambærúegri lögsókn vegna mynd-
ar sinnar, Natural Born Killers
(1994), sem sökuð er um að hafa
valdið hermimorðum. Einn fyrsti
hvatamaðurinn að málsókn gegn
Stone er lögfræðingurinn ' og
blekníðingurinn John Grisham. í
grein sinni „Natural Bred Killers"
sakar hann Stone um að vera vald-
an að dauða tveggja einstaklinga
Kvikmvnda
' 0
National Lampoon s Animal House
Sígilt skólagrín
+++ Delta-skólaklíkan er að gera alit bijálað. Meðlimir hennar standa
sig illa í námi en láta það ekki stöðva sig i endalausu partíhaldi.
Skólastjóranum líkar þetta engan veginn og er staðráðinn í að gera út af við
þennan ófögnuð. Svar klíkunnar er einfalt: Meira stuð og enn meira stuð.
Animal House var ein þeirra mynda sem lögðu gmnninn að gamanmynd-
um sem gera út á líf framhaldsskólanema. Hér má finna uppstrílaða snobb-
ara, alvöru töffara, feita nörda, berbijósta ljóskur og tryllt „fyllirísdýr". Það
er enginn annar en John Belushi sem túlkar siðastnefnda fyrirbærið eins og
honum einum var lagið. (En í ljósi sviplegs dauðdaga leikarans gefur ölæði
hans myndinni óvænta tragíska vídd.) Fjöldi annarra víðfrægra leikara kem-
ur við sögu og mætti þar nefna Tom Hulce, Kevin Bacon, Karen Allen og Don-
ald Sutherland sem leikur frjálslyndan enskukennara. Animal House er fjarri
þvi að vera sniildarverk en hún er miklu skemmtilegri en þorri unglinga-
mynda samtímans sem eiga henni þó svo mikið að þakka.
Útgefandi: CIC-Myndbönd. Leikstjóri: John Landis. Aðalhlutverk: John Belushi, Tim
Mathieson, John Vernon, Verna Bloom, Tom Hulce, Cesare Danova og Donald
Sutherland. Bandarísk, 1978. Lengd: 104 mín. Öllum leyfð. -bæn
Still Crazy
Afdankaðir rokkarar
icifk Leikaramir fara á kostum og halda uppi fjör-
inu í þessari sjálfshæðnu rokkaramynd. Hún
segir frá endurfúndum fyrrum félaga rokksveitar frá átt-
unda áratugnum sem sló næstum þvi í gegn. Nú eru hðs-
menn sveitarinnar gleymdir og grafnir og grotnandi í ein-
hveiju hversdagsstriti. Þeir ákveða að reyna að endur-
vekja gamla tíma og fara í hljómleikaferð, en þeir eru auðvitað svolitið eldri
og stirðari en áður fyrr. Þetta er meinfyndin mynd og má staðsetja húmorinn
einhvers staðar á mihi Með aht á hreinu og This Is Spinal Tap. Hins vegar
koðnar myndin af og til niður í óspennandi og ótrúverðuga tilflnningasemi.
Sterkasta hlið myndarinnar er leildiópurinn. Stephen Rea er reyndar leiðin-
lega hahærislegur í rómantísku atriðunum, en skemmtilega hallærislegur í
rokkstjömutöffarahlutverkinu. Bihy Connohy og Timothy Spall hressa vel
upp á andrúmsloftið í hlutverkum rótarans og trommarans, en langbestir em
Jimmy Nah og Bih Nighy, sem leika erkióvinina í hljómsveitinni. Nah er heh-
inn í hljómsveitinni, afúndinn bassaleikari og lagasmiður sem hefur megn-
ustu skömm á stælunum og sýndarmennskunni í söngvaranum Nighy. Það er
sérstaklega Nighy sem fer á kostum og býr til frábæra persónu úr afdönkuð-
um gamlingja sem veit sjaldnast hvaðan á hann stendur veðrið.
Útgefandi: Skífan. Leikstjóri: Brian Gibson. Aðalhlutverk: Stephen Rea, Biliy
Connolly, Jimmy Nail, Timothy Spall, Bill Nighy og Juliet Aubrey. Bresk, 1998.
Lengd: 96 mín. Ollum leyfð. -PJ
The Corruptor
Spilling í Kínabæ
#
Lögregluforinginn Nick Chen (Chow Yun-Fat) sér um
að halda uppi röð og reglu í „Kínabæ“. Þótt honum sé
annt um öryggi hverfisbúa þiggur hann mútur frá glæpafor-
ingjanum Henry Lee (Ric Young) og aðstoðar hann í baráttu
gegn öðru glæpagengi. Nick bregöur heldur betur í brún þeg-
ar honum bætist liðsauki í formi Danny Wahace (Mark Wahlberg), sem ofan
á reynsluleysið er hvítur. Þeim verður þó fljótt vel th vina og reynir Nick að
vemda hann frá Henry. Danny bráðvantar aftur á móti peninga th að bjarga
fóður sínum úr óþæghegri klípu. Umfjöhun um kvikmyndir getur ekki síður
orðið klisjugjöm en verstu formúlumyndir. Og mesta klisjan er einmitt að
klifa á því að ákveðin mynd sé uppfuh af klisjum. En hvað getur maður gert
þegar mynd eins og The Corruptor er annars vegar. Hér er formúlunni fylgt
til hins ýtrasta og ahur áhugi á framvindu myndarinnar er fljótur aö fara.
Hver klisjan rekur aðra og engin tilraun er gerð th að snúa upp á eða endur-
skapa þær. Það er síghd aðferð th að „drepa“ áhorfendur úr leiðindum.
Útgefandi: Myndform. Leikstjóri: James Foley. Aðalhlutverk: Chow Yun-Fat og Mark
Wahlberg. Bandarisk, 1999. Lengd: 110 mín. Bönnuð innan 16. -bæn
sem myrtir voru af par-
inu Sarah og Ben, mikilla
aðdáenda myndarinnar.
Það virðist skipta Gris-
ham litlu máli að bæði
skyldu þau eiga sorglega
fjölskyldusögu, vera eit-
urlyfjaneytendur og eiga
við geðræn vandamál að
stríða. Grisham leggur til
í greininni að Stone verði
lögsóttur líkt og framleið-
andi hverrar annarrar
vöru, þ.e. kvikmynd-
ir/leikstjórar „myrða“
líkt og göhuð öryggisbelti
eða sígarettur. Einstreng-
ingsleg afstaða Grishams
er þeim mun heimsku-
legri þegar bók/mynd
hans A Time to Khl (1996)
er höfð í huga. Hún fjallar
um mann sem tekur lögin
í eigin hendur og drepur
mann og annan og er
sýknaður í hjartnæmu
lokaatriði myndarinnar. Ollver Stone helur saett harðrí gagnrýni fyrlr ofbeldið í Natural Bom Klllers.
Sé þetta sett í samhengi
við hugmyndir hans um sekt Stones
hlýtur Grisham að vera samsekur í
morðum þar sem einstaklingur tek-
ur lögin í sínar hendur í hefndar-
skyni.
Sagan endalausa
Þessar ásakanir á hendur
Hohywood eru þó alls ekki nýjar af
nálinni því kvikmyndir hafa allt frá
fyrsta áratug aldarinnar verið sak-
aðar um nær aht það sem „aflaga“
fer í bandarísku samfélagi.
Hohywood á að hafa alið á trúleysi,
siðleysi, kommúnisma, glæpum, of-
beldishneigð o.s.frv. Það er ahtaf
einhver thbúinn að ráðast á
Hohywood enda óvenju auðveld leið
til að vekja athygli á sjálfum sér og
málstað sínum. Þegar þessar of-
sóknir eru skoðaðar í sögulegu sam-
hengi eru þær leið til að hefta mál-
frelsi listamanna í Hohywood en
skoðanir þeirra ganga oft í berhögg
við siðapostula afturhaldsaflanna.
Ekki ber þó að gera lítið úr góð-
hjörtuðum sálum sem taka þátt í
baráttunni gegn ofbeldi í kvikmynd-
um þótt þær séu fyrst og fremst að
berjast við vindmyhur. Ofbeldisfuh-
ar kvikmyndir eiga ekki sök á of-
beldishneigð mannskepnunnar frek-
ar en klámmyndir á kynhvötinni.
Glæpatíðni í Japan er einkar lág,
jafvel þótt afþreyingarmenning íbú-
anna sé ekki ofbeldisminni en sú
bandaríska. Skyldi ástæðu ofbeldis-
glæpanna vera að flnna í upphaf-
inni ofbeldisdýrkun bandaríska
hersins, samfélagslegu misrétti,
neyslu hvers konar vímugjafa og
frjálsum aðgangi að drápstólum
frekar en kvikmyndum á borð við
Natural Bom Kihers og The Basket-
ball Diaries sem gagnrýna raunar
beitingu ofbeldis. Blórabögglar,
ekki spurning.
-BÆN
Myndbandalisti vikunnar
k
SÆTI ÍFYRRI j VIKA m ; VIKUR A LISTA 1 TITILL j j ÚTGEF. j j J TEG. j nm
1 j i i 2 i 2 j Youve Got Mail J j Waraer Myndir J Gaman j
2 j J 5 j Basketball J i Myndform J J 1 Gaman J
3 1 2 i 4 Blast From The Past j SAM Myndbönd Gaman
4 j j 3 j J 5 j j Waterboy J J WaraerMyndir J J J Gaman J
5 NÝ i 1 Istill know what you did last summerj cic Myndbönd j Spenna
6 Jv i 6 1 J i 3 j Night At The Roxbury J iÍA - - J j CIC Myndbönd J • J j Gaman J* I
7 11 i 2 j Tbin Red Line 1 * J Myndfonn J j Skrfan J i J Drama J j Drama J
8 J-r ■ • i 7 j tíSSBSgSSM i G J J Amerícan History X j
9 i * | 3 Soldier j j WaraerMyndir j Spenna
10 j J 8 j ! 5 1 Stepmom i J j CIC Myndbönd J J j Drama J
11 NÝ í 1 Permanent midnight ' Skrfan Drama
12 í 10 J j 8 J j. MeetJoe Black j J J Skrfan J J J Drama J'
13 NÝ i 1 Babe: Pig in the city j Myndform j Gaman
14 i . 1 l i 2 j Practical Magic j J j Háskólabíó J J j Gaman • HHH
15 j 12 J J 4 j EverAfter i J SAM Myndbönd I j J Gaman 1kfáagJ j Spenna
16 i 13 j Ma am i 9 J Very Bad Things J 1 j SAM Myndbönd
17 NÝ i' 1 Phonix Skrfan j Spenna
18 j J 15 j i 10 j Enemy Of The State J J J CICMyndbönd J j Spenna j
19 NÝ i 1 Pecker j Skrfan Gaman
20 i ; i6 j J 3 J Belfy J J Myndforai J Spenna