Dagblaðið Vísir - DV - 07.09.1999, Blaðsíða 4

20
ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1999

Þaö vita flestir hve gríðarlega mikilvægur sjávarútvegurinn er fyrir íslendinga. Sú auölind sem hafiö er er ómetanleg fyrir þessa litlu þjóð í
miöju Atlantshafinu. Því er mikilvœgt að íslendingar geti nýtt sér hana á sem bestan og hagkvœmastan hátt og þar skiptir öll þróunarvinna í
sjávarútvegi miklu máli. íslendingar eru enda framarlega í heiminum í tœkniþróun hvaö varöar sjávarútveg. Þaö er ekki bara
mikilvœgt fyrir íslenska sjómenn að tœkniþróun á þessum vettvangi sé hröö hér á landi heldur er þaö mik-
ilvœgt fyrir íslenskt hugvit því flestar þœr lausnir sem þróaöar eru hér á landi má síöar flytja út og
nýta þannig hafiö til aö efla enn veg íslensks hugvits á erlendum slóðum. í síöustu viku var hald-
in í Kópavogi sjávarútvegssýning þar sem fjöldi nýjunga sem kynntur var í sjávarútvegi var
gríöarlega mikill. DV-Heimur ákvaö af því tilefni aö líta aöeins nánar á nokkrar nýjungar
í tœkni- og tölvumálum sjávarútvegsins sem veriö er að þróa hér á landi og spjalla viö fólkiö
sem stendur aö baki þessari þróun.
Þetta getur orðið mikið
öryggisatríði, td. ef
stafræn myndavél er
um borð. Þá er hægt
að taka myndir af bún-
aði sem hefurlaskast
og senda heim til
greiningar eða jafnvel
af skipverjum
sem hafa slasast til
að láta lækna meta
hvað eigi að aðhafast
til lækninga.
sem þetta býður upp á. Þar er hag-
kvæmt símasamband fremst í
flokki, því það verður hægt að láta
svo til öll fjarskipti fara fram í gegn-
um þessa einu tengingu. Símtöl
gegnum Netið er fyrirbæri sem fer
stöðugt vaxandi og við erum einmitt
að þróa nánar lausnir hvað þetta
varðar þessa dagana," segir Sigurð-
ur jafnframt.
r0pNETT ENC
FYRIR Sl
/ai
A i»i*i i
Satti
Tic.iií
Þetta erauðvitað
viðkvæmt mál fyrir
marga skipstjórana en
þeir hafa samt brugð-
ist alveg ótrúlega vel
við að okkar mati og
miklu betur en við
bjuggumst við. Hjálp
þeirra hefur verið gríð-
ariega mikil við þessa
vinnu okkar.
- nýtt íslenskt sýndarveruleikaforrit hjálpar sjómönnum aö skoöa sjávarbotninn
lega mikil við þessa vinnu okkar.
Við höfum einnig orðið varir við að
sjómenn almennt eru mjög spenntir
fyrir þessum búnaði okkar og marg-
ir sem hafa skoðað hann eiga hrein-
lega ekki orð til að lýsa hrifningu
sinni.“
Meiri þrívídd
En Nautilus er ekki eina þrívídd-
arforritið sem hefur verið á teikni-
borðinu hjá Radíómiðun að undan-
fömu því fyrirtækið hefur hannað
þrívíddarviðbót við skipstjórnar-
hugbúnaðinn MaxSea.
Hann hefúr verið í sölu síðan 1989
og í sífelldri þróun síðan. íslenskir
sjómenn þekkja búnaðinn vel því að
sögn Helga nota um 500 skip þennan
búnað. Nýjasta viðbótin er þrívídd-
arkort en hingað til hafa kortin ein-
ungis verið í tvívidd.
„Þessi þrívíddarútgáfa hefur ekki
verið mjög lengi í hönnun, þetta hef-
ur tekið u.þ.b. 6 mánuði í vinnslu og
er tilbúið í dag. Við þessa hönnun
er bara notuð venjuleg DirectX-þrí-
víddargrafík á meðan Nautilus-for-
ritið notast við hugbúnað sem þurfti
að vinna alveg frá grunni. Við erum
sannfærðir um að skip-
stjórar munu taka
þessari viðbót fagn-
andi því hún veitir
mönnum nýja og
talsvert betri sýn á
hafsbotninn,"
segir Helgi að
lokum.
-KJA
Radíómiðun var með öflugan sýningarbás á Sjávarútvegssýningunni þar sem gestir gátu m.a. hrifist af þrfvíddar-
myndum hugbúnaðarins Nautilusar.
Skipstjórarnir hjálplegir
En hver er kostnaðurinn við upp-
setningu kerfis af þessu tagi? „Þetta
er það nýtt fyrirbæri að það er eng-
inn kominn með kerfið í skip og
enn ekki búið að ákveða verðið,"
segir Helgi en bætir við að því verði
að sjálfsögðu stillt í hóf.
Hefur Nautilus tekið mikinn tíma
í þróun? „Já, þetta hefur tekið tals-
verðan tíma, bæði í undirbúningi
og síðan þróun. Það er búið að taka
hátt í eitt ár að þróa hugbúnaðinn
sem kerfið byggist á, auk þess sem
það hefur einnig tekið nokkurn
tíma að safna gögnum frá skipstjór-
um.“ DV-Heimur forvitnaðist um
hvort ekki hefði verið erfitt að fá
skipstjóra til að láta af hendi „per-
sónuleg" gögn af þessu tagi. „Nei,
alls ekki,“ svarar Helgi. „Þetta er
auðvitað viðkvæmt mál fyrir þá
marga en þeir hafa samt brugðist al-
veg ótrúlega vel við að okkar mati
og miklu betur en við bjuggumst
við. Hjálp þeirra hefur verið gríðar-
„En þetta sýnir ekki bara sjávar-
botninn því Nautilus sýnir einnig
skipið sjálft og kerfið hjálpar skip-
stjórum að átta sig á stöðu veiðar-
færanna, auk þess sem hægt er að
fylgjast með skipum í kring,“ segir
Helgi. Fiskur sést ekki á kortinu, að
sögn Helga er Nautilus aðállega
hjálpartæki svo hægt sé að fylgjast
með og stjóma trolli.
I Nautilus er hægt að hafa þrjár
framsetningar á því hvemig að-
stæður em skoðaðar. Það er hægt
að horfa á skipið ofan frá, síðan að
fara í nokkurs konar „kafbát“ og
fara með hann hvert sem er, t.d. til
að skoða sjávarbotninn fram undan
skipinu. Síðan er hægt að skoða
trollið nánar, fara inn í það, bak við
það og í raun sjá hvemig búnaður-
inn er staðsettur og stilltur. Þetta er
því í raun sýndarveruleiki sem
hægt er að ferðast í.
Ný tækni til að tengja skip Netinu:
Bylting fyrir sjómenn
- hagræðing og öryggi aukast
Sjómenn og sæ-
farendur hafa
löngum þurft að
þola talsverða
einangrun frá
umheiminum á
meðan þeir em úti á sjó. Oft á tíðum
hafa nær einu samskipti þeirra við
land farið fram með gríðarlega dýr-
um símtölum og því hefur verið
erfitt fyrir þá sem skipunum stjórna
að stunda annað en allra nauðsyn-
legustu samskipti í land.
Upplýsingabyltingin hefur hins
vegar verið mikil síðustu ár og nú
er útlit fyrir að hún sé að ná alla
leiðina út í fiskiskip sem veiða á
fjarlægustu miðum. Tölvufyrirtæk-
ið Tæknival kynnti á sjávarútvegs-
sýningunni í síðustu viku nýjan
búnað frá fyrirtækinu sem gerir út-
gerðum kleift að setja upp fjar-
skiptabúnað sem veitir skipshöfn-
um þann möguleika að vera í stöð-
ugum samskiptum við umheiminn.
Lausnin felst í því að skip eru tengd
Netinu gegnum gervihnött allan sól-
arhringinn.
Hraðvirk nettenging
Skipverjar geta því verið í síma-
sambandi hvenær sem er, tekið á
móti og sent tölvupóst, sótt sér ótelj-
andi upplýsingar og fróðleik á Net-
inu og nýtt sér alla nútíma fjar-
skiptatækni til fjarnáms, myndsend-
inga og gagnaflutninga af öfiu tagi.
DV-Heimur hafði samband við Sig-
urð M. Jónsson, ráðgjafa hjá Tækni-
vali, og spurði hann út í hvað væri
þarna á ferðinni.
„Það sem við bjóðum nú er
nettenging frá skipi og út í land sem
er fyUOega sambærUeg tengingum
hjá venjulegu fyrirtæki og stærri ef
eitthvað er. Tengingin er 2 Mb tU
skipsins en 16 k frá skipinu. Teng-
ingin frá skipi mun síðan stækka í
32 k fyrir áramót," segir Sigurður.
Fjarskiptakostnaður lækkar
„Að geta tengst Netinu er að okk-
ar mati gríðarlega mikilvægt fyrir
sjómenn. Fyrir utan sjálfa netteng-
inguna, sem er bylting fyrir sjó-
menn, því það hefur hingað tfi ekki
verið eins aðgengfiegt fyrir skip á
höfum úti að nálgast Netið og aUt
sem það hefur upp á að bjóða, þá
höfum við haft mikinn áhuga á að
benda fólki á fjarskiptamöguleikana
l'olvili
Ein af athyglis-
verðari nýjung-
um sem kynnt
var á sjávarút-
vegssýningunni
í síðustu viku
var hugbúnaður-
inn NautUus frá fyrirtækinu Radíó-
miðun. Þar var á ferðinni hugbún-
aður sem sýnir skipstjórum þrívídd-
armyndir af sjávarbotninum við ís-
land, auk þess sem hann sýnir í
rauntíma myndir af skipum þeirra
við veiðar. Þama er skipstjórum því
gefinn kostur á að skoða hafsbotn-
inn í sýndarveruleikaheimi og fylgj-
ast um leið með skipi sínu og veið-
arfærum.
DV-Heimur spjallaði við Helga
Reynisson, tölvudeUdarstjóra Rad-
íómiðunar, og fékk hann til að lýsa
stuttlega út á hvað þessi nýi hug-
búnaður gangi.
„Eitt það athyglisverðasta við
Nautilus eru gögnin sem notuð er
tU að teikna hafsbotninn,“ segir
Helgi. „Þau koma bæði frá almenn-
um sjókortum og íslenskum skip-
stjórum. En við höfum safnað þeim
saman frá skipstjórum af öUu land-
inu, bæði tU að sannreyna eldri sjó-
kort og einnig tU að bæta þær upp-
lýsingar sem þar er að fmna. Við
höfum því að vissu leyti kortlagt
hafsbotninn upp á nýtt og við
gagnasöfnunina kom í ljós að mörg
sjókortanna, sem eru orðin nokkuð
gömul, eru talsvert röng.“
Margar framsetningar
Þetta kerfi er því algjörlega nýtt af
nálinni, að sögn Helga, og búa engin
sjókort í dag yfir jafn umfangsmikl-
um upplýsingum um sjávarbotninn.
Kortunum er skipt niður í ákveðin
svæði og síðan geta menn keypt sér
aðgang að ákveðnum svæðum.
.'JIJjJllDil/
Nýr hugbúnaður frá Radíómiðun:
Til botns með tölvunni