Dagblaðið Vísir - DV - 14.09.1999, Blaðsíða 11

UV ÞRIÐJUDAGUR 14. SEPTEMBER 1999
Íéenning „
Ljóðræn tilfinning
Þess er nú minnst að 150
eru liðin frá því pólska tón-
skáldið Frederick Chopin lést.
Þótt hann hafi aðeins verið 39
ára þegar hann lést í París, 17.
október árið 1849, skildi hann
eftir sig ógrynni af píanótón-
list. Hann hóf veg píanósins
upp til hæstu hæða með verk-
um sínum og er að margra
mati ókrýndur konungur róm-
antískrar píanótónlistar.
Á tónleikum fyrstu Tí-
brárraðarinnar í Salnum á
sunnudagskvöld var það
franski píanóleikarinn Desiré
N’Kaoua sem lék efnisskrá
helgaða verkum Chopins,
bæði stórum og smáum. N’Ka-
oua er íslendingum ekki að
öllu ókunnur þvi hann hélt
einleikstónleika í Digranes-
kirkju fyrir um tveimur árum og í efnis-
skránni kemur fram að hann hafi haldið
fjölda tónleika víða um heim, hlotið hinar
ýmsu viðurkenningar og verðlaun og sé virt-
ur kennari og pianóleikari í sínu heimalandi.
Fyrst á efnisskrá voru tvær noctúmur eða
næturljóð ópus 27 nr. 1 og 2 þar sem fallegur
syngjandi tónn N’Kaoua og óbrigðul tiifinn-
ingin fyrir hinu ljóðræna naut sin vel í
dreymandi og angurværum laglínunum. Það
er auðvelt fyrir píanóleikara sem leika þessi
yndisfógra verk að láta tilfinningarnar bera
sig ofurliði og skjóta yfir markið en N’Kaoua
sneiddi listilega fram hjá slíkum gryfjum og
lék verkin einkar fallega án allrar væmni.
Þar á eftir komu tvær Polonaisur ópus 26 nr.
1 og 2, en eins og nafnið bendir til er þetta í
raun pólskur dans í þrískiptum takti og not-
færði tónskáldið sér það sem vettvang fyrir
Desiré N’Kaoua lék Chopin í Salnum.
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
sínar dýpstu þjóðernislegu tilfinningar.
Polonaisurnar voru í heild ágætlega leiknar
af N’Kaoua með finlegum blæbrigðum, þó að
stundum saknaði gagnrýnandi svolítið meiri
festu, krafts og ákafa, sérlega í þeirri síðari.
Það var líkt og þær væru einum of úthugsað-
ar þannig að spontanitetið fékk kannski ekki
notið sín til fulls.
B-moll sónata Chopins ópus 35 fylgdi á eft-
ir en hún er sú frægasta af þeim þremur sem
hann samdi, ekki síst vegna þriðja kaflans
sem er hinn undurfagri sorgarmars. Sónatan
er í 0órum köflum og kallaði
Schumann þá óþekktar-
ormana hans Chopins þar
sem þeir eru allir vandmeð-
farnir og töluvert snúnir.
Þessi dökka og dramatíska
sónata býður upp á ýmsar til-
finningasveiflur sem á köfl-
um voru svolítið varfæmis-
legar hjá N’Kaoua í fyrsta
kaflanum og dálítið eins og
klippt væri á flæðið með
óvenjulegri tímatöku á ýms-
um stöðum, svona eins og til
að passa að allt færi nú ekki
úr böndunum. En þessi kafli
býður einmitt upp á að flytj-
andinn sleppi sér svolítið sem
N’Kaoua hefði mátt gera
meira af. Sömu sögu er að
segja um skertsóið þar sem
snerpan og krafturinn hefðu
einnig mátt vera meiri, þó að hinn ljóðræni
miðkafli þáttarins hljómaði fagurlega í með-
fórum hans. Sorgarmarsinn var hrifandi en
miðkafli hans var þó einum of blátt áfram
fyrir smekk gagnrýnanda. Hinn ótrúlegi
lokakafli var svo leikinn af miklu öryggi og
þokkalegum draugagusti.
Eftir hlé komu allar ballöðurnar fiórar og
voru þær hver annarri fegurri í meðförum
píanóleikarans sem náði að móta karakter
hverrar fyrir sig eins og sá sem valdið og
reynsluna hefur með miklu músíkölsku inn-
sæi og dúnmjúkum áslætti sem hvergi varð
harður eða hvell. Náði sú upplifun hámarki í
síðustu ballöðunni þar sem hömlulausum til-
finningum var gefinn laus taumurinn svo að
hrein unun var á að hlýða og var það prýðis-
góður endir á skemmtilegum tónleikum.
DV-mynd S
Leynist líf í sálmum?
Á sunnudaginn voru haldnir djasshátíðar-
tónleikar í Hallgrímskirkju undir yfirskrift-
inni Sálmar lífsins. Um var að ræða kirkju-
lega tónlist og voru flytjendur hennar Gunn-
ar Gunnarsson á orgel og Sigurður Flosason
á saxófóna. Báðir eru þeir klassískt menntað-
ir auk þess að vera djassleikarar og geta því
nálgast efniviðinn úr báðum áttinn eða jafn-
vel öllum áttum. í ljós kom að þeir félagar
höfðu verið býsna fundvísir á hárfint jafn-
vægi milli hins hefðbundna og óheföbundna,
hins skrifaða og spunans. í meðfórum þeirra
gengu ýmis gömul verk í endurnýjun lífdag-
anna á mismunandi máta og nýrri verk
fengu á sig foman blæ. Reyndar geyma verk
Þorkels Sigurbjömssonar, Heyr himnasmið-
ur og Til þín Drottinn, í sér þjóðlega stemn-
ingu en ekki djassþáttinn sem þó auðveldlega
smó í þau í þessum útsetningum. Elstu verk-
in, Jesú Kristur lífsins ljómi og Um Kristí
Djass
Ingvi Þór Kormáksson
greftran, voru full af dulardómum og forn-
eskju ásamt hinu kristilega. Sá vondi ekki
eins fjarlægur í þá daga. Vottaði fyrir flokki
þursa í fyrra laginu.
Byrjað var nokkuð bratt á Höfuð dreyra
kvíða, þar sem lagið birtist seint og hljómarn-
ir voru eins ómstríðir og frekast virtist unnt,
en á öllu slaknaði í næsta lagi, Fögur er fold-
in. Hljómsetningin á Heims um blús (sic) var
eins og hún gerist venjulegust í blúskenndum
standörðum, litlar sjöundir og níundir áber-
andi og svo aðeins aukið við hljómana í org-
elsólói. Ó Jesú bróðir besti var fima fallegt og
trúlegt að hjá mörgum hafi tár glitrað á
hvörmum við slíkan snilldarflutning.
Frá upphafi til enda vora þessir tónleikar
með eindæmum hrífandi. Sigurður er einhver
besti djassleikari og djasshugsuður þessarar
þjóðar og sýndi enn einu sinni hvers hann er
megnugur. Hljómburður kirkjunnar er líka
sérlega velviljaður hljóðfærum hans. Gunnar
hefur áður orðið uppvís
að sálmaútsetningum sem
ekki era af venjulegasta
tagi auk þess að vera
ágætur djasspíanisti. Hér
eftir verður vart hægt að
láta sér koma til hugar
djass á kirkjuorgel án
þess að frábærlega smekk-
vís flutningur hans komi
upp í hugann.
Bravó!
Fyrirmyndar5tiwiZdi7cMr
Cord Heineking bassaleikari og Agnar Már Magnússon við pí-
anóið. DV-mynd Teitur
Agnar Már Magnússon er 25 ára gamall,
útskrifaðist frá tónlistarskóla FÍH fyrir
nokkrum áram, og hefur nú lokið námi í
Listaháskólanum í Amsterdam. Hann hélt
tónleika á vegum Jazzhátíðar Reykjavíkur í
Sölvasal Sólons íslanduss á fimmtudags-
kvöld. Með honum léku tveir þýskir félagar
hans sem hann kynntist úti í Hollandi,
bassaleikarinn Cord Heineking og trommar-
inn Jens Duppe.
Það er skemmst frá því að segja, að þetta
tríó heiUaði viðstadda frá byrjun með fág-
uðum leik sínum. Efnisskráin var vel sam-
sett og æfð, blanda af þeirra eigin tónsmíð-
um, sem voru uppistaðan fyrripart tónleik-
anna, og síðan þekktum djasslögum, stil-
færðum að hætti tríósins. „Are You Nuts“
eftir Agnar var upphafsstef tónleikanna, í
fimmskiptum takti, en þeir töldu oftar en
ekki í taktinn með odda-
tölum. „DNA“ og „Spring
Song“ eftir Cord fylgdu í
kjölfarið, hið seinna fal-
leg „baUaða". Vals MjaU-
hvítar, „Someday My
Prince WiU Come“ fékk
aukaslag inn í annan-
hvem takt svo úr varð
7/4 taktur (4+3) og gekk
svo eðlilega fyrir sig að
það var eins og það hefði
aldrei verið hugsað öðra-
vísi, og „There Is No Great-
er Love“ fluttu þeir í 5/4.
Agnar hefur snaggaraleg-
an áslátt, spinnur mikið í
áttundum og er aldrei yfir-
drifinn heldur spUar af fág-
un og smekkvísi. Félagar
hans vora mjög góðir, og
mættu margir taka þá sér
tfl fyrirmyndar hvað varðar
samleik, en það lá við að
maður fengi stundum þá tfl-
fiuningu að Agnar væri að
spara sig á píanóinu svo
það heyrðist í trommunum.
Frábærir og gefandi tón-
leikar.
í Tjarnarbíói var til-
raimaeldhúsið með heitt á
hlóðunum fimmtudags- og
föstudagskvöld. Frábært andrúmsloft var
seinna kvöldið, en þá var það „Spennuveld-
ið“ sem hóf eldamennskuna af krafti, þeir
Óli Bjöm Ólafsson, Hlynur Aðils Vilmundar-
son, Böðvar Jakobsson, Smári Jósepsson og
Djass
Ársæll Másson
Jóel Pálsson - svolítið einhæfur rafgrautur i
mínum eyrum. Tenu Palmer og Gunnari
Tynes tókst vel upp þegar þau voru óvænt
dregin upp á svið í svonefndri spunaglímu.
Kvöldið endaði með Helvítis Gítarsymfóní-
unni. Fjórtán gítarleikarar tóku þátt í flutn-
ingi hennar, en hún var i fjórum þáttum,
hafði ágætan stíganda og snerist mikið í
kringrun „grunntón" gítarsins, E. Það var
skemmtileg stemming þetta kvöld, og má
benda á að Tilraunaeldhúsið mun framreiða
fleiri samkomur af þessu tagi í vetur.
Grandavegur sýndur Svíum
í tflefni af greininni í dag (bls. 7) um svið-
;/ setningu Engla alheims-
| ins í Kaupmannahöfn má
Iláta fréttast að Kjartan
Ragnarsson leikstjóri er
■ um þessar mundir að
setja upp Grandaveg 7,
| leikgerð þeirra Sigríðar
B Margrétar Guðmundsdótt-
| ur af verðlaunaskáldsögu
1 Vigdísar Grímsdóttur, í
Gautaborg í Svíþjóð. Leikritið var sýnt í
| Þjóðleikhúsinu við miklar vinsældir leikárið
g 1997-8.
I
IStúlknakór Reykjavíkur
Telpna- og stúlknakorar Reykjavíkur hafa
starfað undanfarin þrjú ár undir vemdar-
I væng Kvennakórs Reykjavíkur og Margrétar
J. Pálmadóttur. Stjórnendur auk Margrétar
Ihafa verið Ástríður Haraldsdóttir og Jensína
Waage.
. í vetur verður einn kór starfræktur fyrir
stúlkur á aldrinum 9-13 ára og fjöldi félaga
Ium 45 talsins. Aðaláhersla er lögð á raddbeit-
ingu, samsöng og tónfræði en einnig fá stúlk-
umar tíma í afródansi og leiklist. Kórinn fær
að koma fram á jólatónleikum með Vox Fem-
inae og verður með Gospelsystrum í afró-
sveiflu á vorönn. Stjómandi kórsins er Mar-
grét J. Pálmadóttir. Kórinn er ekki alveg fuU-
skipaður og er rúm fyrir nokkrar stúlkur í
I viðbót.
Minningartónleikar
| Á fimmtudaginn kl. 20.30 verða haldnir
H tónleikar í Fella- og Hólakirkju í tUefhi þess
„i að þann 18. þessa mánaðar hefði Jóhann Pét-
ur Sveinsson lögfræðingur, sem lést áriö
I 1994, orðiö fertugur. AUur ágóði af tónleikun-
| um rennur i minningarsjóð um Jóhann Pét-
ur, sem stofnaður var við fráfaU hans og hef-
| ur m.a. það markmið að styrkja fatlaða tU
náms.
Efnisskrá tónleikanna er
fjölbreytt og meðal flytjenda
eru Skagfirska söngsveitin í
Reykjavík og sönghópurinn
Veirurnar en með báðum þess-
um hópum starfaði Jóhann öt-
ullega um árabil. Þá koma
fram fimm skagfirskir ein-
söngvarar, Ásgeir Eiríksson
/ bassi, Margrét S. Stefánsdóttir sópran, Ólaf-
| ur Sveinsson barítón, Óskar Pétursson tenór
og Sigurður Skagfjörð Steingrímsson barítón
(á mynd). Forsala aðgöngumiða er í Pennan-
um Hallarmúla.
Á sjálfan afmælisdaginn, 18.september,
verða tónleikamir endurteknfr í Miögarði í
Skagafirði með þeirri breytingu að í stað
Skagfirsku söngsveitarinnar syngja Álfta-
gerðisbræður. Þeir tónleikar hefjast klukkan
21.00.
Orgeltónleikar í Hallgríms-
kirkju
Norrænir orgeldagar verða haldnir í HaU-
j grímskirkju í Reykjavík 16.-19. september.
Þeir eru nokkurs konar þing norrænna
j kirkjuorganista og eru haldnir í framhaldi af
vel heppnuðum orgeldögum í Östersund í Sví-
I þjóð fyrir tveimur áram.
Haldnir verða fimm orgeltónleikar í HaU-
grímskirkju í tengslum við mótið þar sem
norrænni orgeltónlist verður gert hátt undir
Íhöfði. Á fimmtudaginn verður mótið sett kl.
20 og við það tækifæri mun Hörður Áskels-
son, organisti Hallgrímskirkju (á mynd),
flytja tvö glæsileg norræn orgelverk eftir Kjell
Mork Karlsen og Jón Nordal. Aðrir tónleikar
| verða á hádegi fóstudags og þá um kvöldið, á
Ihádegi laugardags og loks stórtónleikar að
= kvöldi laugardags þar sem Hans-Ola Ericsson
frá Piteá flytur Livre du Saint Sacrement
I (Bókina um heilagt sakramenti) eftir Olivier
I Messiaen, mikilfenglegt verk sem tekur um
/ tvo tíma í flutningi.
Norrænir orgeldagar 1999 eru samstarfs-
1 verkefni Listvinafélags Hallgrímskirkju og
/ Félags íslenskra organleikara.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir