Dagblaðið Vísir - DV - 18.09.1999, Blaðsíða 33
33 "V LAUGARDAGUR 18. SEPTEMBER 1999
45
f
\
Konur og tilvera:
Fórnarlömb og lélegt sjálfsmat
- hvers vegna velja konur sár menn sem eru ábyrgðarlausir og óhæfir í sambúð?
Við lifum á öld fórnarlambanna
þar sem aldrei er neitt neinum að
kenna. Persónuleika- og hegðun-
areinkenni eins og leti,
vanþroski, kjarkleysi,
sjálfselska og jafnvel
heimska hafa ver-
ið þurrkuð út
til að réttlæta
sjálfseyð-
andi hegð-
un. Og
þótt leið-
inlegt sé að
viðurkenna
það hafa konur
fengið svo
mikið af
sjálfshjálpar-
bókum sem
aðstoða þær
við að skilgreina
sig sem
að hún lokaði augunum fyrir því)
- eða þá að hún verður klumsa
yfir því að einhver haldi að hún
hafi átt eitthvert val. Hún
. var fórnarlamb aðstæðna,
^ rétt eins og einhver hefði
um ef illa fer) heldur leitina að
eiginmanni. Án karlmanns eru
þær ekkert, líf án karlmanns verð-
ur ekkert líf.
fellur af stallinum. Hún kemur
með neyð inn í sambandið og við
það skapast jafnvægisleysi vegna
þess að hún leitar sjálfsvirðingar í
hjónabandinu í staðinn fyrir að
hyggja hana upp á eigin verðleik-
um. Sjálfsvirðing konu verður
ekki til af því einu að ein-
hver karlmaður sé til
staðar í lífi hennar.
Líkur sækir líkan
heim. Kona sem ekki
hefur byggt upp
sjálfsmat sitt
„veikar“
að það get-
ur ært óstöðug-
an. Þær eru meðvirkar,
fiklar, elska of mikið,
skemmdar af slæmri fortíð...
hvað sem er. Nóg er af sjálfsmynd-
unum sem eru sérstaklega hann-
aðar til þess að hjálpa þeim að
velta sér upp úr veikleikunum,
En veikleikana þarf að viðra og
þjálfa upp á nýtt til þess að hægt
sé að lagfæra þá,
það er að segja
ef fórnarlamb-
ið kærir sig
um það. En
þá hættir
fórnarlamb-
ið líka að
vera fómar-
lamb og fær
ekki lengur
athygli út
á stöðugar
umkvart-
anir sín-
ar.
Karlmenn
eru...
Þegar
kona verð-
ur fórnar-
lamb afsalar
hún sér sjálfs-
virðingu, stjóm á
lífi sinu, og í stað þess að
horfast í augu við veikleika sína
kennir hún öðrum um það sem
aflaga fer og hefjast þá umkvart-
anirnar oftar en ekki á „karlmenn
eru ...“ Sjðan kemur eitthvað nei-
kvætt. Þetta á sérstaklega við í
nánum samskiptum við karl-
menn, þ.e. ástarsambandi, sam-
búð, hjónabandi. Kona sem er
vansæl álítur oft að það sé vegna
þess að eiginmaðurinn geri ekkert
á heimilinu, sé tillitslaus, skap-
vondur, drekki of mikið og beiti
hana eða börnin andlegu eða lík-
amlegu ofbeldi. Hún er fórnar-
lamb hans. Þegar hún er spurð
hvers vegna hún fari ekki frá
svona ómögulegum manni er við-
kvæðið gjarnan: Ég get það ekki
vegna barnanna; ég hef ekki næg-
ar tekjur til að sjá fyrir mér og
börnunum. Þegar hún er spurð
hvers végna hún hafi valið sér
þennan mann er svarið: Hann var
ekki svona áður en við giftum
okkur (sem þýðir í raun og veru
þvingað hana til að stofna til
sambúðar eða hjónabands.
Sannleikurinn er sá að þrátt
fyrir miklar breytingar á mögu-
leikum kvenna í námi og starfi
hefur lítið breyst í því hvernig
kona er skilgreind i samfélaginu.
Hún er enn í dag skilgreind út frá
þeim karlmanni sem hún er gift.
Það þykir óeðlilegt að kona velji
að búa ein - við vissar aðstæður
óþægilegt að hún sé ekki viðhengi
- og það er mikill þrýstingm- á
konur að ná sér í mann, helst góð-
an skaffara - allt frá barnæsku.
í stað þess að brýna fyrir stúlk-
um að ná sér í staðgóða menntun,
sem nýtist þeim mjög vel þótt þær
velji að vera heimavinnandi og
njóta þess að ala upp börnin sín,
er áherslan lögð á að ná sér í eig-
inmann. Því miður á þetta enn við
og verður til þess að ungar stúlk-
ur setja sjálfar sig, framtíð og ör-
yggi ekki í fyrsta sæti (til dæmis
til að geta séð fyrir sér og börnun-
Eigin gallar og annarra
Ef karlmaður er markmiðið er
kannski ekki eytt miklu púðri í að
velta fyrir sér hvers konar karl-
maður og því er augunum lokað
fyrir þeim ágöllum sem hann
kann að hafa eða reiknað með að
hægt verði að slípa manninn til í
sambúð eða hjónabandi. En ein-
staklingur sem ekki getur horfst í
augu við eigin vankanta er lítt fær
um að laga þá til hjá öðrum. Hætt-
an er líka sú að mat á göllum sé
litað af eigin vanköntum.
Þegar kona byggir sjálfsmynd
sína á karlmanni hættir henni til
að líta á hann sem einhvers konar
ofurveru vegna þess að hún hefur
tekið hann fram yfir markmið sin
og drauma og megi þá allar góðar
vættir hjálpa henni þegar goðið
Dömuhárkollur
Mjög góðar og
fallegar dömuhárkollur
í fjölbreyttu úrvali
með monofilament-neti.
Einnig aðrar tegundir,
svo sem Revlon,
Henry Margu og
Max Factor.
laust, því þótt hann beri ábyrgð á
sæði sínu ber hún ábyrgð á lík-
ama sínum, líka þegar „slys“ eiga
sér stað. Það er hún sem gengur
með barnið. Það er hún sem þarf
að skipuleggja líf sitt upp á nýtt
þegar hún stendur frammi fyrir
barnauppeldi.
Þegar spurt er hvers vegna
kona í þvílíkri „frat-stöðu“ notaði
ekki getnaðarvarnir er lenska að
segja að hún eigi ekkert ein að
bera ábyrgð á getnaðarvörnum.
Það er alger firra. Hún ber ábyrgð
á likama sínum og þar með eigin
getnaðarvörnum. Ef hún er ekki
tilbúin að axla þá ábyrgð getur
hún ekki treyst því að karlmað-
ur sem hún sefur hjá geri það.
Það á sérstaklega við ef sá
maður hefur ekki sagt að
hann hugsi sér samband-
ið sem varanlegt.
-sús
7 doga
shiptiréttur
og sjálfsvirðingu áður en
hún fer að leita að maka er
ólíkleg til að finna maka sem ber
virðingu fyrir henni eða sjálfum
sér.
Hver ber ábyrgð á hverju?
Það geta verið ótal ástæður fyr-
ir því að kona hafi lélegt sjálfs-
mat, svo lélegt að hún treysti því
ekki að hún „nái sér í mann“
nema með klækjum. Vinsælasti
leikurinn í gegnum tiðina er að
verða ófrísk án þess að tilvonandi
faðirinn sé með í þeirri ákvarð-
anatöku. Ef hann síðan slítur sam-
bandinu, eða neitar að stofna til
sambúðar á grundvelli þungimar,
er hann úthrópaður sem dusil-
menni sem getur ekki einu sinni
druslast til að bera ábyrgð á eigin
sæði. Konan situr í súpunni. Það
er yfirleitt horft fram hjá því að
það var hún sem tók ábyrgðar-
lausa ákvörðun, ein og hjálpar-
APOLLO —HARSTUDIO
Hringbraut 119
sími 552 2099