Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.1999, Blaðsíða 11

30’''%? ÞRIÐJUDAGUR 21. SEPTEMBER 1999
lennmg
ii
Ævintýri sem
endar vel
Það sem einkenndi
upphaf síðasta leikárs
hér á höfuðborgar-
svæðinu var óvenju-
mikið framboð af sýn-
ingum ætluðum yngri
kynslóðinni. Á þessu
virðist ætla að verða
framhald því fyrsta
verkefni vetrarins hjá
Kaffileikhúsinu var
nýtt bamaleikrit eftir
Þorvald Þorsteinsson
og hæði Þjóðleikhúsið
og Draumasmiðjan
sem í fyrra sýndi
Ávaxtakörfuna eru
með ný íslensk verk á
prjónunum. Fjöl-
skylduleikritið Töfra-
tívoli, sem leikhópur-
inn HEY frumsýndi á
sunnudaginn í Tjarn-
arbíói, er hins vegar
byggt á erlendu verki
eins og fram kemur á
póstkorti sem gegnir
hlutverki leikskrár. Leikhópurinn HEY.
Leikhópurinn er skrif-
aður fyrir leikgerðinni
sem og raunar öllum öðrum þáttum uppsetn-
ingarinnar að fórðun undanskilinni því þær
Aino Freyja og Brynhildur Bjömsdóttir, sem
fara með kvenhlutverkin, eiga heiðurinn af
leikmynd og búningum, Skúli Gautason hef-
ur umsjón með tónlist, Stefán Sturla er sagð-
ur hönnuður og Gunnar Sigurðsson, sem fer
með sjö minni hlutverk í sýningunni, er jafn-
framt leikstjóri. Þá á aðeins eftir að nefna
Níels Ragnarsson sem sér um tónlistarflutn-
ing og áhrifshljóð auk þess að leika eitt hlut-
verk.
Söguþráðurinn í þessari sýningu er ekki
flókinn og lok verksins nokkuð fyrirsjáan-
leg. Eftir að hafa heyrt sögu af Töfratívolíi
sem birtist einu sinni á öld og svörtum perl-
um sem þar hurfu fyrir 200 árum einsetja
þau Tedda og Þorri þúsundþjalasmiður sér
að fmna perlumar og hreinsa um leið marin-
orð Kidda kúreka sem var sakaður um að
hafa rænt þeim. Helsta hindrunin er ill-
spretti sem Vax-
mann en hins veg-
ar leið Brynhildur
Björnsdóttir fyrir
það að persónur
systranna virðast
hafa orðið útund-
an við úrvinnslu
verksins. Lufsa
sem er brúða er
hressilegri helm-
ingur systrapars-
ins og náði betur
að öðlast sjálf-
stætt líf í höndum
Brynhildar.
Leikmynd var
einföld en þjónaði
sínu hlutverki full-
komlega og einnig
voru búningar í
flestum tilvikum
vel heppnaðir.
Tónlistin var hins
vegar dálítið sund-
urlaus og hefði vel
mátt vera fjörlegri.
Hún hægði um of á
DV-mynd ÞÖK atburðarásinni og
tilraunir til að
radda veiktu fremur en styrktu. Lengd
verksins orkar tvímælis og þó hlé og hress-
ing bjargi þar einhverju hefði að ósekju mátt
stytta og þétta. Það hefði ekki sakað að fá ýt-
arlegri upplýsingar um aðstandendur upp-
setningarinnar sem og höfund verksins sem
leikgerðin byggist á. Reyndar er bömunum
sem sýningin er jú fyrst og fremst ætluð
nokk sama um slíkt og frumsýningargestir
undir 10 ára aldri virtust harla ánægðir þeg-
ar þeir yfirgáfu Tjamarbíó undir kvöld á
sunnudag.
Leikhópurinn HEY sýnir í Tjarnarbíói:
Töfratívolí, leikgerð hópsins, byggða á verki
eftir Bernhard Goss.
Tónlist: Skúli Gautason
Leikmynd og búningar: Aino Freyja og
Brynhildur Björnsdóttir
Hönnun: Stefán Sturla
Leikstjóri: Gunnar Sigurðsson
mennið Prófessor Vaxmann sem getur á
augabragði breytt fólki í vaxmyndir. Hans
helstu hjálparhellur eru systurnar Brúnhild-
ur og Lufsa en að auki koma við sögu ýmsar
persónur sem tengjast tívolíinu. Með dyggri
aðstoð áhorfenda tekst Teddu og Þorra ætl-
unarverk sitt og auðvitað fær Vaxmann
makleg málagjöld eins og vera ber.
Leiklist
Halldóra Fridjónsdóttir
Það er margt ágætlega gert i þessari sýn-
ingu. Stefán Sturla og Aino Freyja standa sig
með mikilli prýði í hlutverkum Teddu og
Þorra og náðu vel til bamanna. Það er lykil-
atriði þar sem framvindan byggist að hluta á
þátttöku þeirra. Skúli Gautason átti góða
Fjaðurmagnaður flutningur
Cuvilliés-kvartettinn lék svo vel að stundum fannst gagnrýnanda að allur
lífsins sannleikur væri í þann veginn að opinberast. DV-mynd Teitur
Fertugasta og þriðja starfsár Kammermús-
ikklúbbsins hófst á sunnudagskvöldið með
tónleikum í Bústaðakirkju þar sem klúbbur-
inn hefur nú haft fast aðsetur í 10 ár. Á tón-
leikunum kom fram kvartett sem kennir sig
við Cuvilliés-óperuhúsið í Múnchen. Kvar-
tettinn er kammermúsíkklúbbsfólki ekki al-
veg ókunnur en hann kenndi sig áður við
Sinnhoffer, fyrsta fiðluleikara hans, og kom
hingað til lands níu sinnum undir því nafni
og hélt 17 tónleika á vegum klúbbsins á ár-
unum 1976-1993. Sinnhoffer féll frá árið 1995
og var þá nafni kvartettsins breytt.
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
Efnisskrá tónleikanna var með hefðbundnu
sniði, þrír kvartettar eftir þrjá helstu meistara
klassikurinnar, Haydn, Mozart og Beethoven.
Josef Haydn átti mikilli velgengni að fagna á
meðan hann lifði, var geðgóður, vel liðinn og
átti við fá vandamál og tilfmningaátök að
stríða, og endurspeglast þessi vellíðan oftar en
ekki í tónlist hans. Strengjakvartettinn, sem
kvartettinn lék, er sá fjórði í röð sex sem gefn-
ir voru út árið 1781 undir ópusnúmerinu 33 og
verða þeir að teljast fyrstu sönnu meistara-
stykkin af þessari gerð. Kvartettinn er bjartur
og tær, eiginlega bara ein sól þar sem largo
kaflinn meira aö segja lýsir af birtu og gleði og
sú gleði fær síðan algjöra útrás í geislantii
lokakaflanum. Þetta er yndisleg „feelgood" tón-
list sem lætur vart nokkum mann ósnortinn,
að minnsta kosti ekki í flutningi eins og þeim
sem heyrðist á þessum tónleikum.
Greinilegt er að í kvartettinum er valinn
maður í hverju rúmi, Florian Sonnleitner á
fyrstu fiðlu, Áldo Volpini á annarri, Roland
Metzger á víólu og Peter Wöpke á selló.
Flutningur þeirra var hreint fjaðurmagnað-
ur, tær og léttur, blæbrigðaríkur og fágaður,
þannig að tónlistin fékk notið sín í sinni
hreinustu mynd.
Strengjakvartett Mozarts í G-dúr, sá fyrsti
af sex sem hann samdi á árunum 1782-5 og
tileinkaði Haydn, er hreinasta snilld eins og
vænta má, þó svo að það fylgi sögunni að
hann hafi þurft að hafa mikið fyrir að semja
þá. Kvartettinn var einnig snilldarlega leik-
inn, jafnvægið algjört og svo samtaka voru
hljóðfæraleikaramir í allri túlkun sinni að
halda mætti að einn og sami heilinn starfaði
í þeim fjórum.
Þar bar
hvergi skugga
á.
Eftir hlé
léku þeir svo
Strengjakvar-
tett í Es dúr
ópus 74 sem
Beethoven
samdi árið
1809 eða sama
ár og Haydn
lést. Þar er
enginn skort-
ur á tilflnn-
ingalegum
átökum,
spennu, and-
stæðum og
beethovensk-
um tónteg-
undaskiptum og við komin óraleið frá upp-
hafi tónleikanna þótt aðeins 30 ár skilji verk-
in aö. í stuttu máli sagt var verkið listilega
leikið af kvartettinum sem fór hiklaust beint
að innsta kjama af öryggi og einlægni sem
hélt manni föngnum út allt verkið með
augnablikum þar sem manni fannst að allur
lífsins sannleikur væri í þann veginn að op-
inberast.
Að lokum lék Cuvilliés-kvartettinn fyrir
þakkláta áheyrendur sem aukalag hina
þróttmiklu Fúgu úr kvartett Beethovens
ópus 59 og þar var gefið í svo um munar á
eftirminnilegan hátt af mikilli leikni. Má því
með sanni segja að það hafi verið óskaendir
á glimrandi tónleikum sem era óskabyrjun á
starfsári Kammermúsíkklúbbsins.
!Ungur snillingur
Forsvarsmenn Norrænna orgeldaga í Hall-
grímskirkju lentu í óvæntum vandræðum fyrir
síðustu helgi þegar Kaj-Erik Gustafsson, lektor
við Sibeliusarakademíuna í Helsinki, reyndist
liggja veikur heima í Finnlandi þegar hann átti
að halda einleikstónleika fyrir ráðstefnugesti í
Hallgrímskirkju. Tónleikarnir höfðu þegar verið
kynntir og góð ráð dýr. En meðal þátttakenda á
: ráðstefnunni var tvítugur Svii, Ulf Norberg, sem
frést hafði að væri slyngur organisti og hann
reyndist reiðubúinn til að halda tónleika í stað
Kaj-Eriks með aðeins dags fyrirvara! Tónleikarn-
ir voru svo frábærir að þegar er búið að bóka
hinn unga Ulf til að halda tónleika í kirkjunni
árið 2001.
Barnamál í Skólabæ
Félag íslenskra fræða boðar til fundar í Skóla-
; bæ miðvikudagskvöldið 22. september kl. 20.30
með Sigríöi Sigurjónsdóttur dósent í málfræði.
| Erindi Sigríðar nefnist „Máltaka barna og mál-
fræðirannsóknir" og mun hún Qalla um rann-
I sóknir málfræðinga á því hvernig börnin læra
málið. Leitast verður við að skýra
hvers vegna málfræðingar hafa
áhuga á setningum á borð við
„Kisa ekki finna“ og „Hún kúka í
sig“ í máli ungra bama. Einnig
verður fjallað um stöðu persónu-
beygðra sagna og sagna í nafn-
hætti í setningum eins og tveggja
ára íslenskra bama og sýnt fram á
að mál barna lýtur ákveðnum reglum, rétt eins
og mál fullorðinna.
Sigríður Sigurjónsdóttir lauk doktorsprófi frá
Kaliforníuháskóla árið 1992. Hún er dósent 1 ís-
Ílenskri málfræði við Háskóla íslands og skorar-
formaður íslenskuskorar. í rannsóknum sinum
: hefur hún lagt sérstaka áherslu á máltöku bama.
Eftir framsögu Sigríðar verða almennar um-
ræður. Fundurinn er opinn öllum.

Kynna sér íslenska
bókmenntasögu
Sænska bókaforlagið En bok for alla og Nor-
rænu fullorðinsfræðslusamtökin standa fyrir
bókmenntaferð hingað til lands 24.-30. september
í samvinnu við fræðslusambandið Símennt og
Northern Lights Tours i Bretlandi. í hópnum eru
1 7 Norðmenn og 14 Svíar sem koma hingað til að
kynna sér bókmenntasögu íslendinga fyrr og nú.
Meðal þátttakenda eru nokkrir rithöfundar.
Fræðslusambandið Simennt var stofnað árið
1996 af Ungmennafélagi Islands, Kvenfélagasam-
bandi íslands og Bændasamtökum íslands. Sí-
mennt er aðili að Norrænu fullorðinsfræðslu-
samtökunum FNV (Förbundet Nordisk Vuxen-
opplysning).
f> Líf mannsins er ósigur
Millifyrirsögnin hér fyrir ofan er komin úr
p skemmtilegri grein Milans Kundera um Don
Kíkóta eftir Cervantes í nýju hefti af Tímariti
1 Máls og menningar. Þar sýnir Kundera ágætlega
Ifram á að í raun og veru hafi fátt gerst í skáld-
sagnaritun síðan 1605 þegar fyrra bindi Don
Kíkóta kom út - þessi gamla skáldsaga reynist
bæði vera módern og póstmódern.
| Meðal annars efnis i heftinu má nefna grein
Signinar Sigurðardóttur um einsögu og póst-
módernisma, Kristín Viðarsdóttir fjallar um
Virginiu Woolf og Soffia Auður
Birgisdóttir skoðar Sögu um
stúlku eftir Mikael Torfason.
Ljóðin í tímaritinu eru eftir
Óskar Árna Óskarsson, Ástu
Ólafsdóttur, Njörð P. Njarðvík
og Ófeig Sigurðarson auk þess
sem birtar eru þýðingar Sig-
urðar A. Magnússonar á ljóð-
um eftir búlgör-
j sku skáldin Dimitrovu og Chri-
K stov.
Smásögur eru í heftinu eftir
Helga Ingólfsson, breska leik-
skáldið Harold Pinter, banda-
rísku skáldkonuna Shirley
Jackson og úrúgvæska rithöfund-
inn Horacio Quiroga. Tryggvi
Már Gunnarsson dregur upp
mynd af franska leikskáldinu Antonin Artaud og
birt er ný þýðing hans á einþáttungnum Blóð-
1 slettan eftir Artaud.
Meðfylgjandi mynd af Don Kikóta og félaga er
| eftir Picasso, en kápuna prýðir verkið „Svalim-
|ar“ eftir franska myndlistarmanninn Philippe
Ramette. Hann var meðal listamanna sem tóku
þátt í fransk-íslensku myndlistarsýningunni „Út
úr kortinu" í Gerðarsafni í Kópavogi í sumar.
Ritstjóri TMM er Friðrik Rafnsson.

Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir