Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.1999, Blaðsíða 13
ÞRIÐJUDAGUR 21. SEPTEMBER 1999
13
Skammsýn stór-
iðjustefna
- takmarkaöar orkulindir
Mörg rök hníga að þvl
að frekari ráðstöfnn
orkulinda landsmanna
til þungaiðnaðar, þar
með talin aukning áliðn-
aðar, sé röng litið til
framtíðarhagsmuna.
Orkulindir íslendinga
eru ekki meiri en svo að
þjóðinni mun ekki veita
af þeim til að mæta
auknum þörfum á kom-
andi öld, þar með talið
að byggja upp það vetn-
issamfélag sem stjóm-
völd hafa lýst áhuga á.
Er þá einnig haft í huga
að menn vandi sig í
orkuöflun með tilliti til
umhverfisverndar eins
og ríkur þjóðarvilji 1,-1
stendur til.
Áframhaldandi stóriðjustefna
fær heldur ekki staðist ef íslending-
ar ætla sér að vera virkir þátttak-
endur innan Rammasamnings Sam-
einuðu þjóðanna um loftslagsbreyt-
ingar. Risaálbræðsla á Austurlandi
myndi taka til sín um sjö teravatt-
Kjallarinn
Hjörleifur
Guttormsson
fyrrv. alþingismaður
„Orkutindir Islendinga eru ekki
meiri en svo að þjóðinni mun
ekki veita af þeim til að mæta
auknum þörfum á komandi öld,
þar með tatið að byggja upp það
vetnissamfélag sem stjórnvöld
hafa lýst áhuga á.“
stundir af raforku sem er álíka
mikið og nú er framleitt samanlagt
hérlendis.
Þrefaldur verðmunur
Vinstri hreyfingin - grænt fram-
boð hefur i stefnuyflrlýsingu sinni
lagst gegn mengandi stóriðju og
stórvirkjunum og telur brýnt að
móta sjálfbæra orkustefnu til langs
tíma. Mörg þungvæg
rök tengjast þessari
afstöðu og varða
umhverflsáhrif sem
og efnahags- og fé-
lagslega þróun í
landinu.
Það er opinbert
leyndarmál að raf-
orkuverð til stóriðju-
fyrirtækja hérlendis
er langt frá því að
geta talist viðun-
andi. Endurpeglast
það meðal annars í
þeirri staðreynd að
meðalverð fyrir stór-
iðjusölu Landsvirkj-
unar var aðeins 88
aurar á kílóvatt-
stund á síðasta ári á
sama tíma og meðal-
verð til almenningsveitna var 286
aurar, eða rösklega þrefalt hærra.
Raforkuverðið er í flestum sölu-
samningum við stóriðjufyrirtækin
tengt markaðsverði á áli og hefur
það óhjákvæmilega í fór með sér
miklar sveiflur. Það er efnahagslega
séð afar óráðlegt
að auka þátt álf-
ramleiðslu í þjóð-
arbúskapnum.
Risafyrirtæki í
örsamfélagi
Æskilegt er að
stuðla að ^öl-
breytni í atvinnu-
lífi með dreifðu
frumkvæði og
fyrirtækjum sem
ekki eru mjög stór að tiltölu við
íbúafjölda og stærð byggðarlaga.
Þetta viðhorf er stutt af rannsókn-
um fræðimanna og liggur raunar
nokkuð í augum uppi. Ýmsir þeir
sem nú vinna að atvinnuþróun á
landsbyggðinni hafa varað við stór-
iðjustefnunni sem fylgt er af stjóm-
völdum. Kom það meðal annars
skýrt fram á málþingi í Háskóla ís-
„Álverksmiðjur eru ekki aðlaðandi vinnustaðir og vart við því að búast að
ungt fólk telji þá eftirsóknarverða," segir m.a. í grein Hjörleifs. - Nýr skáli
opnaður í álverinu í Straumsvík.
lands 20. mars 1999 þar sem fjallað
var um framtíð búsetu á íslandi.
Það virðist vera trú margra sveit-
arstjómarmanna á Austurlandi, ef
marka má ályktanir þeirra undan-
farið, að bygging risaálbræðslu á
Reyðarfirði sé líkleg til að snúa við
fólksflutningum frá Austurlandi.
Auðvelt er að leiða líkur að hinu
gagnstæða. Bygging risaálbræðslu í
nokkur þúsund manna samfélagi
mun valda kollsteypu á mörgum
sviðum og þarf ekki nema 1. áfang-
ann til. Hvergi utan íslands dytti
mönnum í hug að setja slikt stórfýr-
irtæki niður í litlum byggðarlögum
á landsbyggðinni.
Leitar ungt fólk í álbræðslur?
Álverksmiðjur eru ekki aðlað-
andi vinnustaðir og vart við því að
búast að ungt fólk telji þá eftirsókn-
arverða. Á Austurlandi gæti allt
eins svo farið að leita þyrfti eftir
vinnuafli erlendis frá til slíkrar
iðju líkt og raunin hefur orðið í
fiskvinnslu.
Einnig er hætt við að ýmsir þeir
sem kæmust í uppgripatekjur á
byggingartíma virkjunar og verk-
smiðju mundu í framhaldinu nota
þær til að koma undir sig fótum á
höfuðborgarsvæðinu.
Ég vil hvetja fólk til að setja sig
inn í sem flesta þætti þessa máls.
Það er margt sem bendir til að ál-
bræðsla á Austurlandi yrði ekki sá
happafengur sem ýmsir viröast
halda.
Hjörleifur Guttormsson
Ást með skilyrðum
í Morgunblaðinu var fyrir
skömmu umræða um kirkjuna og
samkynhneigð. Enn einu sinni
þurfti ég sem hommi, að sjá minn
kærleika „háð-togaðan“! Prestur-
inn, hinn vigði fulltrúi krists,
sagði um ástir samkynhneigðra,
að um væri að ræða „einhvers
konar brenglun, sjúkdóm sem við-
komandi getur ekki ráðið við“. Og
bætti við: „Ég hef fulla samúð
með samkynhneigðum, lít ekki
niður á þá“. - Er presturinn ekki
yndislega aumingjagóður?
Og þessi „skilningsríku" orð
eru sögð vegna þessa að í blaðinu
er fjallað af skilningi um lesbíur
og homma og kærleika þeirra, og
kirkjan þar hvött til að standa
upp og hrista af sér slenið og fara
að boða kærleika og skilning milli
manna. „Ganga á undan, ekki
drattast á eftir," eins og greinar-
höfundur orðar það, boða fagnað-
arerindið án skilyrða um að
ákveðinn kærleikur sé aðeins
Guði þóknanlegur fyrir ofan
mitti.“ - Náttúrulegt, eðlilegt eða
óviðráðanlegur sjúkdómur?
Er ekki sama
Mér ætti að vera sama hvað
aðrir kalla ást mína til annars
manns, en mér er það ekki! Ekk-
ert virðist breytast nema yfirborð-
ið! Það er snyrti-
legra og mér er
brugðið. Ég er
reiður og ég spyr
ykkur kirkjunn-
ar fólk og aðra
með þessar
„kristilegu" hug-
myndir: Getið
þið ekki skilið
að lif í auðmýkt
og kærleika fyr-
ir hvort öðru er
ekki það sama
og að vera aumingjagóður og full-
ur samúðar? Lífið eins og Guð
skapaði það og ætlaði okkur öll-
um er fullt af kærleika, skilningi
og umburðarlyndi!
Ætlið þið endalaust
að lesa bíblíuna með
„öfugum“ formerkjum
og snúa því sem þið
viljið upp á nútímann,
einhverju upp á and-
skotann og sjúkdóms-
greina það sem ykkur
finnst óþægilegt, skiljið
ekki eða eruð hrædd
við?
í áðurnefndri grein
sinni segir presturinn
eftirfarandi „kær-
leiksmola" um samkyn-
hneigð: „Margt í sköp-
unarverkinu, mannlíf-
inu, eins og það kemur
okkur fyrir sjónir, er
ekki vilji Guðs.“ Takk.
Skýr afstaða og allt í
lagi. Ég veit hetur, ég
veit að ég er sköpunarverk Guðs
og honum þóknanlegt. Ég finn
þessa vissu innra með mér óháð
ytri aðstæðum og óháð kirkjunni.
Guð er kærleikur og umburðar-
lyndi og Hann sér allt og skilur
allt.
Leyfi frá Guði
Við höfum í gegnum aldimir
verið að búa til okkar eigin reglur.
Þannig tókst okkur án hjálpar
Guðs að búa til
margs konar minni-
hlutahópa og
sundra frekar en
sameina! Allt hefur
þetta verið spurn-
ing um völd! Og
kirkjan hefur tekið
ríkan þátt í þessum
leik í gegnum ald-
imar! Er ekki kom-
inn tlmi til að
hætta þessum leik?
Ganga saman leið
kærleikans. Temja
okkur umburðar-
lyndi, auðmýkt og
velvild í garð ann-
arra. Leggja til
hliðar hroka og
dómhörku og leyfa
öllum að vera til á
eigin forsendum. Að elska er ekki
háð einhverju sjálfteknu einka-
leyfi heittrúaðra bókstafstrúar-
manna. Maður þarf aðeins að
spyrja sjálfan sig og hjartað, og
svarið sem við finnum þar er það
sem gildir. Minn kærleikur er jafn
hreinn og tær og annarra og óháð-
ur mannlegum boðum og bönnum.
Ég bið ekki um leyfi til að elska.
Það leyfi hef ég frá Guði.
Percy B. Stefánsson
„Ég er reiður og ég spyr ykkur
kirkjunnar fólk og aðra með þess-
ar „kristtiegu“ hugmyndir: Getið
þið ekki skitið að tif í auðmýkt og
kærleika fyrir hvort öðru er ekki
það sama og að vera aumingja■
góður og futiur samúðar?“
Kjallarinn
Percy B.
Stefánsson
ráðgjafi
Með og
á móti
Ný sjónvarpsrás RÚV
Ríkisútvarpið er að kanna möguleika á
að hefja útsendingar á annarri sjón-
varpsrás. Yrðu rásirnar þá tvær. Út-
varpsstjóri vill gjarnan sjá að önnur
rás verði tekin f notkun á næsta ári
þegar Ríkisútvarpið verður 70 ára.
Uppbygging annarrar rásar mundi
fyrst eiga sér stað á þéttbýlissvæðum
á suðvesturhorni landsins en dreifi-
kerfið fljótiega byggt upp um allt land.
Aukin
þjónusta
„Ríkisútvarpið hefur um langt
árabil. haft umráð yfir annarri
VHF-rás fyrir Sjónvarpið sem
nota má til útsendinga á nýrri
dagskrá á öllu suðvesturhorni
landsins. Yrði
það upphaf að
útbreiðslu
hennar um land
allt rétt eins og
Sjónvarpið og
Rás 2 hófu út-
sendingar á höf-
uðborgarsvæð-
ln o' - • * Markús Örn Ant-
Sjonvarpiö onsson útvarps-
leggur áherslu s*Jöd.
á að þjóna hin-
um ýmsu hópum áhorfenda með
mjög fjölbreytilegu dagskrárefni.
Það hefur orðið æ örðugra að
koma öllu þessu efni heim og sam-
an í einni dagskrá. Allir kannast
við breytingar á auglýstri dagskrá
sem verða fyrirvaralítiö vegna
beinna útsendinga frá íþróttaleikj-
um. Miðað við þær þröngu skorð-
ur sem okkur eru settar nú á kjör-
tíma einnar dagskrár má með til-
komu nýrrar rásar búast við mikl-
um möguleikum til aukinnar
þjónustu af margvíslegu tilefni,
ekki síst beinum útsendingum. Til
að tryggja fjölbreytni í dagskrár-
framboði og styrkja enn stöðu
Ríkisútvarpsins í vaxandi sam-
keppni er tímabært að nýta RÚV 2
betur í þágu sjónvarpsnotenda en
nú er gert.“
Út úr kú
„Þessi hugmynd um fjölgun
rása hjá Sjónvarpinu er eins og út
úr kú. Til skamms tíma hefur um-
ræðan um Sjónvarpið einkennst
af kvarti og kveini yfir fjárskorti
til innlendrar
dagskrárgerðar.
Stöð 2 hefur
verið að hirða
mannskap og
þætti af Sjón-
varpinu út af
þessu peninga-
leysi. En nú á
allt í einu að
Vera SVÍgrÚm bla&amaður.
til að kaupa
tæki og búnað til þess aðallega að
senda út meira af íþróttaefni. Eins
og það sé ekki nóg af slíku nú þeg-
ar. Sjónvarpið á miklu frekar að
hætta aö senda út íþróttaefni og
leggja niöur íþróttafréttadeildina.
Hvaða annað séráhugamál minni-
hlutahóps fær eiginlega sérstaka
fréttadeild? Með því að hætta al-
farið með íþróttir í Sjónvarpinu
mundu talsverðir fjármunir losna
til dagskrárgerðar og meiri tími
vera til ráðstöfunar fyrir útsend-
ingar á öllu skemmtilegra sjón-
varpsefni. Ein rás dugar fyllilega
undir slíkt." -hlh/EIR
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaöið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskilur
sér rétt til að birta aösent efni á
stafrænu formi og i gagnabönk-
um.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is
Ólafur Hauksson