Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.1999, Blaðsíða 14
14
MÁNUDAGUR 27. SEPTEMBER 1999
Fijálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÖNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11, 105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtðl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Ofugsnúið þjóðfélag
Er ekki eitthvað öfugsnúið við það að tveimur hrott-
um - harðsvíruðum glæpamönnum - sé sleppt úr haldi
eftir yfirheyrslur þar sem glæpur þeirra telst upplýst-
ur? Getur það verið að íslendingar séu orðnir svo
dofnir fyrir glæpum og ofbeldi að þeir telji það litlu
skipta hvort illmennum er haldið frá götunum eða
ekki?
DV greindi frá því í síðustu viku að fúlmenni hefðu
ráðist á og misþyrmt 23 ára gömlum manni til að inn-
heimta flkniefnaskuld sem bróðir hans hafði stofnað
til. „Sonur minn er búinn að vera undir lögregluvernd
í allan dag. Þeir handleggs- og fótbrutu hann, auk þess
að berja hann með þungu vasaljósi í andlitið. Hann er
heppinn að vera á lífi.“ Þannig lýsti faðir fórnarlambs-
ins aðförunum.
Samkvæmt upplýsingum Ómars Smára Ármanns-
sonar aðstoðaryfirlögregluþjóns eru árásir af þessu
tagi ekki einsdæmi í heimi fikniefna, þótt jafnhrotta-
legar líkamsmeiðingar og hér um ræðir séu sjaldgæf-
ar. „Þetta lýsir þeim hugsunarhætti og „lífsstíT sem
þetta fólk hefur tileinkað sér,“ sagði Ómar Smári í
samtali við DV í liðinni viku.
Fúlmennin ganga laus um götur Reykjavíkur.
Það getur ekki verið vilji löggjafans að hrottar sem
ganga um götur til að innheimta fikniefnaskuldir
gangi lausir. Ef lagaleg úrræði skortir til að læsa slíka
menn inni verður að breyta lögum. Komi skortur á
rými í fangelsum í veg fyrir að fúlmenni, sem fara um
og ganga í skrokk á fólki, séu tekin úr umferð verður
að byggja fleiri fangelsi.
Það er eitthvað öfugsnúið við það að lögreglan hafi
tíma til þess að aðstoða Samkeppnisstofnun við húsleit
hjá fyrirtækjum á sama tíma og kvartað er yfir að pen-
ingaleysi hamli störfum lögreglunnar í baráttu henn-
ar við fikniefnasala. Ef það er almennur vilji fyrir því
að lögreglan taki þátt í baráttu gegn ólögmætum við-
skiptaháttum fyrirtækja á sama tíma og barist er af
fullri hörku gegn dópi og dópsölum verður Alþingi að
sjá til þess að nægilegir fjármunir séu til staðar. Ann-
ars verður að velja og hafna. Sama dag og hrottunum
tveimur var sleppt úr haldi lögreglu voru þrjú fyrir-
tæki valin.
Fyrir liðlega viku komu ungir sem gamlir, foreldrar
og börn, saman á Eiðistorgi til að fagna fyrsta íslands-
meistaratitli KR í meistaraflokki karla í 31 ár. Þá
skorti ekki hneykslunarraddir og allt ætlaði um koll
að keyra í fjölmiðlum og ásakanir um meinta sölu
áfengis til ungmenna voru háværar. Þeir sem hæst
létu í sér heyra voru ekki viðstaddir hátíðarhöldin.
Nokkrum dögum síðar var ungum manni misþyrmt af
tveimur glæpamönnum. Flestir létu sér fátt um finn-
ast, enda orðnir dofnir fyrir fréttum um líkamsmeið-
ingar og ofbeldi á höfuðborgarsvæðinu.
Er nema von að fúlmenni fari sínu fram? Opinberir
aðilar geta friðað samviskuna með því að efna til
vímuvarnarviku einu sinni á ári. Slíkt lítur vel út á
prenti en breytir engu um gang þeirrar styrjaldar sem
háð er um íslensk ungmenni. Dópsalarnir halda áfram
að stunda sína iðju, enda með góða innheimtumenn á
sínum snærum.
Óli Björn Kárason
„Ein hlið máisins var þó aldrei tekin tii viðmiðunar, þ.e. vinna fiskvinnslufólksins," segir greinarhöfundur.
Gullna kvóta-
hliðið
hvert og eitt. Samhliða
því var veiði og at-
vinnuréttur þeirra sjó-
manna sem nýlega
höfðu farið á milli skipa
eða voru að fara milli
skipa viðurkenndur og
fengu þau skip sem þeir
fóru á sér úthlutun í
afla byggða á veiði-
reynslu þeirra á öðrum
skipum sem voru í eigu
annars útgerðaraðila.
Þannig lá ijóst fyrir að
grunnur kvótaskipting-
ar 1984 var veiðar og af-
köst sjómanna á við-
komandi fiskiskipum,
hvar þeir höfðu unnið
árin 1981 til 1983. Ein
hlið málsins var þó
aldrei tekin til viðmið-
unar, þ.e. vinna fisk-
„Ekki leikur á því minnsti vafi í
mínum huga að réttur þeirra sjó-
manna sem hafa margra áratuga
atvinnureynslu af fiskveiðum sé
í það minnsta jafn rétti útgerðar
til þess að eiga atvinnurétt í
fiskveiðum
Kjallarinn
Guðjón A.
Kristjánsson
formaður Farmanna- og
fiskimannasambands
íslands
Það má með
sanni segja að mis-
skilningur sé al-
gengasti skilning-
urinn. Einhver
sagði samt að það
væri vont að fá trú
á röngum misskiln-
ingi. Sumir útgerð-
armenn eða erf-
ingjar þeirra telja
sjálfum sér trú um
að almættið hafl af
gæsku sinni valið
þá sérstaklega úr
sem guðs útvalda
til þess að þeir ein-
ir og sér geti ákveð-
ið örlög annarra
íbúa sjávarbyggða
við ísland.
Örlög fólks í
dölum, víkum,
vogum og eyj-
um
Þegar kvótakerf-
inu var komið á
1984 var það gert í
kjölfar ört minnk-
andi þorskafla síð-
astliðin þrjú ár þar
á undan, sem
leiddi af sér þá spá
fiskifræðinga að
fram undan væri
enn frekara fall og
jafnvel viðkomubrestur þorsk-
stofnsins um langa framtíð. Vegna
óttans við þá skelfilegu spá var
gripið til þess ráðs að taka upp
kvótakerfi. Aðgerðin var byggð á
neyðarrétti til takmörkunar á at-
vinnurétti þeirra og veiðifrelsi
sem fiskveiðar stunduðu með þjóð-
arhag að leiðarljósi. Aðferðin átti
fyrst og fremst að takmarka veið-
ar sjómanna sem fiskveiðar stund-
uðu við takmarkað magn sem
ákveðið var að úthluta á flskiskip
vinnslufólksins sem bjó á Dalsvík-
urvogaeynni og sem var algjörlega
háð atvinnu við fiskvinnslu um af-
komu sína.
Stjórnvöld hafa brugðist
Núverandi ósætti um stjóm-
kerfi fiskveiða er uppkomið vegna
þess að stjórnvöld á hverjum tíma
hafa brugðist því eðlilega og sjálf-
sagða réttlætishlutverki að endur-
skoða löggjöflna með það að mark-
miði að neyðarlausn sú sem búin
var til 1984 og byggði aðeins á út-
gerð skipa 1981-83 og veiðiafköst-
um sjómanna myndi ekki óaftur-
kræfan eignarrétt útgerðarmanna
á auðlindum þess óveidda fisk sem
syndir í sjó við ísland. Ekki leikur
á því minnsti vafi í mínum huga
að réttur þeirra sjómanna sem
hafa margra áratuga atvinnur-
eynslu af fiskveiðum sé í það
minnsta jafn rétti útgerðar til þess
að eiga atvinnurétt í fiskveiðum.
Sú aðferð sem nú er viðhöfð til
skömmtunar á aðgangi að flsk-
veiðum hélt aðeins sem neyðar-
ráðstöfun vegna þess að 1983 voru
allir hræddir (að vísu mishrædd-
ir) um að þorskveiðin gæti hrunið
um langa framtíð. Sú óttatilfinn-
ing þjóðarinnar er ekki lengur fyr-
ir hendi.
Viðvarandi mismunun
verður ekki byggð á neyð-
arrétti
Neyðarráðstöfun sem ekki þarf
lengur að viðhalda og brýtur jafn-
ræðisreglu má ekki festa í sessi.
Jafnrétti og réttlæti til sjómanna
og fiskvinnslufólks i sjávarbyggð-
um verður að taka við á nýrri öld.
Þeir sem horfa til framtíðar með
kvótagróðann í fanginu munu að
lokum aðeins þurfa 6 álnir lands
líkt og við hinir. Vandi okkar er
hins vegar sá að þeir hagnast um
leið og þeir leggja atvinnu fólks í
sjávarbyggðum og lífsafkomu í
rúst.
Hitt er annars víst að það verð-
ur aldrei sátt um óbreytt kvóta-
braskkerfl. Við verðum að finna
aðferð við stjórn fiskveiða sem
fellur að hagsmunum fólks í sjáv-
arbyggðum landsins sem felst
fyrst og fremst í því að koma í veg
fyrir að atvinnuréttur heilu byggð-
arlaganna sé ávallt í hættu að
verða seldur i burtu.
Guðjón A. Kristjánsson
Skoðanir annarra
Opnum ekki landamærin
„Stefnt mun að því að frumvarp um aðild íslend-
inga að svokölluðu Schengen-samkomulagi verði lagt
fyrir Alþingi nú í október - svona til málamynda, leyfl
ég mér að segja ... Við erum að galopna landamæri
okkar fyrir öllum þeim sem búa í - eða með einhverj-
um hætti hafa náð að komast inn í eitthvert hinna
Schengen-landanna með öllum þeim vandamálum sem
því fylgja ... ísland hefur frá náttúrunnar hendi ein-
hver bestu landamæri í heimi. Því megum við ekki
klúðra ... Ef við eigum milljarða „afgangs" eigum við
að nota þá til að leysa okkar eigin vandamál - ekki til
að kaupa okkur aðild að vandamálum annarra þjóða.“
Baidur Ágústsson, fyrrv. forstjóri, í Mbi. 24. sept.
Miösækin miðbæjarstarfsemi
„Helstu áherslur í skipulagi Reykjavíkur eru að
banna byggð nema í óbyggðum. Ryðgaðir bárujáms-
hjallar eru höfuðprýði Laugavegs og þegar þeir
grotna niður í grunn á að byggja lítið og lágt í minn-
ingu fátæktarbaslsins sem íbúar þorpsins bjuggu við
þegar línur höfuðborgarinnar voru lagðar. í öðru
hvoru hreysi Miðbæjarins eru krár, margar búnar
fagurlega fáguðum og skínandi súlum. Þetta er mið-
bæjarsækin starfsemi i höfuðstöðunum báðum, norð-
an og sunnan heiða ... En Akureyringar hafa nokkuð
að iðja á meðan þeir skipuleggja Miðbæ Reykvíkinga,
sinn eigin miðbæ og strippbúllur í iðnaðarmanna-
hverfum."
Oddur Ólafsson, í Degi 24. sept.
A5 bregöast börnum
„Það er sorglegt að sjá og upplifa það að góðærið
bitnar á börnunum okkar. Það þarf að sýna kjark og
getu til þess að forgangsraða fjármunum þannig að
börnin fái notið þeirra í uppeldi þjóðfélagsins. Ég
harma það að borgaryflrvöld hafi brugðist börnunum
okkar og bjóði þeim upp á slakan aðbúnað. Börnin
okkar eiga rétt á því að búa við öryggi á hverjum degi
jafnvel þótt góðæri sé í landinu. Til þess þarf pólitísk-
an kjark til þess að finna lausnir sem duga. Eina
lausnin er sú að hækka laun allra starfsmanna sem
vinna með börnum. Ef borgarstjóri er sátt við sitt
framlag til skólamála eins og staðan er í dag er mér
illa brugðið."
Lilja Eyþórsdóttir leikskólastjóri, í Mbl. 24. sept.