Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.1999, Blaðsíða 11

wnning
FIMMTUDAGUR 30. SEPTEMBER 1999
Hver er galdurinn?
Alltaf er erfitt að sjá fyrir fram
hvað muni slá í gegn, lokka til sín
áhorfendur þúsundum saman og
hlaða utan á sig eins og snjóbolti á
hraðferð niður brekku. Eitt af því
sem hefur komið á óvart þessa
haustdaga er hamslaus áhugi al-
mennings í landinu á söngdagskrá
þrístirnisins Bergþórs Pálssonar,
Sigrúnar Hjálmtýsdóttur og Jónas-
ar Ingimundarsonar sem byrjaði í
Salnum í Kópavogi 7. september og
hefur haldið áfram þar og víðar.
„Þetta áttu að verða einir tónleik-
ar, sem hugsanlega mætti endur-
taka,“ segir Jónas Ingimundarson.
„Nú stefnir allt í að minnsta kosti
fimmtán!“
„Og þegar við hættum eftir
fimmtán tónleika þá er það bara
vegna þess að Diddú er að fara til
útlanda og þegar hún kemur aftur
fer ég utan,“ segir Bergþór.
„Annars gætum við haldið áfram
um óákveðinn tíma, stemningin er þannig,"
segir Diddú.
Þá vill blaðamaður vita af hverju þessi
dagskrá hefur orðið svona vinsæl en svarið
vefst fyrir þessum ágætu listamönnum. Skýr-
ingarnar eru svo margar og margslungnar.
Lögin hans Sigfúsar Halldórssonar standa
auðvitað fyrir sínu og laða að ein og sér, og
fólk langar til að heyra þau flutt annars stað-
ar en í rútubílum. Svo eru líka á efnis-
skránni vinsæl söngleikjalög sem gaman er
að heyra flutt af góðum söngvurum og sam-
setningin á þeim og lögum Sigfúsar virðist
hitta í mark. Bergþór og Diddú eru vön í
skemmtibransanum og það á frekar illa við
þau að standa eins og stólpar á sviðinu, eins
og Diddú bendir á. Fólki fmnst líka afar gam-
Þau eru hýr á brá, Bergþór Pálsson, Jónas Ingimundarson og Sigrún
Hjálmtýsdóttir, enda fá íslendingar alls ekki nóg af þeim. DV-mynd Pjetur
an að sjá Jónas aftur á sviði eftir nokkurt hlé
á tónleikahaldi hjá honum.
„Og svo er þetta smitandi!" segir Diddú og
skellir upp úr.
Menningarbylting
yfirvofandi
„Kannski er eitthvað sérstakt að gerast,“ seg-
ir Jónas brosandi. „Ég held að þetta sé upphaf
að menningarbyltingunni sem mig hefur
dreymt um ævilangt - að fólk flykkist að til að
njóta fegurðarinnar.“
Jónas kynntist Sigfúsi persónulega á síðustu
árum hans og þeir urðu miklir vinir, spiluðu
hvor fyrir annan á píanóið og spjölluðu saman,
og þetta hafði áhrif á
skipulag tónleikanna.
„Ég reyni að búa til
Sigfúsar Halldórsson-
ar stemningu eins og
ég kynntist honum við
píanóið svona prívat,"
segir Jónas. „Og ég er
ekki rígbundinn við
bókina þegar ég leik lögin
hans.“
En hvernig verður
menningarbyltingunni
fylgt eftir?
„Ekki með fundahöldum
og ráðstefnum," segir
Jónas ákveðinn, „heldur
með þvf að syngja og spila
fallega tónlist."
Tónleikarnir með lögum
Sigfúsar verða endurteknir
í kvöld og 4., 7. og 11. októ-
ber, og er helst að reyna að
fá miða lokakvöldið. Síðan
verður þristimið að snúa sér að öðrum verk-
um. Diddú ætlar að syngja tvenna tónleika á
heimsráðstefnu skammt frá Strassborg og síðan
á kirkjutónleikum við Gardavatnið. Bergþór er
að fara til Danmerkur að syngja í Ástardrykkn-
um, „pá dansk,“ segir Bergþór á fullkominni
dönsku: „Og sá skal jeg hygge mig med
spegepolse!" En fyrst syngur hann með Sinfón-
íuhljómsveit íslands 14. október. Jónas Ingi-
mundarson ætlar að halda einleikstónleika á
tíu stöðum vítt og breitt um landið - þá reynir
á menningarbyltinguna! Tónleikaferð hans end-
ar í Salnum 13. nóvember þar sem hann leikur
alla valsa Chopins og tvær sónötur Beethovens.
Svo er aldrei að vita nema við fáum meira að
heyra af Sigfúsi Halldórssyni - í þessu formi
eða öðru - seinna.
Nan Goldin
í Listasafninu
I dag, kl. 17, verður opnuð sýning í Lista-
safni íslands á ljósmyndum bandarísku
listakonunnar Nan Goldin. Hún er fædd
1953 og hefur lagt fyrir sig ljósmyndun frá
unglingsaldri en upp úr tvítugu fór hún að
mynda fjölskyldu sína og vini með skipu-
lögðum hætti. „Það sem ég hef áhuga á er að
fanga líflð þegar verið er að lifa því, bragð-
ið og lyktina af því, og halda því inni í
mjmdunum," segir hún. „Þær eru í raun og
veru dagbók min i myndum."
Ljósmyndir Nan Goldin eru því ekki svið-
settar, eins og myndir Inez van Lamsweerde
og Janietu Eyre sem voru sýndar
á Listasafninu í vor, heldur eru
þær mun nær því að vera skyndi-
myndir. Þær bera því vitni að Nan
hefur gist undirheima stórborga
og margir úr vinahópi hennar
haga lífl sínu öðruvísi en viðtekið
er. Þeirra á meðal eru bæði eitur-
lyfjasjúklingar og eyðnismitaðir.
Myndirnar eru raunsæjar á mis-
kunnarlausan hátt en sýna líka djúpa sam-
líðun með fólki á ystu nöf.
Ljósmyndir Nan Goldin hafa verið sýndar
á mörgum helstu listasöfnum heims og
koma þeirra hingað til lands er merkur við-
burður. Sýningin stendur til 24. október.
Spennuþrunginn flutningur
í ár er haldið upp á aldarafmæli Francis
Poulencs með ýmsum hætti, m.a. með tón-
listarhátíð í Iðnó fyrr á árinu þar sem megn-
inu af kammertónlist hans var gerð ágæt
skil. En sjaldan er góð visa of oft kveðin, og
á þriðjudagskvöldið héldu Blásarakvintett
Reykjavíkur og Nína Margrét Grímsdóttir
tónleika í Salnum sem helgaðir voru Pou-
lenc.
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
Fyrst á efnisskránni var sónata hans fyr-
ir flautu og píanó frá 1957. Hún hefur verið
vinsæl á efnisskrám flautuleikara frá því
hún var frumflutt af Jean-Pierre Rampal og
Poulenc sjálfum enda er hún með eindæm-
um vel heppnuð og skemmtileg. Það var
ánægjulegt og löngu tímabært að heyra
Bernharð Wilkinson á ný spreyta sig í hlut-
verki einleikarans. Leikur hans og Nínu Mar-
grétar var líka allur hinn ágætasti, flæðið
stöðugt og líðandi í fyrsta þætti á franska vísu
og hin Ijúfa Cantilena smekklega flutt þó að
undirrituð hefði ekki haft á móti því að hafa
tóninn aðeins blíðari og mýkri og meiri ró á
köflum. Snerpa og gáski voru svo í fyrirrúmi í
leik þeirra í þeim síðasta sem var einkar vel
fluttur og væri gaman að heyra meira frá Bern-
harði á þessum nótum.
Elégie fyrir horn og píanó sem var næst á
dagskrá er eins og elegíur gerast bestar, trega-
full og sorgleg og tónskáldinu greinilega mikið
niðri fyrir enda verkið samið í minningu hom-
leikarans Denis Brain sem lést af slysfórum
langt fyrir aldm- fram. Leikur Jósefs Ognibene
og Nínu var vel samstilltur, hljómur hljóðfær-
anna beggja hreint unaðslegur og flutningurinn
svo spennuþrunginn og magnaður að maður
var hálf eftir sig að leik loknum.
Laglínubrunnur Poulencs virðist hafa verið
óþrjótandi og eru þær oft á tíðum allt í
senn, hnitmiðaðar, smellnar, tilfinninga-
þrungnar og angurværar og verkin óút-
reiknanleg og spontant. Þetta á allt við um
næsta verk á efnisskrá, Tríó fyrir óbó,
fagott og píanó þar sem hann stillir saman
þessum ólíku hljóðfærum á undursamleg-
an hátt. Þetta skemmtilega trió fékk á tón-
leikunum virkilega þá meðferð sem það á
skilið en auk Ninu fluttu það Daði Kol-
beinsson óbóleikari og Hafsteinn Guð-
mundsson fagottleikari og var leikur
þeirra afbragðsflnn, öruggur og hreinn og
samspilið með því betra sem heyrist.
Eftir hlé var komið að sónötu fyrir klar-
inett og fagott sem Einar Jóhannesson og
Hafsteinn fluttu. Þeir fóru á miklum kost-
um í rytmískum allegrókaflanum, með
skýrri hendingamótun og frábærum leik
og í rómönsunni fléttuðust raddir hljóð-
færanna skemmtilega saman í blæbrigða-
ríkum og dúnmjúkum leik þeirra, glettnis-
legur fínalinn var svo frísklega leikinn og
góður þó einhver losarabragur hafl komið á
enda verksins. Að lokum var svo fluttur sextett
fyrir píanó og blásarakvintett þar sem leikið er
með litróf hljóðfæra og tilfinninga. Leikgleði
flytjenda var áberandi í gegnum allt verkið og
samstillingin góð sem skilaði sér í glæsilegum
flutningi þar sem allt gekk upp. Leikur Nínu
Margrétar var öruggur, hljómurinn innihalds-
ríkur og i alla staði feikigóður alla tónleikana
og sómdi hún sér vel á sviðinu í hópi þessara
frábæru listamanna.
Evrópsk kvikmyndaveisla
Nú eignumst við rétt bráðum okkar eig-
in „óskarsverðlaun", Edduna, eins og sagt
var frá á menningarsíðu á mánudaginn, og
verður spennandi að sjá í hvaða formi hún
verður. Dönsku kvikmyndaverðlaunin
heita Bodil og styttan er af há-
vaxinni og grannri konu. Ás-
grímur Sverrisson vildi í við-
talinu á mánudaginn ekkert
láta uppi um lögim Eddunnar
en nefndi að orðið þýddi amma
eða formóðir og gæti því vel
hugsast að Eddan verði í líki
gamallar konu í peysufötum
með sjal til að minna á ömm-
urnar sem héldu lífi í íslenskum skáldskap
öldum saman.
Við þessi tíðindi verður maður næmari
á kvikmyndaumhverfi sitt og sannarlega er
uppörvandi að lesa auglýsingar frá Há-
skólabíó þessa dagana. Þar er vitaskuld
verið að sýna nýjustu íslensku stórmynd-
ina, Ungfrúna góðu og Húsið, og óskandi að
fólk þyrpist á hana. Við hlið hennar er aug-
lýst danska dogmamyndin Síðasti söngur
Mifune, einstaklega manneskjuleg mynd
um ungan uppa sem hefur það helst sér til
ágætis að mati stórborgarans tengdafoöur
síns að vera „opkomling“, orðinn til úr
engu. En ekkert verður til úr engu, og þeg-
ar verst stendur á deyr pabbi gamli á hrör-
lega býlinu og uppinn verður að fara og
gera skyldu sína. Á ég að gæta bróöur
mins, gæti hann spurt eins og annar mað-
ur löngu fyrr, og svarið er jafnan hið sama:
Já, væni minn!
Þama er líka verið að sýna Cannes-verð-
launamyndina Allt um móður mína eftir
Pedro Almodovar hinn spænska, þriggja
klúta mynd, alla vega fyrir mæður, þannig
að undirrituð fór ekki út í hléi (enda eiga
ekki að vera hlé í bíó!). Fyrir ofan hana í
auglýsingunni er Svartur köttur, hvítur
köttur eftir Kusturica hinn júgóslavneska,
algert partý. Þar eru nú ekki vandræðin
með aukaleikarana, allir hafa viljað vera
með!
Verulega er líka skemmtilegt hvað Fuck-
ing Ámál gengur vel. Bendi ég bíóstjórum í
bæjum og þorpum vítt og breitt um landið
sérstaklega á þessa mynd sem sýnir af
næmi líf unglinga í smábæ. Unglingarnir
sem leika era eins og sannir atvinnumenn.
Auk þess er verið að sýna ítalsk-bresku
kvikmyndina Tt með Mússólíni og bresku
myndina Notting HUl sem er beinlínis
áróður fyrir evrópskum lífsstil, og dönsku
barnamyndina Ein heima. Ein amerísk
hryllingsmynd rekur svo lestina. Minna
má ekki gagn gera!
Gallokuð augu
Aðalmyndin í islenskum kvikmyndahús-
um þessa dagana er hin bresk-bandaríska
Eyes Wide Shut eða Gallokuð augu, síðasta
kvikmynd Stanleys Kubricks. Henni hefur
verið tekið misjafnlega austan hafs og vest-
an en enginn hefur að ég held neitað því að
hún sé listavel gerð.
En skyldj nokkur hafa komið auga á
hvað hún er skemmtileg hliðstæða við
kvikmynd Bunuels frá 1972, Le charme
discret de la bourgeoisie (Hið dulda að-
dráttarafl borgarastéttarinnar) sem á sín-
um tíma fékk bandaríska Óskarinn sem
besta erlenda myndin? í þeirri meinfyndnu
og súrrealísku bíómynd er hópur fólks frá
upphafi til enda að reyna að fá eitthvað að
borða (þau byrja á því að koma í matarboð
degi of snemma!) - en árangurslaust. Hlið-
stæðan í Gallokuð augu (og vísar titillinn
skemmtilega í draumkennt ástand aðalper-
sónunnar) er að þar er sífellt verið að bjóða
Tom Cruise upp á kynlíf en aldrei fær
hann neitt - og eru ástæður þess margvís-
legar eins og þeir vita sem séð hafa mynd-
ina. Matur og kynlíf tengist margvíslega i
táknmáli menningar okkar og má mikið
vera ef Kubrick er ekki meðvitað að spjalla
við Bunuel í þessari fábæru mynd.
Englarnir í Danmörku
Umsjónarmaður sá Engla alheimsins í
CaféTeatret í Kaupmannahöfn um síðustu
helgi og gladdist mjög yfir þeim - bæði sýn-
ingunni sjálfri sem er hugmyndarík og
áhrifamikil og ekki síður því hvað þessi
makalausa skáldsaga Einars Más hefur
merkileg skilaboð að flytja umheiminum.
Leikgerðin sker hana auðvitað niður við
trog en gætir þess vel að skila þeim djúpa
mannlega harmi sem mettar textann og sit-
ur svo lengi i 'esandanum.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir