Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.1999, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 19. OKTÓBER 1999
13
Ferðaþjónusta
á Vestfjörðum
- geta Austfirðingar bjargað?
Ferðaþjónustu á Is-
landi fylgir stór og
mikill galli. Hringveg-
urinn er of langur.
Ferðamaður sem ætl-
ar sér að aka hringinn
verður að halda sig
innan skynsamlegrar
fjarlægðar frá honum
ætli hann sér ekki að
eyða öllum tímanum í
akstur. Ferðamenn
sem fara umhverfis
landið í skipulögðum
ferðum ná oft alls ekki
að komast á staði utan
alfaraleiðar, menn
sneiða hjá Vestmanna-
eyjum, Snæfellsnesi,
VestQörðum, Mel-
rakkasléttu og svo
„Það er ódýrara að fljúga frá
meginlandi Evrópu til Egilsstaða
heldur en Keflavíkur, auk þess
sem flestir koma til íslands
vegna náttúrunnar og höfuðhorg-
in skiptir þá litlu máli. “
Kjallarinn
Andri Snær
Magnason
rithöfundur
Einhverra hluta vegna lenda þotur svo sjaldan á Egilsstöðum að það
kemur í fréttum þegar þær staldra þar við ... á Egilsstaðaflugvelli.
framvegis. Ferðamenn dreifast því
ekki sem skyldi og margir eru svo
lengi að fara hringinn að þeir hafa
engan tíma til að skoða höfuðborg-
ina.
Menn hafa verið sammála því að
styttri „hringferðir um landið" væru
bráðnauðsynlegar. Sumir hafa séð
lausnina felast í heilsársvegi yfir
Kjöl til að kljúfa lándið í tvennt en ég
heid að mönnum sjáist yfir eitt mikil-
vægt atriði.
Alþjóöaflugvöllur-
inn - vannýtt
milljarðafjárfesting
Fyrir sex árum var flug-
völlurinn á Egilsstöðum
stækkaður og búinn öR-
um þeim búnaði sem
þarf til að taka við stór-
um þotum í millilanda-
flugi. Egilsstaðir urðu
fyrir valinu meðal ann-
ars vegna þess að Hús-
víkingar vildu alls ekki
fórna hrauninu í Aðal-
dal sem hefði lent að
stórum hluta undir vell-
inum. Einhverra hluta
vegna lenda þotur þó
svo sjaldan á EgOsstöð-
um að það kemur í frétt-
um þegar þær staldra
þar við og er þá yfirleitt
verið að ferja húsmæð-
ur til Glasgow.
Ég hringdi og spurði
hvernig á því stæði að
engar þotur notuðu
völlinn. Svarið var: Öll
aðstaða er fyrir hendi
en enginn að vinna í
þvi. Ég spurði hvort
menn væru ekki að
þrýsta á þingmenn eða
ráðherra. Svarið var á
þá leið að þetta kæmi
ráðherrum ekkert við, þeir létu gera
völlinn, en nú þyrftu menn bara að
vinna í málunum sjálfir og sannfæra
ferðaskrifstofur um ágæti þess að
lenda fyrir austan.
Þarna er á ferðinni brýnt hags-
munamál Vestfirðinga og allra ís-
lendinga sem búa íjarri þjóðvegi eitt.
Ef ferðamenn gætu flogið til Egils-
staða eða frá Keflavík (og öfugt) þá
gætu þeir skoðað landið miklu betur
og dreifingin myndi minnka álag á
viðkvæma staði. Menn gætu farið
ferðir eins og Dimmugljúf-
ur-Melrakkaslétta-Dettifoss-Siglu-
fiörður-Vestfirðir-Snæfellsnes-Kefla-
vík og þá fyndist þeim jafnvel ástæða
til að koma aftur og fara suðurleiðina
(eða öfugt). Hver og einn ætti að geta
búið sér til hundrað leiðir í hugan-
um. Það er ódýrara að fljúga frá
meginlandi Evrópu til Egilsstaða
heldur en Keflavíkur, auk þess sem
flestir koma til íslands vegna náttúr-
unnar og höfuðborgin skiptir þá litlu
máli.
Flugvöllur er höfn, þota tog-
ari
Ferðamönnum fiölgar um 10% á
ári. Það má því búast við tvöfóldun á
fáum árum og ef menn eru vakandi
gætu einhverjar þotur átt heimahöfn
fyrir austan. Þess má geta að hverri
þotu fylgja 15 áhafnir - það eru 30
flugmenn og 70 flugfreyjur (það er á
við lítið álver). Þá eru ekki meðtald-
ir flugvirkjar, kokkar, hótelgreifar,
leiðsögumenn, rútueigendur og ótal
fleiri störf sem byggjast á einstak-
lingsframtaki og skapandi hugsun en
ekki risavöxnum vernduðum vinnu-
stað.
Eina hindrunin gæti verið sveitar-
stjórnarmenn sem setja allt afl sitt í
stóriðju en þeir hafa margir hverjir
lýst frati á ferðaþjónustu. En það er
reginmunur á stóriðju og ferðaþjón-
ustu. Stóriðjunni fylgja gamaldags
karlastörf en við flugið starfar ekki
síst vel menntað kvenfólk og það eru
oftast konumar sem ráða því hvar
fiölskyldur setjast að. En kannski
hafa ráðamenn enga samúð með
atvinnuuppbyggingu Vestfirðinga,
enda verður hver að skara orku að
sínu áli. Andri Snær Magnason
Símatorg - heiðarleg starfsemi
Kynlífsiðnaður er hugtak sem
rúmar afar margbreytilega starf-
semi og ýmsir hlutar hennar eiga
í raun fátt sameiginlegt. Sem
áþreifanlegt dæmi er gott að taka
tímaritið Bleikt og blátt: Dettur
einhverjum i hug að bera eigendur
Fróða (útgefendur B&B) saman
við erlenda þrælasala sem hneppa
konur og börn í kynlífsánauð? -
En svo fráleitur ruglingur er
einmitt farinn að skjóta upp koll-
inum í andófsumræðu gegn klámi
upp á síðkastið.
Hæglátt fjölskyldufólk
Símatorgsstarfsemi hóf göngu
sína hér á landi með megináherslu
á upplýsingaþjónustu og markaðs-
leiki. Nýir fiölmiðlar á borð við
textavárp og internet gerðu hluta
af starfseminni úreltan og frjáls-
ræðisvindar í samfélaginu blésu
stefnumótaþjónustum og erótísk-
um sögum inn á markaðinn. Um
tíma var ráðandi markaðshlut-
deild í höndum dótturfyrirtækis
mjög þekktra og virtra viðskipta-
aðila.
Enn er svo að rekstur megins af
símatorgsþjónustu er i höndum
aðila sem eru að upplagi skrif-
stofufólk, tölvuforritarar, rithöf-
undar og textagerðarmenn, mark-
aðsmenn og auglýsingafólk. Hæg-
látt fiölskyldufólk sem ekki hefur
látið falla á sig víxil, hvað þá að
lenda með nafn
sitt á sakaskrá.
En dagleg störf
þessa fólks hafa
þróast í sam-
ræmi við aukið
frjálsræði og
vaxandi áhuga
almennings á
kynlifi.
Uppistaða í
þeirri símatorgs-
þjónustu sem
auglýst er í smá-
auglýsingum DV
eru stefnumóta-
línur og spjallrásir, m.ö.o. tölvu-
stýrður yettvangur fólks sem vill
kynnast hvað öðru eða einfaldlega
spjalla saman. Tekur þetta vænt-
anlega til um 70% af þessari þjón-
ustu. Sá hluti almennings í land-
inu sem notar þessa þjónustu mót-
ar efni hennar. Samtöl og einka-
málaauglýsingar geta snert allt frá
hversdagslegu spjalli eða áhuga-
málum á borð við áans og göngu-
ferðir, upp í lostafullt kynlíf.
Rekstraraðilar hafa í raun ekk-
ert með hið gagnvirka efnisinni-
hald að gera, fyrir utan
að halda frá vafasöm-
um notendum, nokkuð
sem virðist takast vel.
Um 30% af umræddum
hluta símatorgsins eru
erótískar sögur, ýmist
lesið efni eða sannar
kynreynslufrásagnir.
Það er þessi hluti þjón-
ustunnar sem fellur
undir skammaryrðið
„símaklám".
Stutt í ofstækið
Nú skal viðurkennt
að umræddur sögu-
flutningur er e.t.v.
ekki á háu plani. Hið
sama gildir um marg-
víslega aðra afþrey-
ingu í samtímánum þar sem mark-
aðnum er þjónað af fólki sem vill
geta lifað af atvinnu sinni. En
mikið ofstæki eða vanþekkingu
þarf til að telja þennan hluta síma-
torgsins hættulegan eða spyrða
rekstur hans saman við þann
glæpalýð sem misnotar konur og
böm.
. Þegar ekki er ljóst á hvaða for-
sendum andmælendur fordæma
kynlifsiðnað eða að þeir leyna for-
sendum sínum, þá er stutt í of-
stæki og rangfærslur. Fórnarlömb
kynferðisofbeldis eiga betri
málsvara skilið en þá sem nota
þjáningar þeirra sem vopn í bar-
áttu sinni fyrir upphafningu eigin
tepruskapar eða kreddukenninga.
Kirkjunnar
menn átti sig
Á kirkjuþingi við-
hafði biskup íslands
hörð orð um kynlífs-
iðnað á íslandi sem
hann sagði anga af
alþjóðlegri verslun
með konur og börn.
Hann nefndi síðan
símatorgsþjónustu
sem dæmi um þessa
„viðurstyggð". For-
mælendur þess að
kirkjunnar menn
tjái sig um veraldleg
efni ættu hér að
staldra við. Eða trú-
ir því nokkur í raun
og veru að símatorg
á íslandi sé angi af
alþjóðlegri verslun
með konur og börn? Öllum til
heilla er sú tíð liðin að kirkjan
takmarki tilfinninga- og hugsana-
frelsi almennings.
Auðvitað kemur biskupi íslands
það ekki við þótt fólk leyfi sér að
kynnast í gegnum símatorgslinu
(margt af því hefur í kjölfarið lát-
ið gefa sig saman í kirkjum lands-
ins). Kirkjunnar menn þurfa hins
vegar að átta sig á því að vitneskju
um efnislegar staðreyndir er ekki
að finna í gömlu trúarriti. Til að
tjá sig af viti um málefni þarf að
hafa á þeim þekkingu. Trúarlegur
innblástur breytir þar engu um.
Ágúst Borgþór Sverrisson,
„Enn er svo að rekstur megins af
símatorgsþjónustu er í höndum að-
ila sem eru að upplagi skrifstofu-
fólk, tólvuforritarar, rithófundar og
textagerðarmenn, markaðsmenn
og auglýsingafólk. Hæglátt fjöl-
skyldufólk sem ekki hefur látið
falla á sig víxil, hvað þá að lenda
með nafn sitt á sakaskrá.“
Kjallarinn
Ágúst Borgþór
Sverrisson
framkvæmdastj. og rit-
höfundur
Með og
á móti
Er Afturelding alveg ósigr-
andi í íslenskum hand-
knattleik?
Afturelding úr Mosfellsbæ virðist
vera yfirburðalið í íslenskum hand-
knattleik í dag. Liðið hefur leikið
fjóra leiki í Nissan-deildinni og unn-
ið þá alla. Ekkert lið virðst líklegt til
að leggja Aftureldingu að velli og
því er spurning hvort liðið sé alveg
ósigrandi.
Guðjón Guðmunds-
son, íþróttafrétta-
maður á Stöð 2.
Annað lið ekki
sjáanlegt í dag
„Málið er að mínu mati mjög
einfalt. Aftur-
elding leikur
bestu vörnina í
deildinni, liðið
er með besta
markvörðinn,
bestu skytturn-
ar, besta hand-
knattleiks-
mann landsins,
bestu stjórn-
ina, peninga-
flæðið er gott
og liðið virkar ekki blankt. Þetta
þarf til að verða íslandsmeistari
eða bikarmeistari i handknatt-
leik.
Það er mín skoðun að Aftur-
elding eigi ekki eftir að vinna
bæði stóru mótin í ár. Mörg lið
eiga eftir aö koma á óvart.
Einnig er það þannig að þegar þú
þarft að sigra nánast i hverjum
einasta leik átt þú þér mjög erfið-
an andstæðing sem ert þú sjálf-
ur. Þannig að einhvers staðar á
leiðinni gæti reynst kúkur í laug-
inni í Mosfellsbæ þannig að önn-
ur lið gætu náð að velgja Aftur-
eldingu undir uggum. Eins og
staðan er í dag er það lið hins
vegar ekki sjáanlegt sem getur
ógnað Aftureldingu. Þetta getur
orðið stutt gaman en gaman á
meðan á því stendur."
Skipt um nöfh
á bikurunum
„Það er auð-
velt að vera á
móti því að
Afturelding sé
að verða yfir-
burðalið í
handboltanum.
Víst eru
leikmenn liðs-
ins mjög sterk-
ir en það má
ekki mikið út
af bregða til að liðið fari að tapa
leikjum. Breiddin hjá liðinu er
alls ekki góð og Afturelding er að
spila sína leiki á 10-11 leikmönn-
um. Þá byggist gengi liðsins
mjög mikið á dagsformi Bjarka
Sigurðssonar. Ef eitthveð fer að
bjáta á er liðið fyrr en varir kom-
ið I vandræði.
Ég tel að leikmenn liðsins hafi
spennt bogann um of fyrir mótið
þegar þeir voru að tala um að
þeir ætluðu að vinna alla þrjá
bikarana aftur á þessari leiktíð.
Þeir hafa sett mikla pressu á lið-
ið og ég tel að þessar yfirlýsingar
hafi alls ekki verið réttar og
skynsamlegar. Það er mín spá að
skipt verði um nöfn á bikurun-
um í vor og við sjáum hvað set-
ur. Það hafa mörg lið bætt sig frá
síðustu leiktíð og þetta verður
síður en svo auðvelt hjá Aftur-
eldingu."
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er • '
vakin á því að ekki er tekið við j
greinum í blaðið nema þær ber- l
ist í stafrænu formi, þ.e. á tölvu- j
diski eða á Netinu. DV áskilur <
sér rétt til að birta aðsent efni á ,
stafrænu formi og í gagnabönk- 1
um. j
Netfang ritstjórnar er: i
dvritst@ff.is j
V-.