Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.1999, Blaðsíða 8

heimili
MIÐVIKUDAGUR 20. OKTÓBER 1999
Framtíðarsýn arkitektastofu Finns og Hilmars:
Heimili og vinna á sama stað
Tölvumynd af framtíðarheimilinu sem sýnd er á Metropolitanarkitektasýn-
ingunni í New York.
Á tímum síbreytilegrar tækni
og sviptinga í lifnaðarháttum
er ekki ólíklegt að maðurinn
móti nánasta umhverfi sitt upp
á nýtt með hliðsjón af nýjum
þörfum og óskum. Ekki er
langt síðan íslendingar skriðu
út úr torfkofunum með pírð
augun en fullyrða má að heim-
lii okkar og hús hafi tekið tals-
verðum breytingum síðan þá.
Eftir miklar vangaveltur hafði
DV samband við Hilmar Þór
Björnsson og Finn Björgvins-
son hjá arkitektastofu Finns og
Hilmars og bað þá að reifa
hugmyndir sínar um íslensk
heimili framtíðarinnar.
Flestar þær íbúðir sem byggðar
hafa verið á undanförnum
árum hafa verið hannaðar fyrir
staðalfjölskylduna. Þeir gallar fylgja
bessum íbúðum að þær fullnægja
illa breytilegum þörfum íbúanna á
lífsleiðinni vegna breytilegrar fjöl-
skyldustærðar, aldurs og heilsu-
fars,“ segir Hilmar.
„Við sjáum fyrir okkur íbúða-
byggingar sem eru þannig úr garði
gerðar að þær geti þjónað íbúum
sínum alla þeirra ævi, allt frá því að
vera bamlaust par til barnmargrar
fjölskyldu og að lokum þegar aldur-
inn færist yfir og þörf vaknar fyrir
heimahjúkrun,“ segir Hilmar.
„íbúðarhús framtíðarinnar þurfa
að vera fyrirferðarminni og ábyrg-
ari í neyslu af fermetrum, orku og
dýrum „þægindum" en fyrirferða-
meiri hvað varðar félagsleg tengsl,
frítíma, orkusparnað og þess háttar.
Það má segja að staðalíbúðir nútím-
ans fullnægi aðeins húsnæðisþörf
en ekki öðrum þörfum sem nútíma-
húsnæði þarf að uppfylla," segir
Finnur.
Breyttir fjölskylduhættir
Að sögn Hilmars hefur orðið mik-
il breyting á fjölskylduháttum síð-
ustu áratugi.
„Fyrir þrjátíu árum sat fjölskyld-
an í stofunni og hlustaði saman á
útvarpið. Börnin léku sér á gólfinu,
móðirin vann við hannyrðir og fað-
irinn lá í sófanum og las í blaði eða
bók. Þegar lagst var til náða fóra
börnin inn í sitt herbergi, oft tvö í
hvert og sváfu í kojum.
Fyrir tuttugu árum sat fjölskyld-
an í myrkvaðri stofu eða sjónvarps-
holi og horfði á sjónvarpið. Öll fjöl-
skyldan horfði á það sem bauðst og
samskipti voru minni en tíu árum
áður.
Barnaherbergin munu taka umbyltingum á komandi tíð.
Baðherbergi framtíðarinnar?
Finnur Björgvinsson og Hilmar Þór Björnsson arkitektar fyrir framan hug-
mynd sína að íbúðahverfi sem er nánast sjálfbært hvað varðar félagslega
þjónustu. DV-mynd S
Eldhús framtíðarinnar er einfalt og hreinlegt í sniðum með
nægri birtu.
í dag er fiölskyldan dreifð um
íbúðina, býr í raun í nokkrum sér-
býlum innan íbúðarinnar, hver ein-
staklingur með sitt sjónvarp, sína
tölvu og sinn síma. Börnin horfa á
annað efni en foreldrarnir og borða
jafnvel pitsumar sínar inni á sér-
býlinu, þ.e. herberginu sínu. Sam-
skipti innan fiölskyldunnar eru
mjög takmörkuð miðað við það sem
áður var,“ segir Hilmar.
Einkabíllinn tóm-
stundatæki
Finnur og Hilmar telja höfuðá-
herslu samfélagsins undanfarna
áratugi hafa verið lögð á magn frek-
ar en gæði.
„Keppikeflið hefur verið hærri
laun, meiri vinna, stærri hús, breið-
ari götur, fleiri bílar, meiri einka-
neysla og meiri félagsleg neysla.
Þetta hefur leitt af sér að minni tími
hefur gefist til samskipta innan fiöl-
skyldu og vinahópa, meiri mengun
og óheyrilega dýrar fiárfestingar á
umferðarmannvirkjum. í skipulagi
hefur undanfarin ár verið lögð
áhersla á skýr mörk milli atvinnu-
og íbúðasvæða. Þessi hugmynd var
neyðarlausn sem fundin var upp í
upphafi aldarinnar þegar mengun
af atvinnusvæðum var gríðarleg,"
segir Hilmar.
Að sögn Finns munu skilin milli
atvinnusvæða og íbúðasvæða ekki
vera eins skýr i framtíðinni. „Und-
anfarna áratugi hafa vinnustaðir
verið að fiarlægjast heimilin. Á
komandi árum mun þetta snúast
við og heimili og vinnustaður nálg-
ast bæði huglægt og hlutlægt. Vélai-
munu menga minna og minni há-
vaði frá þeim en verið hefur og
munu því vinnustaðirnir verða
þrifalegri og minni og geta því með
betri hætti en áður blandast íbúða-
svæðum," segir Finnur
Að sögn Finns mun tæknin gefa
möguleika á því að gera skilin milli
vinnu og frítíma ógreinilegri.
„Háþróuð tölvustýrð framleiðsla
af ýmsu tagi verður unnin á litlum
vinnustöðum sem dreifðir verða um
íbúðahverfin. -Stór hluti inn-
kaupanna verður gerður inni á
heimilinu með tölvu og meginhluti
háskólanáms mun fara fram í
íbúðahverfum með margmiðlunar-
tækni,“ seg-
ir Finnur.
Með
þessu móti
segja Finnur
og Hilmar
að umferð
og mengun
henni sam-
fara muni
minnka tals-
vert auk
þess fiár
sem sparast
í fiárfest-
ingu í um-
ferðamann-
virkjum.
„Einka-
bíllinn verð-
ur á hverju heimili líkt og sjónvarp
en breytist í að verða tómstunda-
tæki líkt og vélsleði og notaður í
lengri ferðir sem ekki eru i göngu-
færi eða á leiðum almenningsflutn-
inga,“ segir Finnur.
-jtr