Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.1999, Blaðsíða 10

24
heimili
MIÐVIKUDAGUR 20. OKTÓBER 1999
Prepin sem þátttakendur vist-
verndar í verki fylgja:
Leiðin til vist-
væns heimilis
A. SORP
1. Sorpflokkun
Ruslapoki fullur af
alls kyns úrgangi
er ekki mikils virði.
Aftur á móti getur
sorp sem búið er
að flokka orðið
verðmætt hráefni í
endurvinnslu. Sem
dæmi má nefna
gler. Dæmi um að-
gerð getur verið
að hafa samband
við viðkomandi að-
ila í ykkar sveitar-
félagi til að komast
að því hvað hægt
er að setja í end-
urvinnslu á ykkar
svæði og hvar
móttökustöðvar
eru.
B. ORKA
1. Eldhúsið
Af allri rafmagns-
notkun heimilisins
tengist a.m.k.
helmingur eldhús-
inu - geymsla og vinnsla matar
er þar orkufrekust. Hægt er að
gera margt hér án þess að færa
fórnir, eins og sést á öllum að-
gerðunum sem taldar eru upp
hér að neðan. Hver óþarfa
kæligráða í frystinum eykur
orkunotkunina til dæmis um 5%
og sömuleiðis hver hitagráða og
með því að setja lok á pott
minnkar orkutapið um þrjá
fjórðu hluta.
en nauðsynlegt er til að halda
bílnum í fimmta gír, jafnvel upp
brekku; við 110 km hraða á
klukkustund er niturútblásturinn
tvöfalt meiri en við 80 km hraða
á klukkustund. Fylgdu þessum
grunnreglum í a.m.k. einni bíl-
ferð í vikunni. Ákveðið hvaða
grunnreglu(m) þið viljið fylgja og
gerið þær að akstursvenjum
ykkar í kjölfarið. Haltu dagbók
yfir akstur þinn og bensínnotkun
svo að þú getir glaðst yfir
ávinningum þínum.
C. SAMGÖNGUR
1. Gerið ferðaáætlun
Samkvæmt tölfræðilegum upp-
lýsingum er um það bil þriðja
hver bílferð óundirbúin, en
fyrstu tíu mfnútur ferðar eru
verstar hvað varðar loftmengun
frá útblæstrinum og á þeim
verða einnig flest slysin. Það er
þvf heillaráð að reyna að fækka
þessum mörgu ferðum sem eru
farnar eftir skyndiákvörðun.
Dæmi um aðgerð: Næst þegar
þú grípur bíllyklana til að fara í
stutta, óundirbúna ferð skaltu
hugleiða hvort ekki sé hægt að
fara hana frekar gangandi eða
hjólandi, eða sleppa henni al-
veg. Slepptu a.m.k. einni bílferð
í vikunni. Skráið allar óundir-
búnar ferðir sem eru farnar á
heimilinu í viku og ræðið saman
um þær. Er hægt að sleppa
þeim með einföldum hætti eða
skipuleggja og nýta þær sem
eru farnar betur?
Ávinningur: Hver ferð sem er
ekki farin sparar bensín og þar
með auðlindir og peninga.
2. Aktu mjúklega
Ef þú ekur mjúklega sparar þú
bensín og peninga og dregur úr
loftmengun. Enn fremur dregur
þú úr hættu á umferðaróhöpp-
um. Aktu eins og þú sért með
eggjabakka í aftursætinu.
Aðgerðir felast í að kynna sér
grunnreglur mjúks aksturs: - að
halda jöfnum hraða - að forðast
að auka eða draga úr hraðan-
um snögglega - að aka í hæsta
mögulega gir: að keyra í fimmta
gír í stað fjórða sparar allt að
einum áttunda úr desilítra á
hvern km - að aka ekki hraðar
Ávinningur: Allt að 20% minni
bensínnotkun miðað við sömu
akstursvegalengd sem minnkar
loftmengun og sparar peninga.
D. INNKAUP
1. Hvers vegna kaupa
einmitt þetta?
Það er orðið að lífsstíl að
versla. Við kaupum af ýmsum
ástæðum. Hafið þið lent í því að
telja nauðsynlegt fyrir ykkur að
eignast einhvern hlut og velta
síðan fyrir ykkur nokkrum vikum
seinna hvers vegna í ósköpun-
um þið keyptuð hann? í hvert
skipti sem við kaupum eitthvað
erum við að nota eitthvað af
auðlindum jarðar, sama hvers
kyns það er. Það er því ekki úr
vegi að hugsa áður en keypt er
og gerast jafnvel svolftið nísk.
Reynum að kaupa aðeins hluti
sem við virkilega þörfnumst en
ekki þá sem eru til að fullnægja
einhverjum gerviþörfum. Látum
ekki blekkjast af auglýsingum.
Dæmi um aðgerðir getur verið
að fara einu sinni enn í gegnum
einnota vörurnar á heimili ykkar
og athuga hvort ekki sé hægt
að skipta út fleirum. Næst þeg-
ar þið farið út að versla og finn-
ið fyrir þörf til að kaupa eitthvað
sem var ekki búið að ákveða að
kaupa fyrirfram skuluð þið
staldra við í nokkrar sekúndur
og spyrja ykkur eftirfarandi
spurningar: Mun þetta auðga líf
mitt eða bara taka pláss? -
Hvað var það sem fékk mig
skyndilega til að láta mér detta í
hug að kaupa þetta? - Sést
eitthvert mynstur í innkaupum
mínum? Kaupi ég t.d. meira
þegar ég er leið eða með
Gaui litli ásamt Magneu konu sinni og dætrum þeirra, Áslaugu Sif og Tinnu Björt.
Gaui íitli heldur áfram baráttu sinni til betri lifnaðar:
Fjölskyldan sam-
einast í sorpinu
- sorpflokkun og dósasöfnun er Qölskyldusport
„Það er sláandi að heyra að
mengun í Reykjavík sé svipuð
og í stórborgum erlendis í
þessu landi sem gerir út á
hreina náttúru. Við tökum þátt
í þessu lífi gjörsamlega með-
vitundarlaust og í þessum
allsnægtum fer meira til spillis
en góðu hófi gegnir. Með
þessu litla framlagi vonast ég
til að geta markað spor í
þessa umhverfisbaráttu okk-
ar,“ segir Guðjón Sigmunds-
son, betur þekktur sem Gaui
litli.
Fjölskylda Gaua er ein þeirra
20 íslenskra fjölskyldna sem
nú taka þátt í alþjóðlega umhverfis-
verkefninu vistvernd í verki. Upp-
haf þess að fjölskyldan gekk til liðs
við áætlunina má rekja til þess að
þau svöruðu auglýsingu frá Land-
vernd þar sem lýst var eftir áhuga-
sömum fjölskyldum í þetta verkefni.
„Reyndar var Áslaug Sif, yngri
dóttir okkar, löngu byrjuð að safna
rafhlöðum upp á sitt eindæmi og
henni gramdist sá litli hljómgrunn-
ur sem átak hennar hlaut hjá okk-
ur. Hún talaði fyrir daufum eyrum í
nokkum tíma en ég tel að hún hafi
með seiglunni breytt viðhorfum
okkar til hins betra,“ segir Magnea
Sigríður Guttormsdóttir, húsfreyjan
á heimilinu.
Nú er svo komið að fjölskyldan
flokkar rusl sameiginlega, ásamt
því að safna dósum og flöskum sem
eftirlátnar eru íþróttafélögunum á
svæðinu.
„Úr þessu verður í rauninni góð
fjölskyldustund og fyrir mann eins
og mig sem hefur lítinn tima er
þetta gulls ígildi," segir Gaui litli.
Auk þess vinnur fjölskyldan að
því að spara vatn og rafmagn og
endurvinna allt frá pappír til kerta
en Gaui lætur ekki þar við sitja.
„Það sem fer mest í mig er bíla-
notkunin. Hér eru alltof margir bil-
ar og ég er ekki barnanna bestur
þar sem tveir bUar eru á mínu
Áslaug Sif kveðst mjög ánægð með að fjölskyldan hafi gengið til liðs við
hana í baráttunni til bjargar umhverfinu.
heimili. Það þarf ekki annað en
góða skipulagningu, eins og t.d. það
að hjóla styttri vegalengdir eða
leggja bUnum lengra frá áfangastað
og ganga tU þess að spara verulegt
bensín. Þannig vemdar maður nátt-
úmna, sparar peninga og lifir
heUbrigðara liferni,“ segir Gaui.
Að sögn Gaua er fjölskyldan
ekki í þessu af greiðasemi við
móður náttúm.
„Jörðin tekur endalaust við.
Þetta er ekki spurning um að
við níðumst á henni á einhvern
hátt. Spumingin er hins vegar
hvort við munum geta lifað á
þeirri jörð sem við sköpum okk-
ur. Þannig erum við sjálfum
okkur verst þegar við spUlum
náttúrunni," segir Gaui alvar-
legur í bragði.
Verkefnið er hvorki erfitt né
flókið og segir Gaui það ekki
krefjast neinnar umbyltingar á
heimUishögum.
„Ég væri ekki að þessu ef
þetta væri ekki gaman,“ segir
Gaui og bætir við að mikU
vellíðunartilfinning fylgi því að
láta gott af sér leiða.
„Þetta er jákvætt, við bætum
umhverflð og spömm pening og svo
er þetta skemmtUegt. Fjölskyldan
tekur þátt í þessu saman þannig að
þetta er líka fjölskylduvænt og eyk-
ur samstöðuna á heimUinu,“ segir
Gaui. -jtr