Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.1999, Blaðsíða 6

20 vsk-bílar og vetrarakstur
Dekkjaprófun á harðkornadekkjum:
MIÐVIKUDAGUR 10. NÓVEMBER 1999 IjV
Héirðkomadekk er valkostur fyrir
þá sem ekki vilja nota nagladekk en
samt fá meira öryggi í akstri en á
venjulegum vetcirdekkjum, eins og
við höfum áður fjallað um hér í DV-
bílum.
Harðkomadekk hafa verið í notk-
un hér á landi frá haustinu 1995 en
þau em framleidd hér á landi að til-
hlutan fyrirtækisins Nýiðnar sem er
sameignarfyrirtæki Þróunarfélags ís-
lands, Aflvaka, Vegagerðarinnar,
Eignarhaldsfélags Alþýðubankans og
nokkurra frumkvöðlanna sem stóðu
fyrir þróun harðkomadekkjanna á
sínum tíma.
Þróun og framleiðsla harðkoma-
dekkja fór hægt af stað, verkefnið var
styrkt af nokkrum aðilum og þar á
meðal má nefha samgönguráðuneyt-
ið, Rannsóknarráð íslands, Vegagerð
ríkisins og Reykjavikurborg.
í dag fer framleiðslan fram hjá Sóln-
ingu og að sögn Jóns Á. Stefánssonar,
sölusfjóra Sólningar, hefur salan verið
að taka við sér. Hún var ágæt í fyrra
og er að taka enn betur við sér þessa
dagana sem vel mátti merkja þá stuttu
stund sem við stöldruðum við hjá hon-
um í vikunni því mörg símtöl rötuðu
þá inn á borð Jóns og flest vora tengd
harðkomadekkjunum.
Til í fleiri stærðum
í upphafi var áherslan lögð á fram-
leiðslu harðkomadekkja fyrir fólksbíla
en nú hafa fleiri stærðir bæst við.
„Við framleiðum hér hjá Sólningu all-
ar algengustu stærðir harðkomadekkja
fyrir fólksbila," segir Jón. „Við látum
einnig framleiða fyrir okkur harðkoma-
dekk í fleiri stærðum í verksmiðjum í
Svíþjóð og Kanada. Með því höfúm við
getað aukið úrvalið verulega og nú með-
al annars boðið jeppadekk upp í allt að
31 tommu að stærð og einnig dekk á al-
gengar stærðir sendibíla, bæði á 15 og 16
tomma felgum.
Dekkjunum hefur einnig verið vel
tekið erlendis, verksmiðjan sem fram-
leiðir dekkin fýrir okkur i Kanada, ekki
langt frá Halifax, ætlar að framleiða
5.000 dekk til sölu á heimamarkaði í vet-
ur eftir góðar viðtökur og sala harð-
komadekkja hefúr gengið vel í Svíþjóð.
Nýlega hófst einnig framleiðsla á
Englandi og þar er gert ráð fyrir að
framleiða um 50.000 dekk á þessu ári.“
Að sögn Jóns hefur dekkjunum
einnig verið tekið vel í Færeyjum.
„Nokkurt magn seldist þar á síðasta ári
og fyrsta sendingin á þessu ári er nýfar-
in þangað frá okkur í Sólningu."
Leiða má líkum að því að af heildar-
sölu vetrardekkja hér á landi sé um
einn þriðji sóluð vetrardekk og stór
hluti af þeirri sölu harðkomadekk.
götur Reykjavikur nemur um
200 miiljónum króna á hveiju
ári og orsakir þess slits eru að
mestu vegna nagladekkja að
mati opinberra aðila. Með
notkun harðkomadekkja
sem valkost á móti nagla-
dekkjum mætti draga úr
sliti á götum sem nemur
einhverjum milljónum og
jafnvel milljónatugum
króna á ári. Það sem þó
sennilega skiptir mestu
máli fyrir flesta bfleig-
endur er að með aukinni
notkun harðkoma-
dekkja má draga vem-
lega úr tjörumengun
með tilheyrandi óhrein-
indum á bílum en venju-
leg fólksbifreið á nagla-
dekkjum rífúr upp sem
nemur um 27 grömmum
af malbiki á hvem ekinn
kilómetra.
Græni demanturinn
Dekkin em markaðssett undir heit-
inu „Græni demanturinn“ og er þar ver-
ið að vísa til styrkleika harðkomanna
og umhverfisvænleika dekkjanna. Harð-
komadekkin em framleidd þannig að
harðkomum, sem em úr mjög hörðu
efiii, Silicxm carbide, sem er ígfldi iðnað-
almennum bflstjórum.
Lögreglubifreiðunum var ekið mest
frá haustinu 1995 til þess að könnunin
var gerð í mars 1996 eða ríflega 15.000
kflómetra. Akstur almennu bifreiða-
stjóranna var óverulegur en hjá öku-
kennaranum var aksturinn 11.440 kfló-
metrar.
Ein spumingin sem
notendumir fengu var:
Hvaða dekk er líklegt að
þú munir kaupa í fram-
tíðinni til vetraraksturs?
9 af hveijum 10 sögðust
myndu kaupa harðkoma-
dekk og aðeins einn vildi
nagladekk frekar.
Þá kemur það í ljós
þegar niðurstöður við-
horfskönnunarinnar era
skoðaðar nánar að al-
mennt virðast notendum
þykja harðkomadekk
betri en bæði venjuleg
dekk og nagladekk við
hin margvíslegustu skil-
yrði.
Jón Á. Stefánsson, sölustjóri Sólningar, með
þrjár gerðir harðkornadekkja, venjulegt fólksbíla-
dekk, dekk fyrir millistóra sendibfla og loks 31
tommu jeppadekk en stærri dekkin eru ný viðbót
við harðkornadekkin og ekki síðri kostur, einkum
fyrir jeppana.
ardemanta, er blandað í gúmmí slitflat-
arins á dekkjunum jafhóðum og það er
sett á fyrir sólunina sjálfa. Harðkomin
veita meira viðnám en hefðbundin
ónegld dekk myndu gera og kostur
þeirra er að jafiióðum og slitmynstrið
slitnar koma ný kom í ljós þannig að
viðnám hjólbarðans helst óbreytt. Kom-
in em hreint og vistvænt steinefiii og
skaðlaus fyrir umhverfið. Haustið 1995
var sett af stað viðhorfskönnun meðal
notenda harðkomadekkja. Seldir vom
gangar af harðkomadekkjum á verði
nagladekkja og þeir sem keyptu dekkin
samþykktu að tn þeirra yrði leitað síðar
um mat á notagildi harðkomadekkj-
anna. Sendur var út spumingalisti til
notendanna og bámst svör frá notend-
um, lögreglumönnum, ökukennara og
Slit á yfirborði er
minna
Gerðar hafa verið
rannsóknir á notagildi
harðkomadekkja hjá er-
lendum rannsóknastof-
um. Haustið 1995 hjá
Vega- og umferðarann-
sóknastofinm sænska rík-
isins (VTI) og einnig hjá
BAST, sem er vega- og
umferðarrannsóknastofii-
un Þýskalands.
Niðurstaða sænsku
rannsóknarinnar er að
harðkomadekkin em
greinilega betri en venju-
leg dekk í hálku og að
jafnaði trúlega ekkert
siðri en nagladekk á með-
an dekkin rúfla á götunni án þess að
skríða til. Á þetta sérstaklega við í
beygjum og þegar notaðir em ABS-
hemlar sem læsa aldrei hjólunum. Við
aðstæður þegar hjólin læsast hafa nagla-
dekk yfirhöndina yfir harðkomadekk. í
rannsókn BAST kemur fram að slit á yf-
irborði vega er aðeins 1/14 miðað við
slit af völdum nagladekkja en þessi nið-
urstaða fékkst með 9 mismunandi rann-
sóknum á vegum BAST.
Geta dregið úr tjörumengun
Viðhorfskönnunin sem gerð var að
tilhlutan Nýiðnar gefur vísbendingu um
að harðkomadekk kunni að vera betri
vaikostur en nagladekk, einkum ef horft
er til þess að lagning á nýju slitlagi á
Mjúk og hljóðiát
Harðkomadekkin hafa
komið sterkt inn í umræðuna
að undanfómu og því fengum
við einn gang slikra dekkja tfl
reynslu. Dekkin vom sett undir
nokkurra ára Fiat Uno, 175/70x13, sem
er á eflítið breiðari sportfelgum en stað-
albfllinn
Fyrstu dagamir sem dekkin vom í
notkun gerðu ekki miklar kröfur til
vetrardekkja í hefld, þurrt malbik og
gott veður. Við slíkar aðstæður komu
þessi dekk ekki síður út en hefðbundin
dekk. Mýktin er dágóð og þrátt fyrir að
mynstrið sé frekar opið og gróft, en
þetta er langþróað snjódekkjamynstur,
þá er veghljóð frá dekkjunum síst meira
en frá venjulegu dekki.
Bíllinn er ekki síður rásfastur en
áður, hemlunarhæfiii hefur batnað ef
eitthvað er og harðkomin gera greini-
lega sitt gagn því hálkan nú síðustu
daga fyrir helgina var næg til að sann-
reyna það.
Það verður ffóðlegt að fylgjast með
því hvemig dekkin taka við sér þegar
tjörumyndun verður meiri, því þess má
vænta að tjaran geti minnkað hæfiii
komanna til að takast á við ís og hálku.
Við munum fjaila nánar um virkni
harðkomadekkjanna og endingu þegar
meiri reynsla hefur fengist af notkun
þeirra hér á síðum DV-bfla en þessi
fyrsta reynsla lofar góðu. Þetta em dekk
sem geta í mörgum tflfellum komið
svipað út og nagladekkin en i mikflli is-
ingu og háiku em naglamir væntanlega
betri. En reynslan á næstu vikum og
mánuðum leiðir það í Ijós í þessari próf-
un.
Harð-
kornadekk
eru raunhæfur
valkostur á móti nagladekkjum við
sumar akstursaðstæður og hafa
þann kost að slíta gatnakerfinu
minna og valda minni mengun.
Reynslan af dekkjunum úti á landi
þar sem minna er saltað og tjara er þar
af leiðandi minni er mjög góð.
Eitt af því sem verður skoðað sérstak-
lega er slitþol dekkjanna en mýkt
kubbanna í slitlaginu gerir það að verk-
um að slitþol dekkjanna gæti minnkað.
Svipað verð og nagladekk
Harðkomadekkin em á svipuðu
verði og nagladekk en hafa þann kost að
þau em lögleg allt árið. Ef dæmi er tek-
ið um verð þá kostar hefðbundið fólks-
bfladekk, 175/70x13, kr. 5.630, miflistórt
dekk fyrir sendibfl, 195/70x15, kr. 9.150
og 31 tommu jeppadekk kr. 10.990 sem er
dágott verð fyrir slíkt dekk. Harðkoma-
dekkin sem Sóbiing lætur sóla fyrir sig
í Kanada og Svíþjóð em mörg hver með
stórskemmtflegu snjómynstri, sérstak-
lega jeppadekkin sem væri fróðlegt að
reyna með svipuðum hætti og minni
dekkin en það bíður betri tíma.
Harðkomadekkin em í dag fáanleg á
mörgum hjólbarðaverkstæðum viða um
land auk Sólningar. -JR
Ágætlega mjúk og hljóðlát
með gott veggrip í bleyt
CC NCEPT
Bón- og íj\eð
bílahreinsivörur ISLAKK HF.
□uanremsivorur 91^—^ sérver5|un meö bónvömr
• f A G M l:\NSKA f F V R I R R Ú M I
• RÉTTINGARBEKKUR
• F U L L K O M I N N S I’ R A U T U K i I F I
BÍIjÁRÉTTINGAR & SPRAUTUN SÆVARS
Skdiimni 17 • 108 Rcj'kj.nik • Súni 568 9620(568 5391 • fcx 568 %iO
Ekki nóg að dekkin séu lögleg:
Gott mynstur getur skipt sköp-
um í vondri færð
Það er stórhættulegt og ólöglegt að
aka um á of slitnum hjólbörðum. Víð-
ast hvar í Evrópu hafa verið settar
reglur um 1,6 millímetra sem lág-
marksdýpt á slitmynstri dekkja, og
flestir hjólbarðar em með sérstök
merki sem sýna þegar slitið er komið
niður í 1,6 mm dýpt á þann veg að þá
verður hluti slitmynstursins slitrótt-
ur. Meginreglan sem við ættum hins-
vegar að miða við er að setja ekki
slitnari vetrarhjólbarða undir bflinn
en svo að dýpt slitmynsturs sé hið
minnsta 3 mUlímetrar.
Dýpt slitmynsturs er sérlega mikfl-
væg þegar ekið er á vegi með blautu
yfirborði. í stuttu máli þá þýðir dýpra
slitmynstur styttri hemlavegalengd.
Gott mynstur kælir einnig yfir-
borð hjólbarðans og eykur þar með
veggrip.
Fyrir nokkm sýndi þýsk rann-
sókn ffarn á, aö það er verulegur
munur á stöðvunarvegalengd allt eft-
ir dýpt slitmynsturs. Líkt var eftir
aðstæðum á blautri hraðbraut þegar
ekið væri á 100 kflómetra hraða og
skyndflega þyrfti að hægja á ferðinni
niður i 60 kflómetra hraða, nokkuð
sem oft kemur fyrir í hraðbrauta-
akstri.
Ef slitmynstrið var aðeins einn
millímetri varð hemlunarvegalengd-
in 89 metrar og 70 metrar ef mynstr-
ið var 2 miflímetrar. Ef dekkin vom
nánast óslitin með sjö millímetra
mynstri þá styttist hemlunarvega-
lengdin niður í 52 metra. Ef ekið er í
bleytu á bfllinn það á hættu að
,Jljóta“ - og þar með missa dekkin
veggripið (aquaplaning). Ef slit-
mynstur dekkjanna var tveir miflí-
metrar þá misstu þau veggripið á 60
kflómetra hraða, ef það var þrír til
fjórir miflímetrar þá misstu þau veg-
gripið á 70 kflómetra hraða og á
óslitnum dekkjum með sjö mfllí-
metra mynstri þá misstu þau veg-
grip á 80 kflómetra hraða.
Þegar við bætist hætta á hálku þá
sjá flestir að slitnu sumardekkin,
sem jafnvel em búin að þjóna okkur
í tvö eða þrjú ár, duga lítið í saman-
burði við góð vetrardekk. -JR