Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.1999, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 15. NÓVEMBER 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritsfjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Með lögum skal öllu bjarga!
Sumir trúa því í einlægni að hægt sé að lagfæra flesta
hluti með einfaldri lagasetningu. Allt sem miður fer í
þjóðfélaginu - frjálsu samfélagi manna - sé hægt að bæta
ef aðeins er haft vit fyrir fáfróðum almenningi - fólki sem
nær ekki að fóta sig á hálu svelli freistinganna. Hug-
myndir af þessu tagi eru í besta falli fráleitar en á stund-
um stórhættulegar.
í sjálfu sér kemur ekkert á óvart að Ögmundur Jónas-
son, þingmaður grænna sósíalista, skuli telja íhlutun rík-
isins lausn á öllum vandamálum. Ögmundur hefur aldrei
verið sérstakur talsmaður þess að einstaklingar fái að
kljást við lífið af eigin rammleik. Hugmyndafræði Ög-
mundar leyfir ekki annað en að rikið sé upphaf og endir
alls - fylgi okkur öllum frá vöggu til grafar. í hugarheimi
þingmannsins er einstaklingum og samtökum þeirra ekki
treystandi án þess að hin leiðandi hönd ríkisvaldsins vísi
veginn.
Frjálslyndi, umburðarlyndi og trúin á einstaklinginn,
getu hans og skynsemi, eiga litla samleið með Ögmundi
og skoðanasystkinum hans. Og í sjálfu sér er ekkert við
þvi að segja. Stjórnmálamenn af þessu tagi eru ekki mjög
hættulegir. Þeir eru grimulausir sósíalistar sem aldrei
munu eiga upp á pallborðið hjá langstærstum hluta þjóð-
arinnar. Það eru stjórnmálamenn sem tekist hefur að
telja kjósendum trú um að þeir séu frjálslyndir - séu hóf-
semdarmenn sem standi vörð um hagsmuni einstaklings-
ins - sem eru hættulegir. Þeir eru úlfar í sauðargæru.
Síðastliðinn fimmtudag tóku þrír þingmenn, sem fram
að þessu hefur mátt ætla að séu fremur talsmenn frjáls-
lyndis en stjórnlyndis, höndum saman við hinn græna
sósialista Ögmund Jónasson þegar þeir lögðu fram frum-
vörp sem ætlað er að banna spilakassa. Þetta er í annað
skipti sem reynt er að koma slíkum ólögum í gegnum Al-
þingi.
Þingmönnunum gengur gott eitt til. Margir hafa orðið
spilafíkn að bráð og einhverjir hafa jafnvel misst allt sitt
í leit að skjótfengnum gróða, en þeir ná aldrei að svala
fikninni. Þingmennirnir vilja hafa vit fyrir þessum
ógæfumönnum og eru því tilbúnir að skerða frelsi allra
landsmanna. En ef lög af þessu tagi leysa vanda þessa
hóps því ekki að ganga alla leið og bæta þjóðfélagið -
lækna öll mein sem hrjá okkur íslendinga? Því ekki að
banna áfengi, sem margir eiga erfitt með að höndla? Þvi
ekki að banna tölvuleiki sem heltaka ungt fólk? Og hvað
um miður æskilega tónlist, að ekki sé minnst á tóbak?
Veiðidellu ætti einnig að banna með lögum, sem og þá
áráttu margra að stunda hættulegar íþróttir og útivist.
Áhættufíklar eru varnarlausir eins og raunar allur al-
menningur sem lifir lífinu. Þúsundir manna hafa steypt
sér í miklar skuldir til að eignast bíla - slíka bíladellu
hlýtur að vera hægt að lækna með lagasetningu. Og
svona má lengi telja.
Pétur H. Blöndal, Sjálfstæðisflokki, Sverrir Hermanns-
son, Frjálslynda flokknum, Árni Gunnarsson, Framsókn-
arflokki, og Gísli S. Einarsson, Samfylkingunni, hafa all-
ir sett niður með því að leggja nöfn sín við slíka forræð-
is- og ríkishyggju sem fram kemur í hugmyndum af þessu
tagi. Trúverðugleiki þeirra hefur beðið alvarlegan hnekki
sem vandséð er hvernig þeir bæta. Þeir lifa allir í ein-
hverri ævintýraveröld í barnslegri trú á að hægt sé að
lækna öll mannanna mein - hin fullkomna veröld verði
þrátt fyrir allt búin til.
Að lokum þetta: Öll dýrin í skóginum skulu vera vinir.
Óli Björn Kárason
Hvað verður um gömlu bílana? Fara þeir í brotajárn eða á öskuhaugana?
Blikkbelju-
farganið
sem gera mönnum
kleift að kaupa nýja
bíla með mánaðarleg-
um afborgunum, en
fari svo að kaupandi
eigi ekki fyrir greiðslu
á gjalddaga er engin
miskunn hjá Magnúsi
og bíllinn umsvifa-
laust hirtur.
Viðskiptahallinn
eykst
Ekki skal fárið útí
hugsanlegar sorgar-
sögur sem tengjast
þessum viðskiptahátt-
um, sem vitanlega
hafa komið sumum
vel, en hitt hlýtur að
vera umhugsunarefni,
„Maður hlýtur að spyrja hvort
bílar séu raunverulega svona
bráðnauðsynlegir og þá einkan-
lega hvort ekki sé kominn tími
til að setja einhverjar skorður
við óskynsamlegri notkun einka-
bíla sem hver um sig skilar dag-
lega einum manni til og frá
vinnu.u
Kjallarinn
Sigurður A.
Magnússon
rithöfundur
Fyrir eina tíð var
umferðarþunginn í
Aþenu og mengunin
sem af honum leiddi
kominn á það stig,
að takmarka varð
notkun einkabíla í
borginni, þannig að
annan daginn mátti
ekki hreyfa bíla með
númer sem enduðu á
oddatölu, en hinn
daginn voru bílar
með jafnar tölur
kyrrsettir. Þessi
háttur dró litillega
úr umferðaröng-
þveitinu, en það var
eftir sem áður skelfi-
legt og er enn.
Umferð um götur
Reykjavíkur er farin
að slaga uppí al-
ræmda umferðina í
Aþenu, og kemur
ekki til af góðu. ís-
lendingar eru að
verða mestu bílaeig-
endur á jarðríki og
kæra sig kollótta þó
viðskiptahallinn
haldi áfram að
aukast jafnt og þétt. í
fyrra nam hallinn 16
milljörðum króna og
á miðju þessu ári var
hann kominn uppí 11
milljarða. Óhagstæður viðskiptajöf-
uður hefur þó síður en svo dregið
úr innflutningi bíla. Hann jókst um
27% á liðnu ári og nam 13,4 millj-
örðum króna, en á miðju þessu ári
hafði bílainnflutningur aukist um
28% og nam þá 9 milljörðum.
Þetta eru háar tölur og benda til
mikilla umsvifa bílasala sem grip-
ið hafa til ýmissa ráða til að koma
vöru sinni í verð, meðal annars
svonefndra kaupleigusamninga,
að 25% hækkun á bensínverði og
30% hækkun á tryggingagjöldum
bifreiða virðast ekki að marki
hafa slegið á kaupæðið. Maður
hlýtur að spyrja hvort bílar séu
raunverulega svona bráðnauðsyn-
legir og þá einkanlega hvort ekki
sé kominn tími til að setja ein-
hverjar skorður við óskynsam-
legri notkun einkabíla sem hver
um sig skilar daglega einum
manni til og frá vinnu.
Víða erlendis samnýta menn
einkabila í þessu skyni og spara
þannig ómældar fjárfúlgur í bens-
in- og viðhaldskostnaði. Að ekki sé
minnst á mengunina sem óheft
bílaumferð veldur. Eru íslending-
ar svo ólæknandi í sérvisku sinni
og sérhyggju að þessi háttur sé
óhugsandi hérlendis? Eða er
markaðssamfélagið komið á það
stig að samhugur og samvinna
teljist óraunhæf fortíðarfyrir-
brigði?
Sú spurning hlýtur einnig að
vakna, hvað verða muni um allt
það gífurlega magn af blikkbeljum
sem til landsins er flutt. Vissulega
er tii bóta að nýir og vonandi betri
bílar leysi af hólmi eldri bíla sem
einatt eru miklir mengunarvaldar,
en hvað verður um gömlu bilana?
Fara þeir í brotajárn eða á ösku-
hauga? Eða verður þeim land-
læga sið viðhaldið að skilja eftir á
víðavangi kolryðguð hræ aflóga
bíla og véla?
Útkjálkahugsunarháttur
1 borgum sem eiga við vaxandi
umferðarvanda að etja er gerð
gangskör að því að bæta almenn-
ingssamgöngur með strætisvögn-
um (stundum rafknúðum), spor-
vögnum og neðanjarðarlestum.
Strætisvagnar eru að sjálfsögðu
heppilegasta úrræðið hérlendis.
Reykjavíkurborg hefur gert
mjög athyglisverða tilraun með
bílastæði austanvið Háskólann og
strætisvagnaferðir þaðan inní
miðborgina. Sömuleiðis er Árborg
að brjóta uppá nýjungum i al-
menningssamgöngum. Árangur
þessara bráðnauðsynlegu aðgerða
veltur á því að landsmenn afleggi
þann útkjálkahugsunarhátt að'
strætisvagnar séu fyrir neðan
virðingu bjargálna borgara!
Sigurður A. Magnússon
Skoðanir annarra
Vistvæn ferðaþjónusta?
„Hversu lengi getur ferðaþjónustan aukist hér á
landi? Er ferðaþjónustan jafn vistvæn og af er látið?
... Fram hjá því verður ekki litið, að flugferðir gegna
lykilhlutverki í eflingu ferðaþjónustu á íslandi. Þá
verður ekki litið framhjá þeirri staðreynd að ferðalög
um landið fela í sér bílaumferð ferðalanga, akstur
utan vega, drasl og ófrið í óspilltu víðerni. Það er því
ekki hægt að halda því fram að ferðaþjónustan ein og
sér sé vistvæn atvinnugrein. En hún er okkur eigi að
síður mikilvæg atvinnugrein og flestir munu vera
sammála um að hana beri að efla vegna atvinnulífs,
efnahagslífs og byggða í landinu."
Hjálmar Árnason í Mbl. 12. nóv.
Seltjarnarnes og Reykjavík
„Sveitarfélög hafa verið sameinuð víða um ísland á
undafómum árum. Við sameininguna hafa byggðir
styrkst, umsýslan og stjórnsýsla einfaldast og
hreppapólitík og hagsmunaárekstrar minnkað ... Eðli-
legast væri aö sameina Seltjarnames og Reykjavíkur-
borg ... Þrátt fyrir nokkuð myndarlega sögu Seltjarn-
amess er því ekki að neita að aðeis um 5 þúsund
manns byggja nesið og hentugra fyrir alla aðila að
það sameinaðist sterku sveitarfélagi eins og Reykja-
vík ... Eðlilegt væri líka að Kópavogur sameinaðist
Reykjavík og Garðabær sameinaðist Hafnarfirði... En
Seltjarnarnesið er hms vegar atvinnulega, tilfinn-
ingalega og landfræðilega hluti af Vesturbænum - og
þar með hluti af Reykjavík, og öfugt.“
Úr ritstjórnarspjalli í 10. tbl. Vesturbæjarblaðsins.
Lögreglan og nektardansstaðirnir
„Hvers vegna hefur lögreglan ekki fyrir löngu feng-
ið heimildir, fyrirmæli og fjármagn til þess að kanna
ofan í kjölinn starfsemi nektardansstaðanna? ... Er
þess ekki að vænta að lögreglunni verði innan
skamms falið að rannsaka klám- og vændisiðnaðinn
af svipaðri alvöru og eiturlyfjasöluna, en alkunna er
að klám- og vændisiðnaðurinn er næsti bær við eitur-
lyfjavandann og samstvinnaður honum. Hvenær
verða lög og reglugerðir aðlagaðar þörfum dagsins í
dag, svo lögreglan geti óhindrað unnið störf sín og
tekist á við vandann sem stafar af klám- og vændis-
iðnaðinum?“
Úr Opnu bréfi frá nokkrum konum til ríkisstjórnar íslands.